Farmatsevtik kimyo


“Farmatsevtik kimyo” fanidan mashg‟ulotlarning soatlar bo‟yicha taqsimlanishi


Download 3.34 Mb.
Pdf ko'rish
bet3/38
Sana28.11.2017
Hajmi3.34 Mb.
#21098
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38

 

“Farmatsevtik kimyo” fanidan mashg‟ulotlarning soatlar bo‟yicha taqsimlanishi: 

№  Mavzular nomi 

Jami soat 

Ma‘ruza 


Laboratoriy

a mashg‘u 

loti 

Mustaqil 



ta‘lim 

soati 


 

 

F, 



K/t 

S/f 


F, 

K/t 


S/f 

F, 


K/t 

S/f 


F, 

K/t 


S/f 

1. 


 

 Aromatik  birikmalar  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  Fenollar, 

paraaminofenol  va  uning  hosilalari:  fenol,  paratsetamol,  timol,  tetratsiklin, 

rezorsin.  

2.  Aromatik  kislota,  oksi  kislotalar  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar 



tahlili. Benzoy kislota, salitsil kislotasi, atsetilsalitsil kislotasi, fenilsalitsilat.  

3.  Para-aminobenzoy  kislota  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili. 



Anestezin, novokain, novokainamid, dikain. Ularning tahlili  

4. 



 

Arilalkilaminlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. (levomitsetin, adrenalin 

gidrotartrat, noradrenalin gidrotartrat).  

 

5.  Sulfanilamidlar guruhiga kiruvchi dori moddalar tahlili. (streptotsid, norsulfazol, 



ftalazol, sulgin).  

6.  5  –  nitrofuran  xosilasi  bo‗lgan  dori  moddalarning  taxlili.  (furadonin, 



furazolidon, furatsilin).  

7.  Benzopiran xosilalari. Fenilxroman qator dori moddalar taxlili. Rutin, kversetin.  



 

8.  Imidazol va benzimidazol xosilalari bo‗lgan dori moddalarning taxlili. (dibazol, 

pilokarpin gidroxlorid) 

9. 



 

Pirazol  hosilalari  bo‗lgan  dori  moddalarning  taxlili.  Antipirin,  amidopirin, 

butadion, analgin. Oraliq nazorat. 

10  Piridin  karbon  kislota xosilalar  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  Piridin 



3-karbon  (nikotin  kislotasi,  nikotinamid,  nikodin,  koamid).  Piridin  4  -  karbon  

kislota  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  (izoniazid,  ftivazid, 

metazid, nialamid). 

11.  Xinolin  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  Xinolin  -  4  xosilasi, 



xinin  gidroxlorid,  xinin  digidroxlorid,  xinin  sulfat,  xingamin,  trixomanatsid, 

nitroksolin.  

12.  Izoxinolin  va  fenantrenizoxinolin  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar 



tahlili.  papaverin  gidroxlorid,  drotoverin  gidroxlorid  (no-shpa),  apomorfin, 

glautsin gidroxlorid. 

13.  Pirimidin-tiazol  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.    (tiamin 



xlorid, tiamin bromid). 

14.  Purin  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.    Kofein,  teobromin, 



eufillin, teofillin, kofein-benzoat natriy. 

15.  Pterin  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  Fol  kislotasi, 



metotreksat. 

16.  Izoalloksazin  xosilalari  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  tahlili.  Riboflavin, 



riboflavin mononukleotid.  

17.  Murakkab tarkibli geterotsiklik dori preparatlari tahlili. Oraliq nazorat. 



18.  Semestr nazorat ishi. 

Jami  


144 

Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

18 


 

Farmatsevtik  kimyo  fani  va  uning 



ob‘ektlari, 

vazifalari. 

Dori 

vositalarini 



nomlanishi 

va 


tasniflanishi. Dori vositalarini sifatini 

ta‘minlash.  MX  larining  tuzilishi, 

ko‗rsatkichlari va  ahamiyati. 

