K. A. Ciiolponov, S. N. Am inov anorganik kimyo
Download 12.94 Mb. Pdf ko'rish
|
- Bu sahifa navigatsiya:
- 3- bobga oid savol va masalalar
- 4.1 .Kimyoviy reaksiyalarning energetikasi
- 4 .2 . rermokimyoviy hisoblashlar
- H reaksiya
- AH neytrallanish 5 7 , 5 k J /n io l
- - 4 2 5 , 8 - 2 5 1 , 2 - 2 3 0 , 2 ДН °ehtma = [(—2 5 1 , 2 + ( —2 3 0 , 2 ) ] —( —4 2 5 , 8 ) = - 5 5 , 6 k J / m o l
- AH°bug4amsh = 1 0 8 , 3 - 0 = 1 0 8
- ДН ioniahish = 1 3 5 6 , 2 - 2 1 7 , 9 8 = 1 3 1 8 , 2 2 k J /m o l
- 4 .3 . Kimyoviy reaksiyalarning y o ‘nalishi Entropiya.
- „ . 2 -holatdagi tartisizlik S - R In
- S] S2; S 2 >S ! AS = S 2-Sj 2) N 2 + 3H 2 = 2 N H 3 lv 3v 2v
- CaO(q) + H20(s) = Ca(OH)2 (q) + Q; (AH
K 3 [Fe(C N )6] 3K ++ [F e(C N )6] 3“ [Fe(C N )6] 3~ ^ F e 3++6CN~ [C r(H 20 ) 6]C l3 ^ [ C r ( H 20 ) 6] 3++3C l- [C r(H 20 ) 6] 3+ <-> C r 3++6H20 K o m plek s b irik m a la rn in g h o sil b o ‘lish id a c h o ‘k m a n in g erib k etish i, ran g o ‘z g a rish i yoki y a n g id a n c h o ‘k m a h o s il b o ‘lish i kuzatiladi: AgCl I + 2N H 3 = [A g(N H 3)2]Cl; C u (C N )2 + 2 K C N = K 2 [C u(C N )4]; Ag2S 4
C u S 0 4 I + 4N H 4OH = [C u (N H 3)4] S 0 4 + 4 H 20 ; l2 h K U K j l , ] ; Z n (O H )2 4 +2KOH = K 2 [Z n(O H )4]; A l(O H )3 4 +3KOH = K 3 [Al(O H)6] K o m plek s b irik m a larn in g n o m la n ish i va g e o m e trik tu zilish ig a keyinchalik a lo h id a to 'x talin ad i. 3- bobga oid savol va masalalar 1. Quyidagi kislotalarga mos keladigan oksidlaming formulasini yozing: H 2S 0 3; H 2S 0 4; H N 0 3; H4P 20 7; HC104; H 2M n 0 4; H 3A s0 4; H 4Sb20 7
yozing:
C r(O H )3; C u(O H )2; C o(O H )2; M n(O H )4; Fe(O H ), 3. Quyidagi o ‘tish reaksiya tenglamalarini yozing: Ba -> BaO -> BaCl2 -> B a (N 0 3)2 -> BaSC)4 Mg -> M g S 0 4 -> M g(O H )2 -> MgO -> Mg( I, S -> S 0 2 > H ,S(), -> N a2S 0 3 -> C a S 0 3 С > C 0 2 -> h 2c o 3 CO , > N a , C O , C a C O j -> C 0 2 4. Quyidagi o'tish uchun zarur bo'lgan reaksiya tenglamalarini yozing: Zn > K ,Z n(); S -> H 2S 0 3 N11, -> II NO, Cu -> CuS 5. Quyidagi ga/larning qaysi biri ishqor eritmalari bilan reaksiyaga kirishadi: HCI, H 2S, N 0 2, N 2, Cl2, S 0 2, N H 3 6. Quyidagi kislotalarning qaysi birlari nordon tuz hosil qila oladi? HJ, H 2Se, H2SeO„ H 2C r 0 4, C H 3COOH 7. Quyidagi moddalarning qaysi birlari natriy gidroksidi bilan reaksiyaga kirishadi? H N O „ CaO, C 0 2, C u S 0 4, C d(O H )2, P20 5 8. Kislota va asosning o ‘zaro ta’sirlashuvi natijasida N a N 0 3, K 2S, N aH S 0 4, N a2H P 0 4, Fe2(S 0 4)3 laming hosil bo'lish reaksiya tenglamalarini yozing.
9. Karbonat va arsenit kislotalarning kaliyli va kalsiyli o ‘rta va nordon tuzlari formulalarini tuzing. 10. Quyidagi birikmalarning grafikaviy tasvirlanish formulalarini yozing: a) H2S 0 4, H N 0 3, H 2S i0 3, H 2S, H ,P 0 4, HPO,, H4P ;0 7, H ,S 0 3, H N 0 2, H M n 0 4; b) N a O H , C a (O H )2, A l(O H )3, M n (O H )4, C u (O H )2, K O H , C r(O H )3, Z n(O H )2, C d(O H )2, Bi(OH)3; b) N aH C O ,, C a (H S O ,)„ N a H 2P 0 4, N a2H P 0 4, C a ( H ,P 0 4)2, N a H S 0 4, Ba(H 3P20 7)2, Ba2P 20 7, BaH2P20 7, Ba3(H P20 7)2; g) l;c(O H ),Cl, FeO H SO ,, CuOHCl, (Z n 0 H )2S 0 4, [A I(0H )2]2S 0 4, C rO IK N O ,),, N i0 H N 0 3, (C uO H ^SO ,, MgOHCl; d) CaSO.,, C a ^ P O ,),, A12(S 0 4)3, F e ( N 0 3)3, F e S 0 4, F e2(S 0 4)3, C a2P2()7, K M n 0 4, K2M n 0 4, K2Cr20 7
hammasini yozing: a) KOH + H 3A s04 = Ba(OH)2 + H 4P20 7 = b) Fe(O H )3 + H 2S 0 4 = C u(O H )2 + H 2S 0 4 = Cr(OH)3 + HNO, i )N. i , S(), I II.SO, Ca3( P 0 4), + HjPO, (I)Mk.( I, I NaOII B i(N 0 3)3 + KOU 12. Quyidagi birikmalrning grafikaviy tasvirlanish form ulala..... y o zin g : a)H 2S 0 4, H N 0 3, H 2S i0 3, H 2S, H 3P 0 4, H P 0 3, H 4P20 7, H 2S()„ H N 0 2, H M n 0 4; b) N a O H , C a (O H )2, A l(O H )3, M n (O H )4, C u (O H )2, KOH, C r(O H )3, Z n(O H )2, C d(O H )2, Bi(OH)3; c) N a H C 0 3, C a ( H S 0 3)2, N a H 2P 0 4, N a 2H P 0 4, C a (H 2P 0 4)2, N a H S 0 4, Ba(H3P 20 7)2, B a ^ O , , BaH2P 20 7, Ba3(H P20 7)2; d) Fe(O H )2Cl, F e 0 H S 0 4, C uO H C l, (Z n 0 H )2S 0 4, [A1(0H)2]2S 0 4, C r 0 H ( N 0 3)2, N i0 H N 0 3, (C u 0 H ) 2S 0 4, SnO H Cl, MgOHCI; e) C a S 0 4, C a3( P 0 4)2, A12( S 0 4)3, F e ( N 0 3) 3, F e S 0 4, F e 2(S 0 4)3, C a2P 20 7, K M n 0 4, K jM nO ,, K 2C r20 7.
