Iqtisodiy faoliyat va uning turlari

Aim.uz

Iqtisodiy faoliyat va uning turlari

Inson ehtiyojlari turli-tuman bo’lib, ularni turli usullar, vositalar orqali qondirishga

harakat qiladi.

Insonning ehtiyojini qondirish, ya’ni tirikchilik, hayot kechirishini ta’minlashning

vosita va usullari majmui iqtisodiy faoliyat deb ataladi.

Agar iqtisodiy faoliyatni insonni hayot kechirishini ta’minlovchi faoliyat tarzida qarasak,

uni kishilik jamiyati taraqqiyoti tarixi davomida rivojlanishini ikki asosiy tipga bo’lishimiz

mumkin:

1) o’zlashtiruvchi va 2) ishlab chiqaruvchi.

Kishilik jamiyatining dastlabki bosqichida insonlar tabiatdagi bor narsalarni to’g’ridanto’g’ri

o’zlashtirish bilan hayot kechirganlar.

Insoniyat ma’lum bir paytdan esa ob’ektiv zarurat tufayli tabiatdagi tayyor ne’matlarni

o’zlashtiruvchidan ishlab chiqaruvchiga aylandi. Shu paytdan boshlab, uning mehnati sifat

jihatdan yangi bosqichga ko’tarildi. Mehnat iqtisodiy jarayonga aylandi. Endi insonlar tabiat

ne’matlarini ehtiyojlariga moslashtirishga o’tdilar.

Iqtisodiy faoliyat inson hayotining asosini tashkil etadi. U juda murakkab, turli hodisa va

jarayonlarni o’z ichiga oladi. Kishilik jamiyati yashar ekan, bu jarayonlar uzluksiz davom etadi.

Iqtisodchilar iqtisodiy faoliyatni nazariy jihatdan to’rt fazaga bo’lishadi: ishlab chiqarish,

ayirboshlash, taqsimot, iste’mol. Insonlarning xo’jalik yuritish faoliyatining natijasi ijtimoiy

mahsulot bo’lib, uning harakati ana shu to’rt fazani bosib o’tadi va uzluksiz takrorlanadi.