Mashina va mexanizmlar xavfsizligi fanidan


Download 0.9 Mb.
Sana10.12.2020
Hajmi0.9 Mb.
#162818
Bog'liq
Sanoat xavfsizligini ekspertizasi



Дорога

Mashina va mexanizmlar xavfsizligi fanidan

Mustaqil ish



Аннотация

Sanoat xavfsizligini ekspertizasi.

Aвтор: Xoshimov Umriddin

Kypc: 4





Sanoat xavfsizligini ekspertizasi.
Reja:

  1. Sanoat xavfsizligini ekspertizasi.

  2. O‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining qarori

  3. “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi boshlig‘ining buyrug‘i


Sanoat xavfsizligini ekspertizasi

Katta hajmdagi ish xavfsizligi sanoat korxonalari boshqa narsalar qatori, o'z vaqtida tekshiruv orqali taqdim etiladi. Regulyatsiya chastotasi sanoat xavfsizligi ekspertizasi Rostexnadzorning 538-sonli buyrug'i bilan o'rnatiladi. Ushbu hujjat ob'ektning turiga qarab, ular amalga oshirilganligiga qarab, keyingi so'rovlarni o'tkazish vaqtini belgilaydi. 116-FZ-sonli qonunga binoan quyidagi toifadagi ob'ektlar xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarida (HIF) ekspertizadan o'tkazilishi kerak:



  • ob'ektni texnik qayta jihozlash, konservatsiya qilish yoki to'liq tugatish uchun loyiha hujjatlari;

  • taqdim etilgan boshqa hujjatlar amaldagi qonunchilikmasalan, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi;

  • ishlab chiqarish tsiklida ishlatiladigan binolar, inshootlar va inshootlar;

  • ishlatilgan texnika va texnologiya.

Uskunani tekshirish chastotasi

Ishlab chiqarishda ishlatiladigan texnika va uskunalarni ekspertizadan o'tkazish muddati 538-son buyrug'ining I bo'limi bilan belgilanadi. Shunday qilib, ushbu bandning 6-bandida normativ hujjat ma'lum bir jihozni tadqiq qilish uchun sabablarning to'liq ro'yxati ko'rsatilgan. Boshqa sabablar qatorida foydalanishga topshirilgan kundan boshlab yigirma yil o'tishi haqida ham ma'lumot bor. Ushbu holat ishlab chiqaruvchi operatsion yoki texnik hujjatlar boshqa qayta ko'rib chiqish muddati ko'rsatilmagan. Bu muddatdan ko'p yoki kam bo'lishi mumkin. Bunday holda, keyingi ekspertizani o'tkazish muddati ishlab chiqaruvchining talablariga muvofiq belgilanadi. Ushbu shartga rioya qilish korxonada zarur bo'lgan sanoat xavfsizligi darajasiga, shu jumladan kranlar va boshqa maxsus jihozlarning xavfsizligiga erishish uchun majburiydir.

Bino va inshootlar uchun ekspertizaning chastotasi 538-son buyrug'ining 7-bandi qoidalari bilan belgilanadi. Normativ hujjatning ushbu bo'limi quyidagi tuzilmalar ekspertizasini o'tkazish zarurligini ko'rsatadi:


  • loyiha hujjatlarida belgilangan standart xizmat muddati tugashi;

  • oldingi ekspertiza jarayonida aniqlangan xavfsiz ishlash muddati tugashi;

  • yo'qotish kabi maxsus holatlar loyiha hujjatlari yoki ob'ektdagi baxtsiz hodisa.

Shunday qilib, barcha hollarda, bunday tekshiruvning chastotasini belgilashda bino uchun mavjud hujjatlarning ko'rsatmalariga amal qilish kerak.

Binolarning sanoat xavfsizligi ekspertizasining chastotasi

Shuningdek, sanoat xavfsizligi ekspertizasi vaqtiga e'tibor qaratish lozim, chunki EPBning o'z vaqtida bajarilishi ham bunga bog'liq. Ba'zi tashkilotlar uzoq vaqt davomida xulosa qilishlari va faqat 3 oydan so'ng chiqarishi mumkin, ushbu tashkilot mutaxassislarining ishiga e'tibor bering. Fasllar ham ta'sir qilishi mumkin, masalan, er osti koni neft quvuri qismini faqat qishda ekspertizadan o'tkazish yaxshiroqdir. Va mutaxassislarning vakolatiga e'tibor bering, chunki bu ish va ekspertiza sifatiga ta'sir qiladi. Rostexnadzor xulosani reestrga kiritish uchun taxminan 5 kun kerak.

Xavfli ishlab chiqarish ob'ektida turli xil binolar va inshootlar joylashishi mumkin. Ular materiallarni saqlash, texnologik jarayonlarni amalga oshirish va boshqa maqsadlarda foydalaniladi.

Ushbu binolarning barchasi xavfsizlik qoidalariga muvofiq ishlashi kerak. Buning to'g'riligi binolar va inshootlarning sanoat xavfsizligi ekspertizasi bilan belgilanadi, bu yuqorida aytib o'tilgan inshootlarni har tomonlama tekshirishni, shuningdek ular uchun hujjatlarni o'rganishni o'z ichiga oladi.



Bino va inshootlarni ekspertizadan o'tkazishning maqsadi va vazifalari

Amalga oshirilayotgan chora-tadbirlarning asosiy maqsadi kelajakda HIFlarga tegishli binolarni avariya xavfisiz boshqarish mumkinmi yoki yo'qligini aniqlashdir. Buning uchun quyidagi vazifalar hal qilinmoqda:



  • ushbu konstruktsiyalarning yuk ko'tarish qobiliyatini va aşınma darajasini aniqlash;

  • uzoq vaqt xizmat qilgan binolarning xususiyatlari qanchalik o'zgarganligini ochib berish;

  • barcha turdagi nuqsonlar va shikastlanishlar uchun tuzilmalarni tekshirish;

  • nomlangan narsalarning qoldiq muddatini hisoblash.

Binolar va inshootlarning EPB qachon bo'ladi

Ushbu protsedura zarurati quyidagi hollarda paydo bo'ladi:



  • Binoning xizmat qilish muddati tugagan. Ba'zan bu dizayn hujjatlarida ko'rsatilgan.

  • Xizmat muddati haqida ma'lumot yo'q. Loyihalash tashkilotlari har doim ham bino qancha davom etishini aniqlashni o'z zimmalariga olmaydi. Buning sababi shundaki, ular uni qurish jarayonini nazorat qila olmaydilar.

  • Amaldagi tuzilish uchun dizayn hujjatlari yo'qligi. Bu erda binolar va inshootlarning sanoat xavfsizligini ekspertizadan o'tkazish maqsadga muvofiqligi to'g'risida shubha yo'q.

  • Agar inshootlarga jiddiy shikast etkazish uning oqibatiga aylangan bo'lsa, baxtsiz hodisa.

  • Binolarning haddan tashqari deformatsiyasi.

  • Ilgari o'tkazilgan ekspertiza tomonidan belgilangan o'rnatilgan ob'ektlarning xavfsiz ishlash muddati tugaydi.

  • Agar binoga egalik qiluvchi tashkilot uning haqiqiy holati va uning ishlashi qanchalik xavfsizligini bilishni istasa (in.) ushbu holatda xulosa RTNda ro'yxatdan o'tmasdan amalga oshiriladi).

EPB ZiS natijasi

Ushbu protsedura ixtisoslashtirilgan tashkilot xodimlari tomonidan federal qoidalar va qoidalarga asoslanib amalga oshiriladi. Kerakli hujjatlarni o'rganib chiqib, tuzilmalarni batafsil ekspertizadan o'tkazgandan so'ng, mutaxassislar xulosalar bilan xulosa qilishadi. Bu binoning xavfsiz ishlashini davom ettirishi mumkinmi yoki yo'qligini ko'rsatadi.

Keyingi bosqich - bu mutaxassislarning imzosi bilan xulosa va muhr reestrda qayd etilgan. Murojaat qiling nazorat qiluvchi organlar ekspertiza uchun taqdim etilgan ob'ektlar joylashgan joyda buyurtmachi yoki ekspert tashkilotining xodimlari mumkin.

Tashkilot sanoat xavfsizligi ekspertizasini bila turib yolg'on xulosa bergani uchun prokuratura bilan bahslashadi

1. Sanoat xavfsizligi ekspertizasi quyidagilarga bog'liq:

konservatsiya, xavfli moddalarni yo'q qilish bo'yicha hujjatlar ishlab chiqarish ob'ekti;

Belgilangan hujjatlar ushbu ob'ektning loyihalash hujjatlariga kiritilmagan taqdirda, xavfli ishlab chiqarish ob'ektini texnik qayta jihozlash bo'yicha hujjatlar, qonun hujjatlariga muvofiq ekspertizadan o'tkazilishi shart. shaharsozlik faoliyati;

Ushbu moddaning 7-moddasida belgilangan hollarda xavfli ishlab chiqarish ob'ektida ishlatiladigan texnik qurilmalar Federal qonun;

texnologik jarayonlarni amalga oshirish, xom ashyo yoki mahsulotlarni saqlash, odamlar va tovarlarning harakatlanishi, avariyalarni lokalizatsiya qilish va oqibatlarini bartaraf etish uchun mo'ljallangan xavfli ishlab chiqarish ob'ektidagi binolar va inshootlar;

texnik qayta jihozlash uchun hujjatlarning bir qismi sifatida ishlab chiqilgan sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi (agar belgilangan hujjatlar shaharsozlik to'g'risidagi qonun hujjatlariga muvofiq ekspertizadan o'tkazilishi kerak bo'lgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektining loyiha hujjatlariga kiritilmagan bo'lsa), konservatsiya, xavfli ishlab chiqarish ob'ektini tugatish yoki yangi ishlab chiqilgan deklaratsiya sanoat xavfsizligi;

xavfli ishlab chiqarish ob'ekti xavfsizligini asoslash, shuningdek xavfli ishlab chiqarish ob'ekti xavfsizligi asosiga kiritilgan o'zgarishlar.

2. Sanoat xavfsizligi ekspertizasi ushbu ekspertizani o'tkazish uchun litsenziyaga ega bo'lgan tashkilot tomonidan uning mijozi hisobidan amalga oshiriladi.

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish uchun litsenziyaga ega bo'lgan tashkilotga monopoliyaga qarshi qonun hujjatlariga muvofiq ushbu ekspertizani unga tegishli bo'lgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektiga yoki u bilan bir xil shaxslarga tegishli shaxslarga nisbatan o'tkazish taqiqlanadi. Rossiya Federatsiyasi... Ushbu talabni buzgan holda tayyorlangan sanoat xavfsizligi bo'yicha ekspert xulosasi ushbu Federal qonun bilan belgilangan maqsadlarda ishlatilishi mumkin emas.

(oldingi nashrdagi matnga qarang)

3. Sanoat xavfsizligini ekspertiza qilish sanoat xavfsizligi sohasidagi federal normalar va qoidalarda belgilangan tartibda, fan va texnikaning zamonaviy yutuqlaridan foydalangan holda olib borilgan tadqiqotlarning mustaqilligi, ob'ektivligi, har tomonlama va to'liqligi tamoyillari asosida amalga oshiriladi.

(oldingi nashrdagi matnga qarang)

4. Sanoat xavfsizligi ekspertizasining natijasi xulosa bo'lib, unga sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazgan tashkilot rahbari va ushbu ekspertizada qatnashgan mutaxassis yoki sanoat xavfsizligi mutaxassislari imzo chekishadi. Sanoat xavfsizligi ekspertizasi hisobotini rasmiylashtirishga qo'yiladigan talablar sanoat xavfsizligi sohasidagi federal qoidalar va qoidalar bilan belgilanadi.

(oldingi nashrdagi matnga qarang)

5. Sanoat xavfsizligi ekspertizasining xulosasi uning buyurtmachisi tomonidan federal organga taqdim etiladi ijro etuvchi hokimiyat sanoat xavfsizligi sohasida yoki uning hududiy organ, ushbu xulosani olingan kundan boshlab besh ish kuni ichida sanoat xavfsizligi ekspertizasi hisobotlari reestriga kiritadi. Sanoat xavfsizligi ekspertizasining xulosasi ushbu Federal qonunda belgilangan maqsadlarda, faqat sanoat xavfsizligi sohasidagi federal ijroiya organi yoki uning hududiy organi tomonidan sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosalari reestriga kiritilgan kundan boshlab foydalanish mumkin.

(oldingi nashrdagi matnga qarang)

6. Ushbu Federal Qonunning maqsadlari uchun sanoat xavfsizligi ekspertizasining ataylab yolg'on xulosasi ushbu ekspertizani o'tkazmasdan yoki undan keyin tayyorlangan, ammo sanoat xavfsizligi sohasidagi mutaxassisga yoki mutaxassislarga taqdim etilgan va sanoat xavfsizligi ekspertizasi vaqtida ko'rib chiqilgan materiallar mazmuniga aniq zid bo'lgan xulosani anglatadi; yoki xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarida ishlatiladigan texnik qurilmalarning haqiqiy holati, sanoat xavfsizligi ekspertizasi ob'ektlari bo'lgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridagi binolar va inshootlar.

Sanoat xavfsizligi ekspertizasining bila turib yolg'on deb topilgan xulosasi sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosalari reestridan chiqarib tashlanadi.

(oldingi nashrdagi matnga qarang)

7. Sanoat xavfsizligi bo'yicha ekspertiza xulosalari reestrini yuritish ma'muriy qoidalarga muvofiq sanoat xavfsizligi sohasidagi federal ijro etuvchi organ tomonidan amalga oshiriladi.

8. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazadigan tashkilot rahbari:

sanoat xavfsizligi sohasidagi federal qoidalar va qoidalarda belgilangan tartibda sanoat xavfsizligi ekspertizasini tashkil etish;

sanoat xavfsizligi mutaxassislari tomonidan sanoat xavfsizligi ekspertizasi o'tkazilishini ta'minlash;

Binolarning xavfsizligini sanoat ekspertizasi ularning texnik holatini va binolarning sanoat va ishlab chiqarish me'yorlariga qay darajada mos kelishini aniqlash maqsadida amalga oshiriladi. texnik xavfsizlik bino. Ta'mirlash, kapital ta'mirlash yoki mustahkamlashni talab qiladigan turli xil binolar soni yildan-yilga ko'payib bormoqda. Hujjatlarni ko'rib chiqayotganda, aksariyat hollarda ularning barchasi yaqinda qurilgan ekan.

Sanoat binolari xavfsizligini aniqlash uchun ekspertiza zarur texnik holat ob'ekt va uning sanoat va texnik qurilish qoidalariga muvofiqligi. Axir, kapital ta'mirlashni yoki mustahkamlashni talab qiladigan bino va inshootlar soni yil sayin ko'payib bormoqda.

Bunday imtihonni o'tkazish uchun yaxshi sabablar zarur:


  • loyiha hujjatlariga binoan binoning ekspluatatsiya liniyasining oxiri;

Eslatma: inspektorning iltimosiga binoan bino egalari har doim ham binoni foydalanishga topshirish to'g'risidagi hujjatlarni taqdim eta olmaydilar. Ammo ular tarkibida bino yoki inshootning ishlash liniyasining tugashi haqidagi ma'lumotlar mavjud.

