Informatikada modellestiriw haqqinda tu’sinik beriw joba

INFORMATIKADA MODELLESTIRIW HAQQINDA TU’SINIK BERIW


Joba :
1.
Informatikada modellestiriw
2.
Modellerdi redaktorlaw
3.
Dinamikalıq informaciya modelleri Siz tańlawıńız múmkin: Ilimiy biliw usılı retinde modellestiriw. Model. Modellestiriw ilimiy biliw usılı retinde. Model. Model klassifikaciyası Materiallar modelleri. Informaciya modelleri. Modellerdi rásmiylestiriw. Modellestiriwge sistemalı jantasıw Statistikalıq hám dinamikalıq modeller... Grafik informaciya modelleri. Kesteli modeller. Ierarxik modeller. Tarmaq informaciya modelleri. Obiekt informaciya modelleri.
Modellestiriw ilimiy biliw usılı retinde. Model. Modellestiriw ilimiy biliw usılı retinde. Model. Model:- bul real ob'ekt, hádiyse yamasa processtiń ápiwayılastırılgan uqsaslıǵı ; bul izertlew ushın zárúrli bolǵan túp ob'yektning birpara tipik belgileri hám qásiyetlerin saqlap qalǵan halda, onı úyreniw maqsetinde túp ob'yektni almastırıwshı materiallıq yamasa intellektual kóz aldına keltiretuǵın ob'yekt bolıp tabıladı.
Kontent Model tómendegiler ushın zárúr : Model tómendegiler ushın zárúr : ob'ekt yamasa processni basqarıwdı úyreniw hám anıqlaw eń jaqsı usıllar berilgen maqsetler hám kriteryalardı baqlaw (optimallastırıw ); ob'ektke, processga tásir qılıwdıń kórsetilgen usılları hám formaların ámelge asırıwdıń tikkeley hám tikkeley bolmaǵan aqıbetlerin boljaw. arnawlı bir ob'ekt qanday jaylasqanlıǵın, onıń dúzilisi, tiykarǵı qásiyetleri, rawajlanıw nizamlıqları hám sırtqı dúnya menen óz-ara tásirin túsiniw;
Modellestiriwdiń tiykarǵı basqıshları Modellestiriwdiń tiykarǵı basqıshları I basqısh. Mashqalanıń bayanı Mashqalanıń xarakteristikası Modellestiriwden maqset Obiekt analizi II basqısh. Modeldi islep shıǵıw Informaciya modeli Belgi modeli Kompyuter modeli III basqısh. Kompyuter tájiriybesi Iv basqısh. Simulyatsiya nátiyjelerin analiz qılıw Nátiyjeler maqsetke muwapıq. Nátiyjeler maqsetke muwapıq emes Informaciya modelleri. Informaciya modelleri. Informaciya modelleri ob'ektler hám processlerdi metaforaiy yamasa ramziy formada ańlatadı. Suwretleytuǵın modeller (sızılmalar, fotosuratlar hám basqalar ) - hár qanday quralda (qaǵaz, foto hám plyonkada) jazılǵan ob'ektlerdiń vizual suwretleri. Imzolangan maǵlıwmat modelleri túrli tillerde (belgi sistemaları ) qurılǵan. Belgi maǵlıwmatları tekst (mısalı, programmalastırıw tilindegi programma ), formula (mısalı, Nyutondıń ekinshi nızamı F = m * a), kesteler (mısalı, DI elementleriniń dáwirli kestesi) kórinisinde usınıs etiliwi múmkin. Mendeleev) hám basqalar.
Óz tariyxı dawamında insaniyat paydalanǵan túrli jollar menen hám informaciya modellerin jaratıw quralları. Bul usıllar turaqlı túrde jetilistirildi. Sonday etip, birinshi informaciya modelleri qoyatosh súwretleri kórinisinde jaratılǵan, biraq házirde informaciya modelleri ádetde zamanagóy texnologiyalar járdeminde qurıladı hám uyreniledi. kompyuter texnologiyası... Mazmun Informaciya modelleri.
