FəSİl alqoritmləşdirmənin əsasları §

---

Alqoritmləşdirmərıin əsasları
FƏSİL 3. Alqoritmləşdirmənin əsasları
§3.1. Məsələlərin kompüterdə həllinin mərhələləri
Həll yolu (alqoritmi) məlum olan istənilən məsələni kompüterdə həll etmək mümkündür.
Xarakterinə görə məsələləri aşağıdakı siniflərə bölmək olar:
• 
Elmi-texniki (və ya riyazi mühəndis);
• 
İqtisadiyyat-statistika;
• 
İnformasiya-məntiqi;
• 
İdarəetmə və modelləşdirmə.
Qarşıya qoyulmuş məsələnin həlli yolu istifadəçiyə məlumdursa, istifadəçi bu məsələni 
kompüterdə həll edə bilər. Bunun üçün həll prosesi bir neçə ardıcıl mərhələyə bölünür ki, bunlardan 
bir qismini insan özü, bir qismini isə kompüter yerinə yetirir. Kompüterdə məsələlərin həlli əsasən 
aşağıdakı mərhələlər ardıcıllığı ilə aparılır:
• 
məsələnin qoyuluşu;
• 
məsələnin analizi və tədqiqi;
• 
həll alqoritminin yaradılması;
• 
alqoritmin proqramlaşdırma dilində təsviri;
• 
testləşdirmə və sazlama;
• 
nəticələrin analizi və tədqiqi.
Məsələnin qoyuluşu. Məsələnin həlli onun düzgün qoyuluşundan asılıdır. Məsələnin 
qoyuluşu sadə halda aşağıdakıları nəzərdə tutur:
• 
məsələ haqqında informasiyanın toplanması;
• 
məsələnin həllini təmin edən düstur və tənliklərin tərtib edilməsi;
® 
ilkin verilənlərin siyahısı, tipi, dəqiqliyi və ölçüləri;
• 
dəyişənlərin dəyişmə sərhədləri, başlanğıc və sərhəd şərtləri;
• 
nəticələrin siyahısı, tipi, dəqiqliyi və ölçüləri.
Məsələnin analizi və tədqiqi. Bu mərhələdə mövcud analoqlar, texniki və proqram 
vasitələri analiz edilərək riyazi model hazırlanır.
Həll alqoritminin yaradılması. Bu mərhələdə yaradılmış model əsasında məsələnin həll 
alqoritmi tərtib edilir. Məsələnin həlli ayrı-ayrı müstəqil bloklara bölünür və həmin blokların yerinə 
yetirilmə ardıcıllığı təyin edilir. Bu mərhələdə alqoritmin istənilən təqdimetmə formalarından 
istifadə etmək olar.