  • loyiha hujjatlari yo'qligi yoki bunday hujjatlarda bino ishlatilishi mumkin bo'lgan muddatlarning yo'qligi;

  • binoning deformatsiyasi, ayniqsa tabiiy ofatlardan keyin;

  • binoni ishlatadigan tashkilotning binoning texnik holatini tekshirish istagi. Ushbu element keng tarqalgan emas. Vijdonsiz ishlab chiquvchilar shaxsiy manfaatlari uchun odamlar hayotini xavf ostiga qo'yishda davom etishga tayyor. Asosan, operatsion tashkilotlar murojaat qiladilar, bu erda nuqsonlar "ko'z bilan" ko'rinadi va tuzilish favqulodda holatidadir.

Ekspertizani o'tkazish uchun asoslarning to'liq ro'yxati 116-FZ "Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining sanoat xavfsizligi to'g'risida" Federal qonunida joylashgan bo'lib, batafsilroq tartib "Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish qoidalari" FNiP qoidalarida tavsiflangan.

Nima uchun inshoot (bino) ekspertizasi o'tkaziladi

Binoning xavfsizligi bo'yicha ekspert xulosasi binoda mavjud bo'lgan qancha nuqsonlar mavjudligini baholash uchun amalga oshiriladi va natijada ta'mirlash, puxta ta'mirlash yoki rekonstruktsiya qilish zarurligi to'g'risida qarorlar qabul qilinadi.

Birinchi qadam - qo'llab-quvvatlovchi inshootlarning holatini va ulardan keyingi foydalanish imkoniyatlarini baholash, keyin binolar va boshqa qurilish inshootlarining xavfsizligi ekspertizasi o'tkaziladi. Bunday tadbirlar majmuasi FNiP deb nomlanadi.

Xavfsizlik ekspertizasi nafaqat binoning holatini aniqlashga yordam beradi, balki:


  • burilishlarni, deformatsiyalarni aniqlash. qo'llab-quvvatlovchi tuzilmalar holatining yo'q qilinishi va boshqa og'ishlari. Axir, agar qo'llab-quvvatlovchi inshootlarni ta'mirlash mumkin bo'lmasa, kelajakda binoni buzish kerak bo'ladi;

  • bino (inshoot) ning eskirish darajasini aniqlash;

  • boshqa qurilish inshootlarining eskirganligini aniqlash;

  • inshootlarning yaroqliligi ishonchliligini hisoblash;

  • ma'lumotlar va hisob-kitoblarga asoslanib, binoning ishlash muddatini uzaytirish bo'yicha malakali tavsiyalarni oling.

EPB bosqichlari

  • bino uchun zarur hujjatlarni tayyorlash;

  • ob'ektning alohida qismlari (tomi, poydevori va boshqalar) ekspertizasini o'tkazish;

  • ob'ektdagi nuqsonlarni aniqlash va ekspertizani hujjatlashtirish

  • barcha nosozliklar va nuqsonlarni tuzatishni hisobga olgan holda binolarni va inshootlarni qayta tekshirish (agar kerak bo'lsa);

  • binoni ta'mirlash va modernizatsiya qilish bo'yicha yakuniy xulosa va tavsiyalarni bajarish

Sanoat ekspertizasining texnik xulosasi

Barcha natijalarni olgandan so'ng, texnik xulosa tuziladi, unda quyidagilar ko'rsatilgan:

  • xulosada ko'rsatilgan, shu jumladan binolar va inshootlarda nuqsonlarni aniqlashda ko'rsatilgan me'yoriy-huquqiy baza;

  • o'rganilayotgan binoning batafsil tavsifi (qurilgan yili, maqsadi, materiallari va konstruktsiyalarining xususiyatlari);

  • tadqiqot davomida topilgan nuqsonlar, nosozliklarning batafsil tavsifi, ularni yo'q qilish bo'yicha tavsiyalar;

  • tuzilmalar va materiallarning mustahkamligini haqiqiy baholash va uni loyiha hujjatlari bilan taqqoslash;

  • inshootlar maydonining portlashga chidamliligiga muvofiqligini baholash;

  • grafik va foto materiallar;

  • xulosalar;

  • binolar xavfsizligini tiklash bo'yicha tavsiyalar.

Amalga oshirilgan ishlar natijalari va binoning qurilish me'yorlariga mos kelmasligi yoki ularga mos kelmasligi to'g'risidagi xulosalar ekspert xulosasida belgilanadi. Ushbu hujjat Rostexnadzorda ro'yxatdan o'tkazilishi kerak. Shunday qilib, salbiy xulosa bilan egasi qurilish qoidalarini e'tiborsiz qoldirishi qiyinroq bo'ladi.

Sanoat xavfsizligi sohasidagi federal normalar va qoidalar "Sanoat xavfsizligini ekspertizadan o'tkazish qoidalari"



Rossiya Federatsiyasi Adliya vazirligida 2013 yil 26 dekabrda ro'yxatdan o'tkazilgan, ro'yxatdan o'tish raqami 30855

2013 yil 14 noyabrdagi 538-sonli Atrof-muhit, texnologik va yadro nazorati federal xizmati tomonidan tasdiqlangan



I. Umumiy qoidalar:

1. Sanoat xavfsizligi sohasidagi ushbu federal normalar va qoidalar 1997 yil 21 iyuldagi 116-FZ-sonli "Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining sanoat xavfsizligi to'g'risida" Federal qonuniga muvofiq ishlab chiqilgan (Rossiya Federatsiyasi Qonunchiligi, 1997 y., 30-son, 3588-modda; 2000 , № 33, 3348-modda; 2003 yil, № 2, 167-modda; 2004 yil, № 35, 3607-modda; 2005 yil, № 19, 1752-modda; 2006 yil, 52-son, 5498-modda; 2009 yil, 1-modda. .17; № 1, 21-modda; № 52, 6450-modda; 2010 y., 30-son, 4002-modda; 31-son, 4195-modda, 4196-modda; 2011 yil, 27-son, 3880-modda; 30-son, maqola .4590, 4591-modda, 4596-modda; 49-modda, 7015-modda, 7025-modda; 2012-yil, 26-son, 3446-modda; 2013-yil, 9-son, 874-modda; 27-son, 3478-modda).

2. "Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish qoidalari" (keyingi o'rinlarda Qoidalar) sanoat xavfsizligi sohasidagi federal normalar va qoidalar sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish tartibini (keyingi o'rinlarda ekspertiza deb yuritiladi), ekspert xulosasini tuzish talablarini va sanoat xavfsizligi sohasidagi mutaxassislarga qo'yiladigan talablarni (keyingi o'rinlarda) belgilaydi. mutaxassislar).

3. Qoidalar "Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining sanoat xavfsizligi to'g'risida" 1997 yil 21 iyuldagi 116-FZ-sonli Federal qonunining 13-moddasi 1-bandida nazarda tutilgan ob'ektlarni ekspertizadan o'tkazishda qo'llaniladi (keyingi o'rinlarda - ekspertiza ob'ektlari).

4. Majburiy sug'urta shartnomasini tuzishda xavfli ob'ektni ekspertizadan o'tkazishda yoki uning amal qilish muddati davomida avariya natijasida etkazilgan zararni baholash uchun qoidalar qo'llanilmaydi. xavfli ob'ekt, qurbonlarning mumkin bo'lgan maksimal soni va (yoki) xavfli ob'ektning xavfsizlik darajasi.

5. Ekspertiza o'tkazish uchun asos Rossiya Federatsiyasining sanoat xavfsizligi sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarining ekspertizaga qo'yiladigan talablarni belgilaydigan qoidalari hisoblanadi.

6. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektida ishlatiladigan texnik qurilma ekspertizadan o'tkazilishi kerak (agar texnik reglamentda ushbu qurilmaning muvofiqligini baholashning boshqa shakli belgilanmagan bo'lsa) majburiy talablar):

- xavfli ishlab chiqarish ob'ektida ishlatishdan oldin;


- xizmat muddati tugashi yoki tsikllar soni oshib ketganda
- uning ishlab chiqaruvchisi tomonidan o'rnatilgan bunday texnik qurilmaning yuklari;
- texnik hujjatlarda bunday texnik qurilmaning ishlash muddati to'g'risidagi ma'lumotlar bo'lmasa, agar uning haqiqiy ishlash muddati oshib ketgan bo'lsa
yigirma yil;
- loyihani o'zgartirish, bunday texnik qurilmaning qo'llab-quvvatlovchi elementlari materialini almashtirish yoki xavfli ishlab chiqarish ob'ektidagi avariya yoki hodisadan keyin tiklashni tiklash bilan bog'liq ishlarni amalga oshirgandan so'ng, natijada bunday texnik qurilmaga zarar etkazilgan.

7. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektidagi texnologik jarayonlarni amalga oshirish, xom ashyo yoki mahsulotlarni saqlash, odamlar va tovarlarning harakatlanishi, avariyalarni lokalizatsiya qilish va oqibatlarini bartaraf etish uchun mo'ljallangan binolar va inshootlar ekspertizadan o'tkaziladi:

- loyiha hujjatlari bilan belgilangan bino yoki inshootning ishlash muddati tugagan taqdirda;
- loyiha hujjatlari bo'lmagan taqdirda yoki loyiha hujjatlarida bino yoki inshootning ishlash muddati to'g'risidagi ma'lumotlar yo'q bo'lganda;
- xavfli binolarda sodir bo'lgan avariyadan so'ng, ushbu binolar va inshootlarning qo'llab-quvvatlovchi inshootlari shikastlangan;
- ekspertiza xulosalarida belgilangan xavfsiz ishlash muddatlari tugaganidan keyin;
- bino yoki inshootning ortiqcha deformatsiyalari yuz berganda.

Texnologik jarayonlarni amalga oshirish, xom ashyo yoki mahsulotlarni saqlash, odamlar va tovarlarning harakatlanishi, avariyalarning lokalizatsiyasi va oqibatlarini bartaraf etish uchun mo'ljallangan xavfli ishlab chiqarish ob'ektidagi binolar va inshootlarning ekspertizasi ushbu bino va inshootlarga tegishli sanoat xavfsizligi talablari mavjud bo'lganda amalga oshiriladi.

8. Davlatning mudofaasi va xavfsizligi manfaatlari uchun foydalaniladigan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarni ekspertizadan o'tkazish Rossiya Federatsiyasining mudofaa to'g'risidagi va davlat sirlarini himoya qilish to'g'risidagi qonun hujjatlari talablarini hisobga olgan holda amalga oshiriladi.

II. Mutaxassislarga qo'yiladigan talablar

9. Mutaxassis quyidagi talablarga javob berishi kerak:

- oliy ma'lumotga ega bo'lish;
- ekspertiza ob'ektiga mos keladigan sertifikatlashtirish sohasida sanoat xavfsizligi sohasida sertifikatlash;
- sanoat xavfsizligi talablarini tegishli sertifikatlashtirish sohasida kamida 5 yil ish tajribasi;
- Rossiya Federatsiyasining qonunchilik hujjatlari, normativ-huquqiy hujjatlari haqida ma'lumot, texnik hujjatlar ekspertiza ob'ektlari bilan bog'liq bo'lgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining ekspertizasi, sanoat xavfsizligi, ishlatilgan o'lchov asboblari, sinov uskunalari, texnik qurilmalarning texnik diagnostikasi usullari va binolar va inshootlarni tekshirish to'g'risida.

10. Ekspertga tashkilotga tegishli bo'lgan yoki boshqa qonuniy asosdagi xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarini ekspertizada ishtirok etishi taqiqlanadi mehnat munosabatlari u bilan.

Ekspertizada qatnashishga xalaqit beradigan yoki uning o'tkazilishining ushbu Qoidalarning 13-bandida belgilangan tamoyillariga rioya qilishiga yo'l qo'ymaydigan holatlardan xabardor bo'lgan ekspert ekspertizada ishtirok eta olmaydi.

11. Mutaxassislar:

- sanoat xavfsizligi ekspertizasi ob'ektlarining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini o'tkazish orqali aniqlash
sanoat xavfsizligi ekspertizasi uchun taqdim etilgan materiallarni va xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridagi binolar va inshootlarda ishlatiladigan texnik vositalarning haqiqiy holatini tahlil qilish, sanoat xavfsizligi ekspertizasi xulosasini tayyorlash va sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazadigan tashkilot rahbariga taqdim etish;
- ekspert xulosasining ob'ektivligi va asosliligini ta'minlash;
- ekspertiza uchun taqdim etilgan hujjatlarning xavfsizligi va ma'lumotlarning maxfiyligini ta'minlash.

12. Ekspert tashkilotlari va ekspertlarga qo'yiladigan qo'shimcha talablar, ularni akkreditatsiyadan o'tkazish, davlatning mudofaasi va xavfsizligi manfaatlari uchun foydalaniladigan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarning ekspertizasini o'tkazish tartibi Rossiya Federatsiyasining mudofaa va davlat sirlarini himoya qilish to'g'risidagi qonun hujjatlarining talablariga muvofiq belgilanadi.



III. Mutaxassislik

13. Ekspertiza ekspertiza ob'ektining unga qo'yilgan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini aniqlash maqsadida amalga oshiriladi va mustaqillik, xolislik, ilm-fan va texnikaning zamonaviy yutuqlaridan foydalangan holda olib borilayotgan tadqiqotlarning xolisligi, to'liqligi va tamoyillariga asoslanadi.

14. Ekspertizani o'tkazish muddati ekspertiza ob'ektining murakkabligi bilan belgilanadi, ammo ekspert tashkiloti ekspertiza buyurtmasidan (keyingi o'rinlarda buyurtmachi deb yuritiladi) ekspertiza shartnomasiga muvofiq zarur materiallar va hujjatlar to'plamini olgan paytdan boshlab uch oydan oshmasligi kerak.

15. Ekspertiza sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish uchun litsenziyaga ega tashkilotlar tomonidan buyurtmachining mablag'lari hisobidan shartnoma asosida amalga oshiriladi.

Yurisdiksiyasidagi tashkilotlar tomonidan ekspertiza o'tkazilgan taqdirda Federal xizmat atrof-muhit, texnologik va yadroviy nazorat bo'yicha, ekspertizaning qiymati 2012 yil 14 fevraldagi 97-sonli Federal Adliya vazirligi buyrug'i bilan tasdiqlangan (Adliya vazirligi tomonidan ro'yxatdan o'tkazilgan) Federal xavfsizlik xizmati buyrug'i bilan tasdiqlangan sanoat xavfsizligi ekspertizasi xizmatlarini taqdim etish uchun to'lov miqdorini aniqlash uslubiyatiga muvofiq belgilanadi. Rossiya Federatsiyasi 2012 yil 20 martda ro'yxatdan o'tgan № 23523; Federal ijroiya organlarining normativ hujjatlari Axborotnomasi, 2012 y., 21-son).

16. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish uchun litsenziyaga ega bo'lgan tashkilotga Rossiya Federatsiyasining monopoliyaga qarshi qonunchiligiga muvofiq unga tegishli bo'lgan yoki boshqa tarzda qonuniy ravishda tegishli bo'lgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlariga yoki u bilan bir xil guruhga mansub shaxslarga nisbatan ushbu ekspertizani o'tkazish taqiqlanadi va shuningdek, bunday xavfli ishlab chiqarish ob'ektlari bilan bog'liq bo'lgan boshqa ekspertiza ob'ektlariga nisbatan. Ushbu talabni buzgan holda tuzilgan ekspert xulosasidan Rossiya Federatsiyasi qonunchiligida belgilangan maqsadlarda foydalanish mumkin emas.

17. Ekspertiza o'tkazish uchun ekspertiza o'tkazadigan tashkilot rahbarining buyrug'i bilan ekspert yoki ekspertlar guruhi aniqlanadi. Ekspertlar guruhi tomonidan ekspertiza o'tkazilgan taqdirda, ko'rsatilgan buyruq natijalarni umumlashtirishni, ekspertizaning o'z vaqtida o'tkazilishini va ekspert xulosasini tayyorlashni ta'minlaydigan guruh rahbari (katta ekspert) ni belgilashi mumkin.

18. Ekspertlar guruhi tarkibiga ekspert tashkilotining tarkibida bo'lmagan mutaxassislar kiritilishi mumkin, agar ekspertiza o'tkazish uchun ularning maxsus bilimlari zarur bo'lsa va bunday ekspertlar ekspert tashkilotida mavjud bo'lmasa.

19. Ekspert tashkiloti ekspertizani quyidagidan boshlaydi:

- ekspertiza o'tkazish uchun zarur bo'lgan hujjatlarni shartnomaga muvofiq buyurtmachi tomonidan taqdim etish;


- texnik qurilmalarning namunalarini taqdim etish yoki mutaxassislarga xavfli ishlab chiqarish ob'ektida ishlatiladigan texnik qurilmalar, binolar va inshootlarga kirishni ta'minlash.

20. Buyurtmachi ekspertiza o'tkazayotgan mutaxassislarning iltimosiga binoan ularga nisbatan ekspertiza o'tkazilayotgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektlariga, texnik qurilmalarga, xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining binolari va inshootlariga kirishni ta'minlashi shart.

21. Ekspertiza davomida buyurtmachi tomonidan ekspertiza ob'ekti bilan bog'liq bo'lgan hujjatlarning to'liqligi va ishonchliligi aniqlanadi, xavfli ishlab chiqarish ob'ektlaridagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarning haqiqiy holati baholanadi.

Bino va inshootlarning haqiqiy holatini baholash uchun ular tekshiriladi.

Texnik qurilmalarning haqiqiy holatini baholash uchun texnik diagnostika, buzilmaydigan sinov yoki texnik vositalarni halokatli sinovlari quyidagi hollarda amalga oshiriladi:

- xizmat muddati tugaganidan keyin ekspertiza o'tkazishda yoki uning ishlab chiqaruvchisi tomonidan o'rnatilgan bunday texnik qurilmaning yuklanish davrlari soni oshib ketganda yoki bunday hujjatning ishlash muddati to'g'risidagi ma'lumotlar texnik hujjatlarda yo'q bo'lganda, agar uning haqiqiy ishlash muddati yigirma yildan oshsa;


- xavfli ishlab chiqarish ob'ektidagi avariya yoki hodisadan keyin restavratsiya ta'mirlarini o'tkazgandan so'ng ekspertiza o'tkazishda, natijada bunday texnik qurilmaga zarar etkazilgan;
- agar mutaxassislar texnik qurilmani tekshirish paytida nuqsonlarni aniqlasa, ular strukturaning mustahkamligiga shubha tug'diradi yoki uning sababini aniqlash qiyin bo'lgan nuqsonlar;
- ekspertiza o'tkazadigan tashkilot rahbari tomonidan belgilanadigan boshqa hollarda.

22. Ekspert tashkiloti ko'rsatilgan ishlarni bajarish uchun zarur bo'lgan asbob-uskunalarga ega bo'lgan boshqa tashkilotlarni yoki shaxslarni texnik diagnostika, buzilmaydigan sinovlar, texnik vositalarni buzg'unchi sinovlarini o'tkazish, shuningdek binolar va inshootlarni tekshirishlarni o'tkazishga jalb qilishga haqlidir.

Buyurtmachida texnik diagnostika, binolar va inshootlarni tekshirish, buzilmaydigan sinovlar, halokatli sinovlar bo'yicha mutaxassislar mavjud bo'lib, ularning malakasi darajasi ayrim turlari ish, keyin ushbu ishlarni bajarishda buyurtmachi mutaxassislarining ma'lumotlarini jalb qilishga va ekspert xulosasini tuzishda ushbu mutaxassislar tomonidan bajarilgan ishlarning natijalarini hisobga olishga yo'l qo'yiladi. Bunday holda, ekspertiza xulosasida mijozning mutaxassislari tomonidan bajariladigan ishlarning turlari ko'rsatilishi kerak.

Ekspertizani o'tkazadigan tashkilot rahbari tashkilotlarning va ishda qatnashgan shaxslarning ish sifati va natijalari uchun javobgardir.

23. Texnik diagnostika, buzilmaydigan sinovlar, texnik qurilmalarni buzuvchi sinovlari, binolar va inshootlarni tekshirish natijalari bo'yicha ushbu ishlarning bajarilishi to'g'risida dalolatnoma tuziladi, u ularni o'tkazgan tashkilot rahbari yoki ekspertiza o'tkazayotgan tashkilot rahbari tomonidan imzolanadi va ekspertiza xulosasiga ilova qilinadi.

IV. Ekspert xulosasini rasmiylashtirish

24. Ekspertiza natijasi xulosa bo'lib, u ekspertiza o'tkazgan tashkilot rahbari va ekspertizada qatnashgan (qatnashgan) ekspert (ekspertlar) tomonidan imzolanadi, ekspert tashkilotining muhri bilan tasdiqlanadi va varaqlar soni ko'rsatilgan holda tikiladi.

25. Ekspert tashkiloti chiqarilgan ekspert xulosalarini ro'yxatdan o'tkazishni va ularning nusxalarini saqlashni ta'minlaydi.

26. Ekspert xulosasida quyidagilar mavjud:

1) ekspert xulosasi sarlavhasini ko'rsatadigan sarlavha sahifasi;
2) kirish qismi, shu jumladan:

- ekspertiza o'tkazish uchun asos;


- ekspert tashkiloti to'g'risidagi ma'lumotlar (tashkilot nomi, tashkilotning tashkiliy-huquqiy shakli, joylashgan joyi, telefon raqami, faks raqami, berilgan sanasi va sanoat xavfsizligi ekspertizasini o'tkazish uchun litsenziyaning raqami);
- mutaxassislar to'g'risidagi ma'lumotlar (ma'lumot, mutaxassislik bo'yicha ish tajribasi, bilimlarni sertifikatlash to'g'risidagi ma'lumotlar maxsus talablar normativ-huquqiy hujjatlar bilan belgilangan sanoat xavfsizligi);

3) ekspert xulosasining ta'siri qo'llaniladigan ekspertiza ob'ektlarining ro'yxati;


4) buyurtmachi haqidagi ma'lumotlar (tashkilot nomi, tashkilotning tashkiliy-huquqiy shakli, joylashgan manzili);
5) ekspertizaning maqsadi;
6) imtihon jarayonida ko'rib chiqilgan hujjatlar to'g'risidagi ma'lumotlar, ularning kodi, raqami, belgisi yoki identifikatsiyalash uchun zarur bo'lgan boshqa ko'rsatmalarga ega materiallar hajmini ko'rsatgan holda;
7) qisqacha tavsif va ekspertiza ob'ektining maqsadi;
8) ekspertiza natijalari sanoat xavfsizligi sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlarning qoidalariga havolalar bilan amalga oshirildi, unga muvofiq ekspertiza ob'ektining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi baholandi;
9) ekspert xulosasining xulosalari;
10) sanoat xavfsizligi sohasidagi normativ-huquqiy hujjatlar ro'yxati, texnik hujjatlar, sinov va imtihon sertifikatlari, ekspertizada foydalaniladigan texnik hisobotlar mavjud bo'lgan qo'shimchalar.

27. Ekspertiza xulosasida ekspertiza ob'ekti sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi to'g'risida quyidagi xulosalardan biri mavjud (sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi ekspertizasi va xavfli ishlab chiqarish ob'ektining xavfsizligi asoslari bundan mustasno):

1) ekspertiza ob'ekti sanoat xavfsizligi talablariga javob beradigan bo'lsa;
2) ekspertiza ob'ekti sanoat xavfsizligi talablariga to'liq mos kelmasa va hujjatlarga tegishli o'zgartirishlar kiritilishi yoki texnik qurilmalar yoki binolar va inshootlarga nisbatan tegishli choralar ko'rilishi sharti bilan qo'llanilishi mumkin (xulosada o'zgarishlar ko'rsatilgan, shundan so'ng hujjatlar sanoat xavfsizligi talablariga javob beradi) yoki texnik vositalar, binolar, inshootlar sanoat xavfsizligi talablariga muvofiq keladigan choralar);
3) ekspertiza ob'ekti sanoat xavfsizligi talablariga javob bermasa.

28. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarining texnik qurilmasi, binolari va inshootlarini ekspertizadan o'tkazish natijalari bo'yicha ekspertiza xulosasida qo'shimcha ravishda ekspertiza ob'ektining texnik holatini baholash va bashorat qilish bo'yicha hisob-kitob va tahliliy protseduralar, shu jumladan ekspertiza xulosalarida aks ettirilgan qoldiq resurs (xizmat ko'rsatish muddati) ni aniqlash kiradi. oxirgi muddat ekspertizaning ob'ektini yanada xavfsiz ishlashi, bu esa undan xavfsiz ishlashi shartlarini ko'rsatmoqda.

29. Sanoat xavfsizligi to'g'risidagi deklaratsiyani tekshirish natijalari bo'yicha ekspertiza xulosasida quyidagi xulosalar ko'rsatilgan:

- qo'llanilgan fizik-matematik modellarning asosliligi va avariya oqibatlarini hisoblash usullari va xavf ko'rsatkichlari to'g'risida;


- tavakkalchilikni tahlil qilish uchun amalga oshirilgan hisob-kitoblarning to'g'riligi va ishonchliligi, shuningdek yakuniy natijalarga ta'sir etuvchi omillarni hisobga olishning to'liqligi to'g'risida;
- qabul qilingan avariya stsenariylarini amalga oshirish ehtimoli va ushbu baxtsiz hodisalarning zararli omillarini xavfli ishlab chiqarish ob'ekti chegarasidan tashqarida chiqarish ehtimoli, shuningdek, zarar etkazuvchi omillarning aholi va boshqa ob'ektlarga ta'siri oqibatlari to'g'risida; atrof-muhit;
- xavfli ishlab chiqarish ob'ektiga ruxsatsiz shaxslarning kirib kelishini oldini olish bo'yicha chora-tadbirlarning etarliligi to'g'risida.

30. Xavfli ishlab chiqarish ob'ekti uchun xavfsizlik asoslari ekspertizasi yoki unga o'zgartirishlar kiritilganda ekspertiza xulosasida quyidagi natijalar ko'rsatiladi:

- xavfsizlik holatida berilgan ma'lumotlarning to'liqligi va ishonchliligini baholash;
- sanoat xavfsizligi sohasidagi me'yor va qoidalardan chetga chiqishni qoplash bo'yicha chora-tadbirlarning to'liqligi va etarliligini baholash;
- baxtsiz hodisalar xavfini baholash natijalarining asosliligini, shu jumladan qo'llanilgan fizik-matematik modellarning va tavakkalchilikni baholash uchun ishlatilgan hisoblash usullarining etarliligini, ushbu hisob-kitoblarning to'g'riligi va ishonchliligini, shuningdek yakuniy natijalarga ta'sir qiluvchi barcha omillarni hisobga olishning to'liqligini baholashni;
- zamonaviy ishlab chiqarish tajribasini hisobga olish, xavfsizlikni asoslashda xavfli ishlab chiqarish ob'ektlarini kapital ta'mirlash, konservatsiya va tugatish;
- xavfli holda ishlab chiqarilgan xavfli ishlab chiqarish ob'ektini ekspluatatsiya qilish, kapital ta'mirlash, konservatsiya qilish yoki tugatish bo'yicha talablarning to'liqligini baholash.

31. Xavfli ishlab chiqarish ob'ektining xavfsizligini asoslash ekspertizasining xulosasi quyidagi xulosalardan birini o'z ichiga oladi:

1) xavfli ishlab chiqarish ob'ektining xavfsizligi asoslari sanoat xavfsizligi talablariga javob beradi;
2) xavfli ishlab chiqarish ob'ektining xavfsizligi asoslari sanoat xavfsizligi talablariga mos kelmasa.

32. Ekspert xulosasi buyurtmachi tomonidan Rostexnadzorga (Rostexnadzorning hududiy organi) sanoat xavfsizligi bo'yicha ekspert xulosalari reestriga kiritish uchun taqdim etiladi.



O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI VAZIRLAR MAHKAMASINING

QARORI

SANOAT XAVFSIZLIGINI EKSPERTIZADAN O‘TKAZISH VA EKSPERTIZA XULOSASINI BERISH TARTIBI TO‘G‘RISIDAGI NIZOMNI TASDIQLASH HAQIDA

“Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonuniga muvofiq, shuningdek, xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligini ta’minlash, sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish tartibini belgilash maqsadida Vazirlar Mahkamasi qaror qiladi:

1. Sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish va ekspertiza xulosasini berish tartibi to‘g‘risidagi nizom 1-ilovaga muvofiq tasdiqlansin.

2. O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining 2-ilovaga muvofiq ayrim qarorlariga o‘zgartirishlar kiritilsin.

3. “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi manfaatdor vazirliklar va idoralar bilan birgalikda o‘zlari qabul qilgan qarorlarni bir oy muddatda ushbu qarorga muvofiqlashtirsinlar.

4. Mazkur qarorning bajarilishini nazorat qilish O‘zbekiston Respublikasi Bosh vazirining o‘rinbosari A.S. Sultanov va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi boshlig‘i B.V. Gulyamov zimmasiga yuklansin.



O‘zbekiston Respublikasining Bosh vaziri A. ARIPOV

Toshkent sh.,

2018-yil 2-oktabr,

784-son


Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 2-oktabrdagi 784-son qaroriga
1-ILOVA

Sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish va ekspertiza xulosasini berish tartibi to‘g‘risida

NIZOM

1-bob. Umumiy qoidalar

1. Ushbu Nizom sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish va ekspertiza xulosasini berish tartibini belgilaydi.



