Informatika va hisoblash texnikasi asoslari uzviylashtirilgan o

TOSHKENT – 2010

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI XALQ TA’LIMI VAZIRLIGI

RESPUBLIKA TA’LIM MARKAZI

O‘zbekiston Respublikasi Xalq 

ta’limi vazirligi hamda Oliy va 

o‘rta maxsus ta’limi vazirligi-

ning 2010-yil 1-iyuldagi qo‘shma 

hay’at majlisi qarori bilan tas-

diqlangan.

INFORMATIKA VA HISOBLASH

TEXNIKASI ASOSLARI

UZVIYLASHTIRILGAN O‘QUV DASTURINI

JORIY ETISH BO‘YICHA TAVSIYA

VA TAQVIM-MAVZU REJALAR

2

Tuzuvchi:

B. BOLTAYEV

Nashr uchun mas’ullar:

Y. ASADOV,  I. ZOKIROV,  N. TURDIYEV,  A. ASQAROV

Muvofi qlashtiruvchilar:

G. USMONOVA, M. VAHOBOV

Informatika va hisoblash texnikasi asoslari:  uzviylashti-

rilgan o‘quv dasturinı joriy etish bo‘yicha tavsiya va taqvim-

mavzu rejalar / O‘zbekiston Respublikasi Xalq ta’limi vazirligi, 

Respublika  ta’lim markazi; tuzuvchi B. Boltayev; nashr uchun 

mas’ullar Y. Asadov [va boshq.]. – T.: «Sharq» nashriyot-matbaa 

aksiyadorlik kompaniyasi bosh tahririyati. – 16 b.

I. Boltayev, B. (tuzuvchi).

ББК 74.263.2

ISBN 578-9943-00-598-3

© «Sharq» NMAK. Bosh tahririyati, 2010-yil.

ББК 74.263.2

         I-61

I-61

3

KIRISH

O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 1999-yil 16-avgust-

dagi 390-sonli qarori bilan tasdiqlangan Umumiy o‘rta ta’limning Dav-

lat ta’lim standartlariga berilgan sharhlar «2004–2009-yillarda Maktab 

ta’limini rivojlantirish Davlat umummilliy dasturi» doirasida qayta ko‘rib 

chiqildi. Tahlillar asosida Davlat ta’lim standartlari bo‘yicha o‘quvchilar 

o‘zlashtirishi lozim bo‘lgan bilim, ko‘nikma va malakalar bir-biridan ajra-

tildi hamda sinfl ar kesimida alohida-alohida belgilab berildi. 

«Barkamol avlod yili» Davlat dasturi hamda O‘zbekiston Respublika-

si Prezidenti Davlat maslahatchisi xizmati va Vazirlar Mahkamasi Ta’lim, 

sog‘liqni saqlash, ijtimoiy muhofaza, axborot tizimlari va telekommunikat-

siyalar kompleksining 2010-yil 17-martdagi qo‘shma yig‘ilishi bayonida 

belgilangan vazifalar ijrosini ta’minlash maqsadida, yuqori kasb mahoratiga 

ega o‘qituvchilar, yetakchi olim va mutaxassislarni jalb etgan holda, barcha 

yo‘nalishlar bo‘yicha ishchi guruhlari tuzildi.

Mazkur ishchi guruhlar tomonidan umumiy o‘rta va o‘rta maxsus, kasb-

hunar ta’limining Davlat ta’lim standartlari, o‘quv dasturlari va darsliklari 

uzviyligi, uzluksizligi hamda o‘quvchilarning yosh va psixofi ziologik xusu-

siyatlariga mosligi ikki bosqichda tahlil qilindi.

Birinchi bosqichda umumiy o‘rta ta’limda o‘qitiladigan 24 ta o‘quv 

fani bo‘yicha DTS, o‘quv dasturi va darslik mazmuni sinfl ar kesimida tahlil 

qilinib, tegishli xulosa va taklifl ar tayyorlandi. 

Ikkinchi bosqichda o‘rta maxsus, kasb-hunar ta’limi muassasalarida 

o‘rganilishi davom etadigan 17 ta umumta’lim fanlari, jumladan, informa-

tika fani bo‘yicha umumiy o‘rta va o‘rta maxsus ta’limning Davlat ta’lim 

standartlari, o‘quv dasturlari uzviylik va uzluksizlik jihatidan tahlil qilinib, 

o‘quvchilarning ta’lim bosqichlarida egallashlari lozim bo‘lgan bilimlari-

ning hajmi optimallashtirildi.

