Hadislar daraja orqali ham o’rinma o’rin turadi

Javoblar:
1-javob)
Hadis ilmi, islom dini bo'yicha, qalam va ota-onalarimiz tomonidan tarqalgan sayyoralarning (hadis) mazmunini to'xtatuvchi, ta'birlovchi, tarjima, tasniflovchi va izohlovchi ilm qiladi. Hadis karimda ko'ra, Qur'oni karimda ko' '
Hadis ilmining turli darajada mavjud, ba'zi ulardan foydalanish kabi:
1. Mustaloh hadis: Bu turlar, hadisning tarjimasini olishda paydo bo'ladigan hodisalarni yechish uchun sifatlangan hadislardir.
2. Mashhur hadis: Ushbu turlar, sayyoralarning o'zaro munozaralarida yoki tarixiy rivoyatlarda ko'p marta o'ziga xos hadislardir.
3. Mutavotir hadis: Shu turlar, bir necha hadis sanagichlari tomonidan ko'rib chiqilgan hadislardir. Bu turlar, yuqori darajada ishonchlilarga ega bo'lgan hadislardir.
4. Ahad hadis: uchburcha turlar, faqat bir sanagich tomonidan ko'rib chiqilgan edi. Ushbu hadislar, mustaloh hadislar kabi tartib tasdiqlanmagan.
Demak, hadis ilmi turi turli xil bo'lgan hadislar tafsirlovchi, izohlovchi va tarjima qilgan ilm qiladi.
Hadislar daraja orqali ham o’rinma o’rin turadi:
Hadis darajalari:
1. Sahih – sanaddagi roviylar o‘zidan oldingi roviydan bevosita olgan hadisdir. Bu o‘rinda roviyning odili bo‘lishligi, mukammal shaklda hadisni zabt qilganligi va hadisning sahihligiga ta’sir qiluvchi illat bo‘lmasligi shart qilingan. Ahli hadisning ijmosi bilan unga amal qilish vojibdir.
2. Muttafaqun alayh – Imomi Buxoriy va Imom Muslim o‘z «Sahih»larida biron hadisni zikr qilsalar va bu hadislar ma’noda va matnda bir xil bo‘lsa, muttafaqun alayh, ya’ni, bu ikki muhaddis ittifoq bo‘lishgan, deyiladi.
3. Hasan – bunda sahihda shart qilingan narsalar mavjud bo‘lishligi zarur, lekin roviyning hadis zabti (hadisni yoddan bilishi yoki yozib olishi) biroz yengilroq bo‘ladi.
4. G‘arib – hadisning rivoyatida bir roviyning yakka haq, ba’zisida roviyning bir o‘zi bo‘lmog‘i.
5. Zaif – o‘zida «hasan»ning sifatlarini jamlamagan, uning shartlaridan biror shartni yo‘qotgan hadis. Fazilatli amal zikr etilgan bo‘lsa, zaif hadisga amal qilish mustahabdir.
6. Mursal – zaif hadisning bir turi, isnodining oxirida tobe’inning o‘zi (sahobani zikr qilmay) «Rasululloh shunday qilgan edilar», deydi. Buning hukmi ixtilofli.
7. Mu’zal – zaif hadisning bir turi, isnodidan ikki yoki undan ortiq roviyning tushib qolishi. U mursal va munqoti’dan ham yomon holatdir.
8. Munqoti’ – uzilishi qanday sababdan bo‘lmasin, isnodi ulanmagan hadis. Isnodining uzilishi boshdami, o‘rtasidami yoki oxiridami – buning farqi yo‘q. Munqoti’ning hukmi ham zaif hadis kabidir.
9. Mudallas – isnodidagi biron aybni yashirib, uning zohirini chiroyli ko‘rsatishga urinilgan hadis, uning hukmi zaif hadis hukmidadir.
10. Mavzu’ – Payg‘ambarga (s.a.v.) nisbat berilgan, lekin aslida to‘qib chiqarilgan yolg‘on hadis. Ulamolarning ijmosiga ko‘ra, uni rivoyat qilish halol emas.
11. Matruk – isnodida yolg‘onchi deb gumon qilingan roviyi bor hadis. Hukmi olinmaydi.
12. Munkar – isnodida zaif roviy bo‘lib ishonchli deb bilingan roviyning hadisiga zid kelgan hadis.
13. Marfu’ – Payg‘ambarga (s.a.v.) biror so‘z, fe’l, taqrir yoki sifatni izofa qilish.
14. Mavquf – sahobaga biror so‘z, fe’l, taqrirni izofa etish. Masalan: «Ali ibn Abu Tolib shunday dedi», deyish.

2-Javob)
Diniy fanatizm, bir dindorlik tizimiga yonalgan ishonch va tavba darajasi o'tingan, shuningdek, boshqa dindorlik tizimlariga qarshi keng namoyon etilishi yoki xalqaro tarqatuvchilarga qarshi harakatlar ko'rsatilishi bilan belgilanadi.

Diniy fanatizmga tushunish qiyinchilikka yol qo'yadi, chunki diniy fanatizm, maxsus jihatda, tarqalgan shaxsiy huquqlar va erkinliklar bilan uzviy emasligi bilan bog'liq bo'lib, shuningdek, saylov o'tgan odamlarga, xalqaro tarqatuvchilarga
va boshqa dindorlik tizimlariga qarshi chidamli o'zgarishlar ko'rsatishni o'z ichiga oladi.Bu tushuncha, fanatik dindorlik tuzumlarida aks etishi mumkin va bu, o'z navbatida, jamiyatning o'zaro munosabatlariga mehnat qo'yishi, uyushmaydiganlikka olib kelishi va g'alaba qazanish yoki qarshiyo darajasi uchun harakat qilishni talab qilishi bilan bog'liq bo'ladi.
3-Javob)
Meditatsiya, haqiqiy roziqni qidirishning yolg'iz yo'li emas, balki, odamlarni roziqni qo'llab-quvvatlash, ularning tinchlik va hasratlarini baxtsizlikdan paydalash va umida to'lg'a qilish bo'yicha ishlaydigan amaliy va ruhiy usullarning barchasini umumiy vaqtning bo'shlig'ida amalga oshiradigan o'z-o'ziga xos metodi. Meditatsiya, ma'noda paqli odamni ko'proq tushunarli va xitoya ko'nikmalaridan ozod etuvchi qulay usullarga uslubiy qarash, yosh odamlarni ham suyakli fikr ko'nikmalari va borma-qol ko'rinishlari bilan tushunarli va sokinroq hayotga olib chiqishga yordam berishi mumkin. Meditatsiya bilan fikr o'zgargan va paydo bo'lgan inson qo'rqmagan tarzda kelajakka qarab yashashga yordam beradi.
4-Javob)
Vijdon erkinligi => Mazkur qonun 23 moddadan iborat. Uning 1-moddasida ushbu qonunning maqsadi nimalardan iborat ekanligi ochiq va ravshan bayon etilgan: «Ushbu qonunning maqsadi har bir shaxsning vijdon erkinligi va diniy e’tiqod huquqini, dinga munosabatidan qat’iy nazar, fuqarolarning tengligini ta’minlash, shuningdek diniy tashkilotlarning faoliyati bilan bog‘liq munosabatlarni tartibga solib turishdan iborat».
Qonunning 3-moddasi vijdon erkinligi huquqi haqida bo‘lib, unda har bir fuqaro dinga munosabatini o‘zi mustaqil aniqlashi, u har qanday dinga e’tiqod qilish yoki hech qanday dinga e’tiqod qilmaslik huquqiga ega ekanligi va bu huquq esa O‘zbekiston Respublikasining Konstitusiyasi tomonidan kafolatlanajagi ta’kidlandi.
4-moddada fuqarolarning dinga munosabatlaridan qat’iy nazar, teng huquqliligi haqida so‘z boradi. Rasmiy hujjatlarda fuqaroning dinga munosabati ko‘rsatilishiga yo‘l qo‘yilmasligi ta’kidlanadi.
Vijdon erkinligi haqidagi qonunning 5-moddasida O‘zbekiston Respublikasida din va diniy tashkilotlar davlatdan ajratilganligi ko‘rsatilgan. Bu degani davlat diniy masalalar bilan shug‘ullanmaydi, diniy tashkilot va diniy boshqarma ishlariga aralashmaydi. Din va diniy tashkilotlar ham davlat ishlariga aralashmasligi lozim. Lekin diniy tashkilotlar jamoat ishlarida ishtirok etish huquqiga egalar.
Shuningdek, mazkur moddada davlat turli diniy konfessiyalar o‘rtasidagi tinchlik va totuvlikni qo‘llab-quvvatlashi, konfessiyalar o‘rtasida adovatni avj oldirishga, xususan, bir diniy konfessiyadagi dindorni boshqasiga kiritishga qaratilgan xatti-harakatlarga, missionerlikka yo‘l qo‘ymasligi ta’kidlangan.
Diniy tashkilotlarga O‘zbekiston Respublikasida diniy xarakterga ega bo‘lgan partiyalar tuzish, respublikadan tashqaridagi diniy partiyalarning bo‘lim yoki filiallarini ochish ma’n etiladi.
5-Javob)
Islom sivilizatsiya markazi 2005 yilda tashkil etilgan Uzbekiston Respublikasi Prezidenti Islom Karimovning maqsadi hisoblanadi. Bu markaz Islom dinini va tarixini o'rganish, tadqiq qilish, tarbiyalash, tarajjibotlarni ko'paytirish, tadbiqlash va dunyo bo'ylab xalqaro hamkorlik bilan amalga oshirish uchun yaratilgan. Markazda Islom deyarli barcha yo'nalishlari kirib chiqqan, shuningdek, dunyoda Islom dinining rol va ma'noliyati, ijtimoiy, iqtisodiy, madaniy va siyosiy aspektlari ham o'rganiladi. Islom sivilizatsiya markazi, islom tarixi va uning Erkin vaqtining oliy vazifalari bilan hamkorlik qiladi, Islomning o'zaro tafavvuti, ijtimoiy va iqtisodiy tarixi bilan tanishib, har xil tadqiqotlar va tadbirda qatnashuvchi alohida organlar tashkil qilish maqsadida ishlab chiqilgan.