2. Mazkur Nizomda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:

akkreditatsiya attestati — akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlarining sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish faoliyatini amalga oshirish vakolatini tasdiqlaydigan rasmiy hujjat;

texnik qurilmalarni ekspluatatsiyadan chiqarish — xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan texnik qurilmalardan belgilangan maqsadda yanada foydalanish mumkin emasligi yoki maqsadga muvofiq emasligi qayd etiladigan voqea;

buyurtmachi — sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish uchun ariza bilan murojaat qilgan tashkilot;

sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish xulosasi — ekspertiza obyektining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi (nomuvofiqligi) to‘g‘risida asosli xulosalarni o‘z ichiga olgan hujjat;

xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash — xavfli ishlab chiqarish obyektlarini xavfli ishlab chiqarish obyektlari sifatida tan olish va keyinchalik ushbu obyektlardan foydalanuvchi tashkilotlarning xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya ro‘y bergan holatda boshqa shaxslar hayoti, salomatligi va (yoki) mulkiga hamda atrof-muhitga zarar yetkazilishi uchun fuqarolik javobgarligini sug‘urtalash maqsadida ushbu xavfli ishlab chiqarish obyektlarining belgilarini aniqlash (tan olish) tartib-taomili;

akkreditatsiya sohasi — ekspert tashkilotining faoliyat sohasi;

attestatsiya sohasi — sanoat xavfsizligi sohasidagi ekspert faoliyati sohasi;

binolar va inshootlarning texnik holatini tekshirish (keyingi o‘rinlarda tekshirish deb ataladi) — tekshiriladigan obyektning ishga layoqatliligini ifoda etadigan va undan keyinchalik foydalanish, rekonstruksiya qilish imkoniyatini yoki poydevor tuprog‘ini va qurilish konstruksiyalarini tuproq xususiyatlarining o‘zgarishi, tayanch konstruksiyalarning deformatsion shikastlanishi, nuqsonlarini hamda haqiqiy ko‘tarish qobiliyatini aniqlash yuzasidan tekshirishni o‘z ichiga oladigan qayta tiklash, kuchaytirish, ta’mirlash zaruratini belgilaydigan nazorat parametrlarining ahamiyatini belgilash hamda baholash kompleks tadbirlar;

ekspertiza obyektlari — xavfli ishlab chiqarish obyektidagi loyiha hujjatlari, texnika qurilmalari, binolar va inshootlar, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa hujjatlar;

xavfli ishlab chiqarish obyekti — “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 4-moddasida belgilangan korxonalar yoki ularning sexlari, uchastkalar, maydonchalar, shuningdek, boshqa ishlab chiqarish obyektlari;

xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi — shaxs va jamiyat hayotiy muhim manfaatlarining xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi avariyalar hamda hodisalardan va ularning oqibatlaridan himoyalanganlik holati;

sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi (keyingi o‘rinlarda vakolatli organ deb ataladi) — qonun hujjatlariga muvofiq sanoat xavfsizligi sohasini tartibga solish vakolati berilgan davlat boshqaruvi organi;

texnik diagnostika — xavfli ishlab chiqarish obyektidagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlar parametrlari rad etilishi mumkinligini prognoz qilish uchun ularning texnik holatini ifoda etuvchi belgilarni aniqlash va o‘rganish, shuningdek, normal ish rejimi buzilishining o‘z vaqtida oldini olish maqsadida ularning holatini eksperimental aniqlash uslublari hamda vositalarini ishlab chiqish;

xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan texnik qurilma (keyingi o‘rinlarda texnik qurilma deb ataladi) — xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan va ekspluatatsiya qilinishi xavfli ishlab chiqarish obyektida avariyaga yoki noxush hodisalarga olib kelishi mumkin bo‘lgan uskuna, qurilma va agregat;

sanoat xavfsizligi sohasidagi ekspert (keyingi o‘rinlarda ekspert deb ataladi) — ekspertizani amalga oshiruvchi attestatsiyadan o‘tkazilgan mutaxassis;

sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazish (keyingi o‘rinlarda ekspertizadan o‘tkazish deb ataladi) — ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;

ekspert tashkiloti — sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazadigan va belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan tashkilot.

3. Ushbu Nizomga muvofiq quyidagilar ekspertizadan o‘tkaziladi:

a) xavfli ishlab chiqarish obyektini qurish, kengaytirish, qayta qurish, texnik qayta jihozlash, konservatsiyalash va tugatishga doir loyiha hujjatlari;

b) xavfli ishlab chiqarish obyektida ushbu Nizomga 1-ilovaga* muvofiq ro‘yxat bo‘yicha qo‘llaniladigan texnik qurilmalar:

xizmat muddati tugaganligi bo‘yicha;

haqiqiy xizmat muddati yigirma yildan oshadigan bo‘lsa, texnik hujjatlarida bunday qurilmaning xizmat muddati haqida ma’lumotlar bo‘lmaganda;

konstruksiyani o‘zgartirish, bunday texnik qurilmaning ko‘tarib turuvchi elementlari materiallarini almashtirish bilan bog‘liq ishlar amalga oshirilgach yoki xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya yoki noxush hodisa tufayli texnik qurilma shikastlanganda qayta tiklash bo‘yicha ta’mirlash ishlaridan so‘ng;

ekspertiza xulosalarida belgilangan ekspluatatsiya muddati tugaganligi bo‘yicha;

qonun hujjatlariga muvofiq sanoat xavfsizligi sohasida alohida vakolatlarga ega vakolatli organ yoki davlatning boshqa organlarining mansabdor shaxsi tomonidan texnik qurilmaning xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya yuzaga kelishi xavfini keltirib chiqaradigan shikastlanishi yoki xususiyatlarining yo‘l qo‘yiladigan normalardan chetga chiqishi aniqlangan va bu boradagi ko‘rsatmalar belgilangan tartibda rasmiylashtirishgan holatda;

buyurtmachining tashabbusi bilan;

v) xavfli ishlab chiqarish obyektida texnologik jarayonlarni amalga oshirish, “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunining 4-moddasi 1-bandida nazarda tutilgan xavfli moddalarni saqlash uchun mo‘ljallangan binolar va inshootlar;

loyiha hujjati mavjud bo‘lmaganda yoki loyiha hujjatida binolar va inshootlardan foydalanish muddati haqida ma’lumotlar bo‘lmasa;

xavfli ishlab chiqarish obyektidagi binolar va inshootlarning ko‘tarib turuvchi konstruksiyalariga zarar yetkazishi mumkin bo‘lgan avariya yoki tabiiy hodisalardan so‘ng;

qonun hujjatlariga muvofiq sanoat xavfsizligi sohasida alohida vakolatlarga ega vakolatli organ yoki davlatning boshqa organlarining mansabdor shaxsi tomonidan texnik qurilmaning xavfli ishlab chiqarish obyektida avariya yuzaga kelishi xavfini keltirib chiqaradigan shikastlanishi yoki xususiyatlarining yo‘l qo‘yiladigan normalardan chetga chiqishi aniqlangan va bu boradagi ko‘rsatmalar belgilangan tartibda rasmiylashtirishgan holatda;

buyurtmachining tashabbusi bilan;

g) xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi deklaratsiyalari.

4. Xavfli ishlab chiqarish obyektlari ekspertiza doirasida qurilishi tugallangan obyekt foydalanishga qabul qilingandan so‘ng identifikatsiyalanadi.

5. Ekspertiza ekspert tashkilotlari tomonidan mazkur Nizom talablari, shuningdek, boshqa qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlarga muvofiq o‘tkaziladi.

6. Turli ekspertiza obyektlarini ekspertizadan o‘tkazishda inobatga olinishi kerak bo‘lgan talablar ekspertiza obyektlarining o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qarori bilan tasdiqlangan Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimi to‘g‘risidagi nizomga muvofiq vakolatli organ tomonidan belgilanadi.

7. Ekspertizani o‘tkazish sifati va natijalarining haqqoniyligi, shuningdek, ekspertiza natijalarini saqlash uchun javobgarlik ekspertizani o‘tkazgan ekspert tashkiloti zimmasiga yuklatiladi.

8. Ekspertiza ekspert tashkiloti va buyurtmachi o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida o‘tkaziladi.

9. Ekspertiza ilm-fan va texnikaning zamonaviy yutuqlaridan foydalangan holda amalga oshiriladigan tadqiqotlarning mustaqilligi, xolisligi, puxtaligi va to‘liqligi prinsiplariga asoslanadi.

10. Ekspertning mehnat munosabatlari o‘rnatilmagan tashkilotga mulk huquqi yoki boshqa qonuniy asoslarda tegishli bo‘lgan xavfli ishlab chiqarish obyektlarida o‘tkaziladigan ekspertizadan ishtirok etishi man etiladi.

Ushbu Nizomning 9-bandida belgilangan, ekspertizani o‘tkazishga jalb etilishiga to‘sqinlik qiladigan yoki uni o‘tkazish prinsiplariga rioya etish imkonini bermaydigan holatlardan xabardor bo‘lgan ekspert ekspertizani o‘tkazishda ishtirok eta olmaydi.

11. Ekspertizani o‘tkazish muddati ekspertiza obyektining murakkabligiga qarab belgilanadi, ammo bu muddat sanoat xavfsizligi sohasidagi qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlarga muvofiq zarur bo‘lgan materiallar va hujjatlar to‘plami olingan hamda ekspertizani o‘tkazish bo‘yicha boshqa barcha shartlar bajarilgan kundan boshlab uch oydan oshmasligi kerak.

12. Ushbu Nizomga 2-ilovaga* muvofiq sxema bo‘yicha ekspertiza o‘tkaziladi va ekspertiza xulosasi beriladi.

13. Ekspertiza xulosasi ekspertiza xulosasini avval rasmiylashtirgan ekspert tashkiloti, ushbu tashkilot faoliyat ko‘rsatmagan hollarda esa mazkur Nizomning 2-bobida nazarda tutilgan tartibda boshqa ekspert tashkilotlari tomonidan qayta rasmiylashtiriladi hamda uning dublikati beriladi.

2-bob. Ekspertizani o‘tkazish tartibi

14. Ekspertiza quyidagi bosqichlardan iborat:

ekspertizani o‘tkazish uchun arizani qabul qilish;

hujjatlarni dastlabki baholash hamda ekspertizani amalga oshirish uchun shartnoma tuzish;

ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;

ekspertiza natijalari bo‘yicha ekspertiza xulosasini rasmiylashtirish va berish.

Ekspertizaning keyingi har bir bosqichi avvalgi bosqichda ijobiy natijalarga erishilganda o‘tkaziladi.

15. Buyurtmachi ekspertizani amalga oshirish uchun ekspert tashkilotiga ushbu Nizomga 3-ilovada* keltirilgan shakl bo‘yicha rasmiylashtirilgan buyurtmanomani bevosita, uning olingani to‘g‘risidagi bildirishnoma bilan birga pochta aloqa vositasi orqali yoxud elektron shaklda taqdim etadi. Elektron shaklda taqdim etilgan buyurtmanoma elektron raqamli imzo bilan tasdiqlanadi.

Ekspertiza obyektining o‘ziga xos xususiyatlari inobatga olingan holda, buyurtmanomaga ushbu Nizomga 4-ilovada* ko‘rsatilgan hujjatlar ilova qilinadi.

16. Noto‘g‘ri to‘ldirilgan yoki noto‘g‘ri rasmiylashtirilgan buyurtmanoma ko‘rib chiqish uchun qabul qilinmaydi.

Ekspertizani o‘tkazish uchun taqdim etiladigan hujjatlarning to‘liqligi va ishonchliligi uchun buyurtmachi javobgar bo‘ladi.

17. Ekspert tashkiloti tushgan buyurtmanomani betlariga raqamlar qo‘yiladigan, tikib bog‘lanadigan va ekspert tashkilotining muhri bilan tasdiqlanadigan jurnalda hujjatlar taqdim etilgan kunda ro‘yxatga oladi.

Ekspert tashkiloti buyurtmanomani olgani haqida belgi ekspertizaga buyurtmanoma berilgan sana hisoblanadi.

18. Buyurtmanoma ro‘yxatga olingan kundan boshlab, uch ish kuni davomida taqdim etilgan hujjatlar dastlab baholanadi.

Dastlabki baholashda ushbu Nizomga 4-ilovada* keltirilgan ro‘yxat bo‘yicha taqdim etilgan hujjatlar o‘rganib chiqiladi.

19. Taqdim etilgan hujjatlarni dastlabki baholash natijalari salbiy bo‘lsa, ekspert tashkiloti bir ish kuni davomida buyurtmachiga buyurtmanomani ko‘rib chiqish rad etilgan asosli sabablar ko‘rsatilgan bildirishnomani yuboradi.

Buyurtmanomani ko‘rib chiqishning rad etish sabablari buyurtmachi bilan kelishilgan muddatlarda bartaraf etilmagan holatlarda ekspert tashkiloti taqdim etilgan hujjatlarni ilova xati bilan qaytaradi.

20. Taqdim etilgan hujjatlarni dastlabki baholash natijalari ijobiy bo‘lsa, ekspert tashkiloti o‘n ish kuni davomida buyurtmachi bilan ekspertizani o‘tkazish shartnomasini rasmiylashtiradi.

Ekspertizani o‘tkazishda taqdim etilgan hujjatlarda nazarda tutilmagan, ammo sanoat xavfsizligi talablariga muvofiq bajarilishi shart bo‘lgan ishlar hajmlari aniqlangan holatlarda, bu ishlar shartnomaga qo‘shimcha bitim asosida bajarilishi mumkin.

21. Ekspert tashkiloti buyurtmachi shartnomada belgilangan miqdordagi to‘lovni to‘lagandan so‘ng ekspertiza obyektini baholashga kirishadi.

22. Ekspert tashkiloti ekspertiza obyektini baholash uchun ushbu Nizomga 5-ilovada* keltirilgan tarkibda ekspert guruhini shakllantiradi.

Ekspert guruhiga boshqa mutaxassislar ham kiritilishi mumkin, bunda mutaxassislar soni guruhdagi ekspertlar sonidan ko‘p bo‘lmasligi kerak.

23. Ekspertlar orasidan yetakchi ekspert tayinlanadi va u ekspert guruhiga rahbarlik qiladi, ekspertizaning o‘z vaqtida o‘tkazilishi, natijalarni umumlashtirish va ekspertiza xulosasini tayyorlash uchun javob beradi.

24. Ekspert guruhi ekspertiza obyektining haqiqiy holati va unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholaydi, ekspertiza obyektiga taalluqli hujjatlarning to‘liqligi va ishonchliligini aniqlaydi.

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalashda ekspertiza doirasida joyiga borib, obyektning taqdim etilgan hujjatlarga muvofiqligini baholaydi, buyurtmachi foydalanayotgan xavfli ishlab chiqarish obyektlarining xavflilik belgilari va turlarini aniqlaydi.

25. Xavfli ishlab chiqarish obyektidagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarning haqiqiy holatini baholash uchun ular belgilangan tartibda tekshiriladi hamda texnik diagnostikadan o‘tkaziladi.

26. Buyurtmachi ekspertizani o‘tkazishda ishtirok etadigan ekspertlar va mutaxassislarning ekspertiza o‘tkaziladigan xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanishini ta’minlaydi.

27. Ekspert tashkiloti xavfli ishlab chiqarish obyektidagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarni tekshirishga qayd etilgan ishlarni amalga oshirish uchun zarur asbob-uskunalar va ruxsat beruvchi xususiyatga ega hujjatlarga ega boshqa tashkilotlarni ham jalb qilishga haqli.

Buyurtmachining shtatida texnik qurilmalar, binolar va inshootlarni tekshirish hamda texnik diagnostikadan o‘tkazish bo‘yicha mutaxassislar bo‘lganda va ularning malaka darajasi alohida ishlarni amalga oshirish imkonini berganda, buyurtmachining ushbu mutaxassislarini mazkur ishlarni bajarishga jalb etishga va ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishda bajarilgan ishlar natijalarini hisobga olishga ruxsat beriladi. Bunda ekspertiza xulosasida buyurtmachi mutaxassislari tomonidan bajarilgan ishlar turlari ko‘rsatilishi shart.

Xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi texnik qurilmalar, binolar va inshootlarni tekshirish hamda texnik diagnostikadan o‘tkazish ishlarining sifati hamda ishonchliligi uchun ushbu ishlarni amalga oshirgan tashkilot javob beradi.

28. Ekspertizani o‘tkazishda nomuvofiqliklar va kamchiliklar aniqlangan hollarda, ekspert tashkiloti bir kun muddatda sanoat xavfsizligi ekspertizasini o‘tkazishda aniqlangan nomuvofiqliklar hamda kamchiliklar to‘g‘risida ushbu Nizomga 6-ilovaga* muvofiq shaklda protokolni (keyingi o‘rinlarda protokol deb ataladi) rasmiylashtiradi.

Nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish muddatlari buyurtmachi bilan kelishilgan holda belgilanadi.

29. Buyurtmachi protokolni olgandan so‘ng unda ko‘rsatilgan muddatlarda choralar ko‘rishi va aniqlangan nomuvofiqliklar hamda kamchiliklarni bartaraf etish tadbirlarini amalga oshirishi zarur.

Protokolda ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha o‘tkazilgan tadbirlar buyurtmachi tomonidan ushbu Nizomga 7-ilovaga* muvofiq shaklda rasmiylashtiriladi va tasdiqlovchi hujjatlar bilan birga ekspert tashkilotiga yuboriladi.

30. Ekspertiza jarayonida taqdim etilgan hujjatlarga o‘zgartirishlar kiritilganda, aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish tadbirlarini amalga oshirish imkoniyati bo‘lmaganda, buyurtmachining tashabbusi bilan uning yozma murojaati asosida ekspertizani o‘tkazish jarayoni vaqtincha to‘xtatilishi mumkin.

Ekspertiza jarayoni to‘xtatilganda ekspert tashkiloti buyurtmachining yozma murojaati olingandan kundan boshlab, ikki ish kuni davomida bu haqida vakolatli organni to‘xtatish sabablari ko‘rsatilgan holda yozma ravishda xabardor qiladi.

31. Ekspert tashkiloti buyurtmachi tomonidan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish borasida o‘tkazilgan tadbirlar, keltirilgan asoslar va xavfsiz foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan choralarni tahlil qiladi. Zarur bo‘lganda joyiga chiqib, ekspertiza obyekti qayta baholanishi, tegishli tekshiruvlar va texnik diagnostika o‘tkazilishi mumkin.

32. Salbiy ekspertiza xulosasi quyidagi hollarda bir ish kuni davomida rasmiylashtiriladi:

nomuvofiq nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish yuzasidan o‘tkazilgan tadbirlarning natijalarini tasdiqlovchi hujjatlar bilan birga kelishilgan muddatlarda taqdim etilmasa;

buyurtmachi tomonidan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish tadbirlari yetarlicha o‘tkazilmaganda;

buyurtmachi taqdim etgan hujjatlarda buzib ko‘rsatilgan yoki yolg‘on ma’lumotlar borligi aniqlansa;

o‘tkazilgan tekshirish va texnik diagnostikaning asoslangan salbiy natijalari olinganda;

ekspertiza obyekti sanoat xavfsizligi talablariga mos kelmasa.

Salbiy ekspertiza xulosasida aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar asoslantirilgan holda ko‘rsatilishi shart.

33. Salbiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtirilgan hollarda buyurtmachi salbiy ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga asos bo‘lgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etib, ekspertizani o‘tkazish uchun takroran ariza berishi mumkin.

Takroriy ekspertiza ushbu Nizomning 2-bobida ko‘rsatilgan tartibda o‘tkaziladi.

34. Ekspertiza natijalari ijobiy bo‘lganda bir ish kuni davomida ijobiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtiradi.

35. Ekspertiza xulosalari ushbu Nizomga 8-ilovada* belgilangan muddatlarda beriladi.



3-bob. Ekspertiza xulosasini rasmiylashtirish talablari

36. Ekspertiza xulosasi quyidagi qismlardan iborat bo‘ladi:

kirish qismi;

asosiy qism;

natijalar.

37. Ekspertiza xulosasining kirish qismida ekspertiza maqsadlari, ekspertizani o‘tkazish asoslari (ekspertizani o‘tkazish shartnomasi), ekspert tashkiloti to‘g‘risida ma’lumotlar, ekspertizani o‘tkazgan ekspertlar va mutaxassislar haqida ma’lumotlar, buyurtmachi haqida ma’lumotlar, qo‘llaniladigan qisqartmalar ko‘rsatiladi.

38. Ekspertiza xulosasining asosiy qismida ekspertiza xulosasining ta’siri joriy qilinadigan ekspertiza obyektlarining ro‘yxati, ekspertizani o‘tkazish jarayonida ko‘rib chiqilgan hujjatlar haqida ma’lumotlar, ekspertiza obyekti to‘g‘risida ma’lumotlar, o‘tkazilgan ekspertiza natijalari, sanoat xavfsizligini ta’minlashga qaratilgan tavsiyalar keltiriladi.

39. Ekspertiza xulosasining natijalari ekspertiza obyektining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi yoki nomuvofiqligi haqidagi xulosalarni o‘z ichiga oladi.

40. Texnik qurilmalar, binolar va inshootlarning ekspertiza xulosasida qo‘shimcha ravishda:

o‘tkazilgan tekshirish va texnik diagnostika asoslanadi;

ekspertiza obyektining texnik holatini baholash va prognoz qilish bo‘yicha qoldiq resursni (xizmat muddati) aniqlashni o‘z ichiga olgan hisob-kitob va tahlil qilish jarayonlari amalga oshiriladi;

tekshirish va texnik diagnostikani amalga oshirgan tashkiloti haqida ma’lumotlar (tashkilotning tashkiliy-huquqiy shakli, idoraviy mansubligi, pochta manzili, rahbarning familiyasi, ismi, otasining ismi, telefon raqami, faks, faoliyat turini amalga oshirish uchun berilgan litsenziya, ruxsatnoma, akkreditatsiya attestati berilgan sana va raqami);

ekspertiza obyektidan keyinchalik foydalanish bo‘yicha belgilangan muddat va shartlar ko‘rsatiladi.

41. Ekspertiza xulosasiga quyidagi hujjatlar ilova qilinadi:

sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazishda aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar protokoli;

protokolda qayd etilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etishga doir o‘tkazilgan tadbirlar haqida ma’lumotlar;

o‘tkazilgan tekshiruvlar va texnik diagnostika natijalari;

ekspertizani o‘tkazishda foydalanilgan qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlar ro‘yxati;

identifikatsiyalanadigan har bir obyekt uchun O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida” 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qaroriga muvofiq rasmiylashtirilgan xavfli ishlab chiqarish obyektlarining identifikatsiya varag‘i;

xavfli ishlab chiqarish obyektlarning ushbu Nizomga 9-ilovaga* muvofiq sxema bo‘yicha umumlashtirilgan varag‘i.

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining identifikatsiya varag‘ini ekspertizadan o‘tkazish xulosasini rasmiylashtirishda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qarori bilan tasdiqlangan Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom talablari qo‘shimcha ravishda hisobga olinadi.

4-bob. Ekspertiza xulosasini berish

42. Ekspertiza xulosasining asl nusxasi va taqdim etilgan hujjatlar buyurtmachiga ekspertizani o‘tkazish uchun shartnoma shartlari haqiqatdan bajarilganda beriladi.

43. Ekspertiza xulosasining nusxasi uch ish kuni davomida ekspert tashkiloti tomonidan vakolatli organga belgilangan tartibda yuboriladi.

44. Ekspertiza xulosasining nusxasi ekspertizani o‘tkazgan ekspert tashkilotida va vakolatli organda saqlanadi.



5-bob. Ekspertiza xulosasini qayta rasmiylashtirish

45. Buyurtmachi-yuridik shaxs qayta o‘zgartirilganda, uning nomi yoki yuridik manzili o‘zgarganda buyurtmachi ekspertiza xulosasini avval rasmiylashtirgan ekspert tashkilotiga ushbu Nizomga 3-ilovada* keltirilgan shakldagi buyurtmanomani shu Nizomga 4-ilovaning* 6-bandida qayd etilgan hujjatlarni ilova qilgan holda qayta ro‘yxatdan o‘tgandan so‘ng yetti ish kuni davomida taqdim etishi shart.

46. Ekspertiza xulosasi sanoat xavfsizligini ekspertizadan o‘tkazgan ekspert tashkiloti bilan tuzilgan shartnoma bo‘yicha qayta rasmiylashtiriladi.

Shartnoma summasi ekspert tashkilotining ekspertiza xulosasini qayta rasmiylashtirishga sarflanadigan xarajatlari doirasida belgilanadi.

47. Hujjatlar buyurtmachi tomonidan ushbu Nizomning 15-bandida belgilangan tartibda taqdim etiladi.

48. Ekspertiza xulosasini avval rasmiylashtirgan ekspert tashkiloti buyurtmachi shartnomada belgilangan miqdordan kam bo‘lmagan summani to‘lagan kundan boshlab, uch ish kuni davomida buyurtmanomani ko‘rib chiqadi, hujjatlarni o‘rganadi va yangi ekspertiza xulosasini rasmiylashtiradi.

49. Xulosa qayta rasmiylashtirilgunigacha avval berilgan ekspertiza xulosasi buyurtmachi yoki uning huquqiy vorisi tomonidan qayta rasmiylashtirish uchun berilgan buyurtmanoma asosida va ekspert tashkilotining bunday buyurtmanoma olingani haqidagi belgisi bo‘lganda haqiqiy hisoblanadi.

50. Qayta rasmiylashtirilgan ekspertiza xulosasi ushbu Nizomning 4-bobiga muvofiq beriladi.



6-bob. Ekspertiza xulosasining dublikatini berish, uning amal qilishini to‘xtatib turish yoki tugatish, ekspertiza xulosasini bekor qilish

51. Ekspertiza xulosasi yo‘qolgan yoki yaroqsiz holga kelgan holatlarda, buyurtmachi ekspertiza xulosasini avval rasmiylashtirilgan ekspert tashkilotiga ushbu Nizomga 3-ilovada* keltirilgan shaklda buyurtmanoma taqdim etadi.



Nizomga 1 — 9-ilovalar rus tilidagi matnda berilgan.

Ekspertiza xulosasining yo‘qolishi yoki yaroqsiz holga kelishi sababli uning dublikatini berishda buyurtmanomaga keyinchalik belgilangan tartibda yo‘q qilish uchun avval berilgan ekspertiza xulosasi ilova qilinadi.

52. Ekspertiza xulosasining dublikati ushbu xulosani avval rasmiylashtirilgan ekspert tashkiloti bilan tuzilgan shartnoma bo‘yicha beriladi.

Shartnoma summasi ekspert tashkilotining ekspertiza xulosasi dublikatini berish uchun sarflagan xarajatlari doirasida belgilanadi.

54. Ekspertiza xulosasining dublikati buyurtmachiga shartnoma shartlarini bajargan taqdirda beriladi.

55. Ekspertiza xulosasining amal qilishini to‘xtatib turish yoki tugatish, ekspertiza xulosasini bekor qilish O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida” 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qaroriga muvofiq amalga oshiriladi.



7-bob. Yakunlovchi qoidalar

56. Ekspertiza natijalari yuzasidan sudga shikoyat qilish mumkin.

57. Ushbu Nizom talablarini buzishda aybdor bo‘lgan shaxslar qonun hujjatlariga muvofiq javob beradi.

Vazirlar Mahkamasining 2018-yil 2-oktabrdagi 784-son qaroriga


2-ILOVA

O‘zbekiston Respublikasi Hukumatining ayrim qarorlariga kiritilayotgan o‘zgartirishlar

1. Vazirlar Mahkamasining “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida” 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qarorida (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2008-y., 12-son, 64-modda):

a) 1-ilovada:

19-banddagi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi” so‘zlari “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi” so‘zlari bilan almashtirilsin;

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi Nizomga 1-ilova 3-bandining 3.3-pozitsiyasidagi “2.1” raqami “2.2” raqami bilan almashtirilsin;

b) 2-ilovaning 7-bandidagi “sanoat xavfsizligi sohasidagi maxsus vakolatli davlat organi” so‘zlari “O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi” so‘zlari bilan almashtirilsin.

Oldingi tahrirga qarang.

(2-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2019-yil 6-martdagi 195-sonli qaroriga asosan o‘z kuchini yo‘qotgan — Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 07.03.2019-y., 09/19/195/2712-son)

3. Vazirlar Mahkamasining 2013-yil 15-avgustdagi 225-son qarori (O‘zbekiston Respublikasi QT, 2013-y.. 8-son, 55-modda) bilan tasdiqlangan Tadbirkorlik faoliyati sohasidagi ruxsat etish xususiyatiga ega hujjatlar ro‘yxatining 73-pozitsiyasi chiqarib tashlansin.


(Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi, 03.10.2018-y., 09/18/784/1986-son; 07.03.2019-y., 09/19/195/2712-son)

“SANOATKONTEXNAZORAT” DAVLAT INSPEKSIYASI BOSHLIG‘INING

BUYRUG‘I

SANOAT XAVFSIZLIGI EKSPERTIZASINI AMALGA OSHIRISH QOIDALARINI TASDIQLASH TO‘G‘RISIDA

[O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligi tomonidan 2009-yil 8-oktabrda ro‘yxatdan o‘tkazildi, ro‘yxat raqami 2013]

 LexUZ sharhi

Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Sanoat xavfsizligi davlat qo‘mitasining 2019-yil 8-fevraldagi 13/YuB-1-sonli ““Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalarini tasdiqlash to‘g‘risida”gi buyruqni, shuningdek unga o‘zgartirish va qo‘shimchalarni o‘z kuchini yo‘qotgan deb topish to‘g‘risida”gi qaroriga (ro‘yxat raqami 2013-2, 22.02.2019-y.) asosan o‘z kuchini yo‘qotgan.

O‘zbekiston Respublikasi “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi Qonunining (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2006-yil, 39-son, 386-modda) 15-moddasi va O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida”gi qarorining (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2008-yil, 50-son, 496-modda) 3-bandi ijrosini ta’minlash maqsadida buyuraman:

1. Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalari ilovaga muvofiq tasdiqlansin.

2. Mazkur buyruq O‘zbekiston Respublikasi Adliya vazirligida davlat ro‘yxatidan o‘tkazilgan kundan boshlab o‘n kun o‘tgandan keyin kuchga kiradi.



Boshliq I. XOLMATOV

Toshkent sh.,

2009-yil 9-sentabr,

172-son


O‘zbekiston Respublikasi Sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2009-yil 9-sentabrdagi 172-son buyrug‘iga
ILOVA

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish

QOIDALARI

Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi Qonuni (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2006-yil, 39-son, 386-modda) hamda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son “Xavfli ishlab chiqarish obyektlarining sanoat xavfsizligi to‘g‘risida”gi O‘zbekiston Respublikasi Qonunini amalga oshirishga doir qo‘shimcha chora-tadbirlar haqida”gi qaroriga (O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2008-yil, 50-son, 496-modda) muvofiq sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish tartibini hamda ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablarni belgilaydi.



I. Umumiy qoidalar

1. Mazkur Qoidalarda quyidagi asosiy tushunchalardan foydalaniladi:



akkreditatsiya attestati — akkreditatsiya qilingan ekspert tashkilotlarining sanoat xavfsizligi ekspertizasi bo‘yicha faoliyatni amalga oshirish vakolatini tasdiqlaydigan rasmiy hujjat;

buyurtmachi — sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirishga ariza bilan murojaat qilgan tashkilot;

sanoat xavfsizligi sohasidagi ekspert (keyingi o‘rinlarda ekspert deb yuritiladi) — sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshiradigan attestatsiyadan o‘tkazilgan mutaxassis;

sanoat xavfsizligi ekspertizasi (keyingi o‘rinlarda ekspertiza deb yuritiladi) — ekspertiza obyektining unga qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholash;

xavfli ishlab chiqarish obyektida ishlatiladigan texnik qurilmalar — xavfli ishlab chiqarish obyektida ishlatiladigan jihoz, uskuna, mexanizm, agregat, asbob va shu kabilar bo‘lib, ulardan foydalanish xavfli ishlab chiqarish obyektlaridagi avariya yoki noxush hodisalarga olib kelishi mumkin;

ekspert tashkiloti — ekspertizani amalga oshiradigan, belgilangan tartibda akkreditatsiya qilingan tashkilot;

ekspertiza obyektlari — xavfli ishlab chiqarish obyektidagi loyiha hujjatlari, texnika qurilmalari, binolar va inshootlar, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq bo‘lgan boshqa hujjatlar;

ekspertiza xulosasi — ekspertiza obyektining sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligi (muvofiq emasligi) to‘g‘risida asosli xulosalarni yoki xavfli ishlab chiqarish obyektlarining identifikatsiyalash natijalarini o‘z ichiga olgan hujjat.

2. Ushbu Qoidalarga muvofiq quyidagilarning ekspertizasi amalga oshiriladi:

xavfli ishlab chiqarish obyektini qurish, kengaytirish, qayta qurish, texnik jihatdan qayta jihozlash, konservatsiyalash va tugatishga doir loyiha hujjatlari;

xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan texnika qurilmalari (Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida foydalaniladigan texnik qurilmalarning turlari (tiplari) mazkur Qoidalarning 1-ilovasida keltirilgan);

xavfli ishlab chiqarish obyektidagi binolar va inshootlar;

sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq boshqa hujjatlar.

3. Ekspertiza ekspert tashkilotlari tomonidan mazkur Qoidalarning, shuningdek sanoat xavfsizligi sohasidagi qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlari talablariga muvofiq amalga oshiriladi.

4. Turli ekspertiza obyektlari ekspertizasini amalga oshirishda inobatga olinishi lozim bo‘lgan talablar ekspertiza obyektlarining o‘ziga xos xususiyatlaridan kelib chiqqan holda O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qarori bilan tasdiqlangan Sanoat xavfsizligi ekspertizasi tizimi to‘g‘risidagi nizom hamda mazkur Qoidalarga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi (keyingi o‘rinlarda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi deb yuritiladi) tomonidan belgilanadi.



(4-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

5. Ekspertizani amalga oshirish sifati va natijalarining haqqoniyligi, shuningdek ekspertiza natijalarini saqlash uchun javobgarlik ekspertizani o‘tkazgan ekspert tashkiloti zimmasiga yuklatiladi.

6. Ekspertiza ekspert tashkiloti bilan xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanayotgan yoki undan foydalanishni mo‘ljallayotgan tashkilot o‘rtasida tuzilgan shartnoma asosida amalga oshiriladi.

7. Ekspertiza xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanayotgan yoki undan foydalanishni mo‘ljallayotgan tashkilot mablag‘lari hisobidan o‘tkaziladi.

8. Ekspertizani amalga oshirish muddati ekspertiza obyektining murakkabligiga qarab belgilanadi, lekin sanoat xavfsizligi sohasidagi qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlarga muvofiq zarur bo‘lgan materiallar va hujjatlar turkumi olingan hamda ekspertizani amalga oshirish bo‘yicha boshqa barcha shartlar bajarilgan vaqtdan boshlab uch oydan oshmasligi kerak.

II. Ekspertizani amalga oshirish tartibi

9. Ekspertizani amalga oshirish jarayoni quyidagi bosqichlardan iborat:

a) dastlabki bosqich;

b) ekspertizani amalga oshirish uchun arizani qabul qilish;

v) hujjatlarni dastlabki baholash hamda ekspertizani amalga oshirish uchun shartnomani rasmiylashtirish;

g) ekspertiza obyektini baholash;

d) baholash natijalari bo‘yicha ekspertiza xulosasini rasmiylashtirish.

Ekspertizani amalga oshirishning keyingi har bir bosqichi avvalgi bosqichlarda ijobiy natijalarga erishilgan taqdirda amalga oshiriladi.

10. Ekspertizaning dastlabki bosqichi uni amalga oshirishga mas’ul bo‘lgan ekspert tomonidan buyurtmachi vakili bilan quyidagi maqsadlar uchun o‘tkaziladi:

ekspertizani amalga oshirish tartibi, mazmuni va borishi haqida ma’lumot berish;

ekspertizani amalga oshirish uchun zarur bo‘lgan materiallar va hujjatlarni muhokama qilish hamda aniqlab olish;

ekspertizani amalga oshirish davomida olingan har qanday ma’lumot va axborot ekspert tashkiloti xodimlari tomonidan maxfiy ma’lumot sifatida ko‘rilishi haqida ma’lum qilish (qonunchilikda nazarda tutilgan holatlar bundan mustasno);

bajariladigan ish hajmlari va muddatlarini muhokama qilish va aniqlab olish;

zarurat bo‘lganda ekspertiza obyektini baholashni joyiga borib o‘tkazish uchun tayyorgarlik ko‘rishni muhokama qilish.

11. Ekspertizani amalga oshirish uchun buyurtmachi mazkur Qoidalarning 2-ilovasida keltirilgan shakl bo‘yicha rasmiylashtirilgan arizani ekspert tashkilotiga taqdim etadi.

Ekspertiza obyektlarining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda arizaga quyidagi hujjatlar ilova qilinishi zarur:

a) buyurtmachi va ekspertiza obyekti haqidagi ma’lumotlar;

b) loyiha, konstruktorlik, foydalanish, ta’mirlashga oid hujjatlar, xavfli ishlab chiqarish obyektining sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi, texnik qurilmalar hamda bino va inshootlarning pasportlari, xavfli ishlab chiqarish obyektidagi avariyaning kengayib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik va uning oqibatlarini tugatish rejalari, yo‘riqnomalar, texnologik reglamentlar, ekspertiza va xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiya qilish uchun kerak bo‘lgan shifrlangan yoki maxsus belgiga ega bo‘lgan boshqa hujjatlar (obyektga bog‘liq holda);

v) zarurat bo‘lganda sinov dalolatnomalari (bayonnomalari), diagnostika (tekshiruvlar) natijalari, sertifikatlar (zarur bo‘lganda komplekt uskunalar uchun ham), litsenziyalar, shuningdek mustahkamlik hisoblari va shu kabilar.

12. Noto‘g‘ri to‘ldirilgan yoki noto‘g‘ri rasmiylashtirilgan ariza ko‘rib chiqishga qabul qilinmaydi.

Taqdim etiladigan hujjatlar asl yoki buyurtmachi tomonidan tasdiqlangan nusxalarda topshirilishi lozim.

13. Ekspert tashkiloti topshirilgan arizalarni tikilgan betlar soni ko‘rsatilgan, ekspert tashkiloti muhri bilan muhrlangan daftar (jurnal)larda ro‘yxatga oladi.

14. Ariza ro‘yxatga olingan kundan boshlab besh ish kuni muddatida taqdim etilgan hujjatlar dastlabki baholanadi.

15. Taqdim etilgan hujjatlarni dastlabki baholashda hujjatlarning to‘liqliligi hamda bu hujjatlarda ma’lumotlarning yetarliligi o‘rganiladi.

16. Taqdim etilgan hujjatlarni dastlabki baholash natijalari salbiy bo‘lganda, ekspert tashkiloti buyurtmachiga uning arizasi rad etilganligini asoslangan sabablari ko‘rsatilgan holda xabarnoma yuboradi va buyurtmachi bilan kelishgan holda kamchiliklarni bartaraf etish uchun muddat belgilaydi.

17. Ekspert tashkilotining xabarnomasida ko‘rsatilgan kamchiliklar kelishilgan muddatda buyurtmachi tomonidan bartaraf etilmagan taqdirda, ekspertiza amalga oshirilmaydi hamda taqdim etilgan hujjatlar buyurtmachiga qaytariladi.

18. Taqdim etilgan hujjatlarni dastlabki baholashda ijobiy natijalarga erishilgan taqdirda, ekspert tashkiloti buyurtmachi bilan ekspertizani amalga oshirish uchun shartnomani rasmiylashtiradi.

19. Shartnoma qiymatining kamida 15 foizi miqdoriga teng mablag‘ buyurtmachi tomonidan ekspert tashkilotiga to‘langanda va zarur bo‘lgan materiallar va hujjatlar to‘liqligicha olingandan so‘ng, ekspert tashkiloti ekspertiza obyektini baholashga kirishadi.

20. Ekspert tashkiloti tomonidan ekspertiza obyektini baholash uchun malakali ekspertlar guruhi rasman tayinlanadi.

Ekspertlar guruhiga boshqa mutaxassislar ham kiritilishi mumkin, bunda mutaxassislar soni guruhdagi ekspertlar sonidan ko‘p bo‘lmasligi kerak.

21. Ekspertlar orasidan ekspertiza obyektini baholashning bevosita o‘tkazilishi, ekspertlar o‘rtasida vazifalarning taqsimlanishi va ekspertiza natijalarini rasmiylashtirilishi uchun javobgarlik yuklangan yetakchi ekspert tayinlanadi.

Oldingi tahrirga qarang.

(21-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘iga (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) asosan chiqarilgan — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

22. Ekspertlar ekspertiza obyektini unga nisbatan qo‘yiladigan sanoat xavfsizligi talablariga muvofiqligini baholashadi. Zarurat bo‘lganda, ekspertlar taqdim etilgan ma’lumotlar va hujjatlarning to‘liqliligini, ishonchliligini va to‘g‘riligini aniqlashadi hamda ularning qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlar talablariga muvofiqligini baholashadi.

23. Zarurat bo‘lganda ekspertlar ekspertiza obyektini baholashni joyiga borib o‘tkazishi mumkin.

24. Joyiga borib baholash o‘tkazilganda ekspertlar ekspertiza obyektiga bog‘liq ishlar talab darajasida olib borilishini kuzatadilar, shuningdek, kompleks tarzda quyidagilarga baho beradilar:

a) bino va inshootlar hamda asbob va uskunalarning yaroqliligi, shuningdek, sinov vositalari va asboblarning ularga xizmat ko‘rsatilishi bo‘yicha holatiga;

b) qadoqlash (markirovka) va identifikatsiya qilishning ishonchli tizimi mavjudligiga;

v) tegishli qonun hujjatlari, normativ texnik va uslubiy hujjatlar, qoidalar, ishchi yo‘riqnomalari mavjudligi hamda ularga amal qilinishiga;

g) hisobot hujjatlarining mazmuni va ularni rasmiylashtirish talablariga rioya etilishiga.

Buyurtmachi ekspertlar talabi bo‘yicha ekspertiza obyektiga bog‘liq barcha tekshirish, diagnostika va sinov natijalari, hujjatlar, hisoblar, bayonnomalar va hisobotlarni taqdim etishi lozim.

25. Ekspertiza obyektining murakkabligiga qarab, yetakchi ekspert talabiga muvofiq mutaxassislar o‘zlari bajargan ishlar natijalari bo‘yicha ma’lumotnoma tayyorlashadi.

26. Zarur hollarda ekspertizani amalga oshirish jarayonida ekspert tashkiloti qonun hujjatlari hamda normativ texnik hujjatlarda ko‘rsatilgan uslublar yoki buyurtmachi bilan kelishilgan uslub va dastur asosida sinovlar o‘tkazadi.

“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi o‘z vakolati doirasida beradigan xavfli ishlab chiqarish obyektlarida ishlarni bajarish uchun ruxsatnomalarga ega bo‘lgan boshqa laboratoriyalarning sinov natijalaridan ham foydalanish mumkin.



(26-bandning ikkinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

27. Ekspertizani amalga oshirish jarayonida nomuvofiqliklar va kamchiliklar aniqlangan hollarda mazkur Qoidalarning 3-ilovasida keltirilgan shakl bo‘yicha bayonnoma tuziladi.

Bayonnomada nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish muddatlari buyurtmachi bilan kelishilgan holda belgilanadi.

Bayonnomada ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar buyurtmachi tomonidan mazkur Qoidalarning 3a-ilovasida keltirilgan shaklga muvofiq ekspert tashkilotiga yuboriladi.

Ekspert tashkiloti buyurtmachi tomonidan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlarni, keltirilgan asoslarni va xavfsiz foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan choralarni tahlil qiladi. Zarurat bo‘lganda ekspertiza obyektini takroran joyiga borib baholash va tegishli sinovlar o‘tkazilishi mumkin.

(27-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

28. Quyidagi hollarda ekspert tashkiloti tomonidan salbiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtiriladi:

bayonnoma rasmiylashtirilgan sanadan o‘n ish kuni muddatida buyurtmachi tomonidan aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish muddatlari kelishib berilmasa;

kelishilgan muddatlarda mazkur Qoidalarning 3a-ilovasiga muvofiq shaklda nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar yuborilmasa;

kelishilgan muddatlarda buyurtmachi tomonidan bayonnomada ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish chora-tadbirlari amalga oshirilmasa yoki amalga oshirilgan chora-tadbirlar, keltirilgan asoslar va xavfsiz foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan choralar ekspert tashkiloti tomonidan yetarli emas deb hisoblanganda.

Salbiy ekspertiza xulosasida aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar asoslantirilgan holda ko‘rsatilishi lozim.

Ekspertiza natijalaridan norozi bo‘lgan buyurtmachilar salbiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtirilgan kundan boshlab bir oy davomida “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga yozma shikoyat berishi mumkin”.

(28-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

29. Salbiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtirilgan hollarda buyurtmachi salbiy ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga asos bo‘lgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etib, ekspertizani amalga oshirish uchun takroran ariza berishi mumkin.

30. Foydalanilayotgan ekspertiza obyektiga salbiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtirilganda, ekspert tashkiloti tegishli xavfli ishlab chiqarish obyektidan xavfsiz foydalanish bo‘yicha tezkor choralar ko‘rish uchun “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga ekspertiza natijalari haqida tezkor xabar yuboradi.

(30-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

31. Ekspertizani amalga oshirish uchun taqdim etilgan hujjatlarni o‘rganish, ekspertiza obyekti holatini baholash hamda o‘tkazilgan tegishli sinovlar natijalari ijobiy bo‘lganda yoki nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar, keltirilgan asoslar va xavfsiz foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan choralar ekspert tashkiloti tomonidan yetarli deb hisoblanganda ijobiy ekspertiza xulosasi rasmiylashtiriladi.



(31-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

32. Ekspertlar mazkur Qoidalarning 4-ilovasida ko‘rsatilgan ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablarga muvofiq ekspertiza xulosasini rasmiylashtiradi.



III. Ekspertiza xulosasini tasdiqlash

33. Ekspert tashkiloti ijobiy ekspertiza xulosasini rasmiylashtirgandan so‘ng, o‘n kun muddat ichida ekspertiza xulosasini tasdiqlash uchun “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga taqdim etadi. Agar ko‘rsatilgan muddatning tugashi ish kuni bo‘lmagan kunga to‘g‘ri kelsa, u holda tasdiqlash uchun taqdim qilish muddati keyingi ish kuniga qadar uzaytiriladi.

Ekspertiza xulosasini belgilangan muddat davomida tasdiqlash uchun taqdim qilish fakti “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining devonxonasi tomonidan kelib tushgan kuzatuv xatiga qo‘yilgan sanadan, agar ekspertiza xulosasi pochta orqali yuborilgan bo‘lsa, aloqa bo‘linmasi tomonidan jo‘natma qabul qilingan sanadan qayd qilinadi.

(33-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

34. Ekspertiza xulosalari “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasiga ekspert tashkiloti rahbari tomonidan imzolangan kuzatuv xati bilan 3 ta nusxada (1 ta asli va 2 ta nusxasi) taqdim qilinadi. Kuzatuv xatida ekspertiza xulosasining hisobga olish raqami ko‘rsatilishi lozim.



(34-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

35. Kuzatuv xati va unga ilova qilingan ekspertiza xulosalari amaldagi ish yuritish tartibiga muvofiq qabul qilinadi va ro‘yxatga olinadi.

36. Ekspertiza xulosalarini tasdiqlash “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan ekspertiza xulosasi kelib tushgan kundan boshlab o‘ttiz kun muddat ichida amalga oshiriladi. Agar ko‘rsatilgan muddatning tugashi ish kuni bo‘lmagan kunga to‘g‘ri kelsa, unda ekspertiza xulosasini tasdiqlash muddati undan keyingi birinchi ish kuniga qadar uzaytiriladi.

Ekspertiza xulosalarini tasdiqlash malakali mutaxassislarni yoki manfaatdor tomonlar (ekspert tashkiloti, buyurtmachi, laboratoriya va boshqalar) vakillarini jalb qilish orqali batafsil o‘rganib chiqishni talab qiladigan hollarda, ekspertiza xulosalarini tasdiqlash muddati “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi boshlig‘i (uning o‘rinbosari) qaroriga asosan yigirma kungacha uzaytirilishi mumkin.



(36-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

37. Ekspertiza xulosalarini tasdiqlash quyidagilarni o‘z ichiga oladi:

a) ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish;

b) ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish natijalari bo‘yicha qaror qabul qilish;

v) ekspertiza xulosalarini hisobga olish.

38. “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasida ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish va hisobga olishga mas’ul bo‘lgan bo‘linma va (yoki) xodimlar (keyingi o‘rinlarda mas’ul xodimlar deb yuritiladi) tayinlanadi. Ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqishda tegishli tarmoq inspeksiyalari xodimlari ishtirok etishlari shart.



(38-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

39. Ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish ekspertiza obyektining o‘ziga xos xususiyatlarini inobatga olgan holda quyidagi yo‘nalishlar bo‘yicha o‘tkaziladi:

a) ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablarga amal qilinganligi;

b) ekspert tashkilotining akkreditatsiya sohasiga amal qilganligi;

v) ekspertizani amalga oshirishda o‘rnatilgan tartibda attestatsiyadan o‘tgan ekspertlarning ishtirok etganligi;

g) ekspertizani amalga oshirishga qo‘yilgan talablarga amal qilinganligi;

d) ekspertizani amalga oshirishda sanoat xavfsizligi sohasidagi tegishli qonun hujjatlari hamda normativ texnik hujjatlardan foydalanilganligi;

e) ekspertizani amalga oshirishda tegishli sinovlar o‘tkazilganligi hamda ushbu sinovlarda zarur bo‘lgan nazorat, sinov, diagnostik jihozlar va o‘lchash vositalaridan foydalanilganligi.



(39-bandning “e” kichik bandi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

40. Ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqishda ekspert tashkilotidan hamda buyurtmachidan qo‘shimcha ma’lumotlar so‘ralishi mumkin. Zarur bo‘lgan hollarda mavjud savollarni muhokama qilish uchun manfaatdor tomonlar vakillari jalb etilishi mumkin.

41. Ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish natijalari salbiy bo‘lganda mazkur Qoidalarning 5-ilovasida keltirilgan shakl bo‘yicha rasmiylashtiriladigan ekspertiza xulosasini tasdiqlash yuzasidan rad etish haqida qaror qabul qilinadi.

Qarorda ekspertiza xulosasini tasdiqlash rad etilganligining asoslangan sabablari ko‘rsatiladi.

42. Ekspertiza xulosasini tasdiqlash yuzasidan rad etish haqida qaror qabul qilinganda ekspert tashkiloti ekspertiza xulosasini tasdiqlash rad etilganligining sabablarini e’tiborga olgan holda, ekspertiza xulosasini qayta ko‘rib chiqib, tasdiqlash uchun takroran taqdim etadi.

Ekspertiza xulosasi tasdiqlash uchun takroran taqdim etilganda kuzatuv xatida ekspertiza xulosasini tasdiqlash yuzasidan rad etish haqida qarorning sanasi va raqami ko‘rsatilishi lozim.

43. Ekspertiza xulosalarini ko‘rib chiqish natijalari ijobiy bo‘lganda mazkur Qoidalarning 6-ilovasida keltirilgan shakl bo‘yicha rasmiylashtiriladigan ekspertiza xulosasini tasdiqlash haqida qaror qabul qilinadi.

44. Ekspertiza xulosasini tasdiqlash yoki tasdiqlash yuzasidan rad etish haqidagi qaror “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi boshlig‘i (uning o‘rinbosari)ning imzosi va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining gerbli muhri bilan tasdiqlanadi.



(44-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

45. Ekspertiza xulosasini tasdiqlash haqida qaror qabul qilingandan keyin mas’ul xodimlar tomonidan mazkur Qoidalarning 4-ilovasi 4-paragrafi talablariga muvofiq ekspertiza xulosasini hisobga olish raqamining tegishli belgilar guruhlari to‘ldiriladi.

46. Ekspertiza xulosasini tasdiqlash yoki tasdiqlash yuzasidan rad etish haqidagi qarorning hamda ekspertiza xulosasining asli ekspertiza xulosasini tasdiqlash uchun taqdim etgan ekspert tashkilotining xodimiga tilxat orqali buyurtmachiga topshirish uchun beriladi. Agar qaror qabul qilingandan keyin uch ish kuni mobaynida qarorning hamda ekspertiza xulosasining asli ekspert tashkiloti tomonidan olinmasa, ular “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan pochta orqali ekspertiza xulosasini tasdiqlash uchun taqdim etgan ekspert tashkilotiga yuborilishi mumkin.

(46-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

IV. Yakuniy qoida

47. Mazkur Qoidalar O‘zbekiston Respublikasi Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vazirligi, Favqulodda vaziyatlar vazirligi, Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi, Geologiya va mineral resurslar davlat qo‘mitasi, Monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash davlat qo‘mitasi, O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi, O‘zbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi kengashi bilan kelishilgan.



Mehnat va aholini ijtimoiy muhofaza qilish vaziri v.b. A. XAITOV

2009-yil 7-sentabr



Favqulodda vaziyatlar vaziri K. AXMEDOV

2009-yil 7-sentabr



Davlat arxitektura va qurilish qo‘mitasi raisi B. XODJAYEV

2009-yil 8-sentabr



Geologiya va mineral resurslar davlat qo‘mitasi raisi N. MAVLYaNOV

2009-yil 7-sentabr



Monopoliyadan chiqarish, raqobat va tadbirkorlikni qo‘llab-quvvatlash davlat qo‘mitasi raisi v.b. B. ULAShOV

2009-yil 7-sentabr



O‘zbekiston standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish agentligi Bosh direktori A. ABDUVALIYEV

2009-yil 7-sentabr



O‘zbekiston kasaba uyushmalari Federatsiyasi kengashi raisi D. JAHONGIROVA

2009-yil 7-sentabr

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga
1-ILOVA

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida foydalaniladigan texnika qurilmalarining turlari (tiplari)

1. 0,07 megapaskaldan ortiq bosim ostida yoki ishlatiladigan suyuqlikning normal atmosfera bosimidagi qaynash haroratidan ortiq haroratda ishlaydigan jihozlar (qozonlar, bosim ostida ishlaydigan idishlar, bug‘ quvurlari), isitish uskunalari, issiqlik punktlari va issiqlik tarmoqlari jihozlari, yuqorida nomlari keltirilgan jihozlarni foydalanishda ishlatiladigan avariyaga qarshi himoya, signalizatsiya va nazorat vositalari, asboblari va tizimlari.

2. Ko‘tarish inshootlari (yuk ko‘tarish kranlari, kran-manipulyatorlar, liftlar, quvurlarni yotqizuvchi kranlar, yuk ko‘targichlar (minoralar), qurilishda ishlatiladigan ko‘targichlar, osma po‘lat arqon yo‘llari, funikulyorlar (tog‘ temir yo‘llari), eskalatorlar, ko‘tarma platformalar, yukni tutib turuvchi echiladigan qismlar va moslamalar, maxsus ishlarni bajaradigan uskunalar, mashinalar va agregatlar).

3. Portlashdan himoya qilingan I va II-guruh elektr jihozlari va konchilik elektr jihozlari.

4. Tog‘-konchilik va boyitish ishlarida qo‘llaniladigan jihozlar (jumladan: ko‘mir va oltin qazib olish sanoati uchun mo‘ljallangan maxsus jihozlar, kon qazilmalari ventilatsiyasi va changini ushlab qoluvchi jihozlar, kon qazilmalarida ishlatiladigan mustahkamlovchi jihozlar, o‘zakli ko‘targich va kon transporti jihozlari, quduq va xandaklarni burg‘ulash jihozlari, quduqlarni qazish va mahkamlash jihozlari).

5. Neft-gazni qazish va gazni qayta ishlash sanoati qurilishi jihozlari (jumladan: barcha turdagi quduqlarni burg‘ulash va foydalanish uchun jihozlar, otish va portlatish ishlarida qo‘llaniladigan mexanizmlar, quduqlarni o‘zlashtirish, foydalaniladigan quduqlarni ta’mirlash va jadallashtirish uchun mo‘ljallangan jihozlar, neft kon(maydon)i va geologiya-qidiruv jihozlari uchun yordamchi jihozlar va asboblar).

6. Foydali qazilmalar kon(maydon)larini qidirish va qazishda olib boriladigan geologiya-qidiruv va geofizik ishlar uchun jihozlar.

7. Magistral quvurlar transporti obyektlari, neft-gaz mahsulotlari bilan ta’minlash obyektlari, elektrokimyoviy himoya vositalari uchun jihozlar va mexanizmlar.

8. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida foydalaniladigan texnika qurilmalarini ishlab chiqarish, o‘rnatish (montaj qilish), qayta qurish (rekonstruksiya qilish) va ta’mirlashda payvandlash, kavsharlash, putur yetkazmasdan tekshirish, eritish, termik ishlash va yuzasini tozalash uchun mo‘ljallangan jihozlar.

9. Metallurgiya sohasi uchun jihozlar va mexanizmlar:

qora va rangli metallurgiya uchun jihozlar;

elektr o‘choqlari va induksion elektr o‘choqlar agregatlari, induksion qizdiruvchi uskunalar va qurilmalar, yoysimon va ruda-termik elektr o‘choqlari, yangi turdagi qizdiruvchi (eritadigan va qizdiradigan) qarshilik elektr o‘choqlari va qurilmalari;

po‘latni eritish uchun jihozlar.

10. Suyuqlik va vakuumda ishlaydigan nasoslar, nasos agregatlari, havo va gazda ishlaydigan kompressorlar hamda kompressor agregatlari.

11. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan armatura.

12. Texnologik jihozlar uchun metall konstruksiyalar, suyagichlar va himoya qoplamalari.

13. Gaz bilan ta’minlash (gazni taqsimlash va gazni iste’mol qilish) tizimi jihozlari va texnika qurilmalari (jumladan: qozonlar, texnologik liniyalar va agregatlarning gaz jihozlari, sig‘imli va oqib o‘tkazuvchi suv isitgichlarning gaz goryelkali qurilmalari, polietilen gaz quvurlarini payvandlash uchun jihozlar va boshqa jihozlar).

14. Kimyo, neft-kimyo, neft-gazni qayta ishlash va xavfli moddalar ishlatiladigan boshqa ishlab chiqarish korxonalari va obyektlarida qo‘llaniladigan texnologik, transport va yordamchi jihozlar (jumladan: sig‘imli, ustunli, reaktorli, mashinali, kriogenli, vakuumli, sovutuvchi, elektrolizli, massa almashtiruvchi, issiqlik almashtiruvchi, filtrlovchi, ventilatsiyalovchi, maydalovchi, qurituvchi, aralashtiruvchi jihozlar, o‘choqlar, sig‘im (rezervuar)lar, avariyaga qarshi himoya, signalizatsiya va nazorat vositalari, asboblari va tizimlari va boshqa jihozlar).

15. Gazdan himoya qiluvchi nafas olish apparaturalari uchun vositalar (izolatsiya qiladigan respiratorlar, havo apparatlari, izolatsiya qiladigan va filtrlovchi o‘z-o‘zini qutqarish vositalari), gazni nazorat qilish asboblari, avariya holatlarini bartaraf qilish uchun qurilmalar, shaxsiy himoya vositalari.

16. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan avtomatlashtirish asboblari va vositalari, texnologik jarayonlarni boshqarish va nazorat qilish asboblari, avtomatlashtirilgan tizimlar uchun dasturiy-texnika komplekslari (jumladan: putur yetkazmaydigan nazorat qilish, mexanik va fizik kattaliklarni o‘lchash uchun qurilmalar va asboblar, xavfsizlik avtomatikasi asboblari, bosim rostlagichlari, hisoblagichlar, gazoanalizator (gaz tarkibini tahlil qiluvchi asbob)lar).

17. Xavfli moddalar uchun maxsus mo‘ljallangan sig‘im (sisterna)lar va konteynyerlar hamda idish (ballon)lar.

18. Xavfli yuklarni tashish (transportirovka qilish) uchun jihozlar.

19. Portlovchi va zaharli moddalarni hamda uning tarkibiga kiruvchi materiallarni yaratish, ishlab chiqarish va saqlashda qo‘llaniladigan jihoz va asboblar. Portlatish ishlarini olib borishda qo‘llaniladigan jihoz va asboblar.

20. O‘simlik xomashyosini saqlash va qayta ishlash bo‘yicha portlash xavfi bo‘lgan ishlab chiqarish obyektlarida qo‘llaniladigan texnologik, transport va yordamchi jihozlar (jumladan: texnologik jarayonlarni tartibga solish, o‘lchash va nazorat qilish uchun texnika asboblari va vositalari, texnologik jarayonlarni boshqarishning dasturiy-texnika komplekslari va tizimlari, signalizatsiya va avariyaga qarshi himoya qurilmalari va tizimlari (portlashdan himoya va ogohlantiruvchi qurilmalar, tez harakatlanuvchi qurilmalar, portlashlarni mahalliylashtirish vositalari) va boshqa jihozlar).

