Gruntlar mustahkamligini oshirishga yunaltirilgan usullar Reja: Umumiy ma‘lumotlar

Gruntlar mustahkamligini oshirishga yunaltirilgan usullar Reja:

1.Umumiy ma‘lumotlar

2.Bo’sh gruntlarni almashtirish

3.Gruntlarni zichlash usullari

4.Gruntlarni qotirish usullari

Noruvvatov A

Yuk ko’tarish qobiliyati inshoot barpo etish uchun yaroqsiz bo’lgan tabiiy gruntlar bo’sh (kuchsiz) gruntlar deyiladi. Ulardan zamin sifatida foydalanishda turli sun‘iy usullar qo’llab, ushbu gruntlarning mustahkamligi oshiriladi. Qurilish amaliyotida faqat bo’sh gruntlarnigina emas, balki ancha mustahkam gruntlarni ham quyidagi hollarda sun‘iy mustahkamlashga to’g’ri keladi.

• Yuk ko’tarish qobiliyati inshoot barpo etish uchun yaroqsiz bo’lgan tabiiy gruntlar bo’sh (kuchsiz) gruntlar deyiladi. Ulardan zamin sifatida foydalanishda turli sun‘iy usullar qo’llab, ushbu gruntlarning mustahkamligi oshiriladi. Qurilish amaliyotida faqat bo’sh gruntlarnigina emas, balki ancha mustahkam gruntlarni ham quyidagi hollarda sun‘iy mustahkamlashga to’g’ri keladi.
• Inshootdan uzatiladigan bosim zamin yuk ko’tarish qobiliyatidan ortiq bo’lib, poydevor tag yuzasi yoki yotish chuqurligini oshirish imkoniyati cheklangan bo’lsa.
• Gruntning fizik va mexanik ko’rsatkichlari unga quyilgan talablarga javob bermasa (yirik g’ovaklar, gruntning bo’sh tuzilishi, notekis cho’kishlar va h.k).

Inshoot quriladigan joyda qalinligi 2...3 m dan oshmaydigan balchiqsimon yoki tarkibida turli organik moddalar bo’lgan gilli gruntlar bo’lsa, ularni olib tashlab, o’rniga tosh-shag’al yoki qumli gruntlardan maxsus yostiqlar o’rnatish maqsadga muvofiqdir.

• Inshoot quriladigan joyda qalinligi 2...3 m dan oshmaydigan balchiqsimon yoki tarkibida turli organik moddalar bo’lgan gilli gruntlar bo’lsa, ularni olib tashlab, o’rniga tosh-shag’al yoki qumli gruntlardan maxsus yostiqlar o’rnatish maqsadga muvofiqdir.
• Poydevor ostida hosil qilinadigan yostiqlar mustahkam gruntga o’rnatiladi va tag yuzasi ma‘lum bikrlik burchagi () ostida kengaygan trapetsiya shaklida bo’ladi Bunda, bikrlik burchagi grunt turiga bog’liq holda qabul qilinadi. Masalan, qumli yostiqlar uchun uning qiymati 30...35o, tosh-shag’alli yostiqlar uchun 40...45o atrofida qabul qilinadi.
• Yostiqlar poydevordan tushadigan bosimni o’ziga qabul qilib, zaminga kamaytirib, uzatib berish vazifasini bajaradi. Tubining kengligi birmuncha kichik bo’lgan yostiqning balandligini quyidagi formula yordamida tanlash mumkin:
• h = (N/R – b)/2tg,
• bunda N – yostiq og’irligi bilan birgalikda zaminga uzatiluvchi yuk; b – poydevor tovonining kengligi.