10 






Dori  vositalarni  sifatini  nazorat 



qilishning  farmakopeyaviy    usullari. 

Dori 


vositalarining 

sifatliligini 

ta‘minlash muammolari. Umumiy  va 

hususiy  yot  aralashmalarni  aniqlash 

usullari 

10 






Oksidlanish  kaytarilish  usullarining 

noorganik  dori  vositalari  taxlilida 

qullanilishi. 

Peroksidlar. 

Galogenidlar  va  ularning  ishqoriy 

metallar 

bilan 

xosil 


qilgan 

birikmalari.  5-10%  yodning  spirtli 

eritmasi,  xlorid  kislotasi,  kaliy  va 

natriy bromid (xlorid, yodid). 

10 



 







Dori 


vositalarining 

sifat 


kursatkichlarini 

aniqlash. 

Kompleksonometrik 

titrlash 

usulining  dori  vositalari  taxlilida 

qullanilishi.    Kalsiy,  magniy,  bor 

birikmalari  va  rentgenoskopiyada 

ishlatiladigan 

VaSO

4

 



sifatiga 

qo‗yilgan talablar 

10 







Dori  vositalari  chinligini  aniqlash 

usullari. Farmatsevtik sifat taxlilining 

uziga  xos  tomonlari.  Vismut,  rux, 

simob  kumush,  mis  va  temir, 

birikmalarining  umumiy  va  xususiy 

tahlil  usullari.  Ularning  sifatiga 

qo‘yilgan talablar. 

10 









Spirtlar, 

aldegidlar, 

oddiy 

va 


murakkab  alifatik  efirlar  guruhiga 

kirgan 


dori 

vositalari 

tahlili.Uglevodlar  guruhuga  kirgan 

dori vositalari tahlili. 

10 







Kislotali  asos  titrlash  usulini  dori 

vositalari 

taxlilida 

qullanilishi. 

Alifatik  karbon  kislotalar,  alifatik 

aminokislotalar  guruhiga  kirgan  dori 

vositalari tahlili. 

10 









Betalaktamidlar.Penitsillinlar. 

Ularning sifatiga qo‘yilgan talablar..  

11 







Sefolosparinlar  va  aminoglikozidlar  

taxlili. 

 



 

 



 



Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

19 


 

10  Terpenoidlar  guruxiga  kirgan  dori 

vositalari 

taxlili 


va 

ularning 

sterioizomeriyasi  bilan  ularni  faolligi 

orasidagi 

bogliklik 

konuniyatlari. 

Sifatini 

nazorat 


qilish 

usullari. 

Mentol, 

terpengidrat, 

validol, 

kamfora, 

sulfokamfokain, 

bromkamfora. 

10 







11  Biologik  faol  birikmalar  taxliliga 

funksional  endashish.  Kardenolidlar, 

(yurak 

glikozidlari), 



guruh 


vitaminlari 

(ergokalsiferollar). 

Umumiy va xususiy taxlil usullari. 

10 






12  Steroidlar. 

Garmonlar 

(kortikosteroidlar, 

androgenlar, 

estrogenlar 

va 

gestogenlar, 



anaboliklar)  Umumiy  va  xususiy 

taxlil usullari.  

10 







13  Aromatik 

birikmalar.Fenollar 

paraaminofenollar 

tetratsiklin,naftaxinon  hosilalari  va 

ularning tahlil usullari. 

10 






14  Aromatik  kislotalar  va  ularning 

hosilalari.Tahlil usullari.  

10 




15  Para-aminobenzoy 



va 

paraaminosalitsil  kislota  hosilalari. 

Diazotirlash  reaktsiyasi.  Trimekain, 

ksikain, anestezin, novokain, dikain. 

10 







16  Arilalkilaminlar,gidroksifenilalkilami



nlar,nitrofenilalkilaminlar 

guruhiga 

kirgan dori moddalari tahlili.  

