«Йўнaлишни тaнлaшдa инсоляцион иситиш тизимигa эгa бўлгaн хонaлaрнинг шaффоф деворлaри орқaли ўтaдигaн қуёш нурлaнишини aниқлaш усули» номли илмий мақоласига

Рахимов Э.Ю., Муқимова З.З. ва Дехқонова М.Х. ларнинг
«Йўнaлишни тaнлaшдa инсоляцион иситиш тизимигa эгa бўлгaн хонaлaрнинг шaффоф деворлaри орқaли ўтaдигaн қуёш нурлaнишини aниқлaш усули» номли илмий мақоласига


ТАҚРИЗ

Маълумки биноларнинг қурилишида уларнинг табиий иситилиши ва совутилиши қадимдан инобатга олиниб келинган. Бунда уларнинг қуёш нури тушадиган дераза ойналари жануб томонда бўлишига катта эътибор қаратилади. Яъни, агар бино деразаси жануб томонга қаратилса табиий равишда қишки вақтда максимал қуёш нурланиши дераза орқали уйга тушади, ўз навбатида эса ёзги вақтларда минимал қуёш нурланиши тушиши таъминланади.

Мақолада, бинолар қурилиш йўналишини танлашда инсолятсион иситиш тизимига эга бўлган хоналарнинг шаффоф деворлари орқали ўтадиган қуёш нурланишини аниқлаш усули бўйича тадқиқотлар натижалари келтирилган. Тўғри тушувчи қуёш нурлари билан инсолятсион иситиш тизимига эга бўлган хона сиртининг ёритилиш вақтининг бошланиши, якунланиши ва давомийлигини аниқлаш бўйича олинган натижалар келтирилган. Шунингдек, турли йўналишда жойлашган уйнинг уч қатламли деразасига яъни шаффоф сиртига тушувчи қуёш нурланиши миқдорини аниқлаш ҳамда бино ичида ютилиб қолиш қисмини топиш бўйича сонли эксперимент ҳам келтирилган ва унинг аниқлилик даражаси исботланган.
Бундан ташқари замонавий метеостация ёрдамида ўлчанган қуёш радиациясининг натижалари олиб борилган ишнинг қийматини яна бир бор оширади.
Юқоридаги фикрларни инобатга олган ҳолда илмий мақола чоп этишга яроқли ва долзарб дея ҳисоблайман.