21. Gaz holatdagi, mayda dispers va suyuq holatdagi otqin va oqimlardan foydali ravishda ishlatish (utilizatsiya qilish) bo‘yicha jihozlar.

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga


2-ILOVA




_____________________________ rahbariga




(ekspert tashkiloti nomi)


Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish uchun
ARIZA


_______________________________________________________________________

(buyurtmachi nomi)

_____________________________________________________________________ni

(ekspertiza obyekti nomi)

sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirishingizni so‘raydi.

Ilova qilinayotgan hujjatlar:


_____________________________________
_____________________________________

_______________________

__________

_______________________

(mas’ul rahbar lavozimi)

(imzo)

(F.I.O.)

M.O‘.







Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga
3-ILOVA

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish jarayonida aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar

BAYoNNOMASI

_______________________-son

___________________________

(bayonnoma raqami)

(rasmiylashtirilgan sana)

__________________________________________________________________
__________________________________________________________________

(ekspert tashkiloti nomi, yetakchi ekspertning F.I.O.)

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________

(ekspertiza obyekti nomi)

__________________________________________________________________ __________________________________________________________________

(buyurtmachi nomi, uning mas’ul vakili lavozimi va F.I.O.)

__________________________________________________________________

T/r

Ekspertiza natijasida aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar (talablari bajarilmayotgan tegishli qonun hujjatlari va (yoki) normativ texnik hujjatlar belgisi yoki nomi, tuzilmaviy birligi)

Bartaraf etish muddatlari

1

2

3































Etakchi ekspert _________

(3-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga


3a-ILOVA

__________________________ ning 20___ yil “_____” _______________dagi

(ekspert tashkiloti nomi)











_____-sonli bayonnomasida ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar


T/r

Ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklar

Amalga oshirilgan chora-tadbirlar*

Chora-tadbirlar amalga oshirilgan muddatlari

Izoh**































Tashkilot rahbari ___________

Tashkilotning mas’ul vakili (vakillari) ___________

* Ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklar buyurtmachi tomonidan qabul qilinmagan yoki ularni bartaraf etish ekspertiza obyektining ishonchliligiga (mustahkamligiga) salbiy ta’sir etish sabablari asoslab beriladi;

** Ko‘rsatilgan nomuvofiqliklar va kamchiliklar bartaraf etilmagan holatlarda tegishli xavfli ishlab chiqarish obyektidan xavfsiz foydalanish bo‘yicha ko‘rilgan choralar va (yoki) chora-tadbirlar amalga oshirilgan muddatlari bayonnomada ko‘rsatilgan muddatlardan kechiktirilganligi sabablari ko‘rsatilishi kerak.



(3a-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘iga asosan kiritilgan (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga


4-ILOVA

Ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan

TALABLAR

1-§. Umumiy qoidalar

1. Ijobiy ekspertiza xulosasining titul varaqasi “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan belgilangan tartibda ekspert tashkilotlariga tarqatilgan maxsus blankda rasmiylashtirilishi lozim.



(1-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

2. Salbiy ekspertiza xulosasining titul varaqasi ekspert tashkilotining rasmiy blankida rasmiylashtirilishi lozim.

21. Ekspertiza xulosasining matni A4 formatdagi qog‘oz varag‘ining bir tomonida masshtab kichraytirilmagan holda qog‘oz varag‘ining kitob holatida joylashishi, “Times New Roman” 12 o‘lchamli shriftida Microsoft Word matn redaktoridan foydalanilgan holda kompyuter vositasida bosib chiqarilishi lozim.

Ekspertiza xulosasining asosiy qismi 1,2 qator oralig‘ida yozilishi, har bir bet hoshiyasi: yuqoridan va pastdan 1,5 sm, chapdan 2,5 sm, o‘ngdan 1,5 sm bo‘lishi, xatboshi besh-olti belgiga teng va bir xilda bo‘lishi lozim.

Ekspertiza xulosasida jadvallar, grafiklar, xaritalar, sxemalar berilsa, ularni A3 formatdagi qog‘oz varag‘ida joylashtirish mumkin.

22. Ekspertiza xulosasida qo‘llaniladigan qisqartmalarga tushunchalar berilishi lozim”;



(21 va 22-bandlar O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘iga (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) asosan kiritilgan — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

3. Ekspertiza xulosasi rasmiylashtirilganda ekspertiza xulosasi tegishli bo‘lgan obyektlar sanab o‘tilishi lozim.

4. Ekspertiza xulosasi ekspert tashkiloti rahbari va ekspertizani amalga oshirgan ekspertlar tomonidan imzolanishi, ekspert tashkiloti muhri qo‘yilishi hamda betlar soni ko‘rsatilgan holda tikilishi lozim.

2-§. Ekspertiza xulosasini tuzilishiga talablar

5. Ekspertiza xulosasi quyidagi qismlardan iborat bo‘ladi:

a) titul varaqasi;

b) mundarija;

v) asosiy qism;

g) ekspertiza xulosasiga ilovalar.

6. Ekspertiza xulosasining titul varaqasi mazkur Talablarning 1-ilovasida keltirilgan shaklda rasmiylashtiriladi.

7. Ekspertiza xulosasining mundarijasida ekspertiza xulosasining barcha bo‘limlarining nomi va tegishli sahifalarning raqamlari ko‘rsatiladi.

8. Ekspertiza xulosasining asosiy qismi quyidagilarni o‘z ichiga olishi lozim:

a) kirish qismi (bunda ekspertizani amalga oshirish uchun asos, ekspertizani amalga oshirgan va ekspertiza xulosasini rasmiylashtirgan ekspert tashkiloti hamda ekspertlari va mutaxassislari haqidagi ma’lumotlar hamda buyurtmachi haqidagi ma’lumotlar ko‘rsatilishi lozim);

b) ekspertizaning maqsadi;

v) ekspertizani amalga oshirish jarayonida ko‘rib chiqilgan hujjatlar haqidagi ma’lumotlar;

g) ekspertiza obyekti haqidagi ma’lumotlar (bunda ekspertiza obyektiga tegishli xavfli ishlab chiqarish obyekti hamda ekspertiza obyekti haqidagi ma’lumotlar ko‘rsatilishi lozim).

Loyiha hujjatlari, sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi va xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq boshqa hujjatlarning ekspertiza xulosalarida bu hujjatlarni ishlab chiqish uchun asos hamda bu hujjatlarni ishlab chiqqan tashkilot haqidagi ma’lumotlar ham keltiriladi;

d) ekspertizani amalga oshirish natijalari (bunda ekspertizani amalga oshirish natijasida qabul qilingan xulosaning asoslangan sabablari ko‘rsatiladi. Shuningdek, sanoat xavfsizligini ta’minlash yuzasidan tavsiyalar ham ko‘rsatilishi mumkin);

e) xulosa.

9. Ekspertiza xulosasiga ekspertizani amalga oshirish jarayonida aniqlangan nomuvofiqliklar va kamchiliklar bayonnomalari hamda nomuvofiqliklar va kamchiliklarni bartaraf etish bo‘yicha amalga oshirilgan chora-tadbirlar (ular mavjud bo‘lganda), ekspertizani amalga oshirishda foydalanilgan qonun hujjatlari va normativ texnik hujjatlari ro‘yxati hamda o‘tkazilgan sinov natijalari ilova qilinishi lozim”;

(9-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

3-§. Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash bo‘yicha ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablar

10. Xavfli ishlab chiqarish obyektini identifikatsiya qilish bo‘yicha ekspertiza xulosasi mazkur Talablarning 2-paragrafiga muvofiq O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasining 2008-yil 10-dekabrdagi 271-son qarori bilan tasdiqlangan Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash tartibi to‘g‘risidagi nizom talablari hamda xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash bo‘yicha “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tavsiyalarini e’tiborga olgan holda rasmiylashtiriladi.



(10-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

11. Xavfli ishlab chiqarish obyektini identifikatsiya qilish bo‘yicha ekspertiza xulosasiga xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash varaqasi hamda mazkur Talablarning 2-ilovasida keltirilgan shaklda rasmiylashtiriladigan xavfli ishlab chiqarish obyektlarini umumlashtirish varaqasi ilova qilinadi.



4-§. Ekspertiza xulosasini hisobga olish bo‘yicha talablar

12. Rasmiylashtirilgan ekspertiza xulosasi ekspert tashkiloti va “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi tomonidan hisobga olinadi. Hisobga olish raqami ekspertiza xulosasi titul varaqasiga qo‘yiladi.



(12-band O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

13. Hisobga olish raqami chiziqcha (defis) bilan ajratilgan beshta belgilar guruhidan tashkil topgan bo‘lib, XXX-XX-XXXX-XXXXX-XX ko‘rinishiga ega.

Birinchi belgilar guruhi (XXX) ekspert xulosasini rasmiylashtirgan ekspert tashkiloti ro‘yxat raqamini bildiradi.

Ikkinchi belgilar guruhi (XX) ekspertiza obyektini bildiradi va ekspertiza obyektining shartli belgilarini quyidagi mazmunda aks ettiradi:

LH — xavfli ishlab chiqarish obyektini qurish, kengaytirish, qayta qurish, texnik jihatdan qayta jihozlash, konservatsiyalash va tugatishga doir loyiha hujjatlari;

TQ — xavfli ishlab chiqarish obyektida qo‘llaniladigan texnika qurilmalari;

BI — xavfli ishlab chiqarish obyektidagi binolar va inshootlar;

XD — sanoat xavfsizligi deklaratsiyasi;

BH — xavfli ishlab chiqarish obyektidan foydalanish bilan bog‘liq boshqa hujjatlar.

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash bo‘yicha ekspertiza xulosalarini hisobga olish raqamining ikkinchi belgilar guruhiga IX (xavfli ishlab chiqarish obyektlarini identifikatsiyalash bo‘yicha ekspertiza xulosasi) belgisi qo‘yiladi.

Uchinchi belgilar guruhi (XXXX) ekspertiza xulosasini ekspert tashkilotida rasmiylashtirish tartibidagi hisobga olish raqamini bildiradi.

To‘rtinchi belgilar guruhi (XXXXX) ekspertiza xulosasini “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasida hisobga olish raqamini bildiradi.



(13-bandning o‘n birinchi xatboshisi O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Beshinchi belgilar guruhi (XX) ekspertiza xulosasini tasdiqlangan yilining oxirgi raqamlarini ifodalaydi.



Ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablarga
1-ILOVA

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI SANOAT XAVFSIZLIGI
EKSPERTIZASI TIZIMI


_______________________________________________________________________
_______________________________________________________________________

(ekspert tashkiloti nomi, manzili, telefon raqami, akkreditatsiya attestati raqami)

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

(buyurtmachi nomi, manzili)

_______________________________________________________________________

_______________________________________________________________________

(ekspertiza obyekti nomi)

_______________________________________________________________________



SANOAT XAVFSIZLIGI EKSPERTIZASI XULOSASI

Hisobga olish raqami XXX-XX-XXXX-XXXXX-XX



“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining ekspertiza xulosasini tasdiqlash to‘g‘risidagi qarorisiz ekspertiza xulosasi haqiqiy emas*




Ilova: _____ varaqda













Ekspert tashkiloti rahbari

__________________


_______________________



M.O‘.

(imzo)

(F.I.O.)

Etakchi ekspert

__________________

_______________________




(imzo)

(F.I.O.)




___________________________






(Rasmiylashtirilgan sana)

Izoh: * “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining ekspertiza xulosasini tasdiqlash to‘g‘risidagi qarorisiz ekspertiza xulosasi haqiqiy emas” yozuvi hamda “Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasining belgisi maxsus blankda ko‘rsatiladi.

(1-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Ekspertiza xulosasini rasmiylashtirishga nisbatan qo‘yiladigan talablarga


2-ILOVA

Xavfli ishlab chiqarish obyektlarini umumlashtirish
VARAQASI


1. Xavfli ishlab chiqarish obyektlaridan foydalanuvchi tashkilot:

Tashkilotning to‘liq nomi




Rahbarning lavozimi va F.I.O.




Tashkilotning pochta manzili




Telefon, faks




2. Xavfli ishlab chiqarish obyektlari:

To‘liq nomi

Obyekt tipining kodi

Sug‘urta summalarining eng kam miqdori (eng kam oylik ish haqi miqdorlarida)




























JAMI:




Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga
5-ILOVA

Ekspertiza xulosasini tasdiqlash yuzasidan rad etish haqida
QAROR


(“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi blankida rasmiylashtiriladi)

________________




____________________

(sana)




(tartib raqami)

“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi _______________________
________________________________________________________________

(ekspertiza xulosasini tasdiqlashga taqdim etgan ekspert tashkiloti nomi)

tomonidan taqdim etilgan XXX-XX-XXXX raqam bilan hisobga olingan)
________________________________________________________________

(ekspertiza obyekti nomi)

ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqdi.

Ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqish natijasida quyidagi kamchiliklar va nomuvofiqliklar aniqlandi:



________________________________________________________________________________________________________________________________

Ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqish natijasida ekspertiza xulosasini tasdiqlash yuzasidan rad etish haqida qaror qabul qilindi.




____________________

_____________

____________________

(lavozimi)

(imzosi)

(F.I.O.)

(5-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Sanoat xavfsizligi ekspertizasini amalga oshirish qoidalariga


6-ILOVA

Ekspertiza xulosasini tasdiqlash haqida
QAROR


(“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi blankida rasmiylashtiriladi)

________________




____________________

(sana)




(tartib raqami)

“Sanoatgeokontexnazorat” davlat inspeksiyasi _______________________
________________________________________________________________

(ekspertiza xulosasini tasdiqlashga taqdim etgan ekspert tashkiloti nomi)

tomonidan taqdim etilgan XXX-XX-XXXX raqam bilan hisobga olingan)
________________________________________________________________

(ekspertiza obyekti nomi)

ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqdi.

Ekspertiza xulosasini ko‘rib chiqish natijasida ekspertiza xulosasini tasdiqlash haqida qaror qabul qilindi hamda ekspertiza xulosasi XX�-XX-XXXX-XXXXX-XX raqam bilan hisobga olindi.






____________________

_____________

____________________

(lavozimi)

(imzosi)

(F.I.O.)

(6-ilova O‘zbekiston Respublikasi Vazirlar Mahkamasi huzuridagi Yer qa’rini geologik o‘rganish, sanoatda, konchilikda va kommunal-maishiy sektorda ishlarning bexatar olib borilishini nazorat qilish davlat inspeksiyasi boshlig‘ining 2011-yil 6-yanvardagi 2-sonli buyrug‘i (ro‘yxat raqami 2013-1, 13.01.2011-y.) tahririda — O‘R QHT, 2011-y., 1-2-son, 19-modda)
(O‘zbekiston Respublikasi qonun hujjatlari to‘plami, 2009-y., 41-son, 446-modda; 2011-y., 1-2-son, 19-modda)

Foydalanilgan adabyotlar:



    1. Аrtоbоlеvskiy I.I. «Tеоriya mехаnizmоv i mаshin». M., 1987 y

    2. Usmоnхo’jаеv X.X. «Mаshinа vа mехаnizmlаr nаzаriyasi» «O’qituvchi», T., 1981y.

    3. O‘zbekiston respublikasi vazirlar mahkamasining qarori

    4. “Sanoatkontexnazorat” davlat inspeksiyasi boshlig‘ining buyrug‘i

Download 0.9 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling