Mavzu: Ijtimoiy faoiyat pedagogik turlari. Reja: Ijtimoiy faoliyat. Ijtimoiy faoliyatda pedagogic turlari
Download 163 Kb.
|
ijtimoiy faoliyatda pedagogik turari
|
Mavzu: Ijtimoiy faoiyat pedagogik turlari. Reja: 1. Ijtimoiy faoliyat. 2. Ijtimoiy faoliyatda pedagogic turlari. 3. ijtimoiy pedagogic faoliyatda asosiy tamoyillar. Ijtimoiy o'qituvchining maqsadi: o'quvchilarning real va potentsial imkoniyatlari va qobiliyatlaridan kelib chiqqan holda ijtimoiy va tarbiyaviy xarakterdagi qiyinchiliklarni engishga yordam berish asosida bola huquqlarini amalga oshirish uchun qulay shart-sharoitlarni yaratish; unga o'z-o'zini rivojlantirish, o'zini o'zi anglash va ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan faoliyatga qo'shish, mustaqil hayotga tayyorlashda har tomonlama yordam ko'rsatish. Ushbu maqsadga erishish uchun o'qituvchi quyidagi vazifalarni hal qiladi: 1. O'quv muammolari, muloqot qilishda qiyinchiliklar, moslashishda qiyinchiliklarga duch kelgan bolalarga ijtimoiy va pedagogik yordam ko'rsatish. 2. Bolalarning etakchi muammolari va qadriyat yo'nalishlarini aniqlang. 3. Sinfda qulay mikroiqlimni yaratishga hissa qo'shish. 4. Farzandlar va bolalarning muvaffaqiyatli ijtimoiylashuviga hissa qo'shish nogiron. 5. Bolaning o'z-o'zini tarbiyalash, o'z-o'zini tarbiyalash, o'zini o'zi anglash, shaxsiy va intellektual resurslarini rivojlantirishga qiziqishini rivojlantirish. 6. Talabalarning huquqiy savodxonligini oshirish; hayotiy vazifalarni hal qilishga o'rgatish, o'quvchilarni ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan faoliyatga jalb qilish. 7. Sog'lom turmush tarziga bo'lgan ehtiyojni shakllantirishga hissa qo'shish. 8. Bolani tarbiyalash va ijtimoiy-pedagogik muammolarini hal qilish masalalarida ota-onalarga maslahatlar berish va ularning pedagogik malakasini oshirish. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatda ijtimoiy o'qituvchi quyidagi asosiy huquqiy hujjatlarga amal qiladi: 1. BMTning Bola huquqlari to‘g‘risidagi konventsiyasi; 2. Rossiya Federatsiyasi Konstitutsiyasi; 3. Fuqarolik, Oila, Jinoyat kodeksi; 4. Ma’muriy javobgarlik to‘g‘risidagi kodeks; 5. Rossiya Federatsiyasining "Ta'lim to'g'risida" gi qonuni; 6. 120-sonli "Voyaga yetmaganlar o'rtasida huquqbuzarliklarning oldini olish, qarovsizlik va huquqbuzarliklarning oldini olish tizimining asoslari to'g'risida" Federal qonuni; 7. "Rossiya Federatsiyasida bola huquqlarining asosiy kafolatlari to'g'risida" gi 124-sonli Federal qonuni; 8. Xanti-Mansiysk avtonom okrugi Hukumatining qarori - Yugra No 302-rp "2006 yil uchun Xanti-Mansiysk avtonom okrugi - Yugrada voyaga etmaganlarning qarovsizligi, huquqbuzarliklarining oldini olish va huquqlarini himoya qilish bo'yicha chora-tadbirlar rejasini tasdiqlash to'g'risida" -2008"; 9. Surgut shahar hokimining 2002 yil 22 apreldagi 1141-son “Bolalar va o‘smirlar o‘rtasida nazoratsizlik va huquqbuzarliklarni aniqlash, oldini olish bo‘yicha qo‘shimcha chora-tadbirlar to‘g‘risida”gi qarori. 10. Ta'lim boshqarmasining 13.10.2010 yildagi 474-son buyrug'i. 2006 yil "Ta'lim muassasalarida majburiy ta'limga muhtoj bolalarni hisobga olishni tashkil etish to'g'risida"; 11. Ta’lim muassasasining ustavi; 12. Profilaktika kengashi to‘g‘risidagi nizom; 13. Ichki mehnat qoidalari Bizning ijtimoiy-pedagogik faoliyatimiz quyidagi tamoyillarga asoslanadi: - o'zaro hamkorlik tamoyili - bolaning muammolarini hal qilish uchun barcha maktab xodimlari, shaharning ijtimoiy muassasalari bilan hamkorlik qilish; - shaxsga nisbatan insonparvarlik munosabati, o'quvchi, o'qituvchi va ota-ona huquqlarini hurmat qilish, shaxsning o'zini o'zi rivojlantirish va ijtimoiylashuvi uchun sharoit yaratishga asoslangan individual va o'quvchiga yo'naltirilgan yondashuv printsipi; - ijobiy idrok etish, shaxsning bag'rikenglik tamoyili, bolani va kattalarni ular kabi qabul qilish va ijobiy fazilatlarga asoslanib, shaxsiyatning boshqa, muhimroq xususiyatlarini shakllantirish; - oshkoralik, ishonch va kasbiy sirni saqlashga asoslangan maxfiylik printsipi. Ijtimoiy pedagogning asosiy yo'nalishlari quyidagilardir 1. Analitik va diagnostik. Bolaning ijtimoiy va shaxsiy muammolarini aniqlash uchun ijtimoiy-pedagogik diagnostika: biz bolaning shaxsiyatini, uning individual xususiyatlarini, maktab hujjatlarini, tibbiy kartasini, yashash sharoitlarini, bolaning rivojlanishi va tarbiyasining xususiyatlarini o'rganamiz. oilaviy munosabatlar, oilaning ta'lim darajasi, ta'lim resurslari, ijtimoiy tashxisni o'rnatish va faoliyatning turli sohalarida ishlarni muvofiqlashtirish uchun olingan ma'lumotlarni tahlil qilish, tizimlashtirish. Biz bolaning rivojlanishining ijtimoiy holatini kuzatib boramiz 2. Ijtimoiy va huquqiy. Bola huquqlarini ijtimoiy-pedagogik himoya qilish - biz ijtimoiy va pedagogik yordamga muhtoj o'quvchilarni aniqlaymiz va qo'llab-quvvatlaymiz. 3. Maslahat Qiyin hayotiy vaziyatga tushib qolgan talabalar uchun ijtimoiy-pedagogik maslahatlar, ularning professional o'zini o'zi belgilash, bolaning ijtimoiy-pedagogik muammolarini hal qilish bo'yicha ota-onalarga, o'qituvchilarga, sinf o'qituvchilariga oldindan tayyorgarlik ko'rish, maslahat berish. 4. Profilaktik. Ijtimoiy-pedagogik profilaktika va tuzatish - biz o'quvchilarning deviant xatti-harakatlarini o'z vaqtida aniqlash va oldini olishga hissa qo'shamiz, o'quvchilarda sog'lom turmush tarziga bo'lgan ehtiyojni shakllantirishga hissa qo'shamiz, maktabda ro'yxatga olingan o'quvchilar bilan profilaktika ishlarini olib boramiz, voyaga etmaganlar bilan ishlash bo'limi. shahar ichki ishlar boshqarmasi tomonidan o‘quvchilar va ota-onalarning huquqiy madaniyatini yuksaltiramiz. 