Doimiy va o‘zgaruvchan ko‘prikli sxemalar asosida r, L, c parametrlarni o‘lchash


Download 145.38 Kb.
bet1/2
Sana05.01.2022
Hajmi145.38 Kb.
#222926
  1   2
Bog'liq
AMALIY ISH 1 BSEQ

AMALIY ISH №1

DOIMIY VA O‘ZGARUVCHAN KO‘PRIKLI SXEMALAR ASOSIDA R, L, C PARAMETRLARNI O‘LCHASH.
i


XL Xc
1 rasm. Aktiv, induktiv va sig‗im qarshilikli o‗zgaruvchan tok zanjiri
1-rasmda tasvirlangan R aktiv qarshilik, L induktiv qarshilik va Xc sig`im qarshilikdan iborat bo‗lgan o‗zgaruvchan tok zanjirini o‗rganaylik. Zanjirga berilgan kuchlanish aktiv, induktiv va sig`im qarshiliklardagi kuchlanishlar tushuvining yig`indisidan iborat bo‗ladi.

U=UA+UL+UC

Aktiv qarshilikda kuchlanish tushuvi



UA = IRa

Induktiv qarshilikdagi kuchlanish tushuvi



UL=I L

Sig`im qarshilikda kuchlanish tushuvi

1

UC=I C

Ushbu kuchlanishlar uchun vektor diagramma quramiz. (2- rasm)



U

A

U
U U

U I

0 B

U 2- rasm. Vektor diagrammasi

1 tokni gorizontal chiziq tarzida joylashtirib va tok yonalishida kuchlanishning aktiv tashkil etuvchi UA ni qo‗yamiz. Bu kuchlanish fazasi jixatidan tok bilan mos keladi.

Kuchlanishning induktiv tashkil etuvchisi UL ni faza jihatidan tokdan 90 0 oldinda bo‗ladigan, kuchlanishning sig`im tashkil etuvchisi UC ni tokdan faza jihatidan 90 0 orqada qoladigan qilib quramiz.

OAB to‘g`ri burchakli aktiv, induktiv va sig`im qarshiliklarga ega bo‘lgan, ketma ket ulangan zanjir uchun kuchlanishlar uchburchagi deb ataladi.

AB kateti UL induktiv va UC sig`m kuchlanishlarining pasayishlari ayrimasini aks ettiradi. UA, UL, UC vektorlarning geometrik yig‗indisi, zanjirga berilgan U kuchlanish vektorini hosil qiladi. UX vektor U kuchlanishning reaktiv tashkil etuvchisi.

OAB kuchlanishlar uchburchagidan Pifagor teoremasiga muvofiq

U=

bo‗ladi.


Aktiv, induktiv va sig‗im qarshilikli o‗zgaruvchan tok zanjirining umumiy qarshiligiuni topamiz. Buning uchun yuqoridagi ifodaga Ua, UL va UC kuchlanishlarning qiymatlarini qo‗yib yozamiz.

U=1
Bundan :



I= = U

2

Bu ifoda o‗zgaruvchan tok zanjiri uchun Om qonunini ifodalaydi. Bunda Z- zanjirning to‗la qarshiligi.


Z= 
Ifodaga asoslanib qarshiliklar uchburchagini quramiz. (3- rasm)

Qarshiliklar uchburchagi katetlardan biri R- aktiv qarshilikdan, ikkinchisi reaktiv



qarshilik

L 1

С

dan iborat.



X=

L 1

c




R

3 – rasm. Qarshiliklar uchburchagi

Tok bilan kuchlanish orasidagi fazalar siljishi burchagini topish uchun qarshiliklar ushburchagi (3-rasm) dan foydalanish mumkin.


cosR ;

Z

sin X ;



Z

tg X

R

L 1



С

R

Mazkur formulalardan o‗zgaruvchan tok zanjirlarini hisoblashda foyalaniladi.

Masala. Aktiv qarshiligi R= 10 Om va induktiv qarshiligi XL=15,7 Om bo‗lgan g`altak chastotasi f=50 Gts bo‗lgan o‗zgaruvchan tok manbaiga ulangan.

G`altakdan o‗tadigan tok 5 A bo‗lsa, quydagilar aniqlansin.



  1. zanjirning to‗la qarshiligi;

  2. g`altak elementlaridagi kuchlanish;

  3. g`altakdagi kuchlanish tushuvi;

  4. g`altakning induktivligi;

  5. tok va kuchlanish orasidagi fazalar siljish burchagi. Yechish:


Download 145.38 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling