Hayvonlar fiziologiyasi
Download 356.12 Kb. Pdf ko'rish
|
1-Oraliq nazorat ishi.
|
Hayvonlar fiziologiyasi fanidan 1-oraliq nazorat ishi.
1.“Hayvonlar fiziologiyasi” fanining asosiy va bosh usuli nima? A.Eksterpasiya
B.Viviseksiya C. Eksperiment D.Denervasiya
2. Fiziologik jaroyonlarni o’rganishda qo’llaniladigan tajribalarni ayting? A. Surunkali tajribalar
B. O’tkir tajribalar C. Solishtirma tajribalar D. O’tkir va surunkali tajribalar
A. Eksperiment
B. Viviseksiya C.Eksterpasiya D.Denervasiya
4. Biror organi kesib olib tashlaganda organizimda ro’y beradigan o’zgarishlarni o’rganadigan usul qanday nomlanadi? A. Eksperiment
B.Viviseksiya C. Eksterpatsiya
D.Denervasiya 5.Sezuvchi va harakatlantiruvchi nervlar alohida-alohida mavjudligini kim isbotlagan? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. A.Majandi
6.Nerv sistemasining ichki organlarga ta’sirini kim o’rgangan? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. K.M.Bikov
7.Organizn hayotiy muhim ko’rsatkichlarini bir xilda turishi haqidagi ta’limotga birinchi bo’lib kim asos solgan? A. K.Bernar B. I.M. Sechenov C. I.P.Pavlov D. K.M.Bikov
8.Rossiya fiziologiya fanining asoschisi kim? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. A.M.Filomafitskiy
9.Jigarni glikogen hosil qilish xususiyatini va qonda qand miqdorini o’zgarmasdan bir xil me’yorda saqlanishida nerv sistemasining ahamiyatini kim o’rgangan? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. K.M.Bikov
10.Gomeostaz haqidagi ta’limotga asos solgan olim kim? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. K.M.Bikov
11. Gomeostaz iborasini fanga kim kiritgan? A.I.M. Sechenov B. K.Bernar C. U.Kennon D. K.M.Bikov
12.Ichki organlar faoliyatini shartli reflektor yo’l bilan boshqarilishini kim isbotlagan? A.I.M. Sechenov B. K.M.Bikov C. I.P.Pavlov D. K.M.Bikov
13.O’zbekistonning tibiyot sohasidagi qomusiy olimi kim? A.A.A.Qoraboyev B. O.A.Xusinov C. R.X.Xaitov D. Avisena
14.To’qimalarni tiriklayin kesib ko’rish uculini fanga kim kiritgan? A.V.Garvey B. K.Bernar C. I.P.Pavlov D. V.Garvey
15.Kim tomonidan tana tuzilishi to’g’ri tasvirlab berilgan? A.I.M. Sechenov B. V.Gorvey C. I.P.Pavlov D. A.Vezaliy
16.Qizil rangli, sho’rtak ta’mli, yopishqoq suyuq biriktiruvchi to’qima nima? A.Plazma
V.Limfa S. Qon
D.To’qima oraliq suyuqligi
17. Organizmning ichki muhitini tashkil etadigan qanday suyuqliklarni bilasiz? A.Qon, limfa va to’qima oraliq suyuqligi V.Qon va limfa S.Limfa va to’qima oraliq suyuqligi D.Limfa va qon plazmasi
18. Organizmda aylanayotgan va depolangan qon miqdori necha foizni tashkil etadi? A.54-46 % B.40-60 % C.60-40% D.35 -65%
19. Qonda qon plazmasi va shaklli elementlari necha foizdan bo’ladi? A. 54-60% B. 60-40% C.40-60% D.35-65%
20. Qon, plazma va eritrotsitlarning solishtirma og’irligi nechaga teng? A. 1,060-1,070 1,010-1,015 1,080-1,082 B.1,040-1, 060 1,015-1,025 1,090-1,096 C ,050-1,060 1,025-1,030 1,085-1,090 D1,070-1,080 1, 020-1,040 1,070-1,080
21. Nima sababdan eritrositlarni ikki tomoni botiq bo’ladi? A. Kislorod biriktirish uchun B. Eritrosit yadrosi tushib qolgani uchun C. Aminokislotalarni tashish uchun D. Kislorod va aminokislotalarni tashish uchun
22.Qonning osmotik bosimiga bosimi teng bo’lgan eritma qanday nomlanadi? A.Izotonik eritma
B. Normologik eritma
D.Gipertonik eritma
23. Qonning osmotik bosimidan bosimi yuqori bo’lgan eritma qanday nomlanadi? A.Gipotonik eritma
B.Izotonik eritma
C.Gipertonik eritma D.Fiziologik eritma
24. Qonning osmotik bosimidan bosimi past bo’lgan eritmaga nima deyiladi? A.Gipertonik eritma
B.Izotonik eritma
C.Fiziologik eritma D.Gipotonik eritma
25. Organizm hayotini saqlab qolish uchun qon quyish qaysi holatlarda amalga oshiriladi? A.Organizm ko’p qon yo’qotganida, zaharlanganda, gemologlobin miqdori kamayganda, jarrohlik operatsiyalar vaqtida B.Organizm turli moddalardan zaharlanganda, qon bosimi oshganda, jarrohlik operatsiyalarigacha C.Qonda gemologlobin miqdori ko’payganda, jarrohlik operatsiyalari tugaguniga qadar D.Jarrohlik operatsiyalar vaqtida, qon va gemologlobin miqdori ozgarmaganda
26. Konsentratsiyasi qon plazmasi konsentratsiyasidan yuqori bolgan eritma qanday nomlanadi? A. Gipotonik eritma B. Gipertonik eritma C. Izotonik eritma D.Fiziologik eritma
A. Yoriladi B. Bujmayadi C. Parchalanadi D. O’zgarmaydi
28. Gipotonik eritmada eritrositlar qanday o’zgarishga uchraydi? A. Shakli o’zgaradi B. Yoriladi C. O’zgarmaydi D. Bujmayadi
29. Izotonik eritmada eritrosit qanday o’zgarishga uchraydi? A.Bujmayadi B. Yoriladi C. Parchalanadi D. O’zgarmaydi
30. Qonga tushgan kislotani to’xtovsiz neytrallash uchun qanday modda bo’lishi kerak? A. Plazma tarkibidagi ishqorli tuzi va plazmaning ishqori B. Karbanat angidrit ko’payib, qonning ishqoriy rezervi kamayganda C. Oqsillar va fasfatlar kamayganida D. Kalsiy karbonat bufer yoki qonning ishqor rezervi
31. Limfositlar qayerda hosil bo’ladi? A. Taloq va limfa tugunida B. Limfa tugunida va buyrakda C. RES tizimida va ichakda D. Qizil ilikda va jigarda
32. Qonning shaklli elementlari qayerda hosil bo’ladi? A. Qizil ilikda, limfa tugunida, taloq va RES da B. Limfa bezlari, jigar, buyrakda va RES da C. Jigar, taloq, buyrakda va RES da D. Jigar, miya, ichakda va RES da
33. Eritrositlar, donali leykositlar va qon plastinkalari qayerda hosil bo’ladi? A. Buyrakda va taloqda B. Buyrakda va limfa tugunida C. Qizil ilikda D. Taloqda va limfa tugunida
A. Bazofillar B. Neytrofillar C. Eozonofillar D. Eritrositlar
35. Simpatik nerv ta’sirlanganda qaysi qon elementlari ko’payadi? A. Eritrositlar B. Eozonofillar C. Bazofillar D. Neytrofillar
36. Limfa qondan necha marta sekin oqadi? A. 20 marta B. 15 marta C. 5 marta D.10 marta
37. Properdin sistemasi kim tomonidan aniqlangan? A. Fervoren B. Fransuaa C. Frenk D. Fridrix
38.Qonning muhit ko’rsatkichi nimaga bog’liq? A. Qonning oqish tezligiga B. Moddalar almashinuviga C. Qonning muhitiga D. Moddalar almashinuv intensivligiga 39.Qon reaksiyasini o’zgarmasdan saqlanishi qanday moddalarga bog’liq? A. Qonning oqish tezligi va undagi vena qonining miqdoriga B. Moddalar almashinuvining jadalligiga C. Vena qonida karbanat angidrit miqdori ko’p bo’lgani uchun D. Qonning buffer xossalari va ayiruv organlariga
40. Nima sababdan vena qonida arteriya qoniga nisbatan faol reaksiya past bo’ladi? A. Moddalar almashinuv intensivligiga bog’liq B. Vena qonida karbanat angidrit miqdori ko’p bo’lgani uchun C. Qonning muhitiga
D. Qonning oqish tezligiga
41. Otlar va qoramollarning yuragini og’irligi tana vaznini necha % ni tashkil etadi? A. Otda 0,4-1%; qoramolda 0,4-0,8%. B. Otda 0,5-1%; qoramolda 0,4-0,7% C. Otda 0,6-1%; qoramolda 0,4-0,6% D. Otda 0,3-1%; qoramolda 0,4-0,5%
42. Issiq qonli hayvonlar yuragi nechta kamera va nimalardan iborat? A.2 ta: yurak bo’lmasi va bitta yurak qorinchasidan B.3 ta: yurak bo’lmasi va ikkita yurak qorinchasidan C.4 ta: ikkita yurak bo’lmasi va ikkita yurak qorinchasidan D.4 ta: bitta yurak bo’lmasi va uchta yurak qorinchasidan
43. Yurak muskullarining qisqarishiga nima deyiladi? A.Umumiy pauza
B.Ish sikli
C.Diastola D. Sistola
44. Yurak muskullarining kengayishiga nima deyiladi? A.Sistola
B. Diastola
C.Ish sikli D.Umumiy pauza
45. Yurak bo’lmachalarining bir sistolasidan ikkinchi sistolasigacha bo’lgan davrga nima deyiladi? A.Diastola
B.Sistola
C. Ish sikli D.Umumiy pauza
46. Yurak muskulaturasining berilgan ta’sirotga javob bermaslik xususiyatiga nima deyiladi? A.Nisbiy refrakterlik
B.Kompensator pauza
C.Absalyut refrakterlik D. Refrakterlik
47. Yurak faoliyatini boshqaradigan simpatik nerv tolasining markazi qayerda joylashgan? A.Bosh miyada
B.Uzunchoq miyada
C.Oraliq miyada D. Orqa miyaning 2-5 ko’krak segmentida
48. Yurak faoliyatini boshqaradigan adashgan nerv tolasining markazi qayerda joylashgan? A.Oraliq miyada B.Bosh miyada
C. Uzunchoq miyada D.Orqa miyaning 2-5 ko’krak segmentida
49. I.P.Pavlovning yurakni markazdan qochuvchi nervlari asarida nimaga e’tibor bergan? A. Yurak faoliyatini paysalga soluvchi nervlarga B. Yurak faoliyatini o’zgartiruvchi nervlarga C. Yurak faoliyatini zaiflashtiruvchi va kuchaytiruvchi nervlarga D. Yurak faoliyatini kuchsizlantiruvchi nervlarga
50. Yurak faoliyatini suyuqliklar orqali idora etilishiga nima deyiladi? A. Reflektor ravishda boqarilish B.Nerv sistemasi bilan boshqarilish C.Neyro –gumoral yo’l bilan boshqarilish D. Gumoral sistema bilan boshqarilish
51. Yurak faoliyatini simpatik va parasimpatik nerv tolalari orqali idora etishga nima deyiladi? A .Gumoral sistema bilan boshqarilish B.Reflektor ravishda boqarilish C.Neyro –gumoral yo’l bilan boshqarilish D.Nerv sistemasi bilan boshqarilish
52. Yurakning ishlashi tufayli tomirlarga otilib chiqadigan qonning tomir devoriga bergan bosimiga nima deyiladi? A.Puls bosimi
B.Maksimal bosim
C.Minimal bosim D. Qon bosimi
53. Tomirlarni toraytiruvchi va kengaytiruvchi nervlar borligini kim aniqlagan? A . K.M.Bikov B.I.M. Sechenov
C. I.P.Pavlov D. K.Bernar
54. Arteriya teshigi qayerda joylashgan? A. Chap bo’lmacha bilan aorta orasida B. O’ng qorincha bilan o’ng bo’lmacha orasida C. O’ng qorincha bilan o’pka arteriyasi orasida D. Chap bo’lmacha bilan chap qorincha orasida
55. Vena teshigi qayerda joylashgan? A. Kovak vena bilan chap bolmacha orasida B. O’ng qorincha bilan o’pka arteriyasi orasida C. Chap bo’lmacha bilan chap aorta orasida D. O’ng qorincha bilan o’ng bo’lmacha orasida
56. Yurak-tomirlar sistemasining faoliyatini reflektor boshqarilishida katta ahamiyatga ega bo’lgan refleksogen qismlarni nechatasi yaxshi o’rganilgan? A. 6 tasi B. 5 tasi C. 7 tasi D. 3 tasi
57. O’rta diametrli va kovak venalarda qonning oqish tezligi qanday bo’ladi? A. 6-15sm/sek 23 sm/sek B. 6-14sm/sek 20 sm/sek C. 6-16sm/sek 22 sm/sek D. 6-13sm/sek 19 sm/sek
58. Vena va arteriya pulslarini yozib olinganda hosil bo’lgan egri chiziqlarga nima deyiladi? A.Flebogramma va sfigmogramma B.Kardiogramma va elektrokardiogramma C.Flebografiya va sfigmografiya D.Kardiografiya va elektrokardiografiya
59.Yurak qorinchalari qisqargan paytida arteriyalarda hosil bo’ladigan bosimga nima deyiladi? A.Minimal bosim
B.Maksimal bosim
C.Puls bosimi D.Qon bosimi
60.Yurak qorinchalari kengaygan paytida arteriyalarda hosil bo’ladigan bosimga nima deyiladi? A.Puls bosimi
B.Maksimal bosim
C. Minimal bosim D.Qon bosimi
61. Qon tomirlarini toraytiruvchi nerv tolalari qaysi nerv tizimiga taalluqli? A.Simpatik nerv sistemasi B.Vegetativ nerv sistemasi. C.Parasimpatik nerv sistemasi D.Simpatik va parasimpatik nerv sistemasi
62. Qon tomirlarni kengaytiruvchi nerv tolalari qaysi nerv sistemasiga taalluqli? A.Parasimpatik nerv sistemasi B.Simpatik nerv sistemasi C.Vegetativ nerv sistemasi. D.Simpatik va parasimpatik nerv sistemasi 63. Qon bilan to’qimalar o’rtasidagi moddalar almashinuvi qaysi tomirlar devori orqali sodir bo’ladi? A.Kapillyarlar
B.Venalar
C.Arteriyalar D.Arteriolalar
64.Yurak faoliyatini boshqarilishida bosh miya yarimsharlar po’stlog’I yetakchi o’rin egallashini kimlar isbotlagan? A.I.M. Sechenov B. K.M.Bikov C. I.P.Pavlov D. K.Bernar
65.Oraliq miyadagi ko’ruv do’mbog’ni ta’sirlanishidan yurak ishi sekinlashishini kim aniqlagan? A. I.P.Pavlov B. K.M.Bikov C. I.M. Sechenov D. K.Bernar
66. Arteriyada qon bosimini oshiruvchi refleks qanday nomlanadi? A. Shartli reflekslar B. Pressor reflekslar C. Murakkab reflekslar D. Oddiy reflekslar
67. To’qima kapillyarlarida CO 2 va H
2 O qaysi modda ta’sirida karbonat kislota sintezlanadi? A. Karbongidroza B. Aminopolipeptitaza C. Karboksipolipeptitaza D. Dipeptidaza
68. Qon bosimini o’zgarishiga shartli reflex hosil bo’lishi kimning laboratoriyasida isbotlangan? A.I.M. Sechenov B. K.M.Bikov C. I.P.Pavlov D. K.Bernar
69. Atmosfera havosidagi O 2 ning porsial bosimi nechaga teng? A. 149,03 mm simob ustuniga B. 169,03 mm simob ustuniga C. 159,03 mm simob ustuniga D. 165,03 mm simob ustuniga
70. Alveola havosida O 2 porsial bosimi nechaga teng? A. 105 mm simob ustuniga B. 95 mm simob ustuniga C. 90 mm simob ustuniga D.101 mm simob ustuniga
71. Nafasga olingan havoni necha % o’pkada gaz almashinishida ishtirok etmaydi? A. 25% B. 30%
C. 35% D. 40%
72. O’pka kapillyarlarida karbonat kislotasini parchalanishini qanday ferment tezlashtiradi? A. Karbongidroza B. Aminopolipeptitaza C. Karboksipolipeptitaza D. Dipeptidaza
73. Qonni kislorod bilan to’yinmasligi kislorodning porsial bosimi necha mm simob ustunigacha pasayganida kuzatiladi? A. 60 mm simob ustunigacha B. 55 mm simob ustunigacha C. 50 mm simob ustunigacha D. 70 mm simob ustunigacha
A. 20-25 B. 15-18 C. 8-10 D. 25-30
75. Alveola havosining tarkibida nafas chiqarganida karbanat angidridning miqdori qanchaga kamayadi? A. 0,1-0,2 % B. 0,4-0,5 % C. 0,3-0,4 % D. 0,2-0,3 %
76. Nafas jarayoning tashkil etadigan bosqichlarini aniqlang. A.Tashqi va ichki nafas, gazlarning qon bilan tashilishi V.Tashqi va hujayralar nafasi S.Tashqi, ichki nafas gazlarni to’oimalarda o’zlashtirilishi D.Ichki nafas va hujayralar nafasi
77. O’pkaning joylashish chegarasini aniqlash uchun qaysi usuldan foydalaniladi? A. Spirometriya
B. Palpatsiya
C. Auskultatsiya D. Perkussiya
78. Inspiratsiya qanday amalga oshiriladi? A.Ko’krak qafasining eniga, balandligiga, bo’yiga kengayishi tufayli B.O’pkaning elastiklik kuchi tufayli C.Ko’krak qafasining eniga, balandligiga, bo’yiga torayishi tufayli D.O’pkaning kengayishi va torayishi tufayli
79.Uzunchoq miyadagi nafas markazini avtomatik ravishda o’z o’zidan mustaqil qo’zg’alishini kim aniqlagan? A. A.D.Mislovskiy B. I.M.Sechenov C. F.V.Ovsyannikov D. A.P.Valter
80. Ekspiratsiya qanday amalga oshiriladi? A.Ko’krak qafasining eniga, balandligiga, bo’yiga torayishi tufayli B.O’pkaning elastiklik kuchi tufayli C.O’pkaning kengayishi va torayishi tufayli D.Ko’krak qafasining eniga, balandligiga, bo’yiga kengayishi tufayli
81. Inspirasiya paytida yirik hayvonlarda plevralararo bo’shliqdagi manfiy bosim qancha pasayadi? A.50-100 mm simob ustuni
V.100-200 mm simob ustuni S.30-50 mm simob ustuni
82. Ko’krak bo’shlig’idagi bosim atmasfera bosimidan simob ustuni hisobiga qancha farq qiladi? A. 10-20 mm Hg
B.8-16 mm Hg C. 6-15 mm Hg
D.12-20 mm Hg 83. Qonda O 2 va CO
2 ning necha foizi erigan xolda bo’ladi. A.O 2
2 - 73,2% B. O 2
2 - 2,7%
C. O 2 – 0,3% CO 2 - 3,6%
D.O 2 – 99,7% CO 2 - 97,3% 84. Qonda O 2 va CO
2 ning necha foizi ximiyaviy birikma xolida bo’ladi? A.O 2
2 - 97,3%
B.O 2 – 50,3% CO 2 - 73,2% C. O 2
2 - 2,7%
D.O 2 – 0,3% CO 2 - 3,6%
85. Ot, qoramol va qo’ylarda nafas chastotasi nechaga teng? A. 10-16, 15-25, 18-24
B.15-20, 18-30, 20-25 C. 8-16, 10-30, 16-30
D.30-35, 15-20, 16-18
86. Nafas faoliyatini boshqaruvchi markaz uzunchoq miyada joylashganligini kim, nechanchi yilda aniqladi? A. I.M. Sechenov 1886 yilda B.F.V. Ovsyannikov 1885 yilda C. N.D. Mislavskiy 1885 yilda D. I.P. Pavlov 1887 yilda
87. 100 ml qondagi gemoglabinni to’la oksigemoglobinga aylanishi uchun zarur bo’lgan kislorod miqdoriga nima deyiladi? A. Qonning oqsil indeksi
C. Qonning kislorod sig’imi
D. Gazlarning erish koeffisiyenti
88.Qaysi organda arteriya kapilarlarga tarmoqlanmaydi? A. jigarda B. Taloqda C. Ichaklarda D. buyrakda
89. Kislorodning parsial bosimini oshishidan nfas qanday o’zgaradi? A. hayvonni nafasi siyraklashadi B. hayvonni nafasi sekinlashadi C. hayvonni titroq bosadia D. hayvonni nafasi zaiflashad
90.Yirik shoxli hayvonlarda nima uchun o’pkaning minutlik ventilyatsiya hajmi kechqurun ertalabkidan yuqori bo’ladi? A. Moddalar almashinuvi siyraklashgani uchun B. Moddalar almashinuvi kuchaygani uchun C. Kislorodni % bosimi kamaygani uchun D. Gipoksemiya yuz bergani uchun
91.Gipokapniya nima? A. Qonda karbonat angidritni o’zgarmasligi B. Qonda karbonat angidritni ko’payishi C. Qonda karbonat angidritni meyordan oshishi D. Qonda karbonat angidritni kamayishi
92.Organizm bilan tashqi muhit o’rtasida bo’lib turadigan moddalar almashinuvining birinchi bosqichiga nima deyiladi? A. Oziqa parchalanishi B. Energiya almashinuvi C. So’lak ajralishi D. Ovqat hazm qilish
93.So’lak ishlab chiqaradigan bezlarni ayting. A.Quloq oldi, til osti, jag’ osti va og’iz devoridagi qo’shimcha bezlar B. Til osti bezi, og’iz devoridagi qo’shimcha bezlar C. Jag’ osti bezi, og’iz devoridagi qo’shimcha bezlar D. Og’iz devoridagi qo’shimcha bezlar va til osti bezi
94.Itning so’lak bezlariga fistula qo’yish usulini kim ishlab chiqgan? A. Geydengayn B. Glinskiy D.L C.Basov V.A. D.Pavlov I. P.
95. So’lakning solishtirma og’irligini ayting? A.1,001-1,003
B.1,002-1,012 C. 1,016-1,022
D.1,035-1,041
A.Neyroendokrin bezlar
B.Aralash tipdagi bezlar C. Ichki inkretor bezlar
D. Tashqi sekretor bezlar 97.So’lak hosil bo’lishini tushintiruvchi qanday ta’limotlar bor? A. K.Lyudvig ta’limoti
B. Filtrasiya va sekresiya C. Starling ta’limoti
D.I.P. Pavlov ta’limoti
98.Kavsh qaytaruvchi hayvonlarda qaysi so’lak bezlaridan uzluksiz ravishda so’lak ajralib turadi? A. Lunj bezlaridan
B. Til osti so’lak bezidan C.Jag’ osti so’lak bezidan
99.Qo’ylar I-sutkada qancha so’lak ajratadi? A.10-15 l
B. 6-10 l C. 10-30 l
D. 20-30 l 100.Qoramollar I-sutkada qancha so’lak ajratadi? A. 6-10 l
B.10-15 l C. 10-30 l
D. 90-190 l
101.So’lakning bakterisidlik xususiyatini nima ta’minlaydi? A.ferment
C. lizotsin
D. gormonlar
102.Mutsin qanday ahamiyatga ega? A. Ozuqa luqmasi hosil qilib, uning yutilishini yengillashtiradi B. Og’izga tushgan mikroflorani o’ldiradi C. Oziqa qismlarini bir-biriga yopishtiradi D. Oziqalarni dag’al qismini yumshatadi
103.Ovqat chaynaydigan tomonda ko’p va chaynamaydigan tomonda so’lak ajralishini kam bo’lishi qaysi hayvonga xos? A.Itga
B.Otga C.Yirik shoxli hayvonga D.Mayda shoxli hayvonga
104. Bir kamerali oddiy me’da(oshqozon)ning qismlarini ayting. A. Kardial, fundal, pilorus B. Fundal, pilorus C. Kardial, qizil o’ngach, fundal D. Qizil o’ngach, fundal, pilorus
105. Qaysi hayvonlarni lablari sezgir va harakatchan bo’ladi? A. Cho’chqa va itlarda B.Ot, qo’y, yirik shoxli hayvonlarda C.Cho’chqa, echki, yirik shoxli hayvonlarda D. Ot, qo’y, echkilarda
106.Me’daning tub qismidan kichik me’dacha bichish usulini kim taklif qildi? A. Basov V.A. B.Blondlo. C. Pavlov I.P. D. Geydingayn
107. Me’daga naycha-fistula qo’yish usulini birinchi bo’lib kimlar kashf qilgan? A.Pavlov I. P. va Geydengayn B.Basov V.A. va Blondlo C.Geydengayn va Basov D.Glinskiy D.L. va Blondlo
108.Me’dadan toza shira olish uchun kichik me’dacha bichishning eng mukammal usulini kim yaratdi? A. Glinskiy D.L. B.Blondlo C. Pavlov I.P. D. Basov V.A.
109.Itlarda ezofagotomiya usulini qachon va kimlar yaratgan? A. 1933 yil S.V.Yegorov va V.N.Cheredkov B.1955 yil Kurilov va Obuxovlar C. 1889 yil I.P.Pavlov, Shumova-Simonovskaya D.1965 yil D.S.Jilov va A.A.Kudravsev
110.Otlarda me’da osti bezi yo’lini tashqariga chiqarib tikish usulini qachon va kimlar yaratgan? A.1955 yil Kurilov va Obuxovlar B. 1889 yil I.P.Pavlov, Shumova-Simonovskaya C. 1933 yil S.V.Yegorov va V.N.Cheredkov D. 1965 yil D.S.Jilov va A.A.Kudravsev
111.Qoramollarda me’da osti bezi yo’liga fistula qo’ygan olim kim? A.1889 yil I.P.Pavlov, Shumova-Simonovskaya B.1955 yil Kurilov va Obuxovlar C. 1933 yil S.V.Yegorov va V.N.Cheredkov D. 1965 yil D.S.Jilov
112.Otlar me’dasiga fistula qo’yish usulini qachon va kimlar yaratgan? A. 1955 yil Kurilov va Obuxovlar B. 1933 yil S.V.Yegorov va V.N.Cheredkov C.Cheredkov 1889 yil I.P.Pavlov, Shumova-Simonovskaya D.1965 yil D.S.Jilov va A.A.Kudravsev
113. Bir kamerali murakkab ot me’dasining shillimshiq parda qismini tuzulishiga bog’liq qanday qismlari bor? A. Qizil o’ngach, kardial, fundal, pilorus B. Qizil o’ngach, ko’rxalta kardial, fundal, pilorus C. Kardial, qizil o’ngach, fundal, o’n ikki barmoq qismi D. Kardial, ko’rxalta, fundal, pilorus
114. Bir kamerali murakkab cho’chqa me’dasining shillimshiq parda qismini tuzilishiga bog’liq qanday qismlari bor? A. Qizil o’ngach, kardial, fundal, pilorus B. Ko’rxalta, qizil o’ngach, kardial, fundal, pilorus C. Kardial, qizil o’ngach, fundal, o’n ikki barmoq qismi D. Fundal, pilorus, o’n ikki barmoq qismi
115. To’rt kamerali oshqozonga ega bo’lgan hayvonlarni ayting? A.Xachir, lama.
B. Sigir, qo’y.
C. Sigir, echki, qo’y. D. Echki, cho’chqa, ot.
116. Qizil o’ngachda antiperistaltik harakat qays hayvonda kuzatiladi? A. Otlarda B. Itlarda C. Cho’chqalarda D. Kavsh qaytaruvchilarda
117. Katta qorinda bir sutkada oziqa turiga qarab necha litrgacha gaz hosil bo’lishi mumkin? A.1500 l gacha
B.1000 l gacha C.500 l gacha
D.2000 l gacha
118. 1 ml katta qorin suyuqligida qancha infuzoriya bo’ladi? A. 1200000 infuzoriya B. 2000000 infuzoriya C. 1400000 infuzoriya D. 1000000 infuzoriya
119. 1 ml katta qorin suyuqligida qancha bakteriyalar bo’ladi? A. 13 mlrd B. 15 mlrd C. 10 mlrd D. 4 mlrd
120. Katta qorindagi mikroorganizmlar uchun optimal harorat va muxitni nechaga teng? A.38-41oC va pH 6,4-7,4 B. 37-38oC va pH 7,4-63 C.36-37oC va pH 6,5-7,5 D.38-41 va pH 6,5-7,2 121. Katta qorinda kletchatkaning qancha qismi parchalanadi? A. 90%
B. 79% C. 80%
D. 89% 122. Qoramollar katta qornida I-sutkada qancha uchuvchi yog’ kislotalari hosil bo’ladi? A. 6 ltirgacha B. 4 litrgacha C. 2 ltrgacha D. 9 ltrgacha
123. Katta qorinda qanday vitaminlar sintezlanadi? A. B guruh va K vitamin B. A va B guruh vitamin C. S va D vitamin D. Ye, PP vitamin
124. Katta qoringa mikroorganizmlar nima tarkibida kiradi? A. zamburug’lar B. oziqa C. suv D. оg’iz suti
125. Katta qorindagi mikroorganizmlarning tanasi hayvon organizmi uchun qanday manbai bo’lib xisoblanadi? A. Yog’lar manbai B.Uglevodlar manba C. To’yimli moddalar manbai D.Mineral moddalar manbai
126.Qorako’l qo’ylar beda yeganida shirdon necha soat zo’r berib shira ajratadi? A. 3-4 soat B. 1-2 soat C. 2-3 soat D. 4-5 soat
127. Qoramollarda me’da osti bezi yo’lini birinchi bo’lib teri yuzasiga chiqarib tikish usulini kim yaratgan? A. Pavlov B. Geydengayn C. Sechenov D. Klod Bernar
128. Ichaklar qanday vazifalarni bajaradi? A.So’rish, harakat, sekretor, ekskretor B.Motor (harakat), sekretor C.Ekskretor, so’rish, perestaltik D.So’rish, harakat, sekretor
129. Turli moddalarning teri, teri osti klechatkasi, hazm sistemasining shillimshiq pardalari va o’pka alveolalaridagi bir yoki bir necha qavat hujayralar orqali qon va limfaga o’tishiga nima deyiladi? A.So’rilish B.Harakatlanish
C.Vorsinka D.Parchalanish
130. Ichak devoridagi ichakning avtomatik ravishda harakatga kelishini ro’yobga chiqaradigan nerv tuzilmasi qanday nomlanadi? A.Simpatik nerv tolasi
B.Parasimpatik nerv tolasi C. Auerbax nerv tuguni
D.Markaziy nerv sistemasi 131. Markaziy nerv sistemasining qaysi nerv tolasi ichak devorining qo’zg’alishini kuchaytiradi va tonusini oshiradi? A.Simpatik nerv tolasi
C.Parasimpatik nerv tolasi
D.Markaziy nerv sistemasi
132. Markaziy nerv sistemasining qaysi nerv tolasini ichak devorining qo’zg’alishini susaytiradi va tonusini pasaytiradi? A.Simpatik nerv tolasi
B.Parasimpatik nerv tolasi C.Auerbax nerv tuguni
D.Markaziy nerv sistemasi 133. Oziqalarni hazm sistemasidan ajralgan shiralar ta’sirida kimyoviy yo’l bilan parchalanishi nimalarga bog’liq? A. Gormonlarga B. Fermentlarga C.Katalizatorlarga D.Kofermentlarga
134. I.P.Pavlov organlar ajratadigan shira va suyuqliklarni yig’ib olish va uning tarkibini tekshirish imkonini beradigan qanday metodni yaratdi? A. Bez yo’llarini tashqariga chiqarib tikish B.Angiostomiya C.Naychalar o’rnatish D. Surunkali
135. Reflektor fazada toza shira olishni qaysi olimlar, qaysi metod bilan ajratib olgan? A. I.P.Pavlov, S.I.Chechulin va I.T.Kursinlar, ezofogotomiya metodi bilan B. I.P.Pavlov va Basov ezofogotomiya metodi bilan. C. I.P.Pavlov va Gaydengayn ezofogotomiya metodi bilan D I.P.Pavlov, Shumova-Simonovskolar ezofogotomiya metodi bilan..
136. Pilorus sfinktori qachon berkiladi? A. 12 barmoq ichakga o’tgan oshqozon osti bezi shirasi ichak devorini apparatiga reflektor ta’sir etganida B. 12 barmoq ichakga o’tgan ishqorlar ichak devori apparatiga reflektor ta’sir etganida C. 12 barmoq ichakga o’tgan xlorid kislota ichak devoriga reflektor ta’sir etganida D. 12 barmoq ichakga o’tgan o’t kislotasi ichak devorini apparatiga reflektor ta’sir etganida
137.Oziqalarni ichak devorida hazm bo’lishini kim o’rgangan? A. Basov B. I.P.Pavlov C. Gaydangay D. A.M. Ugolov
138. I.P.Pavlov laboratoriyasida qaysi olim qachon enterikinoza fermentini topgan va uni fermentlarning fermenti degan? A. 1899 yil I.P.Pavlov laboratoriyasida N.P.Shepavalnik B. 1899 yil I.P.Pavlov laboratoriyasida Basov V.A C. 1899 yil I.P.Pavlov laboratoriyasida Gaydengayn D. 1899 yil I.P.Pavlov laboratoriyasida Xayrudinov X
139. Me’da osti bezi shirasini ajralishini kuchaytiruvchi nerv borligini kim aniqlagan? A. Tiri-Vella I B. Gaydengayn C. V.A.Basov D. .P.Pavlov
140. Oziqa moddalarni ichaklardan qonga so’rilishini tekshirishda angiostomiya metodini kim taklif qilgan? A. V.A.Basov B. I.P.Pavlov C. Ye.S.London
D. Gaydengayn
141. Hayvonlarda ximusning miqdori qancha bo’ladi? A. Otda 265-290, sigirda 300-350, cho’chqada 70-90, qo’yda 15-20 litr B. Otda 230-255, sigirda 230-240, cho’chqada 60-65, qo’yda 20-36 litr C. Otda 265-280, sigirda 300-320, cho’chqada 80-85, qo’yda 50-65 litr D. Otda 260-265, sigirda 250-300, cho’chqada 75-80, qo’yda 28-50 litr
142. Qorako’l qo’ylar tinch turganida va beda yeb turganida katta qorin necha soniyada bir marta qisqaradi? A. tinch turganda 65-70 soniyada 1 marta va beda yeganda 7-10 soniyada 1 marta B. tinch turganda 70-85 soniyada 1 marta va beda yeganda 12-14 soniyada 1 marta C. tinch turganda 60-65 soniyada 1 marta va beda yeganda 10-12 soniyada 1 marta. D. tinch turganda 50-60soniyada 1 marta va beda yeganda 8-10 soniyada 1 marta
143.Qishloq xo’jalik hayvonlari 1 kg trik vazni uchun oqsil minimumi nechaga teng? A. Otda 0,5-0,7; sigirda 0,4; qo’y va echkida 0,9 gr B. Otda 0,8-0,9; sigirda 0,7; qo’y va echkida 1,1 gr C. Otda 0,6-0,7; sigirda 0,5; qo’y va echkida 0,8 gr D. Otda 0,7-0,8; sigirda 0,6; qo’y va echkida 1 gr
144. Moddalar almashinuvi tufayli hosil bo’ladigan issiqlik organizmga nima bag’ishlaydi? A. Izotermiya
C. Harorat D.Termometr
145.Uglevodlardan yog’ sintezlanishini kim o’rgangan? A. F.Ya. Berenshteyn
B. N.P. Chirvinskiy C. M.G. Krisman D. A.A.Lixachev
146. Vitaminlar nima sababdan hujayralardagi moddalar almashinishida qatnashadi? A. Yog’larni tarkibiy qismiga kirgani uchun B. Garmonlarni tarkibiy qismiga kirgani uchun C. Oqsillarni tarkibiy qismiga kirgani uchun D. Fermentlarning tarkibiy qismiga kirgani uchun
147. Inozit vitamini yetishmasa qanday o’zgarish ro’y beradi? A. Folat kislotasi sintezlanishi buzulib, hayvon junlari mustahkamlanadi B. Nerv sistemasi trofik faoliyati buzulib, hayvon junlari to’kiladi C. Kartoksillanish va dekarboksillanish buzulib, hayvon junlari sepiladi D. Tomirlar tonusini pasaytirib, hayvon junlari ko’payadi
148. Paraaminobezoy kislota qanday ahamiyatga ega? A. Muskullarning trofik faoliyati, uchun zarur B.Nerv sistemasini trofik faoliyati, uchun zarur C. Folat kislota sintezi uchun, jo’jalarni o’sishi uchun zarur D. Tomirlar tonusini oshirish, uchun zarur
149. Biotin qanday fiziologik ahamiyatga ega? A. Nerv sistemasini trofik faoliyatida ishtirok etadi B. Karboksillanish va dekarboksillanish reaksiyasida ishtirok etadi C. Folat kislota sintezlanishida ishtirok etadi D. Tomirlar tonusini oshirishda ishtirok etadi
150. Qaysi ferment yetishmasa B 12 vitamin ichak devori orqali so’rilmaydi? A. Peptidaza B. Dipeptidaza C. Karboksi poli peptidaza D. Aminopolipeptidaza
151. Nikotin kislotasi yoki PP vitaminni qonda qanday fiziologik ahamiyatga ega A. Nerv sistemasiga trofik faoliyatiga ta’sir etadi B. Muskullarning trofik faoliyatiga ta’sir etadi C. Tomirlar tonusiga ta’sir etadi D. Folat kislotasi sinteziga ta’sir etadi
152. Pirodoksin yoki B 6 vitamin qanday fiziologik ahamiyatga ega? A. Folat kislota sintezida ishtirok etadi B. Tomirlar tonusini ko’tarishda ishtirok etadi C. Muskullarning tonusini ko’tarishda ishtirok etadi. D. Organizmda yog’larni tashilishi, oksidlanish va depolanishida ishtirok etadi
153. K vitaminini qonga so’rilishi qachon buzuladi? A. O’t ichakga ko’p chiqarilganda B. O’t ichakga kam chiqarilganda C. Yog’ kislotasi kam chiqarilganda D. Yog’ kislotasi ko’p chiqarilganda
154. P vitamin yetishmasa qanday fiziologik o’zgarish kuzatiladi? A. Muskullarning trofik faoliyati uchun zarur B. Tomirlar mo’rtlashadi, o’tkazuvchanlik oshadi C. Nerv sistemasiga trofik faoliyatiga ta’sir etadi D. Folat kislotasi sinteziga ta’sir etadi
155. Jigar, buyrak va tomir kasalliklarida, miya qon tomirlarini sklerotik o’zgarishi qaysi kislota yetishmasa kuzatiladi? A. Pangamot kislota B. Askarbat kislota C. Para amino benzoat kislota D. Folat kislotasi sinteziga ta’sir etadi
156. Qaysi vitamin yetishmasligidan suyaklar egiladi? A. Ye vitamini B. D vitamini C. V guruh vitaminlari D. A vitamin
157. Bir erkakdan olingan qonni ikkinchi erkak qoniga qo’yilsa qon necha mm tezlik bilan cho’kadi? A. 8 mm soat tezlik bilan B.7 mm soat tezlik bilan C. 6 mm soat tezlik bilan D. 9 mm soat tezlik bilan
158. Vitaminni fermentlar bilan bog’liqligini birinchi bo’lib kim bayon qilgan? A. Pekelkar B. Zelenskiy C. Pashutin D. Gopkins
159. Tovuq va cho’chqalar qaysi tuz ta’siriga sezuvchan? A. KCl B. CaCl C. Na Cl D. FeCl
160. Katalaza, perioksidaza, sitoxromoksidoza va nafas jarayonida ish-tirok etadigan fermentlar tarkibida qanday element bo’lishi kerak? A. K
B. Na C. Fe
D. Ca
161. C vitaminini birinchi bo’lib kim aniqlagan va qanday nomlangan? A.Venger olimi Ssent Dyerdi aniqlab, askarbat kislota deb nomlagan B.Rus olimi Lunin aniqlab, biotin deb nomlagan C.Polyak olimi Kazimir Funk aniqlab, folat kislota deb nomlagan D.Rus olimi Pashutin aniqlab, pangamat kislota deb nomlagan
162. Mikroelementlarini organizm uchun ahamiyatini kim aniqlagan? A. A.L.Vinprodo B. V.I.Vernadskiy C. R.V.Kavalskiy D. F.Ya.Bernshteyn
163. Organizm suyuqliklarini osmotik bosimini necha % osh tuzi tashkil etadi? A. 90% B. 95%
C. 85% D. 80%
164. To’qimalardagi harakat qilmaydigan suv qanday moddalar bilan bog’langan? A. Uglevod B. Yog’
C. Oqsil D. Mineral moddalar
165. Tuzlar organizmda qanday ahamiyatga ega? A. Qon va to’qimalarni osmotik bosimini hosil qiladi B. Qon va to’qimalarni onkotik bosimini hosil qiladi C. Qon va to’qimalarni maksimal bosimini hosil qiladi D. Qon va to’qimalarni minimal bosimini hosil qiladi
166. Suv qaysi organ va to’qimalarda ko’p bo’ladi? A. Passiv ishlaydigan organ va to’qimalarda B. Faol ishlaydigan organ va to’qimalarda C. Faolligi zaif organ va to’qimalarda D. Mikroelementlari ko’p organ va to’qimalarda
A. Qo’y va cho’chqalar uchun 0,9 g, otlar uchun 0,0,8-0,9 g, sigirlar uchun 0,4 g B. Qo’y va cho’chqalar uchun 1,1 g, otlar uchun 0,6-0,7 g, sigirlar uchun 0,5 g C. Qo’y va cho’chqalar uchun 1 g, otlar uchun 0,7-0,8 g, sigirlar uchun 0,6 g D. Qo’y va cho’chqalar uchun 0,8 g, otlar uchun 0,9-1,0 g, sigirlar uchun ,76 g
168. Voyaga yetgan hayvonlarda qancha qism suv bo’ladi? A. 2/3 qism B. ½ qism C. 1,0 qism
D. ¾ qism
169. Organizmda bir qancha aminokislotalarni qayta aminlanishidan yangi aminokislota hosil bo’lishini kim o’rgangan? A. S.V. Yegorov va V.N.Cheredkov B. Troyskiy I.A. A.A. Kudryavsev C. A.Ye.Braunishteyn A.I.Krisman D. Ellenberger, Sheynert
170. 1 kg quruq oziqa uchun hayvon qancha suv ichadi? A. Ot 4-5, sigir 1-4, cho’chqa 4-5, qo’y 2-2,5 litr B. Ot 3-5, sigir 3-5, cho’chqa 4-6, qo’y 1-2 litr C. Ot 1,5-2, sigir 4-5, cho’chqa 8-9, qo’y 1,5-2,5 litr D. Ot 2-3, sigir 4-6, cho’chqa 7-8, qo’y 2-3 litr
171. 1 gram oqsil, yog’ va uglevod parchalanishidan qancha suv hosil bo’ladi? A. 0,44, 1,07, 0,55 ml suv hosil bo’ladi B. 0,54, 1,10, 0,65 ml suv hosil bo’ladi C. 0,44, 1,10, 0,60 ml suv hosil bo’ladi D. 0,54, 1,07, 0,45 suv hosil bo’ladi
172. Singa kasalligiga davo bo’ladigan qaysi vitaminni bilasiz? A. Folat kislota V. Pangamat kislota B. Fagositoz qiluvchi modda C. Askarbat kislota D. Paraaminobenzoat kislota
173. RES sistema hujayralari qanday modda ishlab chiqaradi? A. Reaktivlikni kuchaytiruvchi modda B. Fagositoz qiluvchi modda C. Sezuvchanlikni oshiruvchi modda D. Toksinlarni neytrallovchi modda.
A.Termoregulatsiya
B.Izotermiya C.Xarorat
D.Termometr
175.Tana xarorati qaysi asbob bilan o’lchanadi? A. Xarorat
B.Izotermiya C. Termometr D.Termoregulyasiya
176.Tana haroratining tashqi murit haroratidan qat’iy nazar, doimo ma’lum darajada bir xil turishiga nima deyiladi? A. Xarorat
B.Termoregulyasiya C. Izotermiya
D.Termometr 177. Issiq qonli hayvonlarga nima deyiladi? A.Gomoyoterm hayvonlar
B.Kavshovchi hayvonlar C.Poykiloterm hayvonlar
D.Yovvoyi hayvonlar
178. Sovuq qonli hayvonlarga nima deyiladi? A. Gomoyoterm hayvonlar B.Kavshovchi hayvonlar C. Poykiloterm hayvonlar
D.Yovvoyi hayvonlar 179.Hayvonlarda tana haroratining necha darajadan pastga tushishi hayot uchun xavfli bo’lib hisoblanadi? A.28 0
B. 37
0 C.24
0
D44 0
180.Hayvonlar tana haroratining necha darajadan yuqori bo’lishi hayot uchun xavfli bo’lib hisoblanadi? A. 20 0
B.37
0 C.24
0
D. 44 0
182. Ot va qoramolning me’yordagi tana harorati nechaga teng? A.37,5 – 38,5 0 va 37,5 – 39,5 0 B.38,8 – 40,0 0 va 38,5 – 40,0 0 C.37,5 – 39,0 0 va 38,0 – 39,5 0 D.41,0 – 43,0 0 va 40,0 – 41,0 0
183.Qo’y va echkining me’yordagi tana harorati nechaga teng? A. 37,5 – 39,0 0 va 38,0 – 39,5 0 B. 37,5 – 38,5 0 va 37,5 – 39,5 0 C. 38,8 – 40,0 0 va 38,5 – 40,0 0 D. 41,0 – 43,0 0 va 40,0 – 41,0 0
184.Oqsillarni organizmdagi miqdori (tirik vaznga nisbatan) va ahamiyati. A. 16-18% plastik va energetik ahamiyatga ega B. 20-30% energetik manba bo’lib hisoblanadi
C. 20-25% plastik manba bo’lib hisoblanadi D. 30-40% plastik va energetik ahamiyatga ega
185.Organzmda azot muvozanatining saqlanishi uchun zarur bo’lgan oqsilning eng kam miqdoriga nima deyiladi. A. Oqsil koeffisiyenti B.Musbat azot balansi
C.Azot balansi D. Oqsil minimumi
186.Azot balansi qanday bo’lishi mumkin? A.Musbat, manfiy B.Birlamchi, ikkilamchi C.Doimiy o’zgaruvchan D.Murakkab, sodda (oddiy)
187.Yog’larning qanchasi qonga va qanchasi limfaga so’riladi? A. 70% qonga 30% limfaga B.50% qonga 50% limfaga C.40% qonga 60% limfaga D. 30% qonga 70% limfaga
188. Faol ishlaydigan organlarda suv miqdori qancha bo’ladi? A.70-92% B.20-40% C.40-50% D.60-70%
189. Zaif ishlaydigan organlarda suv miqdori qancha bo’ladi? A. 70-92% B. 20-40% C.40-50% D.60-70%
190.Uglevodlar jigar va muskul og’irligini qanchasini tashkil qiladi? A.2-8% va 0,5-1,0% B.3-10 va 1,0-1,5% C.4-9 va 1,0-2,0% D.5-10 va 1,0-2,0%
191.Qo’ylar 1 kg quruq oziqaga qancha suv istemol qiladi A. 1-2 litr B.3-4 litr C.4-5 litr D. 2-3 litr
192. A vitamini qanday nomlanadi? A.retinol B.Kalsiferol C.Tokoferol D.Piridoksin
193. A vitamini qanday nomlanadi? A. Tokoferol B.Kalsiferol C. akseroftal D.Piridoksin
194.C vitamini qanday nomlanadi? A.askarbat kislota B.Gangamat kislota C.Pantotent kislota D.Folat kislota
195. Hayvonlar bir kunda istemol qilingan quruq ozuqada qancha yod bo’lishi kerak? A. 1,0 mg B. 0,5 mg C. 1,5 mg D. 2,0 mg 196.Hayvonlar bir kunlik kobaltga talabi qancha bo’lishi kerak? A. 1,5-2,5 mg1 B. 0,5-1,0 mg C.,0-2,0 mg D. 2,0-3,0 mg
197. A va D vitamini qaysi organda ko’p bo’ladi? A. Ichak devorida B. Jigarda C. Ichakda D. Taloqda
A. Amerkada B. Belarusiyada C. Rossiyada D. Germanyada
199.Kalorik koefitsiyentiga ko’ra organizmda bir moddaning ikkinchi modda o’rnini qoplashiga nima deyiladi? A. Umumiy almashinuv B.Asosiy almashinuv C. Izodinamiya D.Kalorik koefisiyent
200.1 litr ter suyuqligi bug’langanida organizmdan qancha issiqlik yo’qatiladi? A.580 kjoul energiya yo’qatadi B. 560 kjoul energiya yo’qatadi C. 570 kjoul energiya yo’qatadi D. 590 kjoul energiya yo’qatadi Download 356.12 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|