Bosh fokuslar va bosh tekisliqlarning vaziya

§ 320 BOSH FOKUSLAR VA BOSH TEKISLIQLARNING VAZIYATI 359

Butun sistemaning optik kuchi (7) formulaga binoan:

F =
Bundan, sistemaning fokus masofalari quyidagicha bo‘ladi:
fʼ = -f=
Sistema bosh tekisliklari-
ning vaziyatlarini (8) formula-
larga binoan topamiz:
,

260-rasm. Gyuygens okulyari.
Bu ifodalardan ko‘rinishicha, N birinchi bosh tekislik sistemadan tash- qari o‘ng tomonda undan a masofada yotar ekan, ʼ ikkinchi bosh tekislik esa ikki linza orasida yotar ekan. Bosh fokuslarning ikkinchi linzaga nisbatan simmetrik va undan +a/2 va -a/2 masofada yotishini ko‘rish ocon.
-------------------------
Murakkab sistemaning bosh tekisliklarini va bosh fokuslarini topish uchun OO‘ optik o‘qqa parallel holda undan masofada ketuvchi nurni (261-rasm) tekshirib chiqaylik. Bu nur o‘zining davomida I sistemaning ikkinchi bosh tekisligini o‘sha OOʼ optik o‘qdan һ masofada yotuvchi nutada kesib o‘tadi; shu nur I sistemadan sinib o‘tgandan so‘ng I sistemaning ikkinchi bosh fokusi nuqtadan o‘tib II sistemaning birinchi bosh tekisligiga tegishli nuqtaga

261-rasm. Markazlashtirilgln ikki sistemani birlashtirish.

tushadi. nuktaning OOʼ optik o‘qdan uzokligi ʼ bo‘lsin. Bosh tekisliklarning xususiyatlariga binoan bu nur (yoki uning teskari davomi) II sistemaning ikkinchi bosh tekisligini ОО′ optik o‘dan ʼ masofada yotuvchi nuqtada kesib o‘tadi. Shundan keyin u, OO‘ optik o‘qni II sistemaning bosh fokusidan masofada kesib o‘tadi.