Modellerdi rásmiylestiriw. Modellerdi rásmiylestiriw. Informaciya modellerin ol yamasa bul formada ańlatıw ushın tábiyiy hám rásmiy tillerden paydalanıladı. Tariyplovchi informaciya modellerin jaratıw ushın tábiyiy tiller qollanıladı. Formal informaciya modelleri (matematikalıq, logikalıq hám basqalar ) formal tiller járdeminde qurıladı. Eń kóp isletiletuǵın rásmiy tillerden biri matematika bolıp tabıladı. Matematika tili rásmiy tiller kompleksi bolıp tabıladı. Olardıń geyparaları (algebra, geometriya, trigonometriya) menen mektepte tanısasız, basqaları menen (jıynaqlar teoriyası, itimallar teoriyası hám basqalar ) keyingi tálim processinde tanısıwıńız múmkin boladı.
Algebra tili shamalar arasındaǵı funksional munasábetlerdi rásmiylestiriw imkaniyatın beredi. Sonday etip, Nyuton mexanika nızamları hám pútkil álem tartısıw nızamın jańalıq ashıp, olardı algebraik funksional baylanıslılıqlar kórinisinde jazıp, dúnyanıń geliotsentrik sistemasın rásmiylestirdi. Mektep fizikasi stulda úyrenilip atırǵan hádiyse yamasa processlerdiń matematikalıq modelleri bolǵan algebra tilinde kórsetilgen kóplegen túrli funktsional baylanıslılıqlar kórip shıǵıladı. Logika algebrasi tili (usınıslar algebrasi) rásmiy logikalıq modellerdi qurıw imkaniyatın beredi. Usınıs algebrasi járdeminde siz rásmiylestiriwińiz múmkin (formada jazıń logikalıq ańlatpalar ) tábiyiy tilde kórsetilgen ápiwayı hám quramalı gápler. Logikalıq modellerdi qurıw logikalıq máselelerdi sheshiw, kompyuter qurılmalarınıń logikalıq modellerin qurıw (taplayıcı, trigger) hám taǵı basqa. Modellerdi rásmiylestiriw. Modellerdi rásmiylestiriw.
Rásmiy tillerden paydalanǵan halda informaciya modellerin jaratıw procesi rásmiylestiriw dep ataladı. Átirap daǵı dúnyanı biliw processinde insaniyat mudami modellestiriw hám rásmiylestiriwden paydalanadı. Jańa ob'ektti úyreniwde birinshi náwbette onıń xarakteristikaiy informaciya modeli ádetde tábiyiy tilde qurıladı, keyin ol rásmiylestiriledi, yaǵnıy rásmiy tiller (matematika, logika hám basqalar ) járdeminde ańlatıladı. Quramı Modellerdi rásmiylestiriw. Modellerdi rásmiylestiriw.
Modellestiriwge sistemalı jantasıw. Modellestiriwge sistemalı jantasıw. Sistema túsinigi. Átirapımızdaǵı dúnya júdá kóp hár qıylı ob'ektlerden ibarat bolıp, olardıń hár biri hár qıylı ayrıqshalıqlarǵa iye hám usınıń menen birge ob'ektler bir-biri menen óz-ara tásir etedi. Mısalı, Quyash sistemamızdaǵı planetalar túrli ózgesheliklerge (massa, geometriyalıq ólshemler hám basqalar ) iye bolıp, umumjahon tartısıw nızamına kóre, quyash menen hám bir-biri menen óz-ara tásir etedi. Planetalar úlkenlew deneniń bir bólegi - planetalar. quyash sisteması hám quyash sisteması biziń Sabanlar jolı galaktikamizning bir bólegi bolıp tabıladı. Basqa tárepden, planetalar hár qıylı atomlardan ibarat ximiyalıq elementler, hám atomlar - elementar bóleklerden. Sonday etip, derlik hár bir ob'ekt basqa ob'ektlerden ibarat, yaǵnıy sistema bolıp tabıladı, degen juwmaqqa keliwimiz múmkin. Mazmun Sistema - bul óz-ara baylanısqan ob'ektlerden shólkemlesken bir pútkil bolıp, olar sistema elementleri dep ataladı. Mısalı, kompyuter den ibarat sistema bolıp tabıladı túrli qurılmalar, qurılmalar bolsa bir-birine de apparat (fizikalıq tárepten bir-birine baylanısqan ) hám funksional (qurılmalar ortasında maǵlıwmatlar almasinadi. Sistemanıń zárúrli ózgesheligi onıń integral islewi) óz-ara baylanısqan.
Sistema analizi Sistemanı xarakteristikalaw ushın onıń elementlerin sanap ótiwdiń ózi jetkilikli emes. Bul elementlerdiń bir-birine qanday baylanısı bar ekenin kórsetiw kerek. Elementler kompleksin sistemaǵa aylantıratuǵın jalǵanıwlardıń bar ekenligi. Sistema elementlerin xarakteristikalap, olardıń óz-ara baylanıslılıǵın kórsetsangiz, sistema analizin ótkeresiz. Sistemalastırıw - bul ob'ektler kompleksin sistemaǵa aylandırıw procesi. Sistemalastırıw úlken áhmiyetke iye. Kúndelik turmısda hár birewimiz sistemalastırıw menen shuǵıllanamız - qıs hám jaz ushın kiyimlerdi, ıdıslardı stakanlarga, plastinkalarǵa, kostryulkalarga ajratamız. Túrli pánler boyınsha bilimlerdi sistemalastırıw bahasız bolıp tabıladı. Sistema analizi. Sistemalastırıw Sistema analizi. Sistemalastırıw
Statikalıq informaciya modelleri waqtıniń hár bir jıldamında sistema málim bir jaǵdayda bolıp, ol elementlerdiń quramı, olardıń qásiyetleriniń bahaları, elementler arasındaǵı óz-ara tásirdiń úlkenligi hám tábiyaatı hám basqalar menen xarakterlenedi. Sonday etip, hár qanday waqıtta quyash sistemasınıń jaǵdayı oǵan kiritilgen denelerdiń (quyash, planetalar hám basqalar ) quramı, olardıń qásiyetleri (kólemi, kosmos daǵı jaǵdayı hám basqalar ), úlkenligi hám tábiyaatı menen xarakterlenedi. bir-biri menen óz-ara tásir qılıw (tartısıw kúshleri, elektromagnit tolqınlar járdeminde hám basqalar ). Sistemanıń jaǵdayın xarakteristikalaytuǵın modeller málim bir minuta waqıt statikalıq informaciya modelleri dep ataladı. Fizikada ápiwayı mexanizmlerdi xarakteristikalaytuǵın modeller, biologiyada ósimlik hám haywanlar dúzilisi modelleri, ximiyada molekulalar hám kristall tor dúzilisi modelleri hám taǵı basqalar statikalıq informaciya modellerine mısal bóle aladı. Statikalıq hám dinamikalıq modeller Statikalıq hám dinamikalıq modeller
Dinamikalıq informaciya modelleri Sistemalardıń jaǵdayı waqıt ótiwi menen ózgeredi, yaǵnıy sistemalardıń ózgeriwi hám rawajlanıwı processleri bar. Sonday etip, planetalar háreketlenedi, olardıń pozitsiyasi Quyashqa hám bir-birine salıstırǵanda ózgeredi; Quyash, basqa juldızlar sıyaqlı, rawajlanadı, onıń ximiyalıq quramı, nurlanıwı hám basqalar ózgeredi. Sistemalardıń ózgeriwi hám rawajlanıwı processlerin xarakteristikalaytuǵın modeller dinamikalıq informaciya modelleri dep ataladı. Fizikada dinamikalıq informaciya modelleri denelerdiń háreketin, biologiyada - organizmler yamasa haywanlar populyatsiyalarining rawajlanıwın, ximiyada - ximiyalıq reaksiyalar processlerin hám taǵı basqalardı xarakteristikalaydı. Statikalıq hám dinamikalıq modeller Statikalıq hám dinamikalıq modeller
Statikalıq informaciya modeli “Bólek kompyuter qurılmaları bahası” Statikalıq informaciya modeli “Bólek kompyuter qurılmaları bahası” 5 Tıshqansha 10 Klaviatura 25 Saz 50 CD-ROM drayv x32 30 Dawıs kartası 16 bıyt 200 Monıtor 15 30 video karta 4 MB 150 Qattı disk 4 GB 20 Disk aydawshı 3, 5 30 Yad 16 MB 200 (Pentium II protsessor 200 350 MGts) 100 Sistema platası Bahası (AQSh dollarında ) Qurılma atı
" Kompyuter bahasınıń ózgeriwi" dinamikalıq informaciya modeli " Kompyuter bahasınıń ózgeriwi" dinamikalıq informaciya modeli Pentium II kompyuteriniń bahası Jıllar Mazmun.
