Magnit polyusleriniń óz-ara tásiri ushın Om nızamı. Reje

1 

 

Magnit polyusleriniń óz-ara tásiri ushın Om nızamı. 

 

Reje 

1. 

Magnit maydan kernewliligi.  

2. 

Magnit sińirgishlik.  

3. 

Magnit induksiya.  

4. 

Magnit aǵımi. 

Magnit maydani 

Parallel ótkizgishler arasındaǵı magnit kúshi  

      

 

F  –  kúsh,  μ  -  salıstırmalı  magnit  sińirgishlik,  μ

0

  -  magnit  turaqlısı,  I

1

,  I

2

  –  tok 

kúshleri, l – ótkizgish uzınlıǵı, r - aralıq 

Magnit turaqlısı 

 

 

Magnit maydan kernewliligi

 

 

H - magnit maydan kernewliligi, I - Tok kúshi, l - magnit shiziǵi uzınlıǵı 

Magnit maydan

 

induksiyasi

 

 

B - magnit induksiyasi, μ

0

 - magnit turaqlısı, μ - salıstırmalı magnit sińirgishlik, H 

- magnit maydan kernewliligi 

Magnit maydan maksimal momenti

 

 

M

maks

 – maksimal kúsh momenti, B - magnit induksiyasi, I - Tok kúshi, S - bet 

kontura 

Magnit induksiyasi

 

 

M - magnit momenti, I - Tok kúshi, S - bet kontura, B - magnit induksiyasi 

α - múyesh 

Bir jinsli magnit maydan momenti

 

 

p

m

 - magnit momenti, I - Tok kúshi, S - bet kontura 

Shekli uzun tuwrı tokli ótkizgish magnit maydani induksiyasi

 

2 

 

 

B - magnit induksiyasi, μ - salıstırmalı magnit sińirgishlik, μ

0

 - magnit turaqlısı 

I - Tok kúshi, r - ótkizgishgasha aralıq, a

1

, a

2

 - múyeshler 

Magnit maydan induksiyasi: sheksiz uzun tuwrı tokli ótkizgish

 

 

B - magnit induksiyasi, μ - salıstırmalı magnit sińirgishlik, μ

0

 - magnit turaqlısı, I - 

Tok kúshi, r - ótkizgishgasha aralıq 

Aylanba tok orayınagi magnit maydan induksiyasi

 

 

B - magnit induksiyasi, μ - salıstırmalı magnit sińirgishlik, μ

0

 - magnit turaqlısı 

I - Tok kúshi, R - radius 

Magnit maydan kernewliligi: sheksiz uzun ótkizgish

 

 

H - kernewliligi magnit maydan, I - Tok kúshi, r - ótkizgishgasha aralıq 

Aylanba tok orayınagi magnit maydan kernewliligi

 

 

H - magnit maydan kernewliligi, I - Tok kúshi, R - radius 

Solenoid magnit induksiyasi

 

 

B - magnit induksiyasi, μ - salıstırmalı magnit sińirgishlik, μ

0

 - magnit turaqlısı 

N - óramlar sani, I - Tok kúshi, l - solenoid uzınlıǵı 

Solenoid magnit maydan kernewliligi 

 

 

H - magnit maydan kernewliligi, N - óramlar sani, I - Tok kúshi  

l - solenoid uzınlıǵı 

Magnit aǵımi hám múyesh

 

 

Φ - magnit aǵımi, B - magnit induksiyasi, S – beti, α - múyesh 

Magnit aǵımi 

 

 

Φ - magnit aǵımi, B - magnit induksiyasi, S - beti  

Amper kúshi

 

 

F – kúsh, I - Tok kúshi, l - ótkizgish uzınlıǵı, B - magnit induksiyasi, α - múyesh 

Magnit induksiyasi i Amper kúshi

 

3 

 

 

B - magnit induksiyasi, F_maks - maksimal Amper kúshi, I - Tok kúshi, l - 

ótkizgish uzınlıǵı 

Lorens kúshi

 

 

F – kúsh, q – zaryad, v – tezlik, B - magnit induksiyasi, α - múyesh 

Lorens kúshi hám Amper kúshi

 

 

F_L - Lorens kúshi, F_A - Amper kúshi, N - Erkin elektr zaryadlari sani 

E

lektromagnit maydan kúshi

 

 

F – kúsh, q – zaryad, E - Elektr maydan, v – tezlik, B - magnit induksiyasi, α - 

múyesh 

Magnit maydandagi bóleksheniń háreket radiusinom pole

 

 

r – radius, m – massa, v – tezlik, q – zaryad, B - magnit induksiyasi 

Zaryadlangan bóleksheniń magnit maydandagi aylanıw dáwiri

 

 

T - dáwir aylanıw, m – massa, q – zaryad, B - magnit induksiyasi

1-másele

1

: Ózinen I tok ótkizip atırǵan eki tuwrı ótkizigishler bir birinen r aralıqta 

F  kúsh  penen  tásirleshedi.  Toklardı  4I  ga  ashirip,  olar  arasındaǵı  aralıqtı  r/6 ga 

keltirilse, ótkizigishler arasındaǵı óz-ara tásir kúshi qanshaǵa teń boladı? 

 Sheshiliwi: 

 

 

 

2-másele

2

:  Protonlardan  ibarat  kosmoslıq  nurlar  Jerge  tárepi  5.00x10  m/s  tezlik 

penen háreketlenip 1.70x10

-16

  N  magnit  kúshleriniń  tásirin  sezedi.  Eger  protonlar 

                         

1

 http://www.solvephysics.com/magnetism_problem1.shtml 

2

 

Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege  830

. 

4 

 

tezligi  baǵıtı  menen  maydan  baǵıtı  arasındaǵı  múyesh  45°  ti  qurasa,  magnit 

kúshleri qanga teń boladı?  

3-másele

3

.  5  A  tok  óta  atırǵan  sheksiz  uzun  ótkizgishdan  2  sm  uzaqlıqtaǵı 

noqattaǵı magnit maydan kernewliligi qanshaǵa teń boladı? 

4-másele

4

:  Protonniń  háreket  tezligi  7.50x10  m/s  hám  magnit  maydanga  tik 

baǵıtlanǵan.  Maydan  protondı  iymeklik  radiusi  0,800  m  bolǵan  traektoriya 

háreketleniwge májbir etedi. Maydan kernewliligi qanshaǵa teń?  

5-másele

5

: Induksiyasi 1,25 T bolǵan magnit maydanda 4.00x10

3

 m/s tezlik penen 

háreketlenip  atırǵan  elektronǵa  1.40x10

-16 

N  kúsh  tásir  etedi.  Elektron  háreket 

baǵıtı menen magnit maydan baǵıtı arasındaǵı múyesh qanday boladı? 

 

Tapsırmalar 

 6-másele

6

: (a) Ózinen 1000 A tok ótkizip atırǵan liniya simi induksiyasi 5.00x10

-5

 

bolǵan Jer magnit maydanında 30,0° múyesh astında jaylasqan. Liniyaniń hár 100 

m bólimiga tásir etiwshi kúshti tabıń. 

7-másele

7

:  1  A  tok  ótip  atırǵan,  radiusi  1  sm  bolǵan  sheńberlik  sim  óramı 

orayındaǵı magnit maydanı kernewliligi tabılsın.  

8-másele

8

: V.S. Volkenshteyn. Um.fiz. kursidan masalalar toplami.11-3 . 

9-másele

9

: V.S. Volkenshteyn. Um.fiz. kursidan masalalar toplami.11-7. 

10-másele

10

: V.S. Volkenshteyn. Um.fiz. kursidan masalalar toplami.11-9. 

 

                         

3

  

В.С. Волькенштейн. "Сборник задач по общему курсу физики".  11-1 задача.

 

 

4

 

Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege  830

. 

5

 

Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege  830

. 

6

   Dr. Kim Dirks (New Zealand); Dr. Manjula Sharma ( Australia) Colleje physics. pege  831

. 

7

 

В.С. Волькенштейн. "Сборник задач по общему курсу физики".  11-2 задача.

 

8

 

В.С. Волькенштейн. "Сборник задач по общему курсу физики".  11-3 задача.

 

9

 

В.С. Волькенштейн. "Сборник задач по общему курсу физики".  11-7 задача.

 

10

 

В.С. Волькенштейн. "Сборник задач по общему курсу физики".  11-9 задача.