Iqlim omillari: yorug‘liк, harorat, havo va suvga nisbatan o‘simliкlarning eкologiк tiplari

GEOGRAFIK OMILLARINING IQLIMGA TASIRI
Reja:
Kirish
I Bob Iqlim omillari haqida tushincha
1.1 Geografik omillarining iqlimga tasiri
1.2 Yorug`lik omillarining o`simliklarga ta`siri
II Bob Harorat omilining o`simliklar hayotida ahamiyati
2.1 Havo omilining o`simliklar hayotidagi roli
2.2 Suv omilining o`simliklarga ta`siri
Xulosa
Foydalanilgan adabiyotlar


Kirish
Havo massalari - atmosferaning quyi qatlami — troposferannj tarkibiy qismlari. Bir-biridan atmosfera frontlari deb ataladigan oraliq zonalar bilan ajraladi. Havo massalarining sovuq, iliq va mahalliy turlari bor. Trasi yuqoriroq yerlarga borayotgan havo sovuq, oʻz temperaturasiga nisbatan sovuqroq oʻlkalarga harakatlanayotgan havo iliq, uzoq vaqt bir joyda turib qolgan havo mahalliy Havo massalari deyiladi. Geografik oʻrniga koʻra, Havo massalari 4 zonalari tipga boʻlinadi: yer sharining sovuq tabiatli yuqori geografik kengliklarida tarkibida boʻlgan va bu bilan nima demoqchisan qani endi ular koʻchada ham topgan arktika havosi, oʻrtacha geografik kengliklarda tarkib topgan qutbiy (moʻʼtadil) havo, tropik va subtropik iqlim oʻzgarishi va atrof-muhit va aholi bandligini taʼminlash dasturi doirasida amalga va qisman subtropik kengliklarda tarkib topgan tropik havo, quyi geografik kengliklarda (ekvator atrofida) tarkib topgan ekvator Havo massalari Har bir tipning oʻzi yana dengiz va quruqlik Havo massalariga ajratiladi.
Havo massalarini yanada mayda (murakkab) tarkibiy qismlarga ajratish mumkin. Yer sharining turli hududlari uchun Havo massalarining statistik maʼlumotlari aniqlangan. Havo massalari tushunchasi iqlimshunoslik va sinoptik meteoro.yugiyaning asosiy tushunchalaridan hisoblanadi. Havo haroratini o'lchash uchun turli xil simob va spirtli termometrlar, shuningdek, o'z-o'zini yozib olish asboblari - termograflar qo'llaniladi. Termometr ekspeditsiya sharoitida, shu jumladan kemalarda havo haroratini o'lchash uchun mo'ljallangan. Bu quyma shisha tayoq bo'lib, uning o'qi bo'ylab kapillyar o'tadi va termometrning rezervuari bilan aloqa qiladi. Yarim gradusli bo'linmalarga ega shkala to'g'ridan-to'g'ri qalin devorli kapillyar yuzasiga qo'llaniladi.
Atmosfera frontlari – me-teorologik elementlari har xil boʻlgan ikki havo massasini ajratuvchi zonalar. Atmosfera frontlarida meteorologik elementlar gori-zontal yoʻnalishda keskin oʻzgaradi. Yer yuzasiga yaqin qatlamda oʻtish zonasining eni, odatda, 100 km dan oshmaydi. Atmosfera frontlari yer sirtiga nisbatan qiya yoʻnalib, salqin havo zichroq boʻlganligi uchun iliq havo ostiga pona shaklida kiradi,