11 




17  Sulfanilamidlar  ularning  hosilalari 



guruhiga kirgan dori moddalar tahlili.  

 

11 







18  Xlorbenzosulfamid 

va 

benzotiadiazin, 



benzosulfamid 

hosilalari 

guruhiga 

kirgan 


dori 

moddalar tahlili. 

10 







19  Tabiiy  va  sintez  yo‘li  bilan  olingan 

geterotsiklik  birikmalar.    Ularning 

tasniflanishi.  Kislorod    saqlagan 

geterotsiklik  birikmalar.  Nitrofuran 

hosilalari.Olinishi,  sifatiga  qo‘yilgan 

talablar,  umumiy  va  xususiy  tahlil 

usullari. 

10 






20  Benzopiran  fenilxroman  hosilalari. 

Umumiy  va  xususiy  tahlil  usullari. 

Tuzilishida 

xroman 

guruxini 



saqlagan 

birikmalar. 

Sifatiga 

qo‘yilgan  talablar,  tahlil  usullari  va 

10 







Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

20 


 

saqlanishi.  

21   Pirrol  va  pirrolizidin  qator  dori 

moddalar tahlili. 

10 







 



22 

Indol 


xosilalari 

bo‘lgan 


dori 

moddalar 

tahlili.Ezerolin 

va 


ioximban hosilalari. 

11 




23  Lizergin kislota hosilalari tahlili. 



 



 



 

24  Pirazol  va  triazol  hosilalari  guruxiga 



kirgan dori vositalari tahlili. 

10 




25  Imidazol 



imidozolin 

hosilalari 

guruhiga  kiruvchi  dori  moddalari 

tahlili. 

10 







26  Piridin xosilalari. 



Piridinning 

tabiiy 


va 

sintetik 

xosilalari.. 

Piridin–3 

karbon 

kislotasining  xosilalari  va  ularining  



tahlil usullari.    

10 




27  piridin–4  karbon  kislota  xosilalari  va 



ularining  tahlil usullari.    

 



 

 



 

 

 



 

 

 



 



28  Piperidin 

va 


tropan 

xosilalari. 

Sifatiga  qo‘yilgan  talablar,  tahlil 

usullari.  Ekgonin  xosilalari,  kokain. 

Tahlil usullari.   

10 




29  Xinolin  xosilalari. 



Xinolinning-4, 

8-oksixinolin 

izoxinolin, 

btnzilizoxinolin 

va 

fenantrenizoxinolin 



 

xosilalari. 

Sifatiga  qo‘yilgan  talablar,  tahlil 

usullari.  

10 







30  Xinuklidin xosilalari guruxiga kirgan 



dori vositalari tahlili. 

 

 



 

 



31  Pirimidin 

2,4-dion 

xosilalari. 

Umumiy va xususiy  tahlil usullari.  

10 






32  2,4,6  -  trion  xosilalari.  Umumiy  va 

xususiy  tahlil usullari. 

 

 



 

 



33  Pirimidin-tiazol  xosilalari    guruxiga 

kirgan  dori  vositalari  tahlili.  Pterin 

xosilalari.  Izoalloksazin  xosilalari 

Sifatiga  qo‘yilgan  talablar  va  tahlil 

usullari. 

10 









Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

21 


 

34  Purin xosilalari  guruxiga kirgan dori 

vositalari  tahlili.  Purin  nukleozidlari, 

purinning sintetik xosilalari tahlili. 

10 







35  Fenotiazin,  benzodiazepin  xosilalari. 

Azepin 


xosilalari. 

Benzodiazepin 

xosilalari.   

10 






36  Oksazin xosilalari. Sifatiga qo‘yilgan   

talablar, tahlil usullari. 

10 




 



Jami 

364 


242 

72 


36 

144 


108 

148 


98 

 

 

ASOSIY QISM: Fanning uslubiy jihatdan uzviy ketma-ketligi 

 

Asosiy  qismda  (ma‘ruza)  fanni  mavzulari  mantiqiy  ketma-ketlikda  keltirildi.  Har  bir 



mavzuning  mohiyati  asosiy  tushunchalar  va  tezislar  orqali  ochib  beriladi.  Bunda  talabalarga 

DTS  asosida  mavzu  bo‘yicha  etkazilishi  zarur  bo‘lgan  bilim  va  ko‘nikmalar  to‘la  qamrab 

olingan.  

Asosiy  qism  sifatiga  qo‘yiladigan  talab  mavzularning  dolzarbligi,  ularning  ish 

beruvchilar  talablari  va  ishlab  chiqarish  ehtiyojlariga  mosligi,  mamlakatimizda  bo‘layotgan 

iqtisodiyotni  erkinlashtirish,  ishlab  chiqarishni  modernizatsiyalash,  iqtisodiy-huquqiy  va 

tegishli  sohalardagi  islohatlarning  ustuvor  masalalarini  qamrab  olishi,  shuningdek  fan  va 

texnologiyalarning so‘nggi yutuqlari, integratsiyasi ham e‘tiborga olinadi.  

 

Ma‟ruza mashg‟ulotlari 

Farmatsevtik kimyo fani, ob‟ektlari, vazifalari. Dori moddalarining tasniflanishi, MX va 

ularning tuzilishi. 

 

Mazmuni:  Farmasevtik  kimyo  fanining  asosiy  vazifalari,  boshqa  fanlar  orasida  tutgan  o‘rni. 

Fan  rivojlanishining  qisqacha  tarixi.  Dori  moddalarining  tasniflanishi,  olinish  manbalari. 

Farmatsevtik  kimyo  fanida  zamonaviy  tahlil  usullarini  qo‘llash.  Dori  vositalarini  yaratish, 

sifatini  nazorat  qilishda  farmatsevtik  kimyo  fanining  tadqiqot  usullari.  O`zbekiston 

Respublikasida  standartlash  ishlari.  Dori  vositalarini  standartlash  bo`yicha  me‘eriy  taxlil 

hujjatlari.  MTXlarni  tuzilishi  va  ularni  ishlab  chiqish.  Dori  vositalari  sifat  standartlarini 

ekspertiza va ro`yxatdan o`tkazish. Standart namunalar. 

Qo‘llaniladigan  ta‘lim  texnologiyalari:  muammoli  talim.  Blits-so’rov,  munozara,  BBB,  o’z-



o’zini nazorat. 

Adabiyotlar: A1; A3; A4; A5; Q2 Q3; Q4;Q7; Q8. 



Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

22 


 

Dori vositalarni sifatini nazorat qilishning farmakopeyaviy  usullari. Dori vositalarining 

sifatliligini ta‟minlash muammolari. Umumiy va hususiy yot aralashmalarni aniqlash 

usullari. 

Mazmuni:  Dori  vositalarni  sifatini  nazorat  qilishning  farmakopeyaviy    usullari  lori  vositalari 

misolida beriladi. Dori vositalarining sifatliligini ta‘minlash muammolari keltiriladi. Tahlilning 

umumiy  va  xususiy  usullari.  DF  talablari  asosida  mahsulot  sifatini  kafolatlash.  Dori 

vositalari  chinligining  fizikaviy  va  kimyoviy  usullari.  Moddalarning  tozaligini  aniqlash 

bosqichlari. Dori moddalari tarkibiga yot moddalarning qo`shilib qolish manbalari va sabablari. 

Dori  moddalar miqdorini  tahlil qilish  usullari  (titrimetrik,  fizik,  fizik-kimyoviy va zamonaviy 

usullari). 

Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalaridialogik yondoshuv. Blits-so’rov, munozara, BBB, 



Insert, o’z-o’zini nazorat.   

Adabiyotlar: A1;A2; A3; A4; A5; Q1; Q2 Q3; Q4; Q6; Q7 ;Q8. 



