Kimyo Mavzu: Modda miqdori

Kimyo

Mavzu: Modda miqdori

O‘qituvchi: Boboqulova Lobar

Qalandarovna

11-sinf

Massa va miqdor

Moddaning massasi va miqdori har xil tushunchalardir. Massa gramm va kilogrammlarda o‘lchanadi, modda miqdori esa mollarda hisoblanadi. Masalan, suvning molekulyar massasi 18 u.b. ga teng. Suvning bir moli 18 grammga teng.

Modda miqdori

Moddaning massasini m va molyar massasini M bilan belgilasak, bu uchala kattalik orasida quyidagi bog‘liqlik bor.

=

Masalan,

28 gramm KOH da necha mol modda borligini hisoblaylik.

m (KOH)= 28 g

M(KOH)= 56 g/mol

=
28 g
56 g/mol
= 0,5 mol

Molyar massa

Moddaning molyar massasi - uning bir molining massasidir. U ham bo‘lsa modda tarkibidagi 6,02 ta zarrachalarning massasiga teng. Masalan,

M(Fe)= 56 g/mol;

M(S)= 32 g/mol;

M(NaOH)= 40 g/mol

•  

Modda miqdori

Gaz hajmining uning molyar hajmiga nisbati ham modda miqdoriga teng bo‘ladi.

=

Molekula, atom yoki iondagi zarrachalar sonining Avogadro soniga nisbati orqali ham modda miqdorini topish mumkin:

=
N
xS
Modda miqdori

Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi

Modda miqdorini Mendeleyev-Klapeyron tenglamasi orqali ham topish mumkin.

PV=n RT
=
PV
RT
n-modda miqdori
n =
n =
n =
n =
n =
n-modda miqdori
n =
n =
n =
n =
n =
n-modda miqdori
V =n
N =n
m =nM
N=nS
M =
P =

1-Masala

0,25 mol miqdordagi moddaning massasi 8 g bo‘lsa, ushbu moddaning molyar massasini va formulasini toping.

• 16 g/mol
• 2 g/mol
• 44 g/mol
• 32 g/mol

•  

Yechish

Berilgan:

n = 0,25 mol

m = 8 g

M=? M = = = 32g

•  

2-Masala

21,07 ta atom tutgan sulfat kislotaning modda miqdorini aniqlang.

Berilgan:

N=21,07 21,07 = 2,107

n =?

•  

Yechish

da 7 ta atom bor

n = = = 0,05 mol

•  

x7

3-masala

17,92 litr (n.sh) noma’lum gaz tarkibida 48,16 ta proton bo‘lsa, uni aniqlang.

A)

B)

C) NO

D) CO

•  

Yechish

Berilgan:

V = 17,92 litr

N = 48,16 ta

M=?

n = = = 0,8

•  

17,92 litr
22,4

Yechish

n = = = 8 mol

0,8 mol ------------- 8 mol

1 mol --------------x

x=10

•  

48,16
18 ta p
B) 10 ta p
C) NO 15 ta p
D) CO 14 ta p

4-masala

0,4 mol Mg nitrat kislota bilan ta’sirlashganda hosil bo‘ldi. Ushbu jarayonda sarflangan nitrat kislota miqdorini toping.

A) 1,92

B) 0,96

C) 0,64

D) 0,16

•  

Yechish

5Mg + 12HNO3 5Mg(NO3) +N2 +6H2O

5 mol ----- 12 mol

0,4 mol------x

x = = 0,96 Javob: B

•  

0,4 x 12
5

5-masala

24,08 ta molekula tutgan propan hajmini (l n.sh) aniqlang.

A) 22,4

B) 11,2

C) 67,2

D) 89,6

•  

Yechish

Berilgan:

N = 24,08

V = ? 6,02-------------22,4litr

24,08 -----------x

x = 89,6 litr

n = = = 4 mol V =n =4x22,4=89,6

•  

24,08
6,02

Mustaqil bajarish uchun topshiriq

13,44 litr (n.sh) noma’lum gaz tarkibida 54,18 ta proton bo‘lsa, uni aniqlang.

A)

B)

C) NO

D) CO

•