Ishlab chiqarishdagi baxtsiz xodisalar va baxtsiz xodisalarni tekshirish
Download 0.53 Mb.
|
1 2
Bog'liq2 5332332963206006658
- Bu sahifa navigatsiya:
- Hayot faoliyati xavfsizligi”
- Toshkent 20 20
- Ishlab chiqarishdagi baxtsiz xodisalar va baxtsiz xodisalarni tekshirish
- Talabalarining F.I.Sh. Адрес электронной почты Variant nomeri
- Variant
- 1-savolga javob
|
Ilova 1 O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI “Energiya ta’minlash tizimlari” kafedrasi “Hayot faoliyati xavfsizligi” fanidan AMALIYOT TOPSAIRIQ №3 Bajardi:Dasturiy injiniring ta’lim yo‘nalishi OEL-007-guruh talabasi Qirg’izboyev Oqiljon Olimjon o’g’li. Toshkent 2020 “Hayot faoliyati xavfsizligi” fandan № 3 T O P SH I R I Q (AMALIYOT) 1 - jadval
Eslatma: talabalar 2-jadvalda keltirilgan variant nomeri bo‘yicha o‘z variantlarini tanlab oladilar va nazariy savollar nomerlari bo‘yicha savollarga javob tayyorlaydilar. 2 - jadval
I. Nazariy savollar: “Atrof – muhitning elektromagnit ifloslanishi” tushunchasini tushuntiring. “Yong’in”ga izox bering? Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida xalqaro xamkorlik qilish. Aholi va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasidagi ahborotlarni yigish, ishlab chiqish, almashish va berish. Aholi va ob’ektlarni bosqinchi-terrorchilikdan muhofaza qilish. Aholi va xududni texnogen tusdagi FVlardav muhofaza qilish. Aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida davlat ekspertizasi, nazorati va tekshiruvini amalga oshirish. Aholini,boshqaruv organlarining, mansabdor shaxslarini, FVDT kuchlari vositalarini favqulodda vaziyatlarda harakat qilishga tayyorlash. Boshqaruv organlari va tizimlarning favqulodda vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etish uchun mo’ljallangan kuch va vositalarining doimiy tayyorligini ta'minlash. Boshqaruv organlari va tizimlarning favqulodda vaziyatlarning oldini olish va ularni bartaraf etish uchun mo’ljallangan kuch va vositalarining doimiy tayyorligini ta'minlash. Ekologik tusdagi FVlar va ularning tavsifi. Elektr toki urishining turlari. Elektr tokining kanday kiymati inson xayoti uchun xavfli xisoblanadi? Elektromagnit maydonlar energiyasi oqimi zichligi, elektr va magnit maydonlar kuchlanganliklarini shlchash uchun qanday uslublar va asboblar qo‘llaniladi? Elektromagnit maydonning biologik ob’ektlarga ta’sir darajasi qaysi parametrlar bo‘yicha aniqlanadi? Elektromagnit nurlanishlardan texnik va shaxsiy himoya vositalari. Favqulodda epidemik, epizootik, epifitotik vaziyatlar va ularning oldiniolish tadbirlari. Favqulodda vaziyat davlat tizimining asosiy vazifalari. Favqulodda vaziyatlar (FV) to’g’risida umumiy tushuncha. FVlarda aholi va hududni muhofaza qilish davlat tizimi (FVDT). Favqulodda vaziyatlar oqibatlarini bartaraf etish. Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyot tarmoqlarining barqarorligini oshirish usullari nimalardan iborat? Favqulodda vaziyatlarda iqtisodiyot tarmoqlarining uzluksiz ishlashini ta’minlash uslublarini tushuntirib bering. Favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish sohasida aholining, shu jumladan ularning oqibatlarini bartaraf etishda bevosita qatnashgan shaxslarning huquqiy va majburiyatlarini amalga oshirish. Favqulodda vaziyatlardan zarar ko’rgan aholini ijtimoiy muhofaza qilishga oid tadbirlarni amalga