Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti qo’qon filliali

ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI QO’QON FILLIALI

“ELEKTRONIKA VA ELEKTRO MEXANIKASI ” fakulteti
12-21- guruh talabasi
MIRZAXALILOV MIRZAG’OLIBNING
“Organik kimyo”
fanidan tayyorlagan mustaqil ishi
REJA:

• To’yinmagan karbon kislotalar.
• Aromatik karbon kislotalar.
• To’yinmagan aromatik karbon kislotalar.

Bir asosli to’yinmagan karbon kislotalar. Nomlanishi, izomeriyasi
To’yinmagan dikarbon kislotalar.
Bularga misol qilib etelendikarbon kislatalarni keltirish mumkin. Bu kislata ikkita geometrik (sis-trans) izomerlar ko’rinishida, yanimalien (sis-izomer) va fumar (trans-izomer) ko’rinishida uchraydi.
Fumar kislata o’simlaiklar tarkibida ( qo’ziqorinda) uchraydi. Bu kristall modda bo’lib, suvda yomon eriydi. Malien kislata tabiatta uchramaydi, usintez qilib olinadi
Xinon va benzolni katalizatorlar bilan qizdirib malien kislatani sentez qilish mumkin. Masalan :
Fumar va malien kislatalar bir biridan angidrid hosil qilishi yoki qilmasligi bilan farqlanadi. Malien kislatada karboksil gruppalar qo’shbog’ning bir tomonda joylashganligi sababli qizdirilganda osonlik bilan suv ajralib chiqib, malien angidrid xosil qiladi.
Fumar kislatada karboksil gruppalar qo’shbog’ning turli tomonida joylashgan, shu sababli u angidrid xosil qilmaydi
Aromatik dikarbon kislotalar
Ftal kislotalar aromatik dikarbon kislotalarningvakillaridir.
Ftal kislotalar kristall moddalardir. Agar ular suyuqlanish
temperaturasidan yuqori temperaturada qizdirilsa, faqatgina ortoftal kislotadan bir molekula suv chiqib ketishi hisobiga ftal angidridga aylanadi.
Ftal angidrid sanoatda gliftal smolasi, fenolftalein fluoressein, eozin va boshqa moddalar olishda asosiy xomashyo hisoblanadi.Masalan, fenolftalein ftal angidridga fenol ta’sir ettirib olinadi:
Fenolftalein muhitni aniqlashda indikator sifatida va tibbiyotda «purgen» nomi bilan surgi sifatida ishlatiladi.
To’yinmagan aromatik karbon kislotalar.
Eng oddiy vakil sifatida sis va trans fenilakril kislatasini
misol qilishimiz mumkin
Etiboringiz uchun
Raxmat!