Fayziyev V amaliyot uslubiy ko'rsatma pdf
Download 1.55 Mb. Pdf ko'rish
|
1-Amaliyot ishi
|
4 1-A Mavzu:Analog-raqamli va raqam- rganish. Ishdan maqsad:Analog-raqamli va raqam- Nazariy qism ni va kommutasiya tugunlarida analog adi. Aloqa liniyalari tashkil etish: chastotali usul (CHKA) va vaqtli usul (VKA).Chastotali usul chastota spektrida har xil kanallar uchun alohida polosani ishlatishga asoslangan. Anologli usulga amplituda-impulsli modulyasiya (AIM), kenglik-impulsli modulyasiya (KIM) va faza-impulsli modulyasiya (FIM) kiradi. Raqamli usulga impuls-kodli modulyasiya (IKM) va delta-modulyasiya kiradi. 1.1-rasm). 1.1-rasm. Modulyasiyaning anologli usullari. Impulsli modulyasiyani anologli usullarining umumiy nuqsonlari modulyasiyalangan signalni uzatish uchun ishlatilayotgan aloqa liniyalarining 5 elektrik parametrlariga qattiq talablar hisoblanadi. Bu xalaqit beruvchi signallarni uchastkalaridagi qildi. Impuls-kodli modulyasiyada AIM signal kvantlanadi va kodlanadi. Delta- -4 barobar katta i mumkin (telefon uzatishlarida 32-64 kbit/s radio eshittirish signallarini uzatishda 384 kbit/s va h.k.). Impuls-kodli modulyasiya Telekommunikasiya tarmoqlarida va raqamli ommutasiya tizimlarida impuls-kodli modulyasiya keng tarqalgan. Shuning uchun IKM IKM jarayoni- -ket bajarilishidan iborat: diskretlash, kvantlash va kodlash. Diskretlashda anolog 1931 yilda akademik V.A.Kotelnikov shakllantirgan va isbot qilingan otchyot signalning oniyli qiymatlari (otschyotlari) bilan uzatish mumkin, agar ularni ketma- ketlik chastotali f d uzluksiz signalning maksimal chastotasidan f max ikki barobardan max 2 fc fg lash chastotasini minimal qiymatini aniqladi. Impulslarni uzluksiz ketma-ketligi diskretlash chastotaning diskret garmonikasidan tashkil topgan chastotali spektriga signali shu garmonikni har birini alohida modulyasiyalaydi. Buni spektri natijasida impuls ketma-ketlikdagi har bir diskret chastota atrofida ikkita yon tomon polosalari yaratiladi. Dastlabki signal, shu signal chastotasidan boshqa hamma chastotalarni qirqishga hisoblangan past chastotali filtr yordamida tiklanadi. Tiklovchi past 6 chastotali filtr kirish signali kengligi polosasi fk va fk fg orasida joylashgan fk fg fk dan - bu uzluksiz signalning oniyli qiymati haqidagi axborotni olishdir. Bu axborotni amplitudali modulyasiyalangan impulslar shaklida olish mumkin. Takrorlanish u impuls generatori ishlab chiqaradi. Agar shu impulsni elektron kalitini (EK) davriy ishga tushirish uchun ishlatib va EK kirishga bir vaqtda xohlagan shakldagi anolog signal x = f(t) berilsa, EK chiqishida har xil amplitudali impulslar ketma-ketligi nali uchun k f 8 . 6 modulyasiyalangan impulslarni ketma-ketlik davri Td = 1/fd = 1/8 = 125 u uzatuvchi signal energiyasini aniqlaydi. Kvantlash tadbirida har bir diskret AIM signali amplitudasining qiymatini aniqlashga olib keladi. Buning uchun shkala tanlanadi. Bu shkala uzunligi modulyasiyalangan anolog signalning pastki va yuqoridagi daraja qiymatlari bilan i tadbirini bajarish uchun amplitudasi qiymatlari kodlanadi. Kodlash uchun ikkilangan kod (natural va simmetrik) ishlatish qulay. Bunda kvantlash darajasi soni 2 n tarzida aniqlanadi, bu - T tavsiyasi asosida n = 8 olingan, bunda 2 n = 2 8 3 olingan bunda, 2 n = 2 3 = 8. 1.4-rasmda kvantlash tadbiri keltirilgan. Kvantlashda diskret qiymati joylashgan chegara faqat intervali aniqlanadi. 7 a) Natural ikkilangan kod asosida b) Simmetrik ikkilangan kod asosida 1.2-rasm. Kvantlash tadbiri. diskretni tiklash xatolik bilan amalga oshiriladi. Diskretni tiklangan va haqiqiy qiymati orasidagi farq kvantlash shovqini deb ataladi (1.5-rasm). 1.3-rasm. Signal darajasi kamaysa, signalni kvantlash shovqini nisbati kamayadi. Signal il mumkin: kichik signallar uchun kichik, katta signallarga katta. Demak, kvantlashni nisbatni 8 Modulyasiyalangan signal amplituda qiymatini X harfi bilan belgilaymiz.Zichlash (kompresor) -rasm). S (X) = (1/N) (d x / d y) 1.4-rasm. Zichlash tavsifi. Y = C 0 ln (C 1 x), Bu yerda: S 0 eradi. Texnik bunday tavsifni olish mumkin emas, chunki u koordinata boshidan 1 1 ln 1 ln 1 1 0 ln 1 X A A AX A X A AX y uchun Bu yerda: A = 87,6- Bu logarifik tavsif A turi Yevropa davlatlarida va Polshada ishlatiladi. Bu logarifmik hisoblanadi. 9 yasi uchun, kompenderlashda 24,1 db ga teng yutuq beradi). ning qiymati 1972 yilgacha 100 teng edi, undan keyin 255 ga teng qilib olindi. yerda: Y-kompressor chiqishida normallashtirilgan kuchlanish, X-uni kirishidagi Y = U chiq/ U chiq maks (2.4) X = U kir/ U kir maks (2.5) - bunda x = ± 1 hamda u = ± 1 uchun x = 0 va y = 0. Kompressorga quyiladigan talablarni qoniqtiradigan eng yaxshi tavsif sifatida Y = lg (x) X- qiymati R -dan emas faqatgina r-kattalikga ifoda ishlatiladi. 1 lg 1 lg x Y birinchi kvadrantdagi egri chiziqqa simmetrik tarzda quriladi. Qabul qilgichda kodli kombinasiy kompressor tavsifiga teskari tavsifga ega ekspanderga kiritiladi. 10 1.5-rasm. Normallashtirilgan tavsif ki qiymatini qabul qiladi. Kompressiya nisbatining ortishi) 45 0 i chiziqqa nisbatan uchun, ravshanki egri chiziqning egilishi burchak tangensi qandaydir qismida kvantlashning signal/shovqin nisbatining biron-bir qismida ortishi, bu nisbatining biron- hammasini te kvantlashning shovqin signal nisbati kichik signalning katta darajalarida nisbatan katta shovqin signal nisbatini belgilovchi kompressiyaning egri chiziqlari nol yaqinida eng katta-egilish qiymatiga boradi, bu esa yuqori darajali signallar uchun shovqin signal nisbatini kamayishiga olib keladi (1.6-rasm). 1.6 rasm. Kirish signali sathi funksiyasidagi signal / kvantlash shovqini nisbati. 1 2 11 Komponderdan foydalanilganda erishiladigan yutuq 2.8- (kompressor va eksponderdan tashkil topgan sxema komponder deyiladi). Bu esa signalning R-darajala 0 burchak ostida egilgan bir- darajalari va kvantlash shovqini nisbati R (desibellari) ni ifodalaydi. 2-egri chiziq past darajali signallar uchun kvantlashning signal/shovqin nisbatini ortishiga olib keladi (P s1 dan kichik), R s >P s1 , signal darajasida esa-bu nisbatning kamayishiga olib keladi. 0 db atrofida signal darajalari uchun kvantlashning signal/shovqin nisbatining sezilarli (darajalari uchun) kamayishi kompaderli sxema yuzaga keltiradigan bilan aniqlanadi. G = 20lgtg Qa. Bu yerda, G- desibellarda ifodalangan komponderlashdagi yutuq. Qa- egilishi burchagi. -sekin nolgacha kamayib boradi, nisbatini kamayishiga olib keladi. Komponderlashdan olinadigan yutuq tavsifining birinchi hosilasi birga teng - - segmentli tavsif hosil qilinadi. Bunda har bir keyingi segment diapozonni oshirib boriladi. Download 1.55 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|