Эркаев Нодиржон

4.1.1-jadval
"Sardor" fermer xo’jaligida mehnat haqi va mehnat haqi fondlari ko’rsatkichlarining o’zgarish dinamikasi tahlili^*

№	Ko’rsatkichlar nomi	Yillar			2013 yil 2011 yilga nisbatan o’zgarishi, %
		2011	2012	2013
1	O’rtacha xodimlar soni, kishi	72	78	79	9,7
2	Mehnat haqi fondi, ming so’m	128960,0	162155,0	184850,0	43,3
3	Bir kishi hisobiga yillik ishlab chiqarilgan mahsulot, mln. so’m	3,586	3,648	3.856	7,5
4	O’rtacha oylik ish haqi, ming so’m	149,3	173,2	195,0	30,6

*Manba: «Sardor» fermer xo’jaligining 2011-2013 yillar ma’lumotlari asosida muallif hisob-kitobi
Mehnat haqi fondiga ta’sir etuvchi omillar sifatida: xodimlar sonini, ish vaqti fondini va mehnat haqi darajasi kabi ko’rsatkichlarni sanab o’tgan edik.
4.1.1-jadvaldagi ma’lumotlar asosida «Sardor» fermer xo’jaligida 2013 yilda 2011 yilga nisbatan o’tacha mehnat haqi 30.6 foizga oshgan, mehnat haqi fondi esa 43.3 foizga oshgan. Mehnat haqini oshishini mehnat unumdorligiga taqqoslaydigan bo’lsak, shu davrda mehnat unumdorligi 7,5 foizga oshgan, ya’ni mehnat haqi yuqoriroq o’sgan. Bunday holat fermer xo’jaligida ishlab chiqarish hajmini, ya’ni «Sardor» fermer xo’jaligida mahsulot ishlab chiqarish hajmi mehnat unumdorligida pastroq sur’atda bo’lgan.
Mehnat haqi fondiga ikki omil: ishlovchilarning o’rtacha soni va ishlovchilarning o’rtacha oylik mehnat haqi ta’sir qiladi. «Sardor» fermer xo’jaligida 2011-2013 yillarda mehnat haqi fondini tahlil qilganimizda, ushbu omillarning ta’siri quyidagicha bo’lgan (4.1.2-jadval).