2021
2018
FIZPRAKTIKUM
Mazkur laboratoriya ishi “Fizika” kafedrasining 20__-yil “__”-_______dagi yig’ilishida muhokama qilingan va № ____ bayonnomasi bilan fakulteti
o’quv-uslubiy kengashiga muxokama qilish uchun tavsiya etilgan
Kafedra mudiri: prof. A.Qosimov
Mazkur laboratoriya ishi fizika-matematika fakulteti o’quv-uslubiy kengashida muhokama qilingan va foydalanishga tavsiya qilingan (20__-yil “___”
-________dagi № ___-sonli bayonnoma).
Fakultet o’quv-uslubiy kengashi raisi: dots O’.Berdiyev
10-Лаборатория иши.
Фотометрия қонунларини текшириш. Ёритилганлик қонунини ўрганиш
Керакли асбоблар: ва жиҳозлар: фотоэлементли лаборатория асбоби, микроамперметр, йиғувчи линза, ёритиш лампочкаси.
Ишнинг мақсади: фотометрик катталикларни ҳамда фотометрия қонунларини ўрганиш.
Қурилманинг тавсифи (5.1-расм)
5.1-rasm.
Асбоб 1 ва 2 тиргакка маҳкамланган горизонтал вазиятда жойлаштирилган цилиндр шаклидаги корпусдан иборат. Корпуснинг ичига 3 клеммага уланган селенли фотоэлемент ўрнатилган. 4 мурват ёрдамида фотоэлементни турли хил бурчакларга буриш мумкин. Бу эса ўз навбатида ёруғликнинг фотоэлемент сиртига тушиш бурчагини ўзгартиришга имкон беради. Корпус қопқоғининг пастки қисмидаги шкала ёрдамида ёруғлик манбаси билан фотоэлемент орасидаги масофани аниқлаш мумкин.
Бу лаборатория ишида бўлган йиғувчи линза ишлатилади. Унинг вазифаси фотометрга параллел нурлар дастасини йўналтиришдан иборат. Ёруғлик манбаи сифатида эса 3,5 В кучланишга мўлжалланган чўғланма лампочка ишлатилади. Унга кучланиш махсус трансформатор орқали берилади. Бу ишда иккита машқ бажарилади.
1 – машқ
Маълумки, сиртнинг ёритилганлиги ёритиш манбасидан ушбу сиртгача бўлган масофанинг квадратига тескари пропорционал:
(12)
Фототок катталиги ёритилганликни пропорционал бўлгани учун бу формулани қуйидаги кўринишда ёзиш мумкин:
(13)
бу ерда 1 ва 2 - фототок катталиклари бўлиб, гальванометр ёрдамида ўлчанади. Бу машқнинг вазифаси (13) ифоданинг бажарилиш аниқлигини ўрганишдан иборат.
Do'stlaringiz bilan baham: |