Fosfor hayot va tafakkur elementi
Download 149.71 Kb. Pdf ko'rish
|
FOSFOR..
|
Fosfor hayot va tafakkur elementi. ADU Akademik litsey kimyo fani o’qituvchisi: Xoshimjonova Odina Akbarali qizi ADU Akademik litsey tabiiy fan yo’nalishi 2-kurs talabasi Aliyeva Mushtariy Ahmadjon qizi Tirik organizmlar uchun fosfor muhim ahamiyatga egadir. Chunki fosfor turli xil birikmalar shaklida o’simlik va hayvon oqsilida uchraydi: Ushbu fosfor moddalarinihg asosiy roli metabolik jarayonlarga ajratilgan asab tizimi va energiyani, avlodni saqlab qolish fosforning yetarli miqdorida mushak va suyak to’qimasini qayta tiklash, shuningdek, buyrak va jigar hujayralarini yangilash imkonini beradi. Kunlikdalik ratsionimiz tarkibida fosfor ko’p uchraydigan sabzavotlar va mevalarni yetarli miqdorda kiritsak, organizimimiz uchun foydali bo’ladi. Ularga donli mahsulotlarga; guruch, tariq, javdar, popkorn, jo’xori: Dukkakliklardan; so’ya, barcha turdagi loviya, noxat va yasmiqlar. Mevalardan; avakado, kivi, granata. Sabzavotlardan; pomidor, sarimsoq, topinabur karto’shka, ismaloq, arpabodiyon. Rezavozlardan; malina, Moyli mahsulotlardan; Sadr pista, bodom, Hindiston, Braziliya va barcha turdagi yong’oqlar. Quritilgan mevalardan; mayiz, olma, banan, nok, o’rik hamda mevalardan tayyorlangan sharbatlar. Inson tanasida fosforning yetishmasligi bir qator salbiy oqibatlarga olib ketishi mumkun, jumladan; jismoniy harakatning keskin zayiflanishuvi doimiy charchoqni his qilish, ishtahaning yomonlashishuvi, bosh og’rig’i, xotiraning buzilishi, yurak mushaklarining distrofik shikastlanishi va periodontaloz Artrit kabi kasalliklar yuzaga kelishi mumkun. Fosfor mahsulotlarini tanlashda, moddalar miqdorida bo’lgan talablarni hisobga olish va uning kunlik miqdori quydagicha; kichik yoshdagi bolalar uchun 1,5-2,5 gr, kattalar kichik hajmga muhtoj bo’lganligi uchun 1,5- 2 gr, homilador ayollar uchun 3-4 gr. Homilador ayollar homiladorlik vaqtida tarkibida fosfor miqdori ko’p bo’lgan mahsulotlardan ko’pro’q iste’mol qilishlari kerak. Homiladorlik davrida organizmdagi minerallar ortadi, va homila skaletining shakllanishining buzilishiga olib keladi; shunday oqibatlarni oldini olish uchun fosforga boy mahsulotlarni iste’mol qilish zarur. Fosfor tananing normal ishlashi uchun zarur bo’lgan juda muhim elementlardan biridir. Download 149.71 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|