Elektrostatika tiykarlari’

Elektrostatika tiykarlari’

1. 
   Vodorod atomi’ni’n’ yadrosi’ menen elektron arasi’ndag’i’ tarti’si’w ku’shi tabi’lsi’n. Vodorod atomi’ni’n’ radiusi’ 0,5*10^-8 sm, yadro zaryadi’ electron zaryadi’na mug’dar jag’i’nan ten’ ha’m qarama-qarsi’ ko’rsetkishke iye. (9,23*10^-8 N)
   
2. 
   Ha’r birinin’ awi’rli’g’i’ 19,6 N bolg’an eki zaryadlang’an metall sharik bir-birinen qandayda bir arali’qta turi’pti’. Eger olardi’n’ elektrostatik energiyasi’ gravitatsiyali’q ta’sir energiyasi’nan million ese u’lkenligi belgili bolsa, shariklerdin’ zaryad mug’dari’ tabi’lsi’n. (1,7*10^-8 Kl)
   
3. 
   Eki _{ } ha’m _{ } noqatli’q zaryadlar ortasi’nda jaylasqan noqattag’i’ elektr maydan kernewligi tabi’lsi’n. zaryadlar arali’g’i’ 10 sm, _{ } (E=5,04*10⁴ V/m)
   
4. 
   Radiusi’ ha’m awi’rli’g’i’ birdey bolg’an eki sharik bir-birine tiyip turatug’i’nday etip, jiplerge ildirilgen. Shariklerge _{ } mug’darli’ zaryad berilgennen keyin, olar iyterilisip, jipler arasi’nda 60⁰ qa ten’ mu’yesh payda boladi’. Jiplerdin’ ildiriliw noqati’nan shariktin’ orayi’na shekemgi arali’q 20 sm. Shariklerdin’ awi’rli’g’i’ tabi’lsi’n. (F=157mN)
   
5. 
   4-ma’seledegi sharikler kerosinge tu’sirilgende jipler arasi’ndag’I’ mu’yesh 54⁰ qa ten’ dep esaplap, sharikler materiali’ni’n’ ti’g’I’zli’g’I’ tabi’lsi’n. (2550 kg/m³)
   
6. 
   Radiusi’ ha’m awi’rli’g’i’ birdey bolg’an eki sharik bir-birine tiyip turatug’i’nday etip, jiplerge ildirilgen. Jiplerdin’ ildiriliw noqati’nan shariktin’ orayi’na shekemgi arali’q 10 sm. Ha’r bir shariktin’ awi’rli’g’i’ P=5*10^-12 N. Jiplerdin’ keriliw ku’shi 98 mN g’a ten’ boli’wi’ ushi’n shariklerge qanday mug’darda zaryad beriliw kerek. (q=1100 nKl)
   
7. 
   Bir valentli ionnan 2*10^-8 sm arali’qtag’I’ elektr maydan kernewligi ani’qlansi’n. Ionni’n’ zaryadi’ noqatli’q dep esaplansi’n.( E=3,6*10¹⁰ V/m)
   
8. 
   Birdey ko’rsetkishli zaryadlang’an eki jip bir-birinen 10 sm arali’qta jaylasti’ri’lg’an. Jiplerdegi zaryadti’n’ si’zi’qli’ ti’g’I’zli’g’I _{ } bolsa ha’r bir jipten 10 sm qashi’qli’qta jaylasqan noqattag’I’ juwmaqlawshi’ elektr maydan kernewligin ha’m oni’n’ bag’I’tI’n tabi’n’. (E=3,12*10⁴ V/m, eki jip arqali’ o’tiwshi tegislikke perpendikulyar bag’I’tlang’an).
   
9. 
   Zaryadlang’an sheksiz tegisliktin’ elektr maydani’ usi’ maydang’a kiritilgen zaryadlang’an sheksiz uzi’n jiptin’ ha’r bir metrine qanday ku’sh penen ta’sir etedi? Jiptegi zaryadti’n’ si’zi’qli’ ti’g’I’zli’g’I’ _{ } ha’m tegisliktegi zaryadti’n’ bet ti’g’I’zli’g’I’ _{ }. (F=3,4 N)
   
10. 
    Si’mnan jasalg’an 10 sm radiusli’ saqi’ynani’n’ (xalqaning) zaryadi’ _{ } bolsa 1) saqi’yna ko’sherinde ha’m oni’n’ orayi’nan_{ } qashi’qli’qta jaylasqan toshkalardag’I’ elektr maydan kernewlikleri tabi’lsi’n. _{ } grafigi si’zi’lsi’n. 2) saqi’yna orayi’nan qanday arali’qta elektr maydan kernewligi maksimal ma’niske iye boladi’? (1.E=0, 1000, 1710, 1600, 1150 V/m. 2. L=7,1*10^-2 m).
    
