2- amaliy mashg’ulot: Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari I. Mavzuning maqsadi

2- Amaliy mashg’ulot:Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari
I. Mavzuning maqsadi: Tinglovchilarga Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari haqida ma’lumotlar berish.


II. Mavzuning ahamiyati: Tinglovchilarda Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari haqida ko‘nikmalarni shakllantirish.

III. Mavzuga doir test tuzish

Sog‘Iiqni saqlash ishlarini tashkil qilish prinsiplari


0 ‘zbekiston Respublikasida sog‘liqni saqlashni himoya qilishda qonunchilikning konstitutsion asoslari.
0 ‘zbekiston Respublikasi Sogdiqni saqlash vazirligi (SSV)ning asosiy vazifas-
-Respublika aholisi sog‘lig‘ini muhofaza qilish,
-davolash ishlarini tashkil qilish,
-yuqori malakali tibbiy yordam ko‘rsatish asoslarini yaratish,
-davolash-profîlaktika muassasalari uchun moddiy-texnika bazasini yaratish,
-tibbiy va farmatsevt kadrlar tayyorlash,
-ulaming malakasini oshirish,
-aholi o‘rtasida sanitariya- epidemiologiya holatini tegishli tartibda barqaror holatda saqlash va ta’minlashni tashkil qilishdan iborat.
0 ‘zbekiston Respublikasi Konstitutsiyasida ko‘rsatilgan fuqarolaming muhim ijtimoiy huquqlaridan biri sog‘liqni saqlash huquqidir. “Har bir inson malakali tibbiy xizmatdan foydalanish huquqiga ega”. Yuqorida qayd etilgan vazifalarni amalga oshirishda SSVning Bosh boshqarmalari, tegishli ilmiy tekshirish institutlari faoliyat ko‘rsatmoqda, tibbiyot va farmatsevt kadrlar tayyorlash ishlari esa tegishli institutlar va tibbiyot kollejlari tomonidan amalga oshiriladi. Malakali tibbiy xizmatni maxsus tibbiy va farmatsevtika bilimlariga ega, Gippokrat qasamyodini qabul qilgan va yordamga muhtoj har qanday bemorga sidqidildan xizmat qiladigan tibbiyot mutaxassislari amalga oshiradilar. Qonunchilik asosida yetarli malakaga ega bodmagan mutaxassislarning tibbiy va farmatsevtika faoliyati bilan shug‘ullanishiga ruxsat etilmaydi. Davlat tomonidan vakolatlangan organlar xususiy sog‘lomlashtirish muassasalarini ochish hamda ularning faoliyati, tibbiy xizmat ko‘rsatish darajasi sifati ustidan belgilangan tartibda nazorat olib boradi. Tibbiyot va farmatsevtika faoliyatini olib boruvchi subyektlar faoliyatlari mavjud standartlar talablariga javob bermasa, faoliyat olib borish huquqini beruvchi ruxsatnoma (litsenziya)dan sud hukmi asosida mahrum qilinadi.
Malakali tibbiy va farmatsevtik xizmat ko‘rsatishni ta’minlash ishlari clu>,idagi shart-sharoitlar bilan muntazam ravishda ta’minlanib turishini *co £da tutgan holda tuziladi: ^ davlat davolash va sanitariya, dam olish muassasalari tarmog‘ining maYjudligi va hozirgi kunlarda ham muntazam faoliyat ko‘rsatib turishi; ^ nodavlat va idoraviy tibbiy muassasalami rag‘batlantirish va nvc>jlantirish. Ko‘plab ishlab chiqarish tarmoqlari, muassasalar va tashkilotlarning poliklinikalari, ambulatoriya, sanatoriya. kunduzgi ^avolovchi statsionar, dam olish maskanlari, shifoxona, qishloq vrachlik ■)ur,ktlari, ona va bola shifoxonalari va sogMomlashtirish markazlarini Yanada ko‘paytirish; ^ aholining barcha qatlamlarini e’tiborga oigan holda, ular o‘rtasida ^en§ qamrovli dispanserizatsiya va emlash ishlarini tegishli tartibda olib bodsh hamda kasalliklarni oldindan aniqlash va ularning oldini olish, tegishli tashhis qo‘yish; tibbiy va farmatsevt kadrlarni tayyorlash va malakasini oshirish, ular faoljyatlari samaradorligi va malakasi ustidan davlat nazoratini o‘rnatish; tibbiy sug‘urta tizimini yaratish, mehnat qobiliyatini yo‘qotgan, ishga yarQqsiz yoki nogiron boiib qolgan fuqarolarni moddiy va ma’naviy ‘l0 * lab-quvvatlash va ularga davlat tomonidan qonun asosida belgilangan t° l^vlar ajratish; aholining ma’lum ijtimoiy himoyaga muhtoj toifasiga tibbiy muassasalar tomonidan bepul tibbiy xizmat ko‘rsatish. Nogironlar va koQlavchisidan mahrum boigan hamda ahvoli og‘ir bemorlarga (O ^bekiston Respublikasi SSV ning 1999-yil 5-martdagi 134-sonli uuyt'üg'i asosida tasdiqlangan) dorixonalardan bepul dori vositalari olishga y°rciam berish; tibbiyot va