Jumladan, ishchi guruhlar xulosalari va tahlillari, ilmiy metodik Ken-

gash tavsiyalari asosida umumiy o‘rta ta’lim maktablarining 5–9-sinfl arida 

Informatika fanidan jami 10 soat hajmdagi 10 ta mavzu optimallashtirildi. 

Shundan, 2 soatlik mavzu murakkab deb topilib, uni soddalashtirildi, 8 ta 

mavzu kasb-hunar kollejlari va akademik litsey o‘quvchilari yoshiga xosligi 

sababli umumiy o‘rta ta’lim dasturidan chiqarildi. Mazkur o‘zgarishlar 5–9-

sinfl arda amalga oshirildi.

Quyida informatika fanidan uzviylashtirilgan o‘quv dasturini amaliyot-

ga joriy etish bo‘yicha tavsiyalar va materiallar berildi.  

4

5-SINF O‘QUV DASTURIGA KIRITILGAN

O‘ZGARTIRISHLAR BO‘YICHA TAVSIYALAR 

1) Taqvim-mavzu rejadagi 3-dars – «Kompyuterni boshqarish dastu-

ri» mavzusi darslikning «Windows haqida» bo‘limi uchun ajratilgan soat 

hisobidan tashkil etiladi. Darslikdagi (13-bet) 3-dars – «Windows haqida» 

mavzusidan foydalanib o‘quvchi yoshiga moslashgan holda o‘rganiladi. 

Taqvim-mavzu  rejadagi  4-dars  «Fayl  yoki  papkani  ochish»  darslikdagi                                                                     

(17-bet) 4-dars – «Windows muhitida ishlash» mavzusidan foydalanib 

o‘quvchi yoshiga moslashgan holda o‘rganiladi. 

8-SINF O‘QUV DASTURIGA KIRITILGAN 

O‘ZGARTIRISHLAR BO‘YICHA TAVSIYALAR 

8-sinf o‘quv dasturidagi «Web-sahifa yaratish» bobi 9-sinfga o‘tkazi-

lishi munosabati bilan 9-sinfdan «Elektron jadval» bobi 9-sinfdan 8-sinfga 

tushirildi. Natijada 8-sinfdagi «Elektron jadval» bobiga 3 soat qo‘shimcha 

soat ajratish imkoniyati yaratildi.

21-dars. MS EXEL da matematik amallar 

va funksiyalarni qo‘llash

Taqvim-mavzu rejadagi 21-dars – «МS Excel da matematik amallar 

va funksiyalarni qo‘llash»ga oid amaliy mashg‘ulot hamda 22-dars «Web-

sahifa yaratish» bobini 9-sinfga o‘tkazilishi natijasida orttirilgan  soat hiso-

bidan tashkil etiladi.

Excel da tayyorlanadigan ma’lumotli jadvallar yacheykalarida matn 

yoki sonlar bo‘lishligi, ayrim hollarda yacheykalardagi ma’lumotlar usti-

da  hisoblashlarni  bajarish  zarurati  tug‘ilishi,  bunday  vaziyatda  «Matematik                                      

formula va funksiyalar bilan ishlash» (21-dars)ga to‘g‘ri kelishi e‘tirof 

etilgan.  Darsni  mustahkamlashga  oid  berilgan  mashqlar  bilimlarning  ongli               

ravishda  ushbu darsda o‘zlashtirish tamoyili asosida tuzilgan. 

Excel dagi formulaning dastlabki belgisi hamma vaqt «

=» (tenglik) 

bo‘lishligi qayd etilib, Excel da qo‘llaniladigan arifmetik amal belgilari – 

+, 

−, ×, /, ∧ ekanligi ko‘rsatib o‘tilgan. Mavzu oxirida berilgan topshiriqlarni 

mustaqil yechish o‘quvchilarni mavzu bo‘yicha olgan bilimlarini mustah-

kamlaydi.

21-darsdagi 1-mashqda olingan ma’lumotlarni mustahkamlash, mate-

matik amallarni qo‘llash o‘rniga matematik funksiyalar (masalan, SUMM 

5

funksiyasi)ni qo‘llash elektron jadvalda ishlashni osonlashtirishni ko‘rsatish 

uchun quyidagi mashq bajariladi. Elektron jadvalning maxsus imkoniyatla-

rini qo‘llash mumkinligi ta’kidlanadi.

