Dem aliw joli infeksiyalari ham onin turleri Belgileri Epidemiologiyasi Profilaktikasi

Dem aliw joli infeksiyalari ham onin turleri Belgileri Epidemiologiyasi Profilaktikasi
Adam ha'm hà'rbir tiri organizm si'rtqi' wortali'qtan kislo-
rodti' ali'p, kàrbonat angidrid gazi'n shi'g'ari'wi' dem ali'w
delinedi.
Dem ali'w procesi to'mendegi bo'limlerden ibarat:
1. Wo'kpe alveolalari' ha'm si'rtqi' wortali'q arasi'nda kislo-
rod ha'm karbonat angidrid almasi'wi' (si'rtqi' dem ali'w).
2. Wo'kpe alveolalari', wo'kpenin' kapillyar qan tami'rlari'
wortasi'nda kislorod penen karbonat angidrid gazlari'ni'n'
almasi'wi'.
3. Qan ha'm toqi'malar arasi'nda kislorod ha'm karbonat
angidrid almasi'wi' (ishki dem ali'w).
Dem ali'w organlari'na muri'n quwi'sli'g'i', ko'mekey, kegir-
dek (traxeya), bronxlar, wo'kpeler ha'm plevra perdeleri kiredi
Dem ali'w organlari'ni'n' kesel- likleri. Muri'nni'n' ishki silekey qà- bàti'ni'n' isiniwi (rinit), tamaqti'n' silekeyli qabati'ni'n' isiniwi (farin- git), tamaqtag'i' badam ta'rizli bez- lerdin' isiniwi (angina), ko'mekey ishki qabati'ni'n' isiniwi (laringit), tràxeya ha'm bronxlar ishki qaba- ti'ni'n' isiniwi (traxeit ha'm bron- xit), wo'kpe toqi'malari'ni'n' isiniwi (zotiljam) kesellikleri adamda tez-tez ushi'rap turadi'. Dem ali'worganlari'ni'n' gi- enasi'. Dem ali'w organlari'ni'n' normal rawajlani'wi', wolardi' ha'r qi'yli' keselliklerden qorg'awda gi- ena qag'i'ydalari'na a'mel qi'li'w u'lken a'hmiyetke iye. Adam jaslayi'nan muri'n arqali' teren' dem ali'w ha'm shi'g'ari'wg'a a'detlense, dem ali'w ha'reketlerinde qatnasi'wshi'
qabi'rg'alar arali'q bulshi'q yetler ha'm diafragma jaqsi' rawaj- lanadi', wo'kpenin' tirishilik si'yi'mi' artadi'. Organizmdi hà'r tu'rli shàràyàttà shi'ni'qti'ri'w, suwi'q suwda juwi'ni'w ha'm ashi'q hawada seyil yetiw dem ali'w organlari' keselliklerinin' aldi'n ali'wg'a ja'rdem beredi.