oshirish. Favqulodda vaziyatlarni bartaraf etish uchun moliyaviy va moddiy resurslar zaxiralarini yaratish. Favqulodda vaziyatlarning oldini olishga, odamlar xavfsizligini ta'minlashga, xavfli texnologiyalar va ishlab chiqarishlarning tavakklchiligini pasaytirish, mulkchilik shaklidan va idoraviy bo’ysunishidan qat'i nazar, iqtisodiyot tarmoqlari, korxonalar,muassasalar va tashkilotlar faoliyat ko’rsatishining barqarorligini oshirishga qaratilgan maqsadi va kompleks ilmiy-texnik dasturlarni ishlab chiqish va amalga oshirish. Fuqaro muhofazasiga o’qitishni tashkil etish va o’tkazish tadbirlari. Fuqaro muhofazasining asosiy vazifalari, ularning kuch va vositalari. Fuqarolarni FM ga tayyorlash qanday tartibda amalga oshiriladi va ularning xususiyatlari qanday? Fuqarolarni FM ga о‘qitishda qanday uslublar qо‘llaniladi? Fuqarolarni FM ga о‘qitishning prinsiplari nimalardan iborat? Fuqarolarning fuqaro muhofazasi sohasidagi huquq va majburiyatlari. Gazsimon moddalarning yonishi va portlash xususiyatlari. Geologik FVlar, ularning kelib chiqish sabablari. Gidrometeorologik FVlar, ularning kelib chiqish sabablari. Har bir ishchi uchun ishlab chiqarish binosi balandligining, shuningdek, hajmi va maydonining me’yorlari qanday? Havo almashunuvi karraliligi nima va uni ishlab chiqarish binolarida qanday aniqlanadi. Havoning sanitar-gigienik sifati nima. Hayot faoliyati xavfsizligida mehnat tarbiyasi. Hozirgi vaziyatda “Fuqaro muhofazasi”ning maqsadi va ahamiyati. Hozirgi vaziyatda fuqarolarni fuqaro muhofazasiga o’qitishning dolzarbligi, muhofazalanish qoidalariga o’rgatish. Ijtimoiy tusdagi FVlar. Aholi va ob’ektlarni bosqinchi-terrorchilikdan muhofaza qilish. Inson faoliyatining qaysi sohalarida O‘YuCh – diapazoni maydonlari keng qo‘llanilishga ega? Inson organizmiga elektr toki qanday ta’sir xarakteriga ega? Inson organizmiga radioaktiv va rentgen nurlanishlarining ta’sirini ayting. Inson organizmining tashqi muhitga moslashuvi. Inson tanasi qarshiligiga qaysi omillar ta’sir kiladi? Insonni elektr toki urish xafviga ta’sir etuvchi asosiy omillar. Ionlashgan nurlanishlar qanday asboblarda o‘lchanadi? Ionlashgan nurlanishlardan himoyalash uchun ekranlar qanday materiallardan tayyorlanadi? Ionlashgan nurlanishlarning asasiy fizik tafsiflarini ayting. Iqtisodiyot tarmoqlarining barqarorligi nimalardan iborat? Iqtisodiyot tarmoqlarining uzuksiz ishlashiga ta’sir etadigan omillarni ayting. Ish joyi muhitining ob-havo sharoiti. Ish joyini nurlanish manbaidan ekranlash qanday amalga oshiriladi. Ish sharoitini yaxshilashda mehnat faoliyati xavfsizligi. Ishdan mahrum bo‘lgan holatda ijtimoiy kafolatlar. Ishlab chiqarish binolarida akkumulyatorssexlarini joylashtirishga qanday talablar quyiladi? Ishlab chiqarish binolarida qanday ventilyasiya tizimlari mavjud. Ishlab chiqarish binosining metrologik sharoitlari nima bilan xarakterlanadi? Ishlab chiqarish changining qanday tutish va haydash uslublari mavjud. Ishlab chiqarish mikroiqlimining gigienik me’yorlari. Issiqlik ajralmasi va aralashmalarga qarshi kurashish uslublarini tushuntiring Jarohatlanish, baxtsiz hodisa va kasb kasalliklari. Kasb kasalliklarini o‘rganish usullari. Kaskaddan o‘tadigan O‘YuCh to‘lqin faza – chastotaviy tavsifini ayting. Kirish o‘tkazuvchanligi qanday aniqlanadi? Kuchaytirishni o‘kazish qobiliyati nima? Kuchlanish ostida bo’lgan elektr qurilma yonishni boshlaganda qanday yong’in o’chirish vositalarini qo’llash mumkin bo’ladi? Markaziy Osiyoda tabiiy tusdagi FVlar va ularning tavsifi. Mehnat faoliyati xavfsizligini ta’minlash. Mehnat faoliyatini ta’minlash kafolatlari. Mehnat shartnomasi asosida mehnat faoliyati xavfsizligini ta’minlash. Mehnatni muhofaza qilish nazorati. Mehnatni muhofaza qilishning huquqiy kafolatlari. Mehnatni muhofaza qilishning nomenklatura chora-tadbirlari. Nima maqsadda va qay yo‘sinda himoyaviy erga ulash o‘rnatiladi, qanday tarmoqlarda qo‘llaniladi. Nolinchi o‘tkazgichning qayta erga ulanishining vazifasi (sxemalar, formulalar). Nurlanish dozasi bog‘liq bo‘lgan asosiy kattaliklarni ayting. Nurlanishning ionlashish va kirish qobiliyatlari nimalarga bog‘liq. O‘rta, uzun to‘lqinlar, shuningdek O‘QT manbalari bilan ishlaganda nurlanish jadalligining qanday chegaraviy ruhsat etiladigan qiymatlari mavjud? O‘t o‘chirish vositalari. O‘YuCh – diapazoni maydoni qaysi parametrlar orqali xarakterlanadi? O‘YuCh – diapazoni maydonining tarqalish avzalliklarini ayting. O‘YuCh – diapazoni maydonlaridan himoya. O‘YuCh – diapazonining asosiy tavsiflarini ayting. O‘YuCh kaskadi nima? O‘YuChning tanlovchanlik koeffitsienti nima? O‘zbekiston respublikasi mehnat qonunchiligida xayot faoliyati xavfsizligini ta’minlanishi. O‘zbekiston respublikasining mehnat kodeksida mehnat muhofazasining yoritilishi. Portlash deb nimaga aytiladi? Portlash xavfi bor xududlar (zonalar) ning nechta sinfi mavjud va ular nima asosda o’rnatiladi? Qadamiy kuchlanish deb nimaga aytiladi? Qadamiy kuchlanishdan ximoya choralari. Qonunchilikda mehnatni muhofaza qilishga oid munosabatlar. Respublika hududida yuzaga kelishi mumkin bo’lgan texnogen va tabiiy xususiyatli favqulodda vaziyatlarni prognozlash, ularning ijtimoiy-iqtisodiy oqibatlarini baholash. Ruhsat etiladigan nurlanish jadalliklarini ayting. Shaxsiy himoya vositalarini ayting va ularga tavsif bering. Tabiiy ofat rо‘y berganda sanitar gigiyena va epidemiyaga qarshi qanday tadbirlar amalga oshiriladi? Tabiiy tusdagi FVlar ro’y berganda aholi va hududni himoya qilish chora - tadbirlari va harakatlanish qoidalari. Tabiiy tusdagi FVlar to’g’risida tushuncha, ularning tasnifi. Talafot kо‘rganlarga tibbiy yordamni tashkil etish qanday bo‘ladi? Tegish kuchlanishi nima? Tegish kuchlanishidan himoya choralari. Texnogen tusdagi FVlar to’g’risida rushuncha. Texnogen tusdagi FVlarning kelib chiqish sabablari. Texnogen tusdagi FVlarning tasnifi. Tinchlik va harbiy davrda aholini va hududlarni favqulodda vaziyatlardan muhofaza qilish. Turli tarmoqlarga ikki tomonlama tegish. Ventilyasia tizimining unumdorligi qanday aniqlanadi. Ventilyasiya qanday turlarga bo‘linadi? Xonaning kategoriyalari portlash va yong’in xavfi bo’yicha berilganlarga asosan o’rnatiladi? Yong’inni o’chirish vositalarning turlarini sanab o’ting? Yong’inni o’chirishning qanday usullari mavjud? Yonish jarayoni deb nima qabul qilingan? Yonish jarayonini rivojlantirish va hosil qilish uchun qanday tarkibiy qismlar (komponentlar) zarur? Yonuvchi aralashmaning chaqnash harorati uning alangalanish haroratidan nima bilan ajralib turadi? YuCh – diapazonga qanday uzunlikdagi to‘lqinlao kiradi? YuCh – diapazoni elektromagnit maydoni ta’sir qilganida inson salomatliligida qanday buzilishlar bo‘ladi? YuCh, O‘YuCh diapazonlari elektromagnit maydonlari nurlanishining qanday chegaraviy ruhsat etiladigan me’yorlari mavjud? YuCh, O‘YuCh diapazonlari elektromagnit maydonlarining asosiy manbalari. YuCh, O‘YuCh diapazonlari elektromagnit maydonlarining inson organizmiga ta’siri. Yutilgan, ekspozitsion va ekvivalent nurlanish dozalari nima? Zilzila. Zilzila oqibatlarini kamaytirish tadbirlari. Variant №36 savol № 1 Savol Har bir ishchi uchun ishlab chiqarish binosi balandligining, shuningdek, hajmi va maydonining me’yorlari qanday? Binolarning balandligi texnologik jarayonning xususiyatiga qarab tanlanadi, shuning uchun ortiqcha issiqlik, namlik va gazlarni olib tashlashni ta'minlash kerak, lekin kamida 3m. Bitta ishchi uchun ishlab chiqarish binolarining hajmi kamida 15 metr kub, maydoni esa kamida 4,5 metr kvadrat bo'lishi kerak. 1-savolga javob (bu yerda birinchi savolingizni javobini yozasiz) Variant №36 savol №102 Savol. Tegish kuchlanishi nima? Tegish kuchlanishidan himoya choralari. 2-savolga javob (bu yerda ikkinchi savolingizni javobini yozasiz) Т  egish kuchlanishi – bu odam bir vaqtda tegadigan tok zanjirining ikki no’qtasi orasidagi kuchlanishdir. U uzatkichlarda izolyatsiya ishdan chiqqanda, elektr dvigateli yoki uskuna korpusi bilan odam turgan yer oraliғida sodir bo’ladi. Bunda odam yer bilan birlashgan detal ustida ham yoki ochiq yer ustida turgan bo’lishi ham mumkin.Uni quyidagi sxemada ko’rish mumkin.
Rasmda bitta yerga ulagich (R3) ga ulangan ikkita (A va V) iste’molchilar korpuslari ko’rsatilgan. Bunda =f(x) egri chiziғi elektr iste’molchi korpusga fazolardan qisqa tutashuv bo’lganda, yerga ulagichga yaqin yer yuzasidagi potensialning o’zgarishini xarakterlaydi. Odam istagan A yoki V elektr iste’molchilari korpusiga tekkanda uning qo’li korpusning = k potensialini oladi. A va V hollar bir xil va korpuslar potensialiga tengdir. Odamning oyoqlari yerga tegib yer no’qtalari potensialini oladi. Natijada odam potensiallar farqi ta’siri ostida qoladi. Bu kattalik tegish kuchlanishi Up hisoblanadi, bunda A elektr iste’molchiga tegish kuchlanishi Upa = - na ga B da esa mos ravishda Upb = - ab bo’ladi. Odamlarni va hayvonlarni elektr tokidan ishonchli himoyalashning ko’proq tarkagan usuli yerga ulash himoyasidir. Ya’ni uskunalarning kuchlanish ostida qolishi mumkin bo’lgan tok uzatmaydigan metall qismini yoki elektr utkazgichlarni yerga ulash hisoblanadi O’zgaruvchan tokda 42 V va undan kichik kuchlanishda va o’zgarmas tokda 110 V kuchlanishdan kam hamma hollarda, ishlaydigan elektr qurilmalari yerga 24 ulanmaydi. Bunday portlash xavfi bor qurilmalar va ikki o’ramli payvandlovchi tansformatorlar mustasno. Yerga ulovchi qurilma ikki kism: yerga ulagich va biriktiruvchi polosalardan tashkil topadi. Nollashtirish. Neytrali yopiq yerga ulangan setlarda, uskunalarning bevosita yerga ulash himoyasini yetarlicha samarali deb bo’lmaydi. Shu sabali transformator yoki generatorlar neytrali yopiq yerga ulangan 380/220 V kuchlanishli setlarda yerga ulashning boshqa, nollashtirish turi qo’llaniladi. Nollashtirish – bu uskunani kuchlanish ostida qolishi mumkin bo’lgan tok o’tkazmaydigan qismini nolli o’tkazgich bilan oldindan elektrik biriktirish hisoblanadi. II. Amaliy topshiriq Download 0.53 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
1 2