VA YO‘N A L ISIII 4.1 .Kimyoviy reaksiyalarning energetikasi B arch a kim yoviy ja ra y o n la r issiqlik chiqishi yoki yutilishi bilan r o ‘y b e ra d i. K im y o v iy re a k s iy a la rd a a jra lib c h iq a d ig a n yoki y u tila d ig a n issiqlik m iq d o ri rea k siy an in g issiqlik effekti deyiladi. Issiqlik ch iq ish i b ila n b o ra d ig a n rea k siy ala r e k z o te rm ik ( Q > 0 , ДH < 0 ) , issiqlik yutilishi Q < 0 , AH > 0 ) b ila n b o ra d ig a n rea k siyalar e n d o te rm ik reak siyalar d ey ila d i. R eaksiyalarning issiqlik effektlarini o ‘rganadigan b o ‘lim term o - kim yo deyiladi. Issiqlik effekti k o ‘rsatilgan reaksiya tenglam alari term okim yoviy ten g lam alar deb ataladi. R eaksiyaning issiqlik effekti m oddalam ini* tabiatiga, agregatholatiga v ash aro itg a b o g 'liq . Reaksiyalarning isMi|hk effektlari b ir xil sta n d a rt sh a ro itd a o ‘rg an ilad i. S ta n d a rt sh a ro it d e g a n d a 298 К (25°C ) h aro rat va 101, 1.’ ' kPa bosim tushuniladi. Term okim yoviy tenglam alarda imxlrial.immg
agregat h o latla ri k o 'rsa tilib , b u n d a kasrli koeffitsiy entlarni h a m q o 'lla sh m u m k in : 2H 2(g) i O .( g ) 2 H , 0 ( s ) + 5 7 1 ,6kJ Hj ( g) i - 0 2(g) l l , 0( s ) + 285,8kJ H - ( g ) + ^ 0 2(g ) l l 20 ( g ) + 2 4 1 ,OkJ N 2(g) + 0 2 (g) = 2 N O (g ) - 18 0 ,5 kJ ^ N 2 (g) + i o
2 (g) =
N O ( g ) - 9 0 , 2 5 k J T e rm o k im y o n in g asosi G .I.G e s s (1 8 4 1 -y .) q o n u n id a n ib o rat b o 'lib , u q u y id ag ic h a t a ’riflanadi: reaksiyaning issiqlik effekti reaksiyada ishtirok etuvchi m o d d a larn in g b o s h la n g 'ic h va oxirgi h o la tla rig a g in a b o g 'liq b o 'lib , ja ra y o n n i qaysi u su ld a olib b o rish ga b o g 'liq em as. M asalan : C(grafit) + 0 2(g) = C 0 2(g);AH, = —396,1 kJ Bu jara y o n ikki b o sqichd a am alga oshirilishi m u m k in . U glerod grafit h o la tid a n C O g a c h a ok sid lan ish i va ik k in c h i b o sq ic h d a C O ning C 0 2 g a c h a oksidlanishi: C(grafit) + i 0
2(g ) = C 0(g); ДН2 = - U 0 , 5 k J C 0 (g ) + i 0 2(g) = C 0 2(g); AH3 = -2 8 5 ,5kJ Bu y erd a d astlab ki va oxirgi m o d d a la rn in g h o latla ri b ir xil b o 'lg a n i u c h u n AH) = ДН2 + AH3. T ajribalarjarayonida AH, va AH2 ju d a oson aniqlanishi m um kin. Al l , esa ( iess q o n u n i asosida hisoblab topiladi: All, All, - a H 2 = -3 9 6 ,0 -(1 1 0 ,5 ) = -285,5. R eaksiyaning issiqlik effekti sistem a ichki energiyasi va e n ta l- piyasi o 'z g a rish i natijasid ir. S iste m an in g ichki energiyasi u n in g b a rc h a en erg iy alari y ig 'in d isi b o 'lib , u ng a m o d d a n i tashkil etg an a to m va m o lek u lalarn in g ilg arilanm a, ay lan m a h a ra k a tla ri h a m d a Viiilm v.i elek tro n larn in g energiyalari va h o k a z o bare ha enei>j,iyalar kiradi. I с 11 к i en erg iy an in g in u tlaq q iy m a tin i o 'le h a b bo' l ma ydi , faqat lining o 'z g a ris h i (AU ) ni o ‘lch ash m u m k in . I c rm o d in a m ik a n in g I q o n u n ig a m u v o fiq s iste m a n in g icliki energiyasi a tro f-m u h it b ila n issiqlik a lm ash in u v i b o 'lg u n ig a qadai o 'z g a rm a s b o 'la d i. A g ar sistem ag a ta sh q a rid a n q o 's h im c h a issiqlik energiyasi (Q ) berilsa, sistem a b ir h o la td a n ik k in chi ho latg a o 'ta d i. Y utilgan issiqlik m iq d o ri sistem a ichk i en erg iy asin in g o ‘zgarishiga va tashqi kuchlarga qarshi bajarilgan ishning yig'indisiga teng bo'ladi: AQ = (Q2 - Qi) = AU + A-,AU = U2 - U l . B ajarilg an ish esa, siste m a b o sim i d o im iy lig id a:
siste m a n in g energiyasi dey ish m u m k in . O 'z g a rm a s b o s im d a b o ra d ig a n kim yoviy reak siy an in g issiqlik effekti sistem a en ta lp iy a sin in g o 'z g a rish ig a teng. O 'z g a rm a s h a jm d a b o rad ig a n ja ra y o n la r u c h u n jisrn g a b erila- d ig an issiqlik m iq d o ri u n in g ichk i en erg iy asin i o 'z g a ris h ig a (A U) s a rf b o 'la d i:
Y u q o rid a g ila r a so sid a q uyidagi x ulo sag a kelish m u m k in : Qp - Qv = pA V . D o im iy b o sim va h a jm d a g i issiqlik effektlari ay irm asi shu g az n in g k en g ay ish ishiga ten g . A gar b u k a tta lik n i M en d eley ev — K layp eron ten glam asiga qo'yilsa: p A V = A n R T hosil b o 'la d i. B u n d a An — reak siy ad a ish tiro k etay o tg an g a /s im o n m o d d ala rn in g m ol m iq d o rla rin in g o 'z g a rish i. A gar shu tony,I.imam iz o b a r v a izo x o r issiqlik effektlari farqiga b o g 'lan sa: Qp ~Qv ~ ЛnRT\ AH = AU + AnRT. Agar «—0, bo'lsa A l l — U. Agar kimyoviy jarayonda qattiq va suyuq m oddalar ishtirok etsa An ni hisoblashda ular e ’tiborga olinmaydi. Kimyoviy jarayonlarda modda miqdorining o'zgarish soni (An) stexeometrik koeffitsiyentlar o'zgarishiga tengligini h i sobga olish kerak. Masalan, suyuq suvning hosil bo'lish issiqlik effektini h i soblang. 298 К da j a r a y o n n in g o 'z g a r m a s hajm dagi issiqlik effekti —284,2 kJ/m ol ga teng. 2H2(g) + 0 2(g)=2H20(s)+571,6kJ .
— 0 —
3 — —
3. Bu qiymatni quyidagi tenglamaga qo'yamiz: A H = A U + AnR T = -284,2 - 3 • 8,31 • 298 = kT = - 284,2 - 7,4 = -291,6—— . mol Ekzotermik jarayonlarda sistemaning ichki energiyasi va ental- piyasi kamayadi, shu sababli: AU < 0; AH < 0. Endotermik jarayonlarda esa sistemaning ichki energiyasi ortadi, shu sababli: AU >0; A// > 0 bo'ladi.
Termokimyoviy hisoblashlarda moddalarning standart hosil bo'lish issiqligi (entalpiyasi) tushunchasi qo'llaniladi. Standart sharoitda I mol murakkab moddaning oddiy moddalardan hosil bo'lishidagi reaksiyasining issiqlik effekti shu moddaning standart hosil bo'lish issiqligi ( A ll ' f„w) deyiladi. Bu yerda/ — ingliz tilidagi «form ation» — hosil bo'lish (образование) m a ’nosini beradi. Bunda moddaning agregat holatini ko'rsatish zarur. Oddiy m odda- laming standart hosil bo'lish entalpiyalari (gazsimon kislorod, suyuq brom , iod kristallari, rombik oltingugurt, grafit ba boshqa 5K