5. Metodik Tashkiliy-uslubiy faoliyat - pedagogik mahoratni oshirish maqsadida ijtimoiy-pedagogik faoliyatimizni tahlil qilamiz; maktabning pedagogik kengashlari, maktab malaka oshirish fakulteti, sinf rahbarlarining metodik birlashmalari, ijtimoiy-pedagogik muammolar bo'yicha ishida qatnashamiz; biz ijtimoiy o'qituvchilarning shahar uslubiy birlashmalarida qatnashamiz; ijtimoiy pedagogikaga oid uslubiy adabiyotlarning yangiliklarini, fan va amaliyot yutuqlarini o‘rganamiz; ijtimoiy-pedagogik tadqiqotlar olib boramiz; biz pedagogik mahorat tanlovlarida qatnashamiz: shahar, viloyat, butun Rossiya. Zamonaviy insonning asosiy xususiyatlari - doimiy o'rganishga tayyorlik va qobiliyat; mantiqiy, analitik, tanqidiy va konstruktiv fikrlash qobiliyati; mas'uliyatli qarorlar qabul qilish qobiliyati; muloqot va hamkorlik qobiliyatlari, aniqlik va mahsuldorlik; bag'rikenglik va mas'uliyat, jismoniy va ruhiy chidamlilik - bu fazilatlarni kompetentsiyaga asoslangan yondashuvni amalga oshirish orqali rivojlantirish mumkin. Ushbu yondashuv o'quvchiga bilim, ta'lim va hayotiy tajriba, qadriyatlar va moyilliklardan foydalangan holda real hayotiy vaziyatlarda yuzaga keladigan muammolar va tipik vazifalarni hal qilish qobiliyatini tavsiflovchi shaxsning ajralmas sifatini anglashga yordam beradi. Shu bilan birga, ko'nikmalar integral xarakterga ega bo'lib, barcha maktab kurslari va fanlarini o'rganish doirasida shakllanadi, lekin ulardan ta'lim yoki hayotiy vaziyatlarda faol foydalanish sharoitida shakllanadi. Ijtimoiy o'qituvchining vazifasi o'quvchini ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan faoliyatni amalga oshirishga jalb qilish, bolaning mustaqillikka intilishi, o'zini o'zi bilish, o'zini o'zi tahlil qilish va o'zini o'zi qadrlash istagini qo'llab-quvvatlashdir. Belgilangan vazifalarni hal qilish samaradorligi uchun o'qituvchi ta'lim jarayonining barcha ishtirokchilari: o'quvchilar, ota-onalar, maktabning pedagogik jamoasi va shaharning tashqi ijtimoiy muassasalari bilan o'zaro aloqada bo'ladi. Bunda ishning turli usullari, usullari, usullari va shakllari qo'llaniladi. jarayon sifatida faoliyat 1. “Ijtimoiy.” tushunchasiga ta’rif pedagogik faoliyat». Ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy-pedagogik faoliyat pedagogik bilimlarning sohalari bilan chambarchas bog'liq bo'lib, ularning doirasi har xil turdagi ta'lim tashkilotlari hisoblanadi. Bu maktabgacha pedagogika, maktab pedagogikasi, kasb-hunar ta'limi pedagogikasi, turli tipdagi yopiq muassasalar pedagogikasi, bolalar va o'smirlar tashkilotlari pedagogikasi, klub pedagogikasi, ekologik pedagogikaga tegishli. Bizning NNTdagi ijtimoiy-pedagogik faoliyat axloq qoidalarida shakllantirilgan axloq tamoyillaridan foydalanadi va hisobga olinadi, maqsadlarni belgilaydi va tarbiya usullarini ishlab chiqadi, shaxslararo o'zaro munosabatlar muammolarini va ijtimoiy ta'lim falsafasi, nazariyasi va metodologiyasining boshqa masalalarini o'rganadi. Ijtimoiy pedagogikaning nazariya sifatidagi asosiy tushunchasi ijtimoiy-pedagogik faoliyat bo‘lib, u o‘z mohiyatiga ko‘ra pedagogik faoliyatga juda yaqin bo‘lib, ikkinchisidan ajralib turadi, lekin