1

B

-mashq. Reyting masalasini hal etamiz. Sinf jurnalini eslatuvchi jad-

val tuzamiz.

Quyidagi jadvalda ko‘rib turganingizdek, C7 katakchadan K7 katak-

chagacha yoki C7:K7 blokda birinchi, C8:K8 blokda ikkinchi, C9:K9 blok-

da uchinchi, C10:K10 blokda to‘rtinchi o‘quvchining fanlardan olgan rey-

ting ballari joylashadi. O‘quvchilarning fanlardan olishi mumkim bo‘lgan 

maksimal va olgan umumiy ballari jamlanmasi L ustunga yig‘iladi, ya’ni 

mos ravishda, L6 = C6 + D6 + E6 + F6 + G6 + H6 + I6 + J6 +K6 , L7 = C7 

+ D7 + E7 + F7 + G7 + H7 + I7 + J7 + K7, … , L10 = C10+D10+… + J10 

+ K10 ga teng bo‘ladi.

 Bu yig‘indilarni 3 xil usulda hosil qilishimiz mumkin:

1-usul. L6 katakchaga C6 + D6 + E6 + F6 + G6 + H6 + I6 + J6 +K6 

ifodani tenglik belgisidan keyin kiritamiz. Keyin L7, L8, L9, L10 katakcha-

larga nusxalaymiz.

2-usul. L6 katakchaga tenglik belgisidan keyin СУММ (C6:K6) ni kiri-

tamiz. Keyin L7, L8, L9, L10 katakchalarga nusxalaymiz.

3-usul. C6:L6 blokini belgilab 

∑

  piktogrammasini  tanlaymiz.  Keyin             

L7, L8, L9, L10 katakchalarga nusxalaymiz.

6

Demak, L6 katakchaning nusxasi L7, L8, L9 va L10 katakchalarga 

nisbiy murojaat bilan joylashadi. Shu kabi, M6 = L6*100/$L$6 katak-

chaning nusxasi M7, M8, M9, M10 katakchalarga mos ravishda, 

L7*100/$L$6, L8*100/$L$6, L9*100/$L$6, L10*100/$L$6 kabi joylash-

tiriladi.  Bu yerda $L$6 – absolut adres bo‘lib, umumiy ball joylashgan ka-

takchadir.

Excel elektron jadvali matematik formulalar bilan ishlash uchun keng 

imkoniyat ochib beradi. Shulardan biri funksiyalar to‘plamining mavjudli-

gidir. Excel funksiyalar to‘plamida 400 dan ortiq funksiya bo‘lib, ular mate-

matik, mantiqiy, statistik, matn, moliya va boshqa turlarga bo‘linadi.

Funksiyalarni formulalarda ishlatishning umumiy qoidasi bilan avvalgi 

darsda ham tanishgan edik, u  quyidagilardan iborat edi:

· har bir funksiya boshqa takrorlanmaydigan o‘z nomiga ega;

· funksiyalarga murojaatda ularning nomidan keyin qavs ichida nuqtali 

vergul bilan ajralib turuvchi argumentlar ro‘yxati yoziladi.

O‘quvchilarga Excel elektron jadvali tavsiya etilgan funksiyalarning  

quyidagi qismining ba’zilari misollar yordamida tushuntiriladi, qolganlari 

mustaqil o‘rganish uchun tavsiya etiladi.

Excel elektron jadvalidagi matematik funksiyalarning asosiylari bilan 

tanishsiz, masalan:

ABS (son)  –  sonning  absolut  qiymati,  masalan:  ABS  (–13)  =  13,                   

ABS (4) = 4;

СУММ (son1; son2; …) – son 1, son 2, … katakchalar (yoki katak-

chalar bloki)dagi qiymatlarning yig‘indisi, masalan: yuqoridagi mashqdan 

СУММ (C6:K6) = 900, СУММ (C7:K7; C9:K9) = 1554.

Endi Excel elektron jadvalining ba’zi mantiqiy funksiyalari bilan tani-

shamiz:

И (mantiqiy ifoda1; mantiqiy ifoda 2; …) – (VA) funksiyasining qiy-

mati ROST bo‘ladi, agar mantiqiy ifodalarning barchasining qiymati ROST 

bo‘lsa, aks holda funksiyaning qiymati YOLG‘ON bo‘ladi, masalan: И (SIN 

(500)>5) = YOLG‘ON, И (5>1, 99/3-1>31) = ROST, B-mashqdagi D6 va 

M7 uchun И (D6 = 100; M7> = 89) = ROST;

ИЛИ (mantiqiy ifoda1; mantiqiy ifoda 2; …) – (YOKI) funksiya-

sining qiymati ROST bo‘ladi, agar mantiqiy ifodalar birortasining qiymati 

ROST bo‘lsa, aks holda funksiyaning qiymati YOLG‘ON bo‘ladi, masa-

lan:  ИЛИ (SIN (500) > 5) = YOLG‘ON, ИЛИ (0,5 > = 1/2, –1 > 31) = 

ROST, B-mashqdagi D 6 va M 7 uchun ИЛИ (D 6 = 101; M 7 > = 90) = 

YOLG‘ON;

7

ЕСЛИ (mantiqiy ifoda; ifoda1; ifoda 2) – (AGAR) funksiyasi qiymati 

mantiqiy ifoda qiymati ROST bo‘lsa ifoda1ga, yolg‘on bo‘lsa ifoda 2ga teng 

bo‘ladi, masalan: ЕСЛИ (700/7-1 > 50; 1963; 1) = 1963, ЕСЛИ (5*5=24; 

0; 9+12) = 21, B-mashqdagi I9 va H10 uchun ЕСЛИ (I9>H10; I9–H10; 

«Toshkent») = 7, ЕСЛИ (4*4-4*1*5>0; КОРЕНЬ (100); «yechimi yo‘q») 

= yechimi yo‘q.

Excel elektron jadvalining statistik va matn funksiyalariga misol kelti-

ramiz:

МАКС (son1; son 2;…) – son1, son 2, … larning eng katta qiymatini 

aniqlaydi, masalan: МАКС (1; 2; –7) = 2, B-mashqdagi C10:G10 katak-

chalar bloki uchun МАКС (C10 : G10) = 79, shu blok va J10 katakchasi 

uchun МАКС (C10:G10; J10) = 81; 

МИН (son 1; son 2;…) – son 1, son 2, … larning eng kichik qiymatini 

aniqlaydi;

СРЗНАЧ (son 1; son 2;…) – son 1, son 2, … larning o‘rta arifmetik 

qiymatini aniqlaydi;

ДЛСТР (matn) – matndagi belgilar sonini aniqlaydi, masalan: ДЛСТР 

(ular) = 4, ДЛСТР (3,141516) = 8;

ЗАМЕНИТЬ (eski matn; qaysi o‘rindan; nechtasi o‘rniga; yangi 

matn) – eski matnni belgilarini yangisiga almashtiradi, masalan: ЗА-

МЕНИТЬ («Salom»; 4; 1; «i»)=Salim, B-mashqdagi B7 katakchasi uchun   

ЗАМЕНИТЬ (B7; 16; 3; «bek») = Azamatov Behzodbek;

ЗНАЧЕН (matn) – matnli argumentni songa o‘tkazadi, masalan: 

ЗНАЧЕН («5,4») = 5,4;

ЛЕВСИМВ (matn; belgi soni) – matndagi eng chapdagi berilgan 

sondagi belgilarni kesib ko‘rsatadi, masalan, ЛЕВСИМВ (–45765; 1) = 

«–» yoki ЛЕВСИМВ (–45765) = «–», ЛЕВСИМВ (Gulnoza; 3) = «Gul», 

B-mashqning B9 katakchasi uchun ЛЕВСИМВ (B9; 6) = «Rahmat».

Darsni mustahkamlash va yakunlash: 

O‘quvchilarga o‘tilgan darslarni mustahkamlash va takrorlash uchun 

quyidagi savollar bilan murojaat etiladi:

1. Excel elektron jadvalida tayyorlangan hujjat faylining kengaytmasi 

qanday?

2. Excel elektron jadvalida nusxa ko‘chirish necha usulda va qanday 

amalga oshiriladi?

3. Katakchani butunlay tozalashda bajariladigan amallar ketma-ketligini 

so‘zlab bering.

4. Excel elektron jadvalida qanday matematik funksiyalar bor?

8

5. Excel elektron jadvalidagi statistik funksiyalarga misol keltiring.

6. Excel elektron jadvalidagi matn funksiyalarga misol keltiring.

Uyga vazifa:

1. y = 2x

2

 + 4x – 7  funksiyaning qiymatlarini x ning [–10, 10] kesma-

dagi butun qiymatlarida hisoblang.

2. y = ax

2

 + bx + c  funksiyaning  qaysi  chorakda  yotishini  aniqlash                

jadvalini tuzing.

31-dars. Elektron jadvalda mantiqiy 

elementlarni qo‘llash

2) Taqvim-mavzu rejadagi 31-dars – «Elektron jadvalda mantiqiy ele-

mentlarni qo‘llash» ga oid amaliy mashg‘ulotlar «Web-sahifa yaratish» 

bobini 9-sinfga o‘tkazilishi natijasida orttirilgan soat hisobidan tashkil eti-

ladi.

«Diagramma va grafi klarni hosil qilish va tahrir qilish» uslublari yori-

tilgan. «Uskunalar paneli»ning varag‘ida turli xil grafi k va diagrammalar 

kiritilgan ma’lumot va hisob natijalari asosida tuzilishi, natijada diagramma 

turiga qarab har xil ma’lumotlar tayyorlanishi va xulosa chiqarilishi qayd 

etiladi. Dars tuzilishi ta’limning  hammabopligi va muntazamligi tamoyi-

liga asoslanadi. Mavzuni bayon etishda berilgan 2006-yilda nashr etilgan  

9-sinf darsligidagi mashqlarda o‘quvchi tomonidan mustaqil bajariladi-

gan topshiriq mavjud. Shu topshiriqlarni amaliy mashg‘ulotda yechish va 

o‘qituvchi tomonidan  berilgan topshiriqlarni mustaqil yechishlarini tashkil 

etish lozim. 

9-SINF O‘QUV DASTURIGA KIRITILGAN 

O‘ZGARTIRISHLAR BO‘YICHA TAVSIYALAR 

Shuningdek, 9-sinfga «Web-sahifa» bobi 8-sinfdan o‘tkazildi. Natijada 

9-sinfda «Algoritmlash asoslari» (11 soat), «Dasturlash» (38 soat), «Web- 

sahifa» (19 soat) boblari kiritildi. «Ma’lumotlar ombori» (8 soat) bobi kasb-

hunar kolleji dasturiga o‘tkazildi.

Yuqorida keltirilgan darslarda 2006-yilda nashr etilgan darslikning te-

gishli mavzularidagi mashqlardan unumli foydalanib, o‘quvchi tomonidan 

mustaqil bajarilishini tashkil etadi. O‘quvchilarning topshiriqlarni yechishi 

o‘qituvchi tomonidan  tahlil etib beriladi.

9

TAQVIM-MAVZU REJA

5-sinf (haftasiga 0,5 soatdan, jami 17 soat)

t/r

Mavzular

Dars

soati

1-chorak

1

Xavfsizlik texnikasi qoidalari va sanitariya-gigiyena 

talablari 

1

2

Kompyuter. Kompyuterning asosiy qurilmalari va 

ularning vazifalari 

1

3

Kompyuterni boshqarish dasturi

1

4

Fayl  yoki papkani ochish 

1

5

Amaliy mashg‘ulot 

1

2-chorak

6

Klaviatura bilan tanishuv

1

7

Klaviatura trenajorida mashqlar

1

8

Klaviatura trenajorida mashqlar

1

9

Kompyuterdagi  kalkulyatordan foydalanish   

1

3-chorak

10

Paint dasturi haqida

1

11

Paint uskunalar paneli va undan foydalanish

1

12

Paintda amallar bajarish

1

13

Paintda rasmlarni qayta ishlash

1

14

Paintda amaliy vazifalar bajarish

1

4-chorak

15

Kompyuter o‘yinlari haqida

1

16

Kompyuter o‘yinlari

1

17

Nazorat ishi

1

Jami:

17

10

6-sinf

(haftasiga 0,5 soatdan, jami 17 soat)

T/r

Mavzular

Dars soati

1-chorak

  1 Matn muharriri

1

  2 MS Word matn protsessori interfeysi

1

  3 Wordda matn yozish qoidalari

1

  4 Hujjatlarning asosiy parametrlari 

1

  5 Hujjat hosil qilish va saqlash

1

2-chorak

  6 Hujjatlarni tahrir qilish

1

  7 Hujjatni formatlash

1

  8 Hujjatlarni tahrirlash va formatlashga oid mashqlar

1

  9 Hujjatlarda rasmlar bilan ishlash

1

3-chorak

 10 Hujjatlarda shakllar va chizmalar

1

 11 Rasm va chizmalarga oid amaliy ish

1

 12 Hujjatlarda jadvallar bilan ishlash

1

 13 Jadvallar ustida amallar 

1

 14 Word Art obyekti

1

4-chorak

3

 15 Word formulalar yozish

1

 16 Word hujjatni chop etish

1

 17 Nazorat ishi

1

Jami

17

11

7-sinf

(haftasiga 0,5 soatdan, jami 17 soat)

T/r

Mavzular

Dars soati

1-chorak

5

I bob. Axborot

1

Informatika fani nimani o‘rganadi

1

2

Axborot turlari va ko‘rinishlari

1

3

Axborotlar ustida bajariladigan amallar

1

4

Axborotlarni kodlash

1

5

Sanoq sistemalari

1

2-chorak

6

Ikkilik sanoq sistemasida amallar bajarish

1

7

Axborotlarning kompyuterda tasvirlanishi

1

8

Amaliy ish (nazorat ishi)

1

II bob. Internetda ishlash asoslari 

9

Axborot texnologiyalari

1

3-chorak

10

Axborotli olam muammolari va Internet 

1

11

Internetda ishlashni ta’minlovchi dasturlar 

1

12

Internetda ma’lumotlarni izlash 

1

13

Amaliy ish

1

4-chorak

14

Elektron pochta

1

15

Amaliy ish

1

16

Axborotlarni ximoyalash va antiviruslar haqida

1

17

Nazorat ishi 

1

Jami

17

12

8-sinf

(haftasiga 1 soatdan, jami 34 soat)

T/r

Mavzular

Dars soati

1-chorak

I bob. Zamonaviy kompyuterlar

1

Hisoblash texnikasining rivojlanish tarixi 

1

2

Kompyuterlar

1

3

Kompyuter texnikasi vositalari

1

4

Mantiqiy amallar 

1

5

Amaliy mashg‘ulot

1

6

Mantiqiy elementlar. 

1

7

Amaliy mashg‘ulot. (Nazorat ishi)

1

II bob. Dasturiy ta’minot

8

Kompyuterning dasturiy ta’minoti

1

9

Interfeys

1

2-chorak

10

Operatsion sistema tushunchasi.

1

11

Operatsion sistemani tashkil etuvchi dasturlar va 

qobiq-dasturlar

1

12

Fayllar va kataloglar 

1

13

Kompyuterning tashqi xotirasi bilan ishlash

1

14

Nazorat ishi

1

15

Windows operatsion sistemasi

1

16

Bosh menyu

1

17

«Mening kompyuterim» sistema katalogi

1

3-chorak

18

Windows yo‘lboshlovchisi

1

III bob. Elektron jadvallar

19

Elektron jadvalning vazifalari va imkoniyatlari

1

Elektron jadvalning elementlari

1

21

MS Excel da matematik amallar va funksiyalarni 

qo‘llash

1

20

13

Takrorlash darsi

1

Matematik formulalar bilan ishlash

1

Takrorlash darsi

1

Diagramma va grafi klarni hosil qilish

1

Diagramma va grafi klarni tahrirlash

1

Takrorlash darsi

1

4-chorak

Ma’lumotlarni tartiblash

1

Ma’lumotlarni saralash

1

Takrorlash darsi

1

Elektron jadvalda mantiqiy elementlarni qo‘llash 

1

Amaliy mashg‘ulot

1

Nazorat ishi

1

Takrorlash darsi

1

Jami

34

9-sinf 

(haftasiga 2 soatdan, jami 68 soat)

T/r

Mavzular

Dars soati

1-chorak

I bob. Algoritmlash asoslari

1

Masalalarni kompyuterda yechish bosqichlari

1

2

Modelning turlari

1

3

Takrorlash darsi

1

4

Algoritm tushunchasi

1

5

Algoritmning asosiy hossalari

1

6

Takrorlash darsi

1

7

Algoritmni tasvirlash usullari

1

8

Amaliy mashg‘ulot

1

9

Algoritmning turlari

1

22

23

24

25

26

27

28

29

30

31

32

33

34

14

10

Takrorlashga doir topshiriqlar

1

11

Nazorat ishi

1

II bob. Dasturlash 

12

Dastur va dasturlash tillari

1

13

Turbo Pascal 7.0 integrallashgan muhiti

1

14

Paskal dasturlash tili va uning alifbosi

1

15

O‘zgarmas va o‘zgaruvchi miqdorlar

1

16

Takrorlash darsi

1

17

Jadval ko‘rinishidagi miqdorlar

1

18

Takrorlash darsi

1

2-chorak

19

Standart funksiyalar va algebraik ifodalar

1

20

Takrorlash darsi

1

21

O‘zlashtirish va ma’lumotlarni ekranga chiqa-

rish operatorlari

1

22

Takrorlash darsi

1

23

Ma’lumotlarni hotiraga muloqot usulida kiritish 

operatori

1

24

Takrorlash darsi

1

25

Ekran bilan ishlash operatorlari

1

26

Takrorlash darsi

1

27

Chiziqli  dasturlar  tuzish

1

28

Takrorlash darsi

1

29

Tarmoqlanish va o‘tish operatorlari

1

30

Takrorlash darsi

1

31

Tarmoqlanuvchi dasturlar tuzish

1

32

Takrorlash darsi

1

33

Parametrli takrorlash operatori

1

34

Takrorlash darsi

1

3-chorak

35

Shart bo‘yicha takrorlash operatorlari

1

36

Takrorlash darsi

1

37

Nazorat ishi

1

15

38

Belgili va satrli miqdorlar bilan ishlash

1

39

Takrorlashga doir topshiriqlar

1

40

Paskalda ekranni grafi k holatga o‘tkazish

1

41

Takrorlash darsi

1

42

Paskalning shakllar chizish operatorlari

1

43

Takrorlash darsi

1

44

Fayllar bilan ishlash

1

45

Takrorlash darsi

1

46

Protsedura va funksiyalar

1

47

Takrorlash darsi

1

48

Amaliy mashg‘ulot

1

49

Nazorat ishi

1

III bob. Web-sahifa 

50

HTML haqida tushuncha

1

51

Web-sahifaga matn kiritish

1

52

Amaliy mashg‘ulot 

1

53

Shrift o‘lchami, rangi va Web-sahifa foni

1

54

Amaliy mashg‘ulot

1

4-chorak

55

Web-sahifada grafi ka

1

56

Amaliy mashg‘ulot

1

57

Nazorat ishi

1

58

Web-sahifaga ro‘yxat joylashtirish

1

59

Web-sahifaga jadval joylashtirish

1

60

Amaliy mashg‘ulot 

1

61

Web-sahifada o‘tish (gipermurojaat)

1

62

Formalar

1

63

Amaliy mashg‘ulot

1

64

Interaktiv Web-sahifa

1

65

Amaliy mashg‘ulot

1

66

Nazorat ishi

1

67

Takrorlash darsi

2

Jami

68

MUNDARIJA

Kirish . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3

5-sinf. O‘quv dasturiga kiritilgan  o‘zgartirishlar bo‘yicha  tavsiyalar . . . 4

8-sinf. O‘quv dasturiga kiritilgan o‘zgartirishlar bo‘yicha tavsiyalar . . . . 4

9-sinf. O‘quv dasturiga kiritilgan o‘zgartirishlar bo‘yicha tavsiyalar . . . . 8

Taqvim-mavzu reja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9

INFORMATIKA VA HISOBLASH

TEXNIKASI ASOSLARI

UZVIYLASHTIRILGAN O‘QUV DASTURINI

JORIY ETISH BO‘YICHA TAVSIYA

VA TAQVIM-MAVZU REJALAR

«Sharq» nashriyot-matbaa

aksiyadorlik kompaniyasi

Bosh tahririyati

Toshkent – 2010

Muharrir A. Bahromov

Badiiy muharrir F. Basharova

Texnik muharrir L. Xijova

Sahifalovchi L. Batseva

Musahhih A. Zokirov

Terishga berildi 26.08.2010. Bosishga ruxsat berildi 06.09.2010. Bichimi 

60x84

 1

/

16

. Ofset bosma.  «Times New Roman» garniturasi. Shartli bosma tabo-

g‘i 0,93. Nashriyot-hisob tabog‘i 0,82. Adadi 10000 nusxa. Buyurtma ¹ 1208.

«Sharq» nashriyot-matbaa aksiyadorlik kompaniyasi bosmaxonasi, 

100000, Toshkent shahri, «Buyuk Turon» ko‘chasi, 41.