Grafik informaciya modelleri. Grafik informaciya modelleri. Grafik informaciya modelleri ob'ekttiń sırtqı belgilerin : ólshemin, formasın, reńin kórsetetuǵın eń ápiwayı túrdegi modeller bolıp tabıladı. Grafik modeller awızsha sóylewden kóre kóbirek maǵlıwmat beredi. Grafik modeller tómendegiler bolıp tabıladı: Kartalar - kartalarsız botanika hám biologiya, geografiya, áskeriy jumıslar, júk tasıw hám basqalardı oyda sawlelendiriw qıyın ; Sızılmalar texnikalıq qurılmalar, ımaratlar ; Elektr hám radio sxemaları - fizika, radioelektronika ; Grafiklar hám diagrammalar (cifrlı maǵlıwmatlardı usınıwdıń vizual forması )
Kesteli modeller. Kesteli modeller. Informaciya modelin usınıwdıń taǵı bir keń tarqalǵan forması qatarlar hám ústinlerden ibarat tórtmuyushler keste bolıp tabıladı. Kesteli maǵlıwmat modelinde ob'ektler yamasa olardıń qásiyetleri dizim retinde usınıs etiledi hám olardıń bahaları tórtmuyushler kesteniń kateklerinde jaylasqan. Statikalıq hám dinamikalıq informaciya modellerin kesteler menen ańlatıw múmkin. statikalıq dinamikalıq Kesteler járdeminde túrli pán tarawlarında informaciya modelleri qurıladı. Matematikalıq funkciyalardıń prezentaciyası, statistikalıq maǵlıwmatlar, poezdlar, samolyotlar hám sabaqlar kestesi hám basqalar keń tarqalǵan. Keste formasında usınıs etilgen maǵlıwmatlar júdá qolay hám túsinikli. Kesteniń tiykarǵı túsinikleri Kesteniń tiykarǵı túsinikleri Kesteni qanday formatlaw kerek Kesteni qanday formatlaw kerek Kesteler qanday túrlerge bólinedi Kesteler qanday túrlerge bólinedi?
Kestede waqıt ótiwi menen júz bolatuǵın birpara processler sawleleniwi múmkin. Matematikada nomerlerden shólkemlesken tórtmuyushler keste matritsa dep ataladı. Eger matritsa tek nol hám birlerdi óz ishine alsa, ol ekilik matritsa dep ataladı. Ekilik matritsalar bolǵan kesteler ob'ektler arasındaǵı munasábetlerdiń sapa ózgeshelikin sáwlelendiredi (jol bar, jol joq ; kelmeydi hám taǵı basqa ) Matritsaning ekilik matritsasi Mazmun kesteli modeller. Kesteli modeller. Ámeliy tapsırmalardı orınlań Matritsaga mısal. Matritsaga mısal. Orıs oqıwshısiAlgebraXimiyaFizikaTariyxMuzıka Álikin Petr Botov Ivan volkov Ilya Galkina Iyne jetiskenligi
Ekilik matritsaga mısal. Ekilik matritsaga mısal. Oqıwshı OrısshaAlgebraXimiyaFizikaTariyxMuzıka Álikin Petr Botov Ivan volkov Ilya Galkina Iyne Úyrenilgen temalar Birlik úyrenilgen temanı kórsetedi hám úyrenilmagan tema nol menen belgilenedi.