u ham o‘ziga xos xususiyatlarga ega. Keling, ushbu ikki faoliyatni taqqoslaylik. Pedagogik faoliyat o'ziga xosdir kasbiy faoliyat ta'lim va tarbiya orqali ijtimoiy-madaniy tajribani o'tkazishga, o'quvchilarning shaxsiy rivojlanishi uchun sharoit yaratishga qaratilgan. Kasbiy pedagogik faoliyat o'qituvchilar tomonidan amalga oshiriladi. Pedagogik faoliyat uzluksiz, tizimli xarakterga ega, chunki barcha talabalar ma'lum ta'lim darajalaridan o'tishlari kerak, ya'ni u barcha talabalarga teng ravishda yo'naltiriladi. Bundan tashqari, kattalar ham pedagogik faoliyatning ob'ekti bo'lishi mumkin, masalan, kasb-hunar ta'limi tizimida. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu o'quvchining ijtimoiylashuvi jarayonida yordam berishga, uning ijtimoiy-madaniy tajribasini o'zlashtirishga va uning jamiyatda o'zini o'zi anglashi uchun sharoit yaratishga qaratilgan kasbiy faoliyat turi. U turli ta'lim muassasalarida ham, boshqa muassasalarda, tashkilotlarda, birlashmalarda ham ijtimoiy o'qituvchilar tomonidan amalga oshiriladi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat doimo maqsadli bo'lib, ma'lum bir o'quvchiga qaratilgan bo'lib, uning ijtimoiylashuvi, jamiyatga integratsiyalashuvi jarayonida yuzaga keladigan shaxsiy muammolarni hal qilish, shaxsni va uning atrof-muhitini o'rganish, individual yordam dasturini ishlab chiqish, shuning uchun u mahalliydir. talabaning muammosi hal qilinadigan vaqt davri bilan chegaralanadi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat jarayonli xarakterga ega bo`lib, uning natijalari bir lahzada qo`shilmaydi, balki maqsad va vazifalarga erishish uchun ko`p vaqt talab etiladi. Uning rivojlanishining manbai insonning ijtimoiy yo'nalishi va faoliyati holati bilan uning "insonlashtirish" ehtiyojlari va jamoat manfaatlari o'rtasidagi ziddiyatdir. Keling, jadvalda taqqoslangan kasbiy faoliyat turlari o'rtasidagi ta'kidlangan farqlarni keltiramiz: Kasbiy faoliyat turi:pedagogik faoliyat, ijtimoiy-pedagogik faoliyat Faoliyat maqsadi:ijtimoiy-madaniy tajribani o'tkazish, bolaning ijtimoiylashuviga yordam berish Faoliyat obyekti:Barcha talabalar, ijtimoiylashuv muammolari bo'lgan bola Faoliyatning tabiati: dastur-normativ, uzluksiz, manzilli, mahalliy Faoliyat olib boriladigan muassasalar: GBOU NPO PU № 83 MO Ijtimoiy-pedagogik faoliyat tegishli kognitiv-diagnostik, shuningdek, ijtimoiy o'qituvchining loyihalash va qurilish ishlaridan oldin bo'lishi kerak bo'lgan tegishli turdagi ta'lim holatini tashkil qilishni o'z ichiga oladi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat jarayoni - bu uning sheriklari tomonidan amalga oshiriladigan barcha operativ harakatlar majmuidir. Shartli ravishda barcha operatsiyalarni tashkiliy, pedagogik va texnologik guruhlarga bo'lish mumkin, ularning har biri sintetik xususiyatga ega, nazariy va amaliy jihatlari va turli darajada bosqichlarini o'z ichiga oladi. Ijtimoiy-pedagogik jarayon tashkiliy-pedagogik yordamdan boshlanadi, keyin texnologik ish bosqichiga keladi. Amalda tashkiliy, pedagogik va texnologik operatsiyalar bir-biriga kirib boradi, bir-birini to'ldiradi va boyitadi. Har bir fan o'ziga xos bilimlar tizimi bilan ajralib turadi, bu fanning o'rganish predmetini tushuntirishga qaratilgan. Fanning bilimlar tizimi uning tushuncha va kategoriyalarida namoyon bo`ladi. Tushunchalar real olamni bilish jarayonida aks ettirish shakllaridan biridir. Har qanday fanning rivojlanish jarayonida tushunchalar birlashtiriladi, kengaytiriladi va eng umumiy, fundamental tushunchalar bo`lgan fan kategoriyalariga aylanadi, shu bilan har bir fanda o`ziga xos tushuncha va kategoriya tizimi shakllanadi. Ijtimoiy pedagogika nisbatan yaqinda pedagogikadan ajralib chiqqan mustaqil fanga aylanganligi sababli va ular uchun tadqiqot ob'ekti deyarli bir xil bo'lsa, turli fanlarga oid toifalarni ajratish ijtimoiy fanlarning o'ziga xos xususiyatlarini aniqlashga yordam beradi. pedagogika. Ijtimoiy pedagogika pedagogikadan ko'plab kategoriyalarni oladi, lekin uning tadqiqotining o'ziga xos xususiyatlarini aks ettiruvchi o'ziga xos toifalar ham mavjud. kabi tushunchalar: ta'lim, tarbiya - pedagogikadan olingan; shaxs, jamiyat - falsafada; sotsializatsiya - psixologiyada. Ammo ularning o'ziga xos toifalari ham bor - ijtimoiy ta'lim, ijtimoiy muhit, ijtimoiy mavqe va boshqalar. Ijtimoiy pedagogikaning asosiy tushunchalari: ijtimoiy tarbiya, ijtimoiy tarbiya va ijtimoiy-pedagogik faoliyat. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat bilan aloqada bo'lgan asosiy tushunchalarni ko'rib chiqing. Ta'lim - bu shaxsga maqsadli ta'sir qilish jarayoni. Ijtimoiy ta'lim - bu muvaffaqiyatli ijtimoiylashuvi uchun zarur bo'lgan talaba shaxsining ijtimoiy ahamiyatga ega fazilatlarini shakllantirishning maqsadli jarayoni. Ijtimoiy ta'lim - bu ijtimoiy bilimlarni uzatishning maqsadli jarayoni va o'quvchining ijtimoiylashuviga yordam beradigan ijtimoiy ko'nikmalarni shakllantirish. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bolaning o'zini, uning ruhiy holatini tartibga solishga, oilada, ta'lim muassasalarida, jamiyatda normal munosabatlarni o'rnatishga, uning o'zini o'zi anglashi uchun sharoit yaratishga qaratilgan ijtimoiy ish, shu jumladan pedagogik faoliyat. Ijtimoiylashtirish - bu jamiyatga va u mansub bo'lgan ijtimoiy guruhlarga xos bo'lgan tajriba, qadriyatlar, me'yorlar, munosabatlarni, ma'lum bir jamiyatda shaxsning muvaffaqiyatli ishlashi uchun o'zlashtirish. Ijtimoiy moslashuv - ijtimoiy normalar va qadriyatlarni, ijtimoiy munosabatlarning o'rnatilgan shakllarini o'zlashtirish orqali sub'ektni jamiyat talablariga moslashtirish jarayoni. Ijtimoiy og'ish - bu ijtimoiy me'yorlarga zid bo'lgan faoliyat, turmush tarzi, xatti-harakatlarning ko'rinishi. Ijtimoiy me'yor - muayyan jamiyatda shakllangan va o'rnatilgan qabul qilinadigan xatti-harakatlarning o'lchovidir. Deviant xