Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi fanining ishchi o
Download 162 Kb.
|
2 5350717145514772519
- Bu sahifa navigatsiya:
- TOSHKENT IRRIGATSIYA VA QISHLOQ XO‘JALIGINI MEXANIZATSIYALASH MUHANDISLARI INSTITUTI QARSHI FILIALI
- Qarshi-2020
- Cho‘yanlar klassifikatsiyasi va markalanishi. Kompozitsion materiallar
O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASIOLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
|
|
“TASDIQLAYMAN” O’quv va tarbiyaviy ishlar bo’yicha direktor o’rinbosari _____________ Sh. R. Ubaydullayev “_____” ____________ 2019 yil |
MATERIALSHUNOSLIK VA KONSTRUKSION MATERIALLAR
TEXNOLOGIYASI
FANINING ISHCHI O‘QUV DASTURI
|
Bilim sohasi: |
400000 - Qishloq va suv xo‘jaligi |
|
|
|
|
Ta’lim sohasi: |
430000 - Qishloq xo‘jaligi texnikasi |
|
|
|
|
Ta’lim yo‘nalishi: |
5430100 - Qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalashtirish |
Umumiy o‘quv soati ─ 162 soat (3 semestr)
Shu jumladan:
Ma’ruza ─ 36 soat
Amaliy mashg‘ulotlar ─ 18 soat
Laboratoriya mashg‘ulotlar ─ 18 soat
Mustaqil ta’lim ─ 90 soat
Qarshi-2020
Fanning ishchi o‘quv dasturi O‘zbekiston Respublikasi Oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi 201___ yil «___ _» _________dagi ________ - sonli buyrug‘i bilan tasdiqlangan «Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi» fani dasturi asosida ishlab chiqilgan.
Fan dasturi Toshkent irrigatsiya va qishloq xo‘jaligini mexanizatsiyalashtirish muxandislari instituti Kengashining 201___ yil «____» _________dagi ________ - sonli bayoni bilan tasdiqlangan
|
Tuzuvchilar : |
B.K.Hayitov – TIQXMII Qarshi filiali «Umumtexnik fanlar» kafedrasi assistenti G.A.Boyqulova - TIQXMII Qarshi filiali «Umumtexnik fanlar» kafedrasi stajyor-o’qituvchisi |
|
Тақризчилар : |
|
|
Каримов Ш. Останакулов К. |
И.А.Каримов номидаги ТошДТУ, «Материалшунослик ва материаллар технологияси» кафедраси доценти., т. ф. н. (Турдош ОТМ) ТИҚХММИ, «ҚХМ» кафедраси мудири, т.ф.д. |
TIQXMMI qarshi filiali “Qishloq xo‘jaligini
mezanizatsiyalash” fakulteti dekani:
2020 yil «__» ________ _______________ U.Qodirov
“Umumtexnik fanlar”
kafedrasi mudiri :
2020 yil «__» ________ _______________ ____________
O‘quv fani o‘qitilishi bo‘yicha uslubiy ko‘rsatmalar
«Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasi» fani talabalarga metall, qotishma va metallmas materiallarning olinishini, tuzilishini, xossalarini, markalanishini, metallarga termik va kimyoviy-termik ishlov berish nazariy asoslarini va texnologik jarayonlarini, quyma olish texnologik jarayenlarini, metallarga bosim bilan ishlov berishni, materiallarni payvandlash, materiallarni kesib ishlash nazariy asoslarini o‘rgatish vazifalarni bajaradi.
Fan bo‘yicha talablarni ko‘nikma va malakalariga quyidagi talablar qo‘yiladi. Talaba:
- materialshunoslik va metalshunoslik fanlari, metallar turlari, metallar tuzilishi, metallarga termik, termomexanik va kimyoviy termik ishlov berish, metallarga kesib ishlov berish dastgoxlari xaqida tasavvurga ega bo‘lishi;
- mashinasozlik, jumladan qishloq xo‘jaligi mashinasozligi detallarini tayyorlash uchun ishlatiladigan materiallarning olinishi, tuzilishi, xossalari, markalanishi hamda materiallarga ishlov berib qo‘yilgan talablarga muvofiq detallar va yig‘ma birliklarni tayyorlash texnologiyalari, materiallarga ishlov berish nazariyasi asoslarini bilishi va ulardan foydalana olishi;
- detallarni berilgan talablar va ishlash sharoitlariga mos ravishda tayyorlash uchun material tanlash, materiallarga ishlov berish asboblari, uskunalari va jihozlarinining parametrlari va ishlash rejimlarini hisoblash va tanlash ko‘nikmalariga ega bo‘lishi;
- materiallarga ishlov berish asboblari, uskunalari va jihozlarini ishga tayyorlash va ishlatish, detallarga mexanik ishlov berish texnologik jarayonlarini loyihalash va bajarish malakalariga ega bo‘lishi kerak.
II. Ma’ruza mashg‘ulotlari
1 - jadval
|
№ |
Ma’ruzalar mavzulari |
Dars soatlari hajmi |
|
1 |
Metallar haqida umumiy ma’lumotlar. Metallarning mexanik va texnologik xossalari |
2 |
|
2 |
Metallarning atom- kristall tuzilishi. Qotishmalar va ularning xolat diagrammalari |
2 |
|
3 |
Temir-sementit (Fe- Fe3C) holat diagrammasi |
2 |
|
4 |
Termik ishlash asoslari. Termik ishlash texnologik jarayonlari |
2 |
|
5 |
Kimyoviy-termik ishlash |
2 |
|
6 |
Cho‘yan ishlab chiqarish. Po‘lat ishlab chikarish |
2 |
|
7 |
Rangli metallarni ishlab chiqarish |
2 |
|
8 |
Po‘lat klassifikatsiyasi va markalanishi |
2 |
|
9 | Cho‘yanlar klassifikatsiyasi va markalanishi. Kompozitsion materiallar |
2 |
|
10 | Quymakorlik asoslari. Quyma olishlarning maxsus usullari |
2 |
|
11 |
Metallarni bosim bilan ishlash asoslari. Metallarni bosim bilan ishlash turlari |
2 |
|
12 |
Metallarni payvandash asoslari. Payvandlash turlari |
2 |
|
13 |
Metallarni kesib ishlash asoslari. Metallarni kesish jarayoninig fizikaviy asoslari |
2 |
|
14 |
Kesish kuchi, quvvati va kesish tezligi |
2 |
|
15 |
Metalkesish dastgoxlari. Tokarlik dastgohlari |
2 |
|
16 |
Metalkesish dastgoxlari. Parmalash, frezalash, dastgohlari |
2 |
|
17 |
Metalkesish dastgoxlari. Randalash va jilvirlash dastgohlari |
2 |
|
18 |
Ishlov berilgan yuzaning g‘adir- budurligi. Materiallarga ishlov berishning elektrofizik va elektrokimyoviy usullari |
2 |
|
|
Jami: |
36 соат |
Ma’ruza mashg‘ulotlari multimedia qurilmalar bilan jihozlangan auditoriyalarda yoki masofaviy ta’lim platformasida onlayn tarzda akadеm guruhlarga o‘tiladi.
III. Amaliy mashg‘ulotlari
2 - jadval
|
№ |
Amaliy mashg‘ulotlari mavzulari |
Dars soatlari hajmi |
|
1 |
Temir - sementit holat diagrammasi. Asosiy chiziqlar, nuqtalar va strukturalar. Qizdirish va sovutishdagi strukturaviy o‘zgarishlar. Sovish egri chiziqlarni qurish. |
4 |
|
2 |
Kimyoviy-termik ishlash. Kam uglerodli po‘latlarni sementitlash. Sementitlash turini tanlash. Sementitlovchi muhitni belgilash. Sementitlash temperaturasini va vaqtni aniqlash. Sementitlangan detallarga termik ishlov berish rejimini tuzish. |
2 |
|
3 |
Konstruksion materiallarni bosim bilan ishlash. Xomakini erkin bolg‘alash jarayonini o‘rg‘anish. Xomakining quyimlarini, og‘irligini va o‘lchamlarini aniqlash. Qizdirish temperaturasini aniqlash. |
2 |
|
4 |
Konstruksion materiallarni elektr-yoy yerdamida payvandlash. Elektr-yoyda payvandlash uskunalari, asboblari. Payvand choqlarining klassifikatsiyasi. Elektrod turlari va ularni tanlash. Elektr-yoyda payvandlash rejimini hisoblash. |
2 |
|
5 |
Konstruksion materiallarni gaz alangasida payvandlash. Gaz alangasida payvandlash uskunalari. Gorelka, rezak, kislorod reduktori, atsetilen generatorlarining tuzilishi, asosiy qismlari va ishlashini o‘rganish. Gaz alangasida payvandlash rejimini hisoblash. |
2 |
|
6 |
Yo‘nishda kesish kuchlari va kesish tezligi. Kesish rejimlarini hisoblash. Berilgan xomakini tashqi yo‘nishda kesish chuqurligi, surish qiymati, kesish tezligi, kesish kuchlari va effektiv quvvatni, asosiy texnologik vaqtni aniqlash. |
2 |
|
7 |
Tokarlik guruhidagi dastgohlar. 1K620 tokarlik dastgohining tuzilishi va rostlanishi. Tokarlik dastgohlarda bajariladigan ishlar. Dastgohning kinematik sxemasini va tezliklar grafigini o‘rganish. |
2 |
|
8 |
Rezba qirkish. Rezba qirqish usullari va ishlatiladigan asboblar. Ichki va tashqi rezbalar qirqishda xomaki o‘lchamlarini tanlash. Metchik va plashkalarning turlari, tuzilishi va geometriyasi bilan tanishish. |
2 |
|
|
Jami |
18 soat |
Amaliy mashg‘ulotlari multimedia qurilmalar bilan auditoriyalarda yoki masofaviy ta’lim platformasida onlayn tarzda akadеm guruhlarga o‘tiladi. Mashg‘ulotlar faol va interfaol usullar yordamida o‘tiladi. “Keys stadi” texnologiyasi ishlatiladi, keyslar mazmuni o’qituvchi tomonidan belgilanadi. Ko‘rgazmali qurollar va multimedia qurilmalar yordamida uzatiladi.
IV. Laboratoriya mashg‘ulotlari
4 - jadval
|
№ |
Laboratoriya mashg‘ulotlari mavzulari |
Dars soatlari hajmi |
|
1 |
Metallarning qattiqligini aniqlash. Namunalarning qattiqligini Brinell va Rokvell asboblarida o‘lchash |
2 |
|
2 |
Qo‘rg‘oshin-surma holat diagrammasi. Qo‘rg‘oshin-sur’ma qotishmasining turli xil tarkiblari uchun sovish egri chiziqlarini qurish. Evtektikaviy o‘zgarish jarayoni. Evtektikaviy qotishma |
2 |
|
3 |
Qotishmalarni termik ishlash. Uglerodli po‘latlarni termik ishlash. Berilgan po‘lat namunalari uchun termik ishlash rejimi tuzib, termik ishlashni bajarish. Termik ishlangan namunalar qattiqligini o‘lchash |
2 |
|
4 |
Cho‘yan ishlab chiqarishda ishlatiladigan hom-ashelar: rudalar, flyuslar va yoqilg‘ilar, o‘tga chidamli materiallar. Domna pechining ishlashi. Domna pechidan olinadigan mahsulotlar |
2 |
|
5 |
Quymakorlik asoslari. Qo‘ymakorlikda ishlatiladigan asbob - uskunalar. Qolip tayyorlash texnologik jarayoni. Ikki opoka yordamida qolip tayyorlash jarayonlarini o‘rganish |
2 |
|
6 |
Tokar keskichlarining turlari, tuzilishi va geometriyasi. Keskichlarning turlari, asosiy qismlari va elementlari. Metallarni yo‘nishdagi tekisliklar va yuzalar. Keskichning oldingi va ketingi burchaklarni, plandagi asosiy, yordamchi burchaklarni, qiyalik burchagini o‘lchash. |
2 |
|
7 |
Parma, zenker, razvyortkalarning turlari, tuzilishi va geometriyasi. Asosiy burchaklarini o‘lchash. |
2 |
|
8 |
Frezalarning turlarini, tuzilishi va geometriyasini o‘rganish. Bo‘lish kallagining tuzilishi va vazifasi. Bo‘lish kallagini oddiy va murakkab bo‘lishga sozlash |
2 |
|
9 |
Yuza g‘adir-budurligini aniqlash usullari. Berilgan namunaning g‘adir-budurlik parametrlarini aniqlash |
2 |
|
|
Jami |
18 soat |
Laboratoriya mashg’ulotlari multimеdia vositalari hamda laboratoriya qurilmalari bilan jihozlangan xonalarda yoki masofaviy ta’lim platformasida onlayn tarzda vertual stendlardan foydalangan holda har bir akadеm guruhga alohida o’tiladi.
V. Mustaqil ta’lim
5 - jadval
|
№ |
Mustaqil ta’lim mavzulari |
Dars soatlari hajmi |
|
1 |
O‘zbekiston Respublikasida mashinasozlik taraqqiyoti va uning xozirgi zamon muammolari. O‘zbekiston Respublikasida materiallar ishlab chiqarish. Materialsozlik korxonalari |
6 |
|
2 |
Zamonaviy innovatsion materiallar |
6 |
|
3 |
Kristall va nokristall materiallar. Anizotropiya. Rentgen difraksiyasi |
6 |
|
4 |
Metallardagi nuqtaviy buzilishlar. Strukturaviy bzilishlar: dislokatsiyalar, faza chegaralaridagi buzilishlar. Hajmiy buzilishlar |
6 |
|
5 |
Xorij davlatlarida ishlatiladigan konstruksion materiallar. Tarkibi, markalanishi, xossalari |
6 |
|
6 |
Temir-sementit holat diagrammasi. Asosiy nuqtalari, chiziqlari, zonalari. Holat diagrammasidagi strukturalar. Berilgan qotishmaning sovish egri chiziqlarini qurish |
6 |
|
7 |
Rangli metalarni ishlab chiqarish. Rangli metallar ishlab chiqarish texnologik jarayonlari |
6 |
|
8 |
Kimeviy-termik ishlov berish. Sementitlash texnologik jarayonlarini ishlab chiqish |
6 |
|
9 |
Metallmas materiallar. Kompozitsion materiallar. Detallarni plastmassa va rezinalardan tayyorlash texnologik jarayonlari. |
6 |
|
10 |
Termoreaktiv va termoplast plastmassalar. Tabiiy va sun’iy rezinalar. Ekstruksiya, bosim ostida quyish |
6 |
|
11 |
Erkin bolg‘alash texnologik jarayonlari. Uskunalar tanlash |
6 |
|
12 |
Metallarni payvandlash. Cho‘yanlarni, yuqori legirlangan po‘latlarni va rangli metallarni payvandlash |
6 |
|
13 |
Metallarni kesib ishlash. Ishlov berilgan yuza sifati. Kesish rejimlarining yuza sifatiga tasiri. |
6 |
|
14 |
Kesuvchi asboblarning materiallari va ularni tanlash |
6 |
|
15 |
Metallarni puxtalash usullari |
6 |
|
|
Jami |
90 soat |
Mustaqil o‘zlashtiriladigan mavzular bo‘yicha talabalar tomonidan referatlar tayyorlanadi va uni taqdimoti tashkil etiladi. Masofaviy ta’limda o’qituvchiga turli xil elektron ko’rinishdagi (rasm, audio va video formatda, tirli xil kompyuter dasturlari orqali) topshirishi mumkin
VI. Fan bo‘yicha talabalar bilimini baholash va
nazorat qilish mezonlari
|
Baholash usullari |
Ekspress testlar, yozma ishlar, og‘zaki so‘rov, prezentatsiyalar. | ||
|
Baholash mezonlari |
5 (a’lo) baho - talaba mustaqil xulosa va qaror qabul qiladi; - ijodiy fikrlay oladi; - mustaqil mushohada yuritadi; - olgan bilimini amalda qo‘llay oladi; - fanning (mavzuning) mohiyatini tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi; - fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega. 4 (yaxshi) baho - talaba mustaqil mushohada yuritadi; - olgan bilimini amalda qo‘llay oladi; - fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi; - fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega. 3 (koniqarli) baho - talaba olgan bilimini amalda qo‘llay oladi; - fanning (mavzuning) mohiyatni tushunadi, biladi, ifodalay oladi, aytib beradi; - fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega. 2 (qoniqarsiz) baho - talaba fan dasturini o‘zlashtirmagan; - fanning (mavzuning) mohiyatini tushunmaydi; - fan (mavzu) bo‘yicha tasavvurga ega emas. | ||
|
|
Nazorat turlari |
Maks. baho |
O‘tkazish vaqti |
|
|
Oraliq nazorat |
5 |
|
|
|
Talabaning amaliy va mustaqil ta’lim topshiriqlarini bajarishi, shuningdek uning ushbu mashg‘ulotlardagi faolligi fan o‘qituvchisi tomonidan baholab boriladi. Talabani oraliq nazorat turi bo‘yicha baholashda uning o‘quv mashg‘ulotlari davomida olgan baholari inobatga olinadi. |
|
|
|
|
Birinchi oraliq nazorat yozma ish yoki test (ma’ruza o‘qituvchisi tomonidan baholanadi) |
5 |
O‘quv jarayoni grafigiga asosan
|
|
|
Ikkinchi oraliq nazorat yozma ish yoki test (ma’ruza o‘qituvchisi tomonidan baholanadi) |
5 |
O‘quv jarayoni grafigiga asosan
|
|
|
Yakuniy nazorat |
5 |
O‘quv jarayoni grafigiga asosan
|
|
|
Test yoki yozma ish |
5 | |
|
|
Jami |
5 |
|
VII. Asosiy va qo‘shimcha o‘quv adabiyotlar hamda axborot manbalari
Asosiy adabiyotlar
Materials science and engineering. An Introduction. William D.Callister, Jr. David G. Rethwisch. 346 b.
Fundamentals of modern manufacturing. Marerials, processes and systems. Fourth editions. Mikell P. Groover. 156 b.
S.D. Nurmurodov va boshk. Materialshunoslik ─ Тошкент, "Fan", 2004
«Основа резания металлов » (Д) Usmanov K.B.Toshkent «Akademiya» 2005 y. 303 b.
Qo‘shimcha adabiyotlar
Mirziyoyev Sh.M. Erkin va farovon demokratik O‘zbekiston davlatini birgalikda barpo etamiz. Toshkent, O‘zbekiston, 2016.-56 b.
Mirziyoyev Sh.M. Tanqidiy tahlil, qatiy tartib – intozom va shaxsiy javobgarlik – har bir raxbar faoliyatining kundalik qoidasi bo‘lishi kerak. Toshkent, O‘zbekiston, 2017.-104 b.
Mirziyoyev Sh.M. Qonun ustuvorligi va inson manfaatlarini ta’minlash – yurt taraqiyoti va xalq farovonligini garovi. Toshkent, O‘zbekiston, 2017.-48 b.
Mirziyoyev Sh.M. O‘zbekistonni rivojlantirishning beshta ustuvor yo‘nalishi bo‘yicha Harakatlar strategiyasi. T., O‘zbekiston, 2017. «Gazeta.uz».
Mirboboyev V.A.Konstruksion materiallar texnologiyasi. ─ Toshkent, "O‘qituvchi", 2004 y. - 408 b.
Ilxom Nosir. Materialshunoslik. –Toshkent, “O‘zbekiston”,2002 y – 350 b.
Po‘latov S., Raxmonaliyev I., Qosimov Q. Materialshunoslik va konstruksion materiallar texnologiyasidan amaliy mashg‘ulotlar ─ T. “ Mehnat”, 1992 y. –136 b.
Drits M.E., Maskalyev M.A.Texnologiya konstruksionnix materiarialov. ─ M. Visshaya shkola, 1990 g.
Internet saytlari
www.gov.uz – O’zbekiston Respublikasi hukumat portali;
www.lex.uz - O’zbekiston Respublikasi Qonun hujjatlari ma’lumotlari milliy bazasi;
https://dist.edu.uz/tiqxmmiqf/course/view.php?id=152 ;
www.books.google.com ;
www moeobrazovanie.ru
www tandfonlane.com
www journals.elsever.com
Do'stlaringiz bilan baham:
