Мураккаб бўяш усуллари ёрдамида ҳужайранинг турли структур элементларини аниқлаш мумкин. Ҳужайра деворининг тузилишга кўра Грам (+) ва Грам (-) микроорганизмлар фарқланади. Ҳужайра девори таркибида мурин (пептидогликан) бўлади. Пептидогликан асосини No-ацетилглюкозамин ва Nо –ацетилмурам кислота ташкил қилади. Бу моддалар таркибида Mg ионлари, тейхоев кислота бўлади. Грам (+) бактериялар ҳужайра девори липополисахарид бўлмайди, лекин оқсилли тузилмалар бўлади.
Грам (+) бактериялар бўялганда: тейхоев кислота Mg ионлари иштирокида генциан- бинафша бўёғи билан спиртда эримайдиган комплекс ҳосил қилади. Кейинчалик фуксин билан бўялганда, иккинчи бўёқни қабул қилмайди, чунки олдин биринчи бўёқ билан бўялган бўлади. (генциан бинафша бўёғи билан).
Грам (-) бактериялар ҳужайра девори – юпқа бўлиб, таркибида 20% гача пептидогликан сақлайди (ўртача 10-12%). Пептидокликан таркибида тейхоев кислота бўлмайди.
Шунинг учун бу бактериялар генциан – бинафша бўёғи билан компекс ҳосил қилмайди. Спирт билан бўялганда эса, биринчи бўялган рангини йўқотади. Фуксин (иккинчи буёқ) таъсир эттирилгандан сўнг, фуксиннинг рангини (қизил рангини) олади.
Грам усулида бўяш учун фиксацияланган суртма тайёрланади.
1. Генциан бинафша бўёғи билан бўяш (2 минут)
2. Люгол йоди эритмаси (1 минут)
3. Этил спирти 96º С (30 секунд)
4. Сув билан ювиш.
5. Фуксиннинг сувли эритмаси (3 минут)
Тайёрланган суртма қуритилиб микроскоп остида кўрилади. Грам (+) бактериялар бинафша, Грам (-) бактериялар қизил рангга бўялади.
Do'stlaringiz bilan baham: |