3
KIRISH
Jahon qishloq xo’jaligi aholini oziq ovqat mahsulotlari, sanoatni xomashyo bilan
taminlashda asosiy manba bo’lib qolmoqda. Jahon qishloq xo’jaligining
yutuqlariga
asoslangan holda industrial asosda yuksalib borishi, undagi
mehnat taqsimoti har xil
davlatlarni o’z tabiiy, iqtisodiy sharoitdan kelib chiqib har xil qishloq xo’jalik
maxsulotlarini yetishtirishga ixtisoslashishi intigratsion jarayonlar kuchayishiga olib
kelmoqda. Ushbu jarayonlarni o’rganishda kartografiya fanining
ahamiyati nihoyatda
yuqoridir. Ushbu fan Geodeziya, kartografiya va kadastr va
yer tuzish va yer kadastri
sohalari bo’yicha barcha karta va planlarni tuzish va ularni yangilab turish usullarini
fan tarixi
va rivojlanish tendensiyasi, istiqboli hamda Respublikamiz ijtimoiy –
iqtisodiy islohatlar natijalari va muammolarining ko’rsatilgan sohalarida yechishida
ta’sirini,
ularni ahamiyatini, hamda ishlab chiqarishda kartografik mahsulotlarning
samaradorligini oshirish yo’llari va usullarini qamrab oladi. Shundan fanning vazifasi -
kartografiya tizimining nazariy asoslarini o’zlashtirish; kartografik
generalizatsiya va
uning xususiyatlarining talablarini bilish; kartografiya tizimidagi yo’nalishlarini o’ziga
xos tomonlarini o’rganish; kartalarni nashrga tayyorlash va nashr qilishning zamonaviy
uslublariini bilish; karta loyihalash va tuzishning amaliy vazifalariin o’raniish;
kartalarni tahlil qilish va natijalardan foydalanish uslublarini mustaqil bilish zarur
samarali yo’llarini aniqlash, samaradorligini oshirish yo’llarini aniqlash kelib chiqadi.
“Kartografiya” fanining mustaqil o’rganishning shakllari xilma-xil bo’lishi
mumkin: adabiyotlarni annotatsiya qilish, ulardan konspekt olish, referat yoki ma’ruza
yozish, kurs yoki bitiruv malakaviy ishlarini bajarish va h.k.
Talabalarning mustaqil ishlariga oid barcha shakllar
ularni metodologik va
nazariy qoidalarini chuqur, ijodiy tarzda o’rganishlariga qaratiladi.
“Kartografiya” fanini o’zlashtirish jarayonida amalga oshiriladigan masalalar
doirasida bakalavr talabalari quyidagilarni bilishlari kerak:
- mamlakat iqtisodiyotida kartografik mahsulotlarning o’rni va ahamiyatini, xalq
xo’jalik korxonalarida qo’llanilishi, qishloq xo’jalik korxonalari
yer egaliklari va
4
yerdan yerdan foydalanuvchilar yerlarining optimal o’lchamlarini aniqlashda va
yetishtiriladigan mahsulotlarni bashoratlashdagi o’rnini baholashni
bilishi kerak;
- umumxo’jalik ahamiyatiga ega bo’lgan injenerlik ob’ektlarini joylashtirishda,
karta va planlarni hamda yer kadastri loyihalarining
tuzishni optimal usullarini
aniqlash orqali ularning iqtisodiy samaradorligini baholashni
ko’nikmalariga ega
