Keys: Biz koʻrib chiqayotgan maʼlum kompaniyaga avtokratik rahbar kelgan. Ishchilar uchun u bilan ishlash qiyin boʻlmoqda

KAMOLA SAITQOSIMOVA
MENEJMENT VA MARKETING

KEYS: Biz koʻrib chiqayotgan maʼlum kompaniyaga avtokratik rahbar kelgan. Ishchilar uchun u bilan ishlash qiyin boʻlmoqda.

1. Ushbu holatda ishchilar qanday yoʻl tutishi maqsadga muvofiq?
2. Qanday qilib ushbu holatni kompaniyaga salbiy taʼsir koʻrsatishdan saqlash mumkin?
3. Avtokratikayaga yo’l qo’ymaslik uchun nima qilish zarur?

Javoblar:

1-savol. Avtokratik rahbar xususiyatlariga ko’ra, u tashkilot ichidagi hamma narsani belgilaydigan kishi.
Ushbu turdagi etakchilikda etakchi tashkilot ichidagi hamma narsani o'rnatishga mas'uldir (maqsadlarni belgilash, davom etish usuli va hk).
U qolgan guruhning tashabbusiga ishonmaydi, shuning uchun ham uni rag'batlantirmaydi. U o'zini yagona vakolatli va boshqalar o'zlarini boshqarishga qodir emas deb hisoblaydi.
Rahbar hamma narsani biladigan va boshqa odamlarning tashabbuslaridan ustun bo'lishni xohlaydi.
Ishchilar uchun eng muvofiq yo’l quyidagilardir:
1. Hech narsani shaxsiy qabul qilmaslik;
2. Qilgan yoki qilmagan har bir narsa uchun javobgar bo'lish;
3. Ular nazorat ostida his qilishlariga imkon berish;
4. Ularning g'azabi sizga tegishli emasligini tushunish;
5. Impulsiv munosabatda bo'lmaslik;
6. Rahbarni yoqtirmasligingiz haqida g'iybat qilmaslik.
2-savol. Odatda, avtokratiya ularning kelib chiqishida quyidagilarga bo'linadi:

• 
  hokimiyatni merosga o'tkazish natijasida vorisiy avtokratiya (mutlaq monarxiyalar);
  

• 
  cheklanmagan hokimiyat berilgan shaxslarni (muassasalarni) saylash natijasida vujudga kelgan qonuniy avtokratlar;
  

• 
  hokimiyatni zo'rlik bilan tortib olish natijasida vujudga kelgan noqonuniy avtokratlar.
  

Yuqoridagilardan kelib chiqib, kompaniyaga avtokratik rahbar kelmasligini oldini olish ancha qiyinligini ko’rishimiz mumkin. Ammo direktorlar kengashi rahbar tanlayotganda yoki ishchilar orasida saylov o’tkazilayotganda e’tibor bilan ovoz berish ham muhim ahamiyatga ega.

3-savol. Avtokratiyani oldini olish uchun biz demokratiyani kuchaytirishimiz zarur. Berilgan vadalarni amalga oshirish muhim.
Mustaqil sudlar, erkin matbuot, kuchli qonun chiqaruvchi organlar va fuqarolik jamiyatlari kabi demokratik institutlarni himoya qilish va ommaviy nutqni oshirishni, demokratik tamoyillar asosida harakat qilishni va yaqinlashib kelayotgan tahdidlarga qarshi fuqarolarni birlashtirish zarur deb hisoblayman.