odtliy moddalar) nolga teng. Ba’zi moddalarning hosil bo'lish issiqliklari () jadvalda kcltirilgan. jdilvnl Ba’zi moddalarning standart hosil b o‘Iish entalpiyalari (AH°f 2,g) qiymati M o d d a ДН °Г2Ч8 kJ/m ol M o d d a ДН°Г298 kJ/m ol Al(g)
326,3 H 20 ( s ) - 2 8 5 , 8 Al3+ (s) - 5 3 0 , 0 H 2S 0 4(s) - 8 1 4 , 2 Al 20 3(q) - 1 6 7 6 , 0 K+(s)
- 2 5 1 , 2 a i
2( s o 4) 3 - 3 4 4 2 , 2 K Cl(q) - 4 3 5 , 9 C (olm os) 1,828
K C 1 0 3(q)
- 3 9 1 , 2 C H
4(g) - 7 4 , 8 6 K N 0 3(q)
- 4 9 3 , 2 CO(g)
- 1 1 0 , 5 K O H ( q ) - 4 2 5 , 8 c o 2(g)
- 3 9 3 , 5 M g S 0
4(q) - 1 3 0 1 , 4 C a C 0 3(q)
- 1 2 0 6 , 9 M g S 0
4*7H 20 ( q ) - 3 3 8 4 C a C l 2(q)
- 7 9 6 , 3 N (g)
472,7 C a F
2(q) - 1 2 2 0 ,5 N O (g ) 90,25
C a O (q ) - 6 3 5 , 5 N 0 2(g) 33 C a ( O H ) 2 - 9 8 6 , 8 N O , (s) - 2 0 7 , 5 Cl(g) 121,3
N a (g) 108,3
Cl-(g) - 2 3 3 , 6 N a + (g) 606,1
C l-(s) - 1 6 7 , 2 N a C l (q) - 4 1 1 ,1 H(g) 217,98
N a O H (q) - 4 2 5 , 6 H +(g) 1536,2
N a 2S 0 4 (q) - 1 3 8 4 , 6 H +(s)
0 O(g)
246,8 H B r (g) - 3 5 , 9 8 0 3(g)
142,3 HCI (g)
- 9 2 , 3 O H - (s) 230,2 H F
(g) - 2 8 8 , 6 S (monoklinik) 0,30
H I(g ) 25,9
S O , ( g ) - 2 9 6 , 9 N H , ( g ) - 4 6 , 1 9 S 0 3 (g)
- 3 9 6 ,1 H N O , ( s ) - 1 7 4 , 1 S 0
3 (s) - 4 3 9 , 0 H 20 ( g )
- 2 4 1 , 0 Z n O ( q ) - 3 5 0 , 8 Masalan: H 2(g)+ ± 0 2(g)=H20(s)+285,8kJ H 2( g ) + i o 2(g)=H2O(g)+241,0kJ 59
Yuqorida ta ’rifi keltirilgan Gess qonunidan quyidagi xulosalar kelib chiqadi: 1) reaksiyaning issiqlik effekti reaksiya mahsulotlari hosil b o i i s h issiqliklari yig'indisidan dastlabki m od d alarnin g hosil b o ‘lish issiqliklari yig‘indisining ayirmasiga teng:
A
^ A / / / , 2 9 Hmahsalotlar ^ ^ / .298 das!.moddalar l A H a( m lllahsU|0t|ar — standart sharoitda mahsulotlar hosil b o ‘- lish issiqliklari yig‘indisi; ЕДH°f m dast moddalar — standart sharoitda dastlabki moddalarning hosil bo‘lish issiqliklari yig‘indisi. A # ° reaksya — standart sharoitda kimyoviy reaksiyaning issiqlik effekti. Misol: Al20 3(k) + 3S03(g) = Al2(S04)3(k) Reaksiyaning issiqlik effektini hisoblang: AH°f298 A130 3 (k) = -1675,1 kJ/mol; AH°f298 S 0 3 gaz = —396,1 kJ/mol; AH°f298 A12(S 0 4)3 = — 3434,0 kJ/mol
^ H “rcaksya = № \ m A12( S 0 4)3)—(ДН°Г298 a i 2o 3+ з а н ° Г29й S 0 3)= - 3 4 3 4 - [ - 1 6 7 5 , l + 3(—396,1)] = -570,6 kJ/mol 2) Kimyoviy reaksiyaning issiqlik effekti reaksiyaga kirishuvchi m oddalar yonish issiqlik elVektlari yig'indisidan reaksiya m ah- sulotlari yonish issiqlik effektlari yig‘indisining ayirmasiga teng. Yonish issiqligi deb (AHhc29S) 1 mol m oddani m o ‘l kislorod ishtirokida oddiy oksidlargacha yonishidaajraladigan issiqlik miqdori tushuniladi. c- hard com bition — ingliz tilidagi «yonish» so ‘zining bosh harfi. Yuqoridagi (a’rifga ko'ra: A
Kislota va asos reaksiyaga kirishib, 1 mol suv hosil bo'lishida ajralib chiqqan issiqlik miqdori neytrallanish issiqligi deyiladi. Kuchli
kislola va kuchli asoslarning suyultirilgan eritmalari reaksiyaga kmshgaiiria ncylrallanish issiqligi standart sharoitda o '/g a im a s qivmalga ega: 2Na()H(s)+H2S 0 4 (s)=Na2S 0 4 (s)+2H20(s); AH neytrallanish 5 7 , 5 k J /n io l Ko‘p dan -k o ‘p moddalarning standart sharoitdagi hosil bo'lish va yonish issiqliklari jadvallarda berilgan b o ‘ladi. Shu qiymatlar asosida juda ko‘p jarayonlaming issiqlik effektlarini hisoblash mumkin. l)erish jarayoni: KOH(k)+aq=K+(aq)+OH" (aq); - 4 2 5 , 8 - 2 5 1 , 2 - 2 3 0 , 2 ДН °ehtma = [(—2 5 1 , 2 + ( —2 3 0 , 2 ) ] —( —4 2 5 , 8 ) = - 5 5 , 6 k J / m o l 2) natriyning kristall holatdan b u g ‘ga o'tishi uchun: Na(k) Na ;
0 I OX.5 (B) AH°bug4amsh = 1 0 8 , 3 - 0 = 1 0 8 , 3) Ikki atomli molekulalarning atomlarga parchalanih jarayoni u chun:
4) Vodorod atomining ion holatga o ‘tishida ionlanish jarayoni u chun: H (g) -> H + e '; 217,98 1356,2
ДН ioniahish = 1 3 5 6 , 2 - 2 1 7 , 9 8 = 1 3 1 8 , 2 2 k J /m o l Termokimyoviy hisoblar asosida kimyoviy bog‘lar energiyasi, kristall panjara energiyasi,suyuqlanish, erish, gidratatsiya, mole kulalararo t a ’sirlar, fazalar o ‘zgarishidagi va boshqa holatlardagi issiqlik effektlarini aniqlash m um kin.
4 .3 . Kimyoviy reaksiyalarning y o ‘nalishi Entropiya. Mikrozarraehalarga betartib harakat xosdir. Faraz qilaylik, biriga azot ikkinchisiga kislorod to‘latilgan ikki idish bir- biri bilan tutashtirilgan bo'lsin. Shu idishlarni tutashtiruvchi jo'm rak ochilsa, gazlar bir-biri bilan aralasha boshlaydi. Aralashish azot va kislorod ikkala idishda bir tckis taqsimlanguncha davom etadi. Bu jarayon hcch qanday energiya o'zgarishisiz o ‘z - o ‘zidan sodir bo'ladi. Lekin teskari jarayon, ya’ni gazlarning qaytatdan kislorod va azotga ajralishi o ‘z - o ‘zidan sodir bo'lmaydi. Chunki gazlar aralashib ketganda ularning betartibligi katta b o ‘ladi, ajralgan holat esa tartibli holatdir. Har qanday sistema o ‘zining betartibligini oshirishga intiladi. Tartibsizlikning miqdoriy o ‘lchovini belgilaydigan holat funksiyasi entropiya deyiladi va S bilan belgilanadi. M oddaning entropiyasi uning shu holatda turish ehtimolligining logarifmiga to'g'ri propor- sionaldir: S = k - \ n W . Bu tenglama Bolsman tenglamasi deyiladi. к — Bolsman doi- miysi. W — shu holatning ehtimolligi. Sistema bir holatdan ikkinchi holatga o'tgandagi entropiya o'zgarishini o'lchash mumkin. Izolirlangan sistemada entropiyaning o'zgarishi Л’quyidagi formula bilan ifodalanadi: „ . 2-holatdagi tartisizlik S - R In ------------- ---------------- holatdagi tartibsizlik F.ntropiyaning o'lchov birligi — J / m o f K . M odda qattiq holatdan suyuq holatga, suyuq holatdan gaz holatga o'tganda uning entropiyasi ortadi. Sistema entropiyasining o'zgarishi issiqlik miqdori o'zgarishini absolut haroratga nisbatiga tengdir: \ S - A C ,
r bunda: ЛQ — issiqlik miqdori oVgarishi; T — absolut liarorat, K; entropiya birligi J/mol K.
MUol. I 111<>I muzning erishida cntropiya o'zgaiisliini imu|l;mg. U
m u/iim g erish issiqligi, 6016,432 J /m o l; '/'“ 27 И . t.
AQ
6016,432 ^ „ ЛЛ — = ------------= 22 J m o l-K . T
273,15 Sistema hajmi ortsa, uning entropiyasi ortadi. 1) C(grafit) + C 0 2 = 2CO IV 2V
2) N 2 + 3H 2 = 2 N H 3 lv 3v 2v Sistemaning hajmi kam ayganda, entropiyasi h a m kichrayadi: A S < 0.
3) Agar reaksiyada sistem aning hajmi o ‘zgarmasa, uning entropiyasi ham o ‘zgarmaydi: H 2 + Cl2 = 2HCI lv lv 2v Л ^ = 0 Kimyoviyjarayonlarning o ‘z - o ‘zidan sodir bo'lishiga ikki narsa ta’sir qiladi. Birinchidan sistema o ‘zining eneigiyasini kamaytirishga intiladi. Zarrachalar o ‘zaro birikib yirik zarrachalar hosil qilishga intiladi. C hunki ko‘p birikish reaksiyalari ekzotermik reaksiyalardir: 2H2(g) + 0 2(g) = 2H20(s) + Q; (AH<0)
CaO(q) + H20(s) = Ca(OH)2 (q) + Q; (AH<0) Bu reaksiyalar t o ‘g ‘ri y o ‘n alish d a boradi, c h u n k i b u n d a sistemaning entalpiyasi kamayadi AH < 0. Ikkinchidan yirik zarrachalar parchalanishga intiladi, chunki bunda ularning entropiyasi ortadi: 2N H 3(g) = N 2(g) + 3H2(g) + Q; 2v lv 3v
Kimyoviy jarayon uchun entropiyaning o'zgarishi (AkS) standai i sharoitda mahsulotlar absolut entropiyasi qiymati yig'indisul.in sta n d a rt s h aro itd a dastlabki m o d d a la r absolut c n tm p iy a l.m yig‘indisining ayirmasiga teng. AS reaksiya —
*S I'm,l„.u moddalar ^ ^ 298 mahsulotlar’ B a ’zi m oddalarning standart cntropiyalari (S°298) qiymati 10-jadvalda keltirilgan.
Katalog: Elektron%20adabiyotlar -> 24%20Кимё%20фанлар 24%20Кимё%20фанлар -> Toshkent kimyo-texnologiyainstituti sh. P. Nurullayev, A. J. Xoliqov, J. S. Qayumov analitik, fizikaviy va kolloid kimyo 24%20Кимё%20фанлар -> A. F. Maxsumov kimyo fanlari doktori, professor 24%20Кимё%20фанлар -> Iqtisod-moliya 24%20Кимё%20фанлар -> Moddalakning kimyoviy texnologiyasi 24%20Кимё%20фанлар -> 24. Bog'lovchi moddalarning kimyoviy texnologiyasi. Otaqo'ziyev T.A, Otaqo'ziyev E.T.pdf [Alyuminatlar] 24%20Кимё%20фанлар -> Няниннивииник и н и н м н н в Й 24%20Кимё%20фанлар -> E. N. Lutfullayev, Z. N. Normurodov 24%20Кимё%20фанлар -> Kimyoviy texnologiya. Kattayev N.pdf [Angren oltin boyitish fabrikasi] 24%20Кимё%20фанлар -> S. M. Turobjonov, T. T. Tursunov, K. M. Adilova 24%20Кимё%20фанлар -> E. O. O r I p o V, A. O. N a s r u L l a y e V bioorganik kimyo Download 12.94 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: |
ma'muriyatiga murojaat qiling