 

Oksidlanish kaytarilish usullarining noorganik dori vositalari taxlilida qullanilishi. 

Peroksidlar. Galogenidlar va ularning ishqoriy metallar bilan xosil qilgan birikmalari. 5-

10% yodning spirtli eritmasi, xlorid kislotasi, kaliy va natriy bromid (xlorid, yodid). 

 

Mazmuni:  Oksidlanish  kaytarilish  usullarining  noorganik  dori  vositalari  taxlilida  qullaniladi.  

Noorganik  dori  moddalar  tahlili.  Tozalangan  va  in‘ektsion  suvning  sifatini  nazorat  qilish, 

saqlash  to‘g‗risida,  ulardagi  ruxsat  etilgan  va  ruxsat  etilmagan  yot  aralashmalar  haqida 

ma‘lumotlar beriladi. Vodorod peroksidiBu guruhga kiruvchi vodorod peroksidning suvdagi 

eritmasi,  gidroperit,  magniy  peroksidlar  tahlili,  sifatini  nazorat  qilish,  saqlash  haqida  to‘liq 

ma‘lumot beriladi. 

Galogenlar guruhiga kiruvchi xlorid kislot, natriy xlor, kaliy xlor, yod, haqida ma‘lumotga ega 

bo‘ladilar. Farmatsevtik maqsadlarda ishlatiladigan natriy xlorid, kaliy xloridlarning olinishi va 

taxlil usullari. Ularning chinligi, miqdori va ishlatilishini o‘rgatiladi. Bor preparatlari va bariy 

sulfatning tahlili. Galogenlar guruhiga kiruvchi magniy, kaltsiyxloridlar, natriy tetroborat, bariy 

sulfatning chinligi, miqdori va ishlatilishi o‘rganiladi.  

Rentgenoskopiya uchun ishlatiladigan bariy sulfat. Bariy sulfatning olinishi, xossasi, tozaligiga 

qo‘yilgan talablar va ularning aniqlash usullari. 

Vismut,  rux,  simob,  birikmalari  umumiy  va  xususiy  tahlil  usullari.  Kumush,  mis  va  temir 

birikmalarining tahlili. 

Kumush  nitrat,  mis  (II)  sulfat.  Sulema  preparatlarining  olinishi,  tahlili,  qo‘llanilishi  va 

saqlanishi. 

Rux, temir va mis saqlagan kompleks birikmalar. Olinishi, xossasi, qo‘llanishi, tahlil usullari 

va ularning sifatiga qo‘yilgan talablar. Preparatlarning saqlanishi. 

Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalaridialogik yondoshuv, muammoli talim, munozara, BBB.   

Adabiyotlar: A1;A2; A3; A4;  A5;Q1; Q2 Q3; Q4; Q6; Q7 ;Q8. 

Kompleksonometrik titrlash usulini dori vositalari tahlilida qo„llanilishi (Kalsiy, magniy, 

vismut brikmalari) 

Mazmuni: Kalsiy, magniy, vismut birikmalarining olinishi va taxlil usullari. Ularning chinligi, 

miqdori  va  ishlatilishini  o‘rgatiladi.  Bor  preparatlari  va  bariy  sulfatning  tahlili.  Galogenlar 

guruhiga kiruvchi magniy, kaltsiyxloridlar, natriy tetroborat, bariy sulfatning chinligi, miqdori 

va ishlatilishi o‘rganiladi.  

Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalaridialogik yondoshuv, muammoli talim, munozara, BBB.   

Adabiyotlar: A1;A2; A3; A4;  A5;Q1; Q2 Q3; Q4; Q6; Q7 ;Q8. 

 


Pharmaceutical chemistry  

Autors: Iminova I.M., Olimov X.Q., Zaripova N.T.. 

 

23 


 

Spirtlar, aldegidlar, oddiy va murakkab alifatik efirlar guruhiga kirgan dori vositalari 

tahlili.Uglevodlar guruhuga kirgan dori vositalari tahlili 

 

Mazmuni:  Bu  guruhga  kiruvchi  etil  hlorid,  yodoform,  ftorotan  olinishi,  chinligi,  miqdori  va 

ishlatilishi  haqida  o‘rganiladi.  Aldegidlar,  spirtlar  va  efirlar  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar 

tahlili.  Olinishi,  xossasi,qo‘llanishi,  tahlil  usullari  va  ularning  sifatiga  qo‘yilgan  talablar. 

Preparatlarning saqlanishi.  

Oddiy  va  murakkab  alifatik  efirlar  guruhiga  kiruvchi  dori  moddalar  (dietil  efiri,  dimedrol, 

nitroglitserin,  erinit,  amilnitrit)  ning  olinishi,  xossasi,qo‘llanishi,  tahlil  usullari  va  ularning 

sifatiga qo‘yilgan talablar, ishlatilishi, saqlanishi. 

Aprofen  va  metatsinning  olinishi,  xossasi,qo‘llanishi,  tahlil  usullari  va  ularning  sifatiga 

qo‘yilgan talablar, ishlatilishi, saqlanishi 

Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalari: muammoli talim. Blits-so’rov, zig-zag usuli, munozar,.   

Adabiyotlar: A1;A2; A3; A4; Q1; Q2 Q3; Q4; Q5;Q6; Q7 ;Q8. 

Kislotali asos titrlash usulini dori vositalari taxlilida qullanilishi. Alifatik karbon 

kislotalar, alifatik aminokislotalar guruhiga kirgan dori vositalari tahlili. 

 

Mazmuni:  Talabalarga  karbon  kislotalar,  ularning  tuzlari  va  To‘yinmagan  polioksikarbon 

kislotaning lakton guruhiga kirgan preparatlarni (kaliy atsetat, kaltsiy glyukonat, kaltsiy laktat, 

natriy  tsitrat,  kaliy,  magniy  aspartat  va  b.),  shuningdek  alifatik  aminokislotalar  guruhiga 

kiruvchi  (glyutamin  kislota,  metionin,  sistein,  atsetil  sistein,  glitsin  va  b.)  preparatlarini  DF 

talablari asosida to‘liq tahlilini o‘rgatish.  

Vitamin ta‘siriga ega bo‘lgan karbon kislotalar. Kaltsiy pangamat. Kaltsiy pantotenat. Olinishi, 

tahlil usullari va saqlanishi. To‘yinmagan polioksikarbon kislota laktonlari. Askorbin kislotasi, 

Olinishi. Oksidlovchi 

 qaytaruvchi va kislota - assosli xossasi. CHinligi va miqdorini aniqlash 



usullari. Dori shaklidagi askorbin kislotasining barqarorligini ta‘minlash (stabillash). Saqlanish 

sharoiti. 

Aminokislotalar va ularning xossilalari. Aminokislotalarning kimyoviy xossalari bilan biologik 

faolliklari  orasidagi  o‘zaro  bog‘liqlik.  Kislota  asos  va  oksidlovchi 

  qaytaruvchi  xossalari 



asosida  ularning  tahlil  usullarini  tanlash  Glyutamin  kislotasi,  gamma 

  amino  moy  kislotasi 



(aminolon)  aminokapron  kislotasi,  tsistein,  atsetil  tsistein,  metionin,  metiometionin  sulfoniy 

xlorid, etilendiaminotetraatsetat kislotasining natriy va kaltsiy tuzi (kaltsiy tetatsin), piratsetam 

(nootropil). 

Qo‘llaniladigan ta‘lim texnologiyalaridialogik yondoshuv, muammoli talim,blits-so’rov, zig-



zag usuli,  o’z-o’zini nazorat.   

Adabiyotlar: A1; A3; A4; A5; Q1; Q2 Q3; Q4; Q6; Q7 ;Q8. 



Download 3.34 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   38




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling