Buxoro oziq-ovqat va yengil sanoat texnologiyasi instituti "mexanika" kafedrasi
Download 0.7 Mb. Pdf ko'rish
|
qurilish mexanikasi
- Bu sahifa navigatsiya:
- Buxoro-2011
- Matnni tayyorladi: dotsent. Sh. M. Murodov
|
O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O’RTA MAXSUS TA`LIM VAZIRLIGI BUXORO OZIQ-OVQAT VA YENGIL SANOAT TEXNOLOGIYASI INSTITUTI "MEXANIKA" KAFEDRASI
―QURILISH MEXANIKASI‖ fanidan ma`ruzalar matni
“Mexanika” kafedrasining yig’ilishida ma`qullandi (majlis bayoni № yil) va ―Mexanika‖ fanlari bo’yicha metodik komissiyada ma`qullandi (bayonnoma № 2011 yil).
Matnni tayyorladi: dotsent. Sh. M. Murodov katta o’qit. D.O.Barotova Taqrizchilar: Toshkent irrigatsiya va mellioratsiya instituti Buxoro filiali ―Gidromelioratsiya‖ fakulteti dekani, dotsent, t.f.d. N.M.Murodov
Buxoro oziq-ovqat va engil sanoat texnologiyasi instituti ―Mexanika‖ kafedrasi progessori,t.f.n. N.S.Bibutov Texnik bezatuvchi: Matn oliy o’quv yurtlari bosh boshqarmasi tomonidan ( .2011 yilda) tavsiya etilgan namunaviy dasturga asosan yozildi.
1 - MA`RUZA QURILISH MEXANIKASI FANIGA KIRISH. REJA: 1. Qurilish mexanikasi fanining mohiyati. 2. Inshootlarni hisoblash sxemasi haqidagi tushuncha. 3. Fermalar, ramalar va kombinatsiyalashgan inshootlar. 4. Geometrik o`zgarmas sistemalar (statik aniq sistemalar) 5. Statik aniqmas sistemalar. 6. Geometrik o`zgaruvchan sistemalar. 7. Tayanchlar va ularning turlari. 8. Tashqi yuklar va ularning turlari.
Qurilish mexanikasi–konstruktsiya va inshootlarning mustahkamligi, bikrligi va ustivorligini hisoblash printsiplari hamda metodlari to`g’risidagi fandir, unda inshootlarning mustahkamligini hisoblash bilan birga ularning tashqi kuchlargi chidamli bo`lishini ta`minlash masalasi tekshiriladi. Inshootlarning ustivorligini hisoblashda konstruktsiyalarning aynan o`rni muvozanat holdagi shaklini deformatsiyalangandan keyin ham saqlab qolish qobiliyati aniqlanadi. Inshootlarning katta ko`chish (siljish), tebranishlar ta`siriga chidamliligini, ulardan normal foydalanishni aniqlash maqsadida bikrlikka hisoblanadi. Qurilish mexanikasining asosiy vazifalaridan biri – inshootlarda hosil bo`ladigan ichki zo`riqish kuchlari va deformatsiyalarni hisoblashdan iborat. Agar inshoot elementlarining materiali va o`lchamlari ma`lum bo`lsa, aniqlangan ichki kuchlar va deformatsiyalarning miqdoriga ko`ra elementlarning mustahkamligi, bikrligi va ustivorligini qanoatlantiruvchi o`lchamlarni aniqlash mumkin. Bunday hisoblash usuli tekshirish hisobi deyiladi.
Agar inshoot elementlarining o`lchamlari noma`lum bo`lsa, u holda aniqlangan ichki kuchlar va deformatsiyalarning miqdoriga ko`ra elementlarning mustahkamligi, bikrligi va ustivorligini qanoatlantiruvchi o`lchamlarini aniqlash mumkin. Bunday hisoblash usuli loyihalash hisobi deyiladi.
Qurilish mexanikasi statik va dinamik kuchlar ta`sirida bo`lgan inshootlarni hisoblash nazariyalari to`g’risida ma`lumot beradi. Tashqi kuchlar ta`sirida inshoot qismlarida hosil bo`ladigan ichki zo`riqish kuchlari bilan deformatsiyalar orasidagi bog’lanishlar ma`lum bo`lgandagina, inshootlarning yangi, ratsional shakllarini tanlash mumkin. Demak, qurilish mexanikasining yana bir vazifasi – inshootlarning tuzilishi, uning elementlarining bir – biriga biriktirilish konunlarini tekshirish va ularning eng ratsional (xavfsiz, tejamli) shakllarini yaratishdan iborat. Ba`zan qurilish mexanikasida yaratilgan yangi nazariy metodlar bilan inshootlarni hisoblash natijasida olingan ichki zo`riqish va deformatsiya miqdorlari hamda boshqa natijalarning to`g’ri ekanligini bilish maqsadida konstruktsiyalarning modeli yoki natural ko`rinishini eksperimental metodlar bilan tekshirilib ko`riladi. Inshootlarning natural ko`rinishini eksperimental metod bilan tekshirishdan olingan ma`lumotlar asosida yangi nazariy metodlar yaratish mumkin. Demak, qurilish mexanikasi nazariy va eksperimental fandir.
Download 0.7 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|