Mavzu: Daromad keltiradigan biznes kitob do‘koni

MUHAMMAD AL-XORAZMIY NOMIDAGI TOSHKENT AXBOROT TEXNOLOGIYALARI UNIVERSITETI

MAVZU: Daromad keltiradigan biznes – kitob do‘koni

Bajardi: Ziyadullayev Xurshid

TOSHKENT 2023

Daromad keltiradigan biznes – kitob do‘koni

Internetda bepul kitoblarni topish qiyinlashgan bir davrda, kitobsevarlarga do‘kondan sotib olish yoki buyurtma qilish osonroq. Zamonaviy gadjetlar va texnologiyalarning rivojlanishiga qaramay, kitob ishlab chiqarish, sotish ancha ommabop va talabga ega ekanligini tasdiqlaydi. Shunday ekan, to‘g‘ri marketing siyosati va biznesni tashkil etish bilan kitob do‘konini barqaror daromad keltiradigan foydali biznesga aylantirish mumkin.
Statistik maʼlumotlarga ko‘ra, aholisi 4 million kishidan ortiq bo‘lgan shaharlarda o‘rtacha 90 dan 140 tagacha kitob do‘konlari faoliyat yuritadi.
Dastlabki sarmoya miqdori 130 million so‘mni tashkil etadi.
Zararsizlik nuqtasi ishning 3-oyida erishiladi.
Loyihani boshlashdan oldin siz qaysi formatdagi kitob do‘konini ochishingizni hal qilishingiz kerak. Ko‘rib chiqish uchun biz quyidagi variantlarni taklif qilamiz:
Eksklyuziv kitoblar bilan jihozlangan kitob do‘koni;
Tovarlarning keng assortimentiga ega bo‘lgan kichik do‘kon (shu jumladan tegishli mahsulotlar);
Kitob supermarketi.
Kitob biznesi mavsumiydir: savdoning maksimal hajmi sentyabrdan martgacha bo‘lgan davrga to‘g‘ri keladi, ammo yozda kitoblarga talab, qoida tariqasida, pasayadi. Kitob do‘konining ish vaqti: har kuni 10:00 dan 21:00 gacha.
Sizning kitob do‘koningiz mahsulotining potensial xaridorlarini taxminan quyidagi turlarga bo‘lish mumkin:
Farzandlari uchun darsliklar, o‘quv materiallari, bolalar stol o‘yinlari sotib oladigan ota-onalar;
O‘quv qo‘llanmalari va boshqa o‘quv adabiyotlariga, shuningdek ish yuritish va stol o‘yinlariga (monopoliya va boshqalar) muhtoj bo‘lgan maktab o‘quvchilari va talabalari;
Tematik adabiyotlarni sotib olgan mijozlar (masalan, fantaziyani sevuvchilar);
Tasodifan shtib ketayotganlar.
Ochilishdan bir hafta oldin do‘kon yaqinidagi gavjum joylarda varaqalar tarqatish uchun promouterlarni yollash kerak;
Yorqin va ko‘zga tashlanadigan yozuv do‘koningiz haqida o‘tayotganlarni xabardor qilishga yordam beradi;
Mijozlari sizning xaridoringizga aylanishi mumkin bo‘lgan muassasalar bilan hamkorlik qilishingiz kerak. Misol uchun, agar siz maktablarda, kafelarda, universitetlarda xaridlarga chegirmalarni taqdim etuvchi varaqalar-kuponlarni tarqatish zarar qilmaydi.
Savdo nuqtasini ochish bilan bir qatorda, foydalanuvchi asosiy tovarlar katalogi bilan tanishishi va xaridni amalga oshirishi mumkin bo‘lgan onlayn-do‘kon yaratish haqida o‘ylashingiz kerak. Veb-sayt reklamasi kontekstli reklamadan boshlanishi kerak;
Ijtimoiy tarmoqlarda sahifa yuritsh lozim. Ularni targetli reklama bilan bog‘lash zarar qilmaydi.
Kitob do‘konini ochishdan oldin siz yakka tartibdagi tadbirkor sifatida ro‘yxatdan o‘tishingiz kerak. Agar soliqqa tortish tizimi haqida gapiradigan bo‘lsak, 6% daromad solig‘i bilan soddalashtirilganni tanlash maqsadga muvofiqdir.
Kitob do‘koni 80-90 kv.m maydonga joylashtirilishi mumkin. Binolarga qo‘yiladigan asosiy talab: ko‘p piyodalar harakatlanadigan joy, alohida kirish eshigi, qulay transport pakrovkasi. Bundan tashqari, do‘konda kamida ikkita xona bo‘lishi kerak: birinchisi - savdo zali, ikkinchisi - asosiy zalda joylashtirilmagan tovarlar uchun omborxona. Shahar markazidan joy izlash shart emas, kitob do‘koni juda muvaffaqiyatli ishlashi va turar-joy hududida bo‘lgan talabga ega bo‘lishi mumkin.
Kitob do‘konini ochish uchun sizga quyidagi jihozlar kerak bo‘ladi:
Devorga va polga o‘rnatilgan tokchalar;
Kassa apparatlari;
Shkaflar;
stullar va stollar;
Ombor shkaflari;
Yordamchi xona uchun shkaf va stullar.
Xodimlarni qidirish
Sizning do‘koningizning asosiy xodimlari quyidagilar bo‘ladi: savdo xodimlari, kassir, merchandayzer, marketolog, buxgalter, bosh direktor.
Biznesga xavf soluvchi omillar
Boshqa har qanday biznesda bo‘lgani kabi, kitob do‘konini ochish va ishlatish loyihasi ham maʼlum xavflarni keltirib chiqaradi. Biz asosiylarini sanab o‘tamiz:
— Qog‘oz kitoblardan elektron materiallarga bosqichma-bosqich o‘tish tufayli xaridorlar faolligining pasayish xavfi.
— Yuqori narxlar va kech yetkazib berish xavfi.
— Raqobatchilar sonini oshishi xavfi.