2 mavzuТаркатма материаллар

МАВЗУ. ЖАХОН ИҚТИСОДИЁТИ ВА ҲАЛҚАРО ИҚТИСОДИЙ МУНОСАБАТЛАР
1

• Иқтисодий ривожланишнинг умумжаҳон томонлари ва ишлаб чиқаришнинг байналминаллашуви.

2

• Жаҳон хўжалигининг глобаллашуви йўналишлари ва зиддиятлари.

3

• Халқаро иқтисодий муносабатларнинг шакллари. Жаҳон инфратузилмасининг ривожланиши.

4

• Жаҳон хўжалиги алоқаларини халқаро тартибга солиш.

Жаҳон хўжалиги
Бу халқаро меҳнат тақсимоти, савдо-ишлаб чиқариш, молиявий ва илмий-техникавий алоқалар орқали бирлашган турли мамлакатлар хўжаликлари тизимидир.
Жаҳон хўжалиги субъектлари
1

• ўз ичига халқ хўжалиги мажмуини олувчи давлат;

2

• трансмиллий корпорациялар;

3

• миллий иқтисодиёт чегарасидан чиққан, хўжалик барча соҳалари таркибидаги фирмалар;

4

• халқаро ташкилот ва институтлар.

Жаҳон хўжалигининг ривожланиш босқичлари

• ишлаб чиқаришнинг саноатлашувидан олдинги даврда вужудга келиб, дастлаб ўша даврдаги кишилар жамоалари ёки қабилалари ўртасида пайдо бўлган савдо айирбошлашуви кейинчалик товар ишлаб чиқаришнинг ривожланиши билан турли мамлакатлар ўртасидаги доимий товар алмашуви – халқаро савдонинг пайдо бўлиши ва ривожланишига олиб келди.

Биринчи босқич

• ишлаб чиқаришнинг саноатлашув даврига тўғри келиб, йирик машиналашган ишлаб чиқаришнинг вужудга келиши ва тадбиркорларнинг кўпроқ фойда олишга интилиши ташқи савдони деярли барча миллий хўжаликларнинг таркибий қисмига айлантириб қўйиши натижасида XVIII-XIX асрларда ривожланган жаҳон бозори пайдо бўлди.