His-hayajon undovlari Buyruq-xitob undovlari

Alohida olingan sòzlar
Undov sòzlar
Taqlid sòzlar
Modal sòzlar, Tasdiq va inkor sòzlar
His-hayajon, buyruq-xitobni ifodalovchi sòzlar undov sòzlar sanaladi
Undovlar ma'nosiga kòra 2 guruhga bòlinadi:

• His-hayajon undovlari
• Buyruq-xitob undovlari

Misollar:
Oh, qanday gòzal bu olam!
Iye, butun boshli bir odam tirilib keladi-yu, ovvoragarchligi bormi?
Ey qotil, nega shunday katta azim terakni nobud qilding?
Yozuvda undov sòzlardan keyin vergul qòyiladi. Undalmalardan oldin kelganda esa undan keyin vergul qòyilmaydi.
His-hayajon undovlari
His-hayajon undovlari kishilarning quvonchi, erkalash-erkalanish, rohatlanish, hayron qolish, norozilik, ģazab-nafrat, oģriq singari hissiyotlarini ifodalaydi
His-hayajon undovlarining òzi undov gap bòlib kelishi yoki gap tarkibida kelib, uni undov gapga aylantirishi mumkin.
Bunday gaplar oxiriga doimo undov qòyiladi.
Buyruq-xitob undovlari

Kishilar diqqatini tortish, jonivorlarni haydash , chaqirish va tòxtatish uchun qòllaniladigan undovlar buyruq-xitob undovlari deyiladi.
Narsalarning tovushiga va holatiga taqlidni bildirgan sòzlar taqlid sòzlar deyiladi.
Taqlid sòzlar nimaga taqlidni bildirishiga kòra ikki xil bòladi:

• Tovushga taqlid sòzlar
• Holatga taqlid sòzlar

Taqlid sòzlar
Narsalarning tovushiga va holatiga taqlidni bildirgan sòzlar taqlid sòzlar deyiladi.
Taqlid sòzlar nimaga taqlidni bildirishiga kòra ikki xil bòladi:

• Tovushga taqlid sòzlar
• Holatga taqlid sòzlar

Misollar:
Chiroq lip-lip etdi.
Namoz ģazabi oshib, daģ-daģ qaltiray boshladi.
Shu payt gurs-gurs oyoq tovushlari eshitilib, qarindoshlarimiz Kela boshladi.
Narsalarning ovoziga taqlidni bildiruvchi sòzlar tovushga taqlid sòzlar deyiladi.
Masalan: ģa-ģa dit-dit
Narsalarning holatiga taqlidni bildirgan sòzlar holatga taqlid sòzlar hisoblanadi.
Masalan: lip-lip, jimir-jimir
Taqlid sòzlarning tuzilishi va imlosi
Asosiy qismining aynan takrorlanishidan yoki ayrim tovush òzgatishi bilan takrorlanishidan hosil bòlgan taqlid sòzlar takroriy taqlid sòzlar deyiladi
Masalan: gumbur-gumbur, taq-tuq, chars-churs.
Takroriy taqlid sòzlar qismlari chiziqcha bilan ajratib yoziladi.
E’tiboringiz
uchun
rahmat!