Islom karimov nomidagi toshkent davlat texnika universiteti termiz filiali energetika va transport tizimlari fakulteti

ISLOM KARIMOV NOMIDAGI TOSHKENT DAVLAT TEXNIKA UNIVERSITETI TERMIZ FILIALI

ENERGETIKA VA TRANSPORT TIZIMLARI FAKULTETI

‘MUHANDISLIK DASTURLARI’’FANIDAN

Mavzu:Avtomatlashtirilganloyihalahdakonstruktorlikhujjatiarinibajarishvaishlabchiqishniavtomatlashtirish (KXA) tizimi.

• Reja:
• Konstruktorlik hujjatlarining yagonatizimi (KXYaT) haqida ma’lumot.
• Chizma, Buyum, Detal va Yig‘mabirliklar haqidama’lumotlar
• Ishlab chiqarishni avtomatlashtirish

Konstruktorlik hujjatlarining yagona tizimi (KXYaT) haqidama’lumot.

• Konstruktorlik hujjatlari O‘zbekiston Respublikasidag ibarcha korxona va tashkilotlarda Davlat belgilagan qoidalarga asoslanib rasmiylashtiriladi. Bu qoidalar Konstruktorlik hujjatlarining yagonatizimi (KXYaT) da to‘liq aksini topgan, unda buyumlarning turlari, konstruktorlik xujjalarning ko‘rinishi, tarkib ihamda ularni taxt qilish uchun ma’lumotlar mujassam bo‘lgan.

KXYaT standartlari ikkinchi sinfga mansub bo‘lib, quyidagitarkibgaega:

Guruhdagi standartlar mazmuni

Standart raqami

• Umumiy qoidalar
• Asosiy qoidalar
• Buyumlarning konstruktorlik hujjatlaridagi klassifikasiyasi va belgilanishi
• Chizmalarni rasmiylashtirish bo‘yicha umumiy qoidalari
• Mashinasozlik va asbobsozlik buyumlari chizmalarini taxt qilish qoidalari
• Konstruktorlik hujjatlari bilan muomala qilish (hisob, saqlash, nusxaolish, o‘zgartirishkiritish) qoidalari
• Ekspluatasiya va ta’mirlash hujjatlarini taxt qilish qoidalari
• Sxemalarni taxt qilish qoidalari
• Qurilish va kemalar qurish hujjatlari taxt qilish qoidalari

• DS 2.001-70...DS 2.004-83
• DS 2.101-68...DS 2.124-85
• DS 2.201-80
• DS 2.301-68...DS 2.32-84
• DS 2.401-68...DS 2.430-85
• DS 2.501-68...DS 2.505-82
• DS 2.601-68...DS 2.609-85
• DS 2.701-76...DS 2.797-81
• DS 2.801-74...DS 2.857-75

Chizma –

• Bu asosiy texnik hujjatdir.Unda narsaning (mashina, inshoot, detalvashukabilar) tayyorlanishi va nazorat qilinishi uchun zarur bo‘lgan barcha o‘lchamlar, masshtablar, uning tarkibi haqidagi ma’lumotla rto‘liq beriladi. Chizma qurish jarayoni – maxsus bilim va malakaga asoslangan ijodiy jarayon hisoblanadi.

Buyum va Detal

• Buyum deb korxonalarda tayyorlanishi nazarda tutilgan har qanday buyum yoki buyumlar to‘plamiga aytiladi.Ularni quyidagicha: detallar, yig‘uvbirikmalari, komplekslar va komplektlarga bo‘lish mumkin.

• Detal deb, yig‘ish operasiyalarisiz bir xil materialdan tayyorlangan buyumga aytiladi. Yig‘mabirlik deb, tayyorlovchi korxonalarda biror yig‘ish operasiyalaridan (burash, payvandlash, parchinlash va shunga o‘xshashlardan) foydalanib, tarkibiy qismlarni o‘zaro biriktirib tayyorlanadigan buyumga aytiladi.

Kompleks va Montajchizma

• Kompleks deb, buyumlar tayyorlovchi korxonada birlashtirilmagan, ammo o‘zaro bir-biriga bog‘liq ekspluatasio0n vazifalarni bajarish uchun mo‘ljallangan ikki va undan ortiq buyumlarga aytiladi.

• Montajchizma buyumning (soddalashtirilgan) konturtasviri va uni qo‘llanish joyida o‘rnatish (montajqilish) uchun zarur ma’lumotlarni o‘zichiga oladi;

Ishlab chiqarishni avtomatlashtirish

• Ishlab chiqarishni avtomatlashtirish — mashinalashtirilgan i.ch. ni nazorat qilish va boshqarish ishlarini avtomatik qurilmalar zimmasiga yuklash; i.ch. ni mexanizatsiyalashtirishning yuqori bosqichi. Fan va texnika taraqqiyotinnng asosiy yoʻnalishlaridan biri.

E’tiboringiz Uchun Rahmat