Elementlar
Fosfor haqida malumot
by adminMart 18, 2021
Ad
Fosfor haqida malumot
Fosfor (yun. φῶς-yorug’lik va φέρω-tarqayuv; φωσφόρος-nur-tarqatuvchi — lat. Phosphorus) — 15 guruhining kimyoviy elementi (eskirgan tasnifga ko’ra — beshinchi guruhning asosiy guruhi) davriy tizimning uchinchi davri, 15 atom raqamida joylashgan. Fosfor pniktogenlar guruhiga kiritilgan. Fosfor yer qobig’ida keng tarqalgan elementlaridan biridir: massa bo’yicha uning ulishi 0,08-0,09%. Dengiz suvida kontsentratsiyasi 0,07 mg/l. Erkin holatda uchramaydi, chunki yuqori kimyoviy faollik ega. 190 ga yaqin minerallar hosil qiladi, ularning eng muhimi Ca5(PO4)3 (F,Cl,OH), fosforit (Ca(PO4)2) va boshqalar. Fosfor eng muhim biologik birikmalarning bir qismidir (fosfolipidlar).Hayvon to’qimalarida mavjud bo’lib, oqsillar va boshqa muhim organik birikmalarning bir qismi (ATF, DNK), u hayot elementi hisoblanadi.
Fosfor
|
← Magniy | Neon →
|
Oddiy moddaning ko’rinishi
Oq, qizil, jigarrang va qora fosfor
|
Atom xossalari
|
Nomi, belgi, raqami ——————-→ Fosfor/ Phosphorus (P), 15
|
Atom massasi ——————-→ 30,973762 m.a.b. (g/mol)
|
Elektron konfiguratsiyasi ——————-→[Ne] 3s2 3p3
|
Atom radiusi ——————-→ 128 pm
|
Kimyoviy xossalari
|
Kovalent radius ——————-→ 106 pm
|
Ion radiusi ——————-→ 35 (+5e) 212 (-3e) pm
|
Elektrmanfiyligi ——————-→ 2.19 (poling shkalasi bo‘yicha)
|
Oksidlanish darajasi ——————-→ 5, 3, 1, 0, −1, −3
|
|
Do'stlaringiz bilan baham: |
