M. Laval: Virtual Haqiqat

6.1.2 Stereo signallarning chuqurliklari

Biz bilamizki, ikkala ko`zni bir ob’yektga qaratsak, chuqurlikni yaxshi his etamiz. Odamlar kosmosdagi sirt ustida yagona yo'naltirilgan tasvirni Goropter deb qabul qilishadi; 6.8-rasmga qarang. 5.3 qismidagi vergentik harakatini eslang. Akkomodatsiya holatiga o'xshash, vergentik harakatlar uchun ko'z mushaklarining nazorat vositasi miyaga yaqinlik darajasi haqida ma’lumot beradi, shu bilan masofani to’g’ridan-to’g’ri baholashni ta’minlaydi. Har bir ko’z turli nuqtai nazarni ega, bu retinada turli xil tasvirlarni paydo qiladi. Ushbu hodisa binokul nomuvofiqlik deb ataladi. (3.50) 3.5 qismdan har bir ko`z uchun ko`ndalang siljishni ta’minlash uchun nuqtai nazar o`ng yoki chap tomonga siljishini eslaymiz.

Transformatsiya virtual dunyoni har qanday yo`nalishga sezilarli darajada o`zgartiradi. Haqiqiy dunyodagi qator joylashgan kameralarning stereo tizimi uchun ham xuddi shunday siljish sodir bo`ladi. Biroq, odamlar uchun binokul tengsizlik boshqacha, chunki ko'zlar bir nuqtaga qarashi uchun aylanishi mumkin. Shunday qilib, ob'ektga qaralganda chap va o'ng ko'z orasidagi tasvirlar biroz farq qilishi mumkin, ammo shunga qaramay miyani ishlatgan holda ko`zlar bizga aniq signal beradi. Bundan tashqari, biz bir xil chuqurlikdagi ob'ektga yaqinlashganimizda, boshqa chuqurlikdagi ob’yektlarni ikki barobar katta qilib qabul qilamiz (odatda biz bunga e’tibor bermaymiz).
6.1. CHUQURLIKNI ANGLASH

Rasm 6.7: Monokulyar uchun bir nechta chuqurlik signallari: (a) Shar chuqurligida soyalar noaniq hamda soyalar illyuzasi. (b) Ob’yektlarning o`zaro ta’siri chuqurlik tartib raqamini belgilab beradi. (c) Tasvirning loyqaligi tufayli bir gnom boshqalariga qaraganda yaqinroq turgandek ko`rinyapti. (d) Ushbu tasvir atmosferaga o`xshaydi: ba’zi bir detallar bizga uzoqda turgandek ko’rinyapti, bunga sabab ularning kontrastnosti past.

19. 
    M. Laval: Virtual Haqiqat
    

Rasm 6.8: Goropter - bu bir xil chuqurlikdagi ko`zlarning birlashishi mumkin bo`lgan nuqtalar to`plami. T egri chiziq Goropterligi bizga oddiy geometriyadan ma’lum. E egri chiziq empirik goropterni ko`rsatadi. U kattaroq va fokus berilgan tasvirni qabul qiladigan maydonga mos keladi. ( Rayner Zents sur’ati)

6.1. CHUQURLIKNI ANGLASH


Rasm 6.9: Oculus VR ning demo versiyasi Tuscany da tanish bo`lmagan (ko`p uchramaydigan) ob’yektlarning aniq o`lchamini va chuqurligini ko`rinishi. Siz qachondir bunday villada bo`lganmisiz? Poldagi kafellarning o`lchamlari sizga tanishmi? Stol juda ham pastmi?

Bu ikki tasvirlarning ta’sir effekti diplopiya deb ataladi. Siz barmog`ingizni yuzungizdan 20 sm masofada joylashtiring va barmog`ingizni yuzingizga olib kelib tekkazing. Keyin ikkinchi barmog`ingizni boshqa markazdan chetdagi ikkala tasvirga olib boring. Shuningdek siz barmog`ingiz bilan ushlab bir uzoq joyga qaray olasiz. Siz o`zingizning barmog`ingiz orqali 2 xil tasvirni ko`ra olasiz. Agar qo`shimchasiga boshingizni oldinga orqaga qimirlatsangiz, barmoq tasviringiz bir-biridan o`ng va chap, yuqori va pastda turgandek ko`rinadi. Ular ko`z to`r pardasida tasvirdagi drammatik mos farqni ko`rsatadi, lekin biz odatda ularni anglamaymiz, chunki biz ikkala ko`z to`rpardamizda tasvirni yakka holda ko`ramiz.

S. M. Laval: Virtual Haqiqat




6.1. CHUQURLIKNI ANGLASH