Ierarxik informaciya modelleri. Ierarxik informaciya modelleri. Bizni júdá kóp hár qıylı zatlar qorshap aladı, olardıń hár biri málim ayrıqshalıqlarǵa iye. Biraq, ob'ektlerdiń ayırım gruppaları olardı basqa gruppalar daǵı ob'ektlerden ajıratıp turatuǵın birdey ulıwma ayrıqshalıqlarǵa iye. Birdey ulıwma ayrıqshalıqlarǵa iye bolǵan ob'ektler toparına ob'ektler klası dep ataladı. Ob'ektler klası sheńberinde kishi klasslar ajratılıwı múmkin, olardıń ob'ektleri qanday da arnawlı ayrıqshalıqlarǵa iye, óz gezeginde, kishi klasslar da kishilew gruppalarǵa bóliniwi múmkin hám taǵı basqa. Ob'ektlerdi tártipke salıw procesi klassifikaciyalaw procesi dep ataladı.
Ierarxik informaciya modelleri. Ierarxik informaciya modelleri. Ob'ektlerdi klassifikaciyalaw processinde kóbinese ierarxik dúzılıwǵa iye bolǵan informaciya modelleri qurıladı. Biologiyada pútkil haywanot dúnyası ierarxik sistema (tur, klass, tártip, shańaraq, jınıs, tur), informatikada ierarxik sistema retinde qaraladı. fayl sisteması hám basqalar. Ierarxik informaciya modelinde ob'ektler birinshi (joqarı ) dárejeden tómengi (aqırǵı ) dárejege shekem dárejeler boyınsha taypalarǵa bólinedi. Hár bir joqarı dárejedegi element tómen dárejedegi elementlerden ibarat bolıwı múmkin hám tómen dárejedegi element tek bir joqarı dárejedegi elementtiń aǵzası bolıwı múmkin.
Statikalıq ierarxik model. Zamanagóy kompyuterlerdi klassifikaciyalaw imkaniyatın beretuǵın grafik kórinisindegi informaciya ierarxik modelin qurıw procesin kórip shıǵayıq. Klass kompyuterleri ústinin ush kishi klasqa bolıw múmkin: Superkompyuterlar, Superkompyuterlar, Serverler hám. Jeke kompyuterler kompyuterler. Ierarxik informaciya modelleri. Ierarxik informaciya modelleri.
Kompyuterlerdi klassifikaciyalaytuǵın kórip shıǵılıp atırǵan ierarxik modelde ush dáreje bar. Birinshi, joqarı, dáreje Kompyuterler elementin óz ishine aladı, ol ekinshi dárejeli Superkompyuterlar, Serverler hám Jeke kompyuterlerdiń ush elementin óz ishine aladı. Ekinshisi úshinshi, tómengi, dárejedegi jumıs stoli, noutbuk hám qalta kompyuterleriniń ush elementin óz ishine aladı. Jeke kompyuterler kishi klası óz gezeginde jumıs stoli, noutbuk hám qalta kompyuterlerine bólinedi.
Grafik informaciya modelleri strukturasın oyda sawlelendiriwdiń qolay usılı esaplanadı. Grafikdıń úshleri (ovals) sistema elementlerin ańlatadı. Elementler arasındaǵı baylanısıwlar sızıqlar menen grafikda kórsetilgen. Eger sızıq jóneltirilgen bolsa (yaǵnıy kósher menen), ol jaǵdayda ol ayqulaq dep ataladı. Eger kósher bolmasa, bul shet. Bir shet yamasa ayqulaq menen baylanısqan eki shıń qońsılas dep ataladı. Eki jóneliste de tiyisli bolǵan munasábetler simmetrik dep ataladı. Grafik daǵı simmetrik jalǵanıwlar qırlar bolıp tabıladı. Bul haldaǵı grafiklar jóneltirilmagan dep ataladı. Obiektler arasındaǵı baylanısıwlar assimetrik (ayqulaqlar menen kórsetilgen) bolǵan grafiklar jóneltirilgen dep ataladı. Ierarxik grafiklar geyde terekler dep ataladı. Grafiklardaǵı informaciya modelleri. Grafiklardaǵı informaciya modelleri. Ámeliy tapsırmalardı orınlań
Aǵıs sxemaları jóneltirilgen grafikdıń taǵı bir mısalı bolıp tabıladı. Algoritm sxeması málim bir atqarıwshı ushın basqarıw procesiniń grafigi bolıp tabıladı. Bul grafikdıń úshleri blokları orınlawshına beriletuǵın bólek buyrıqlardı, ayqulaqlar bolsa bir buyrıqtan ekinshisine ótiw izbe-izligin ańlatadı. Uchqalarni kórsetiw ushın isletiletuǵın geometriyalıq nomerler tómendegiler bolıp tabıladı:-bası hám aqırı. háreketler izbe-izligi -- dáslepki maǵlıwmatlar hám nátiyje -- Háreketler ---shárt (tek " Ha" yamasa " Joq" dep juwap beriw múmkin bolǵan soraw ) Grafiklardaǵı maǵlıwmatlar modelleri. Grafiklardaǵı informaciya modelleri. Ámeliy tapsırmalardı orınlań
Dinamikalıq ierarxik model. Shańaraqtıń áwladların ózgertiwdiń tariyxıy procesin xarakteristikalaw ushın shańaraq tereki kórinisindegi dinamikalıq informaciya modelleri qollanıladı. Mısal jol menende Ruriklar úrim-putaǵı shejiresiniń bir úzindin (X-XI ásirler) kórip shıǵıwımız múmkin. Grafiklardaǵı informaciya modelleri. Grafiklardaǵı informaciya modelleri. Dinamikalıq ierarxik model ". Dinamikalıq ierarxik model ".
Tarmaq informaciya modelleri. Kóp-kóp munasábetleri. Tarmaq informaciya modelleri. Kóp-kóp munasábetleri. Tarmaq informaciya modelleri quramalı dúzılıwǵa iye bolǵan sistemalardı sáwlelendiriw ushın isletiledi, bunda elementler arasındaǵı baylanısıwlar óz basımshalıq menen ámelge asıriladı. Mısalı, dúnyanıń túrli regionlıq bólimleri kompyuter tarmaǵı Internet (suwretke qarang) (Amerika, Evropa, Rossiya, Avstraliya hám basqalar ) joqarı tezliktegi baylanıs liniyalari menen baylanısqan. Usınıń menen birge, birpara bólimler (mısalı, Amerika bólegi) Internettiń barlıq regionlıq bólimleri menen tuwrıdan-tuwrı baylanısqa iye, basqaları bolsa tek Amerika bólegi (mısalı, Rossiya hám Avstraliya ) arqalı bir-biri menen maǵlıwmat almaslawı múmkin. Mazmun Keling, strukturanı sáwlelendiriwshi grafik dúzemiz global tarmaq Internet. Grafikdıń úshleri regionlıq tarmaqlar... Shıńlar arasındaǵı baylanısıwlar óz-ara xarakterge iye hám sol sebepli jóneltirilmagan sızıqlar (qırlar ) menen suwretlengen hám sol sebepli grafikdıń ózi yo'naltirilmagan dep ataladı.
Obyekt axborot modellari. Obyekt axborot modellari. Endi axborotni modellashtirishga ob'ektga yo'naltirilgan yondashuv deb ataladigan yana bir yondashuvni ko'rib chiqamiz. Bu erda asosiy tushuncha "ob'ekt" dir. Ob'ekt - bu atrofimizdagi haqiqatning bir qismi. Inson idroki nuqtai nazaridan ob'ektlarni quyidagi guruhlarga bo'lish mumkin: moddiy yoki ko'rinadigan narsalar (masalan: kursi, mashina, ko'prik); tafakkur bilan yaratilgan obrazlar (masalan: she’r, musiqa asari, matematik teorema). Ob'ektning axborot modeli uning xususiyatlarining ma'lum bir to'plamini aks ettirishi kerak. Obyekt xossalari Obyekt xossalari uni boshqa obyektlardan ajratib turuvchi xususiyatlar yig'indisidir.
Ob'ektlar va ularning xususiyatlariga misollar. Ob'ektlar va ularning xususiyatlariga misollar. Ob'ekt nomi Xususiyatlar O'qituvchim Ism, Ish tajribasi, Kurs o'qish Mening qattiq diskim Hajmi, Ishlatilgan xotira hajmi Muhim hujjat nomi, Yaratilgan sanasi band bo'lgan xotira miqdori, Joylashuv
Bir xil xususiyat va xatti-harakatlarga ega bo'lgan ob'ektlar ob'ektlar sinfini tashkil qiladi. Har bir ob'ekt qaysidir sinfning namunasidir. Sinfning (ob'ektning) namunasi muayyan ob'ekt yoki tasvir bo'lib, sinf bir xil xususiyat va xatti-harakatlarga ega bo'lgan ob'ektlar to'plamini belgilaydi. Sinf ixtiyoriy miqdordagi ob'ektlarni yaratishi mumkin, ammo har qanday ob'ekt qat'iy belgilangan sinfga tegishli. Tarkib
talabalarga ob'ektning rasmiylashtirilishi haqida umumiy tushuncha berish;
rasmiylashtirish tushunchasini shakllantirish;
modelni rasmiylashtirish, mantiqiy fikrlashda talabalarning tadqiqot qobiliyatini rivojlantirish, dunyoqarashini kengaytirish;
kognitiv qiziqishni rivojlantirish, axborot madaniyatini tarbiyalash.

Inson o'z faoliyatida - badiiy, ilmiy, amaliy - ko'pincha u bilan shug'ullanishi kerak bo'lgan yoki kerak bo'ladigan ob'ektning (jarayon yoki hodisaning) qandaydir tasvirini - ushbu ob'ektning modelini yaratadi. Ushbu obrazning yaratilishi doimo ma'lum bir maqsadni ko'zlaydi. Modelning o'zi muhim emas, balki o'rganish yoki vizualizatsiyani osonlashtiradigan vosita sifatida.

Atrofimizdagi dunyoni o'rganish va muloqot qilish jarayonida biz deyarli har bir qadamda rasmiylashtirishga duch kelamiz: biz fikrlarni shakllantiramiz, hisobotlarni tuzamiz, har qanday shakl va shakllarni to'ldiramiz, formulalarni o'zgartiramiz. Yangi ob'ektni o'rganishda birinchi navbatda uning tavsifiy axborot modeli odatda tabiiy tilda quriladi, keyin u rasmiylashtiriladi, ya'ni rasmiy tillar (matematika, mantiq va boshqalar) yordamida ifodalanadi.
Shunday qilib, ob'ektning (hodisa, jarayon) modelini qurishdan oldin, uning tarkibiy elementlarini va ular orasidagi bog'lanishlarni ajratib ko'rsatish (tizim tahlilini o'tkazish) va olingan tuzilmani oldindan belgilangan shaklga "tarjima qilish" (ko'rsatish) kerak - rasmiylashtirish ma `lumot.
Rasmiylashtirish ob'ekt, hodisa yoki jarayonning ichki tuzilishini ajratib ko'rsatish va muayyan axborot tuzilmasi - shaklga o'tkazish jarayonidir. Har qanday tizimni oldindan rasmiylashtirishsiz modellashtirish mumkin emas. Aslida, rasmiylashtirish modellashtirish jarayonida birinchi va juda muhim qadamdir.
Rasmiylashtirish real ob'ekt yoki jarayonni uning rasmiy tavsifi, ya'ni axborot modeli bilan almashtirishdir.
Axborot modelini qurgandan so'ng, odam ushbu ob'ektning xususiyatlarini o'rganish, uning xatti-harakatlarini bashorat qilish va hokazolar uchun asl ob'ekt o'rniga undan foydalanadi. Har qanday murakkab inshootni, masalan, ko'prikni qurishdan oldin, dizaynerlar uning chizmalarini tuzadilar, mustahkamlik hisoblarini amalga oshiradilar, bu ob'ektning xususiyatlarini o'rganish uchun mo'ljallangan. ruxsat etilgan yuklar. Shunday qilib, haqiqiy ko'prik o'rniga, ular chizmalar, matematik formulalar shaklida uning model tavsifi bilan shug'ullanadilar. Agar dizaynerlar ko'prikni kichraytirilgan o'lchamda qayta ishlab chiqarishni xohlasalar, u allaqachon to'liq hajmli model - ko'prik modeli bo'ladi.
Tabiiy tillar yaratish uchun ishlatiladi tavsiflovchi axborot modellari. Fan tarixida ko'plab tavsiflovchi axborot modellari ma'lum; Masalan, Kopernikning dunyoning geliotsentrik modeli quyidagicha shakllantirilgan:
Yer o'z o'qi atrofida va quyosh atrofida aylanadi;
barcha sayyoralarning orbitalari quyosh atrofida o'tadi.
Qurilish uchun rasmiy tillar qo'llaniladi rasmiy axborot modellari(matematik, mantiqiy va boshqalar). Eng ko'p ishlatiladigan rasmiy tillardan biri matematikadir. Matematik tushunchalar va formulalar yordamida qurilgan modellar deyiladi matematik modellar. Matematika tili rasmiy tillar to'plamidir.
Algebra tili (bayonotlar algebrasi) miqdorlar orasidagi funksional munosabatlarni rasmiylashtirish imkonini beradi. Shunday qilib, Nyuton mexanika qonunlari va butun olam tortishish qonunini kashf etib, ularni algebraik funksional bog’liqliklar ko’rinishida yozib, dunyoning geliotsentrik tizimini rasmiylashtirdi. Maktab fizikasi kursida o'rganilayotgan hodisa yoki jarayonlarning matematik modellari bo'lgan algebra tilida ifodalangan ko'plab turli funktsional bog'liqliklar ko'rib chiqiladi.
Mantiq algebrasining tili qurish imkonini beradi rasmiy mantiqiy modellar. Takliflar algebrasi yordamida tabiiy tilda ifodalangan oddiy va murakkab takliflarni rasmiylashtirish (mantiqiy ifodalar shaklida yozish) mumkin. Mantiqiy modellarni qurish mantiqiy masalalarni yechish, kompyuter qurilmalarining mantiqiy modellarini qurish (toplayıcı, trigger) va hokazo.
Ensiklopedik lug'at ushbu tushunchaning quyidagi talqinini beradi: " Rasmiylashtirish- Bu har qanday mazmunli bilim sohasini (ilmiy nazariya, mulohazalar, qidiruv jarayonlari va boshqalar) rasmiy tizim yoki hisob-kitob shaklida taqdim etish va o'rganishdir.

ostida modellashtirish kontekstida rasmiylashtirish biz kompyuter modelini yaratish va uni o'rganish uchun muammoning umumiy shakldagi tavsifini (muammoning umumiy shakllantirilishini) rasmiy tasvirlash tiliga tarjima qilish jarayonini tushunamiz. Axborotni qayta ishlash nuqtai nazaridan dastlabki ma'lumotlarni (qayta ishlash kerak bo'lgan narsalarni) aniqlash va qayta ishlash qoidalarini (qayta ishlash) tavsiflash kerak.

Rasmiylashtirish matematikaning asosiy vositalaridan biri hisoblanadi. Chunki matematika haqiqatda mavjud bo'lmagan mavjudotlar, mavhum tushunchalar bilan ishlaydi, qonunlarni, teoremalarni, qoidalarni, gipotezalarni va hokazolarni tavsiflaydi, keyin bularning barchasini ifodalash bo'yicha kelishuvlarsiz amalga oshirib bo'lmaydi.
http://fayllar.org