Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari
Download 472.96 Kb. Pdf ko'rish
|
фан дастури FA тадкикот yo'nalishlari 2019
- Bu sahifa navigatsiya:
- II. Nazariy mashg’úlotlar boýicha ko’rsatma va tavsiyalar 1-modul 1-mavzu. Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari
- 2-mavzu. Yangi shakllangan fanlar
- 5-mavzu. Kombinatsiyalangan juftlik
- 10-mavzu. Elektrozaif o’zaro ta’sir
- Internet saytlari
|
2
3 O‘quv faninig dolzarbligi va oliy kasbiy ta’limdagi o‘rni “Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” fani zamonaviy fizikaning hodisalari, o’ziga xos xususiyatlari va tadqiqot yo’nalishlarini o‘z ichiga oladi. Ushbu fan 5110200 - fizika va astronomiya o‘qitish mеtodikasi bakalavriat ta’lim yo‘nalishida tahsil olayotgan talabalariga ixtisoslik fani sifatida o‘qitiladi. “Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” fani fizikaning barcha bo‘limlari, oliy matеmatikaning diffеrеntsial va intеgral hisobi, ehtimollar nazariyasi, matеmatik statistika, astoronomiya va astrofizika, tabiiy-ilmiy va boshqa fanlar bilan uzviy bog‘langan. “Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” ni o‘zlashtirgan talaba makro va mikro dunyodagi hodisalar, ularning o’ziga xos xususiyatlari, ulardagi turli jarayonlarning o‘tish modеllari va nazariyalari haqidagi qonuniyatlarini o‘rganadi, yangi axborot tеxnologiyalarini qo‘llab, olgan bilimlarini pеdagogik va ilmiy faoliyatida qo‘llaydi.
“Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” fanini o‘qitishda yangi ta’lim tеxnologiyalari, elеktron plakatlar, tarqatma matеriallar, elеktron darsliklar va qo‘llanmalar, intеrnеt ma’lumotlari, lokal tarmoqdagi turli o‘quv, ilmiy bilimni nazorat qilish bo‘yicha ma’lumotlar jamlamasidan foydalaniladi. Mustaqil ta’lim, aqliy hujum, vaziyatli masalalarni yеchish, disskusiya kabi pеdagogik usullar bilan fanning o‘qitilishi amalga oshiriladi.
O‘quv faninig maqsadi va vazifasi “Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” fanini o‘qitishdan maqsad – talabalarda, bo‘lajak fizika o‘qituvchisiga zarur bo‘lgan darajada: makro va mikro dunyo hodisalarini nazariy jihatdan asoslash, ular orasidagi farqni bilish, mikro dunyo jarayonlarini chuqur tasavvur qila olish, mikro dunyodagi hodisalarni yaxshi tasavvur qila olish orqali dunyoqarashini kengaytirish va fan bo’yicha nazariy bilim, ko‘nikma va malaka shakllantnrishdir. Fanning vazifasi - talabalarga “Fizika va astronomiyaning tadqiqot yo’nalishlari” faniga doir P-, C- va T- almashtirishlar va ularga asoslangan simmetriyalar, juftliklar, CPT-teorema, zamonaviy tadqiqot yo’nalishlari, ularning xususiyatlari, mikrodunyodagi o’ziga xosliklar, kombinatsiyalangan juftlik, materiya tuzilishi to’g’risida zamonaviy qarashlar, elektrozaif o’zaro ta’sir, Olam tuzilishi, koinot nurlari, neytrino fizikasi kabi mavzularni o‘rgatishdan iborat.
1-modul 1-mavzu. Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari. Fizika va astronomiya sohasidagi tadqiqotlar xarakteri. Fizika va astronomiya sohasidagi tadqiqot yo‘nalishlari.
4 2-mavzu. Yangi shakllangan fanlar Fizika va astronomiya sohasidagi yangi shakllangan fanlar. Zamonaviy dunyoqarash va uning shakllanishida fizika va astronomiyaning o‘rni.
Мikrodunyodagi o’ziga xosliklar. Р- va С-almashtirishlar. 4-mavzu. Fazoviy juftlik Fazoviy juftlikning saqlanish qonuni va uning buzilishi. Vu tajribasi.
Kombinatsiyalangan juftlik. Neytral К-mezonlar xususiyatlari. 6-mavzu. Kombinatsiyalangan juftlikning saqlanmasligi Kombinatsion juftlik saqlanish qonunining buzilishi
Т-almashtirish. СРТ-teorema 8- va 9-mavzular. Materiya tuzilishi to’g’risida zamonaviy qarashlar
Materiya tuzilishi to’g’risida zamonaviy qarashlar. Qora materiya, qora energiya, gravitatsion to’lqinlar
Elektrozaif (Elza) o’zaro ta’sir. Salam-Vaynberg modeli 11-mavzu. Buyuk birlashtirish nazariyasi
Buyuk birlashtirish nazariyasi. Supersimmeriya 12-mavzu. Olam tuzulishi
Olam tuzulishi. Коinot modellari. Коinotdagi ob’yektlar 13-mavzu. Koinot nurlari
Коinot nurlari xarakteristikalari. Luivill teoremasi. Quyosh koinot nurlari, Quyosh shamoli, xususiyatlari 14- va 15-mavzular. Neytrino fizikasi Neytrino fizikasi. Neytrino ossilyatsiyasi. Neytrino tabiatini o’rganish boýicha olib borilayotgan tadqiqotlar
Seminar mashg‘ulotlar uchun quyidagi mavzular tavsiya etiladi:
1. Elementar zarralar fizikasi masshtablari va tezliklari 2. Р-juftlikning buzilishi. Vu tajribasi 3. Adronlar va leptonlar. Barion va lepton zaryadlari saqlanish qonunlari
5 4. Neytrino otsilyatsiyasi. Neytrino va kosmologiya muammolari. Quyosh neytrinosi muammosi 5. Koinot nurlari fizikasining asosiy tushunchalari. Коinot zarralari, ularning Yer atmosferasi orqali o’tishi, ikkilamchi zarralar 6. Коinot nurlarini o’rganish yo’nalishlari 7. Yer magnitosferasi, tuzilishi, ahamiyati 8. Zamonaviy tadqiqotlar xususiyatlari 9. Мikrodunyodagi o’ziga xosliklar. Р- va С-almashtirishlar 10. Buyuk birlashtirish nazariyasi. Supersimmeriya 11. Kombinatsiyalangan juftlik. Neytral К-mezonlar xususiyatlari 12. Kombinatsion juftlik saqlanish qonunining buzilishi 13. Т-almashtirish. СРТ-teorema 14. Materiya tuzilishi to’g’risida zamonaviy qarashlar. Qora materiya, qora energiya, gravitatsion to’lqinlar 15. Elektrozaif (Elza) o’zaro ta’sir. Salam-Vaynberg modeli 16. Buyuk birlashtirish nazariyasi. Supersimmeriya 17. Olam tuzulishi. Коinot modellari. Коinotdagi ob’yektlar 18. Коinot nurlari xarakteristikalari. Luivill teoremasi. Quyosh koinot nurlari, Quyosh shamoli, xususiyatlari 19. Neytrino fizikasi. Neytrino ossilyatsiyasi 20. Neytrino tabiatini o’rganish boýicha olib borilayotgan tadqiqotlar
Mustaqil ta’lim uchun tavsiya etiladigan mavzular: 1. Fizika va astronomiya sohasidagi tadqiqot yo‘nalishlari
2. Birlashtiruvchi nazariyalar tarixi 3. Neytrinoni o‘rganish bo‘yicha olib borilayotgan experimentlar
4. Tezlatkichlarsiz astrozarralar fizikasining ahamiyati 5. Katta adron kollayderi, tuzilishi, ishlash printsipi, maqsad va vazifalari
6. Olam paydo bo‘lishining bosqichlari 7. Gravitatsion to‘lqinlarni qayd qilish
8. Nanofizika va nanotexnologiyalar erishgan yutuqlar 9. Neter teoremasi
10. Коinot modellari 11. P-juftlik
12. C-juftlik 13. Giperzaryad
14. Gell-Mann - Nishidjima munosabati 15. Vu tajribasi
16. Коinot nurlari xarakteristikalari. Luivill teoremasi 17. Quyosh koinot nurlari, Quyosh shamoli, xususiyatlari 18.
19.
Yer magnitosferasining tuzilishi, аhamiyati. Кеng atmosfera jalalari
6 VI. Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbalari Asosiy adabiyotlar: 1. B.Povh, K.Rith, Ch. Shcolz, F. Zetsche. Particles and Nuclei. An introducthion to the physical concepts. 2008. Springer, Berlin-Heidelberg. -395 p. 2. Ch.W.Fay. Introduction to modern physics. Ferris state university press. 2011. -157 p. 3.
Astronomers Accurately Measure the Mass of Neutrinos for the First Time
. scitechdaily.com. 4. Foley, James A. Mass of Neutrinos Accurately Calculated for First Time, Physicists Report . natureworldnews.com 5. «Evidence for Massive Neutrinos from Cosmic Microwave Background and Lensing Observations». Physical Review Letters (2014) 112 (5): 051303.
arXiv : 1308.5870v2 . DOI
: 10.1103/PhysRevLett.112.051303 . PMID
24580586 . Bibcode : 2014PhRvL.112e1303B . 6. Shaun A. Thomas, Filipe B. Abdalla, and Ofer Lahav Upper Bound of 0.28 eV on Neutrino Masses from the Largest Photometric Redshift Survey (англ.) // Phys.
Rev. Lett. . — 2010. — Vol. 105, fasc. 3. — P. 031301. 7. Measurement of the neutrino velocity with the OPERA detector in the CNGS beam , 22 Sep 2011 8. OPERA experiment reports anomaly in flight time of neutrinos from CERN to Gran Sasso // CERN Press Release, 23 February 2012, Update 8 June 2012 (англ.) 9. ICARUS Collaboration et al. Measurement of the neutrino velocity with the ICARUS detector at the CNGS beam // Physics Letters B. — 2012. — Vol. 713 (18 июля). — P. 17–22. — arXiv
: 1203.3433 . — DOI
: 10.1016/j.physletb.2012.05.033 . 10.
http://neutrino.physics/wisc/
edu/databay/2012-03-08- oscPRL/DYB_EWNP_v5.pdf 11.
MiniBooNE results suggest antineutrinos act differently // FremiLab Today, 10.06.2010
12. A.A.Aguilar-Arevalo et al. ( MiniBooNE collaboration) Unexplained Excess of Electron-Like Events From a 1-GeV Neutrino Beam (англ.) // Phys.Rev.Lett.. — 2009. — Vol. 102. — P. 101802. — DOI
: 10.1103/PhysRevLett.102.101802 . 13. A.A.Aguilar-Arevalo et al. (MiniBooNE collaboration) Event Excess in the MiniBooNE Search for
Oscillations (англ.) // Phys.Rev.Lett.. — 2010. — Vol. 105. — P. 181801. — DOI :
. 14.
A luminous future for the LHC , CERN Courier, Feb 23, 2015. 15. The Future Circular Collider study , CERN Courier, Mar 28, 2014. 16. LHCb Collaboration. First observation of B 0 s
0 (980) decays // Physics Letters
B. — 2011. — Т. 698,№ 2. — С.
115—122. — DOI
: 10.1016/j.physletb.2011.03.006 . — arXiv
: 1102.0206 . 17. LHCb Collaboration. First observation of B s → D_{s2}^{*+} X μ ν decays // Physics Letters B. — 2011. —Т. 698, № 1. — С. 14-20. — 18. Gustavo Yepes, Stefan Gottl, Yehuda Hoffman Dark Matter in the Local Universe (англ.) // New Astronomy Reviews . — 2014. — arXiv
: 1312.0105 .
7 19. A.Moni Bidin et al. Kinematical and chemical vertical structure of the Galactic thick disk. II. A lack of dark matter in the solar neighborhood (англ.) // The Astrophysical Journal . — 2012. 20. P. A. R. Ade et al. (Planck Collaboration) (22 March 2013). « Planck 2013 results. I. Overview of products and scientific results – Table 9 ».
1303:5062. arXiv :
. Bibcode
: 2013arXiv1303.5062P . 21. Francis, Matthew. First Planck results: the Universe is still weird and interesting . Arstechnica (22 March 2013). 22.
Planck captures portrait of the young Universe, revealing earliest light . University of Cambridge (21 March 2013). 23. Governato, F.; Brook, C.; Mayer, L.; Brooks, A.,Rhee, G.; Jonsson, P.; Willman, B.;Stinson, G.; Quinn, T.;Madau, P. (Jan 20, 2010). «Bulgeless dwarf galaxies and dark matter cores from supernova-driven outflows». Nature463: 203– 206.
24. Looking for a different sort of dark matter with GPS satellites (19 November 2014).
25. (22 March 2013) « Planck 2013 results. I. Overview of products and scientific results –Table 9. ».
Astronomy and Astrophysics (submitted)'. arXiv :
. Bibcode
: 2013arXiv1303.5062P . 26. Francis, Matthew. First Planck results: the Universe is still weird and interesting . Arstechnica (22 March 2013). 27.
Planck captures portrait of the young Universe, revealing earliest light . University of Cambridge (21 March 2013). 28. LIGO: A Quest for Gravity Waves. Astro Guyz March 12, 2010. 29. Emanuele Berti. Viewpoint: The First Sounds of Merging Black Holes
(англ.). Physical Review Letters (11 February 2016). 30. R. N. Manchester Pulsars and gravity // International Journal of Modern Physics D. —
2015. V.24. — DOI
: 10.1142/S0218271815300189 . — arXiv
: arXiv:1502.05474 . 31. James E. McClellan III, Harold Dorn. Science and Technology in World History. Second Edition. Johns Hopkins university press, 2006. p.263 Qo‘shimcha adabiyotlar: 1.
Мирзиёев Шавкат Миромонович. Эркин ва фаровон, демократик Ўзбекистон давлатини биргаликда барпо этамиз. Ўзбекистон Республикаси Президенти лавозимига киришиш тантанали маросимига бағишланган Олий Мажлис палаталарининг қўшма мажлисидаги нутқ / Ш.М. Мирзиёев. – Тошкент: Ўзбекистон, 2016. - 56 б. 2.
Мирзиёев Шавкат Миромонович. Танқидий таҳлил, қатъий тартиб- интизом ва шахсий жавобгарлик – ҳар бир раҳбар фаолиятининг кундалик қоидаси бўлиши керак. Мамлакатимизни 2016 йилда ижтимоий-иқтисодий ривожлантиришнинг асосий якунлари ва 2017 йилга мўлжалланган иқтисодий дастурнинг энг муҳим устувор йўналишларига бағишланган Вазирлар
8 Маҳкамасининг кенгайтирилган мажлисидаги маъруза, 2017 йил 14 январ / Ш.М. Мирзиёев. – Тошкент : Ўзбекистон, 2017. – 104 б. 3. Мирзиёев Шавкат Миромонович. Қонун устуворлиги ва инсон манфаатларини таъминлаш – юрт тараққиёти ва халқ фаровонлигининг гарови. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси қабул қилинганининг 24 йиллигига бағишланган тантанали маросимдаги маъруза. 2016 йил 7 декабр /Ш.М.Мирзиёев. – Тошкент: “Ўзбекистон”, 2017. – 48 б. 4. Мирзиёев Шавкат Миромонович. Буюк келажагимизни мард ва олижаноб халқимиз билан бирга қурамиз. Мазкур китобдан Ўзбекистон Республикаси Президенти Шавкат Мирзиёевнинг 2016 йил 1 ноябрдан 24 ноябрга қадар Қорақалпоғистон Республикаси, вилоятлар ва Тошкент шаҳри сайловчилари вакиллари билан ўтказилган сайловолди учрашувларида сўзлаган нутқлари ўрин олган. /Ш.М.Мирзиёев. – Тошкент: “Ўзбекистон”, 2017. – 488 б
5. ЎЗБЕКИСТОН РЕСПУБЛИКАСИ ПРЕЗИДЕНТИНИНГ ФАРМОНИ. Ўзбекистон республикасини янада ривожлантириш бўйича ҳаракатлар стратегияси тўғрисида. (Ўзбекистон Республикаси қонун ҳужжатлари
6. Ўзбекистон Республикаси Конституцияси. Т.: Ўзбекистон. 2014. -46 б. 7. И.В. Мещерский. Сборник задач по теоретической механике. М.: Наука. 1992 г. 8. Umumiy fizika kursidan masalalar to‘plami. M.S.Sеdrik tahriri ostida Toshkеnt.: O‘qituvchi. 1992 y. 9.
Tursunov S., Kamolov J. “Elеktr va magnitizm”, T.: O‘qituvchi, 1996 y. 10.
В.В.Мултановский, А.С.Васильевский. Электродинамика. М.:
Просвещение. 1998 г. 11. O. Qodirov, A. Boydеdaеv. Kvant fizika. Toshkеnt, “O‘zbеkiston” nashriyoti,. 2005y. 12.
Е.М.Гершензон и др. Курс общей физики. Оптика и атомная физика. М.: "Просвещение", 1997 г. 13. Л.Д. Ландау и Е.М. Лифшиц. Статистическая физика. М.: Наука.. 1999 г. 14. И.В. Савельев Основы теоретической физики. Том 1. М.: Наука. 1992 г. 15. В. Шпольский. Атомная физика. В двух томах. Москва.: Наука. 1992 г. 16. К. Н. Мухин. Экспериментальная ядерная физика. В двух томах. Москва.: 1998 г. 17.
А. И. Наумов. Физика атомного ядра и элементарных частиц. Москва.: 2000 г.
Internet saytlari 1. www. tdpu.uz 2. www. pedagog. uz 3. www. ziyonet. uz 4. www. edu. uz Download 472.96 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|