Guruh, 17. 03. 2020. 17-10 guruh, 18. 03. 2020. 21-mavzu: «Yorug‘likning qaytish va sinish qonunlari» mavzusini o‘tish metodikasi


Download 1.87 Mb.
bet1/7
Sana23.05.2020
Hajmi1.87 Mb.
#109202
  1   2   3   4   5   6   7
Bog'liq
SEMINAR-21-22-23-24 MAVZULAR


17-11 GURUH, 17.03.2020. 17-10 GURUH, 18.03.2020.
21-mavzu: «Yorug‘likning qaytish va sinish qonunlari» mavzusini o‘tish metodikasi.

Reja:


  1. Yorug‘likning qaytish qonuni

  2. Yorug‘likning sinish qonuni


Tayanch iboralar: Yorug’`likning qaytishi, Yorug’‘likning sinishi, Absolyut sindirish ko`rsatkichi, Tushish burchagi

Yorug’likning qaytish qonuni.

Yorug’likning qaytish qonuni silliq sirtga tushuvchi AV nur (38-rasm), qaytgan BD nur va shu sirtga nurningtushish nuqtasidan chikarilgan VS perpendikulyarning o’zaro joylashuvini belgilaydi. Biz to’lqinlarning Qaytishida tushish burchagi Qaytish burchagiga teng ekanligini kur­gan edik. Bu qonun har qanday tabiatli to’lqinlar uchun ham to’g’ri bo’lib, quyidagicha ta’riflanadi: tushuvchi nur, qaytgan nur va ikki muhit chegarasiga





17- rasm

nurning tushish nuqtasidan cho’arilgan perpendikulyar bir, tekislikda yotadi. qaytish burchagi tushish burchagi ga teng.

Agar yorug’lik nurlarining tarqalish yo’nalishi akslantirilsa (teskari yo’nal-tirilsa), u holda qaytgan nur tushuvchi nurga, tushuvchi nur esa qaytuvchi nurga aylanadi (39-rasm). Yorug’lik nurlari­ning akslanuvchanligi (qaytuvchanligi) — ularning muhim xususiyati hisoblanadi.

Qaytish qonunining to’g’ri ekaniga tajriba orqali ishonch hosil qilish mum­kin. Buning uchun nurning ko’zguga tushish burchagini va qaytish burchagini o’lchab ko’rish va ularni takkoslash kerak.





18-rasm

Yorug’likning sinish qonuni.

Yorug’likning ikki muhit chegarasidan o’tish davrida o’z yonalishini o’zgartirishga yorug’likning sinishi deyiladi.

Bu xodisani kundalik turmushda ko’p ishlatgansiz. Yorug’likning sinishi bir muhitdan ikkinchisiga o’tganda tezligining o’zgarishi bilan tushuntirilidai. Bunday sababni birinchi marta XVIII asr o’rtalarida Menyan ko’rsatgan.

Yorug’likning old qismidan AB qismini qaraylik (18-rasm)

Yorug’lik dastasining A nuqtasi ikki muhit chegarasiga yetib kelganda, B nuqtasi xali yetib bormagan bo’ladi. Ikkinchi muhitga o’tganda A nuqtadagi yorug’lik tezligi kamayadi, B nuqtadagi yorug’lik avvalgi katta tezlik bilan harakatini davom ettirdi. Natijada, mashinaning oldingi ikki g’ildiragidan biri tez, ikkinchisi sekin harakat qilganida burilganidek, yorug’lik ham buriladi.

Ikki muhit chegarasida tushgan, qaytgan va singan nurlar chizmasini qaraylik (19-rasm)





19-rasm

Download 1.87 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
  1   2   3   4   5   6   7




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling