Mashg’ulot turi Ajratilgan soat

Kasrlarning turlari

1. 
   Maxrajidan surati kichik bo‘lgan kasrlarni to‘g‘ri kasr deyiladi. Misol: , va hokazolar to‘g‘ri kasrlardir.
   
2. 
   Surati maxrajidan katta bo‘lgan kasrlarni noto‘g‘ri kasr deyiladi. Misol: , , va hokazolar noto‘g‘ri kasrlardir.
   

Noto‘g‘ri kasrning surati maxrajidan katta bo‘ladi.
Suratidagi son bir jismni yoki bir butun sonni maxrajida qancha bo‘lsa, shuncha bo‘lakka bo‘lgandagi bo‘laklardan nechta olinganini ko‘rsatadi.
Misol: kasrni olaylik, bu kasr nimani ko‘rsatadi?
Bu kasr, masalan, har bir olmani 4 bo‘lakka bo‘lsak, shunday bo‘laklardan 12 dona bor ekanini bildiradi.

3. 
   Aralash kasr.
   

Butun son bilan kasr sonning yig‘indisini aralash kasr deyiladi. Misol: 5 + va 4 + va hokazo. Bularni qisqacha 5 va 4 shaklda yoziladi va 5 butun 8 dan 3; 4 butun 7 dan 2 deb o‘qiladi.
Aralash kasrni noto‘g‘ri kasrga aylantirish uchun, butun sonni kasrning maxrajiga ko‘paytirib, natijasini suratiga qo‘shib, surat qilib yozamiz: maxrajini esa o‘z holicha yozamiz.
Misol: 5 = =
Surati bilan maxraji teng bo‘lgan kasrni bir butun deyish mumkin yoki aksincha bir butun sonni surati bilan maxraji teng bo‘lgan har qanday kasrga almashtirish mumkin.
Misol: = 1 yoki 1 = , va hokazo.

Kasrning xossalari

Kasrning maxrajini necha marta orttirsak, kasrning qiymati shuncha marta kichiklashadi. Kasrni qisqartirish degan so‘z kasrning qiymatini o‘zgartirmay, sonlarini bir necha marta kichraytirib yozish demakdir. Boshqacha aytganda kasrning suratini va maxrajini (bo‘ladigan bo‘lsa) bir xil songa bo‘lib yozish degan so‘zdir.
Misol: = ; = va hokazo.
Kasrning surati va maxrajini bir xil songa ko‘paytirilsa, uning qiymati o‘zgarmaydi. = x =