11. 
    40 mg massali’, 1 nKl on’ zaryadlang’an sharik 10 sm/s tezlik penen ha’reket etedi. Bul sharik 1,33 nKl mug’darli’ noqatli’q zaryadqa qanday arali’qqa shekem jaqi’nlasi’wi’ mu’mkin? (r=6)
    
12. 
    Tegis kondensator plastinkalari’ arasi’ndag’I’ potentsiallar ayi’rmasi’ 90 V. Ha’r bir plastinkani’n’ bet maydani’ 60 sm² ha’m zaryadi’ 1 nKl bolsa plastinkalar bir-birinen qanday arali’qta jaylasqanli’g’I’n tabi’n’. (d=4,8 mm)
    
13. 
    Plastinkalar arali’g’I’ 1 sm bolg’an gorizontal ornati’lg’an tegis kondensator plastinkalari’ arasi’nda _{ } massali’ zaryadlang’an tamshi’ turi’pti’. Elektr maydani’ bolmag’anda tamshi’ hawani’n’ qarsi’li’g’I’n jen’ip, qandayda bir turaqli’ tezlik penen tu’sedi. Eger kondensator plastinkalari’ arasi’nda 600 V potentsiallar ayi’rmasi’ payda etilse tamshi’ eki ese kishi tezlik penen tu’sedi. Tamshi’ni’n’ zaryadi’ tabi’lsi’n. (q=4,1*10^-10 Kl)
    
14. 
    _{ } zaryadli’ sabi’n ko’bikshesi gorizontal tegis kondensatordi’n’ maydani’nda ten’ salmaqli’qta turi’pti’. Ko’bikshenin’ massasi’ 0,01 g ha’m plastinkalar arali’g’I’ 5 sm. Kondensator plastinkalari’ arasi’ndag’I’ potentsiallar ayi’rmasi’n tabi’n’. (U=22 kV)
    
15. 
    Tegis kondensator plastinkalari’ni’n’ arali’g’I’ 4 sm. On’ zaryadlang’an plastinkadan proton ha’m teris zaryadlang’an plastinkadan elektron bir_{ }waqi’tta qozg’ala baslasa, olar on’ zaryadlang’an plastinkadan qanday arali’qta soqli’g’I’sadi’? (0,022 mm)
    
16. 
    Tegis kondensator plastinkalari’ni’n’ arali’g’I’ 1 sm. Plastinkalardi’n’ birinen bir waqi’tta proton ha’m _{ }-bo’lekshe qozg’ala baslaydi’. Proton bir plastinkadan ekinshisine shekemgi bolg’an arali’qti basi’p o’tken waqi’tta, _{ }-bo’lekshe qanday arali’qti’ basi’p o’tedi? (0,5 sm)
    
17. 
    Ha’r bir plastinkani’n’ maydani’ 1 m² bolg’an tegis hawa arali’qli’ kondensator plastinkalar arali’g’I’ 1,5 mm bolsa kondensator si’yi’mli’g’I’n tabi’n’. (C=5,9 nF)
    
18. 
    Si’yi’mli’g’I’ 20 mkF bolg’an kondensator 100 V potentsialg’a shekem zaryadlang’an bolsa oni’n’ energiyasi’n tabi’n’. (W=0,1 Dj)
    
19. 
    Su’wrettegi A ha’m B noqatlar arasi’ndag’I’ potentsiallar ayi’rmasi’ 6 V, birinshi kondensator si’yi’mli’g’I’ 2 mkF ha’m ekinshi kondensator si’yi’mli’g’I’ bolsa 4 mkF. Ha’r bir kondensator plastinkalari’ndag’I’ zaryad ha’m potentsiallar ayi’rmasi’n tabi’n’. (_{ })
    

20. 
    Su’wrette ko’rsetilgen kondensatorlar sistemasi’ni’n’ si’yi’mli’g’I’ tabi’lsi’n. Ha’r bir kondensatordi’n’ si’yi’mli’g’I’ 0,5 mF. (C=0,33 mkF)