Lantanoid va Aktinoidlar

Lantanoid va Aktinoidlar

► Lantanoidlar - 4f elementlar: Ce - Lu

► Aktinoidlar - 5f elementlar: Th - Lr

► Lantanid = “Lantandan keyin yoki anion shakli”

► Aktinid = “Aktiniydan keyin yoki anion shakli”

► IUPAC bo’yicha Lantanoid & Aktinoid = “o’xshash”

► Ac va aktinoidlar radioaktiv

2

4

Ionic radii/pm

Lantanoidlarda Ln3+ ion radiusi o’zgarishi

57 59 61 63 65 67 69 71

Atomic number-*•

► La-Lu ga atom va ion radiusi kichrayadi -“lantanoid siqilish”

► La3+-Lu3+ ga ion radiusi 18% kichrayadi

► Zr va Hf ning atom radiusi juda yaqinligi -ajratib olish qiyin

5

► Pm dan boshqasi sezilarli uchraydi (Y, La va 14 ta 4f elementlar - “Siyrak Yer Elementlarf’)

► (Y, La, Ln, Th)PO4 - monatsit (Y, La, Ln)(C03)F -

bastnezit da asosiy element Ce (»50%)

La (*20-30%)