farmatsevtika muassasalarini zamonaviy asbob-anjomlar, texn ¡^a vositalari bilan jihozlash va ularga qulay sharoitlar yaratish; respublikaning hamma viloyat markazlarida va iloji boricha aholi zieh^ yashaydigan mintaqalarida va Toshkent shahridagi Respublika tez tibbiy va shoshilinch tez tibbiy yordam ko'rsatish muassasalarining faoliyatini takomillishtirish. Hozir davlat tomonidan kafolatlangan malakali tibbiy yordam k° r^atish SSV tasarrufidagi tashkilotlar orqali amalga oshirilmoqda. Shut^ingdek “Sog‘lom avlod uchun” respublika fondi tomonidan ham onal^r va b0iaiar sog'ligini saqlash yo‘lida samarali ishlar olib bormoqda. Mamlakatimiz demokratik huquqiy davlat va insonparvar fuqarolik jamix^ati - mulk shakllarining yangi tizimi, qudratli ishlab chiqarish kuchlari va
vositalari, ilg‘or fan va texnologiyalami barpo etish, xalq farovonligini oshirish, erkin shaxsni har tomonlama kamol toptirishga qulay shart-sharoitlar yaratilayotgan jamiyatdir. Shuning uchun sogiiqni saqlash va farmatsevtika tizimida ham mulkdorlar toifasiga keng yo‘l ochildi, ular orqali aholiga va davolash-profdaktika muassasalariga yuqori malakali tibbiy va farmatsevtik yordam ko‘rsatilib, ular jamiyatimizda sogiiqni saqlash tizimida yetakchi harakatlantiruvchi kuchga ega bo‘lgan jamiyatning mas’ul shaxsiga aylandi. «Fuqarolar sog‘lig‘ini saqlash to‘g‘risida» gi 0 ‘zbekiston Respublikasining (1996-yil 29-avgustdagi va 1999-yil 15-apreldagi 0‘zgartirish va qo‘shimchalari bilan) qonuniga asosan, 0 ‘zbekiston Respublikasining SSV quyidagi vakolatlarga egadir: - sogiiqni saqlash va tibbiy sug‘urtaning, sogiiqni saqlash sifati davlat standartlarining me’yoriy bazasini ishlab chiqadi hamda barcha tibbiyot muassasalarining ularga rioya etilishi ustidan nazorat qiladi; - fuqarolar sogiigini saqlash sohasida tarmoq davlat dasturlarini amalga oshiradi; - davlat tomonidan kafolatlangan hajm doirasida aholiga birinchi tibbiy-sanitariya yordami ko'rsatishni byudjet mablagiari hisobidan tashkillashtiradi; - davolash-profdaktika va dorixona muassasalarining sertifikatsiyasi va akkreditatsiyasini amalga oshiradi; - shifokorlarga tibbiyot amaliyoti bilan shug‘ullanish uchun, farmatsevtlarga farmatsevtika faoliyati bilan shug‘ullanish uchun litsenziyalar beradi; - tibbiy xizmat tariflari darajasini boshqarib boradi; - 0 ‘zbekiston Respublikasi hududida qoilanishga ruxsat etilgan dori vositalarini standartlashtirish va ro‘yxatga olishni amalga oshiradi. Shunday qilib, sogiiqni saqlash ishlarining asosiy prinsiplari Respublika Vazirlar Mahkamasining bir qator qarorlari, farmoyish va ko‘rsatmalari bilan belgilanib, asosan aholi sogiigini saqlash va har taraflama yuqori malakali tibbiy yordam ko‘rsatishni tashkil qilishdan iborat. Bu borada 0 ‘zbekiston Respublikasining “Fuqarolar sogiigini saqlash to‘g‘risida’’gi qonunida aholining malakali tibbiy xizmatdan foydalanish va ijtimoiy himoyaga doir konstitutsiyaviy huquqlarini ta’minlash, shuningdek, tibbiy xizmatlaming sifatini yaxshilash uchun tashkiliy, iqtisodiy va huquqiy sharoitlami yaratish, sogiom avlodni tarbiyalash choralari belgilandi. Sogiiqni saqlash tizimini mamlakatda amalga oshirilayotgan islohotlarga muvofiq holga keltirish maqsadida 0 ‘zbekiston Respublikasida sogiiqni saqlash tizimini 1998-2005 yillarda isloh qilish Davlat dasturi
tasdiqlandi va uning konsepsiyasi berildi. Bunga muvofiq bepul tibbiy yordam ko‘rsatiladigan va byudjetdan ta’minlanadigan davolash- profilaktika muassasalari, shuningdek, ularni bosqichma-bosqich pulli xizmatlarga o'tkazish muddatlari belgilandi va dasturni amalga oshirishga doir asosiy chora-tadbirlar tasdiqlandi. Hozirgi kunda esa, ushbu belgilangan vazifalarni bajarish borasida Respublika SSV tomonidan keng qamrovli va yuqori malakali tibbiy xizmat ko‘rsatishga qaratilgan qator tadbirlar amalga oshirilmoqda. Toshkent shahrida Respublika shoshilinch tez tibbiy yordam ko‘rsatish markazining ochilishi, viloyatlarda esa, bu markaz filiallarining ochilib, ularni yuqori malakali tibbiy va farmatsevt kadrlar bilan ta’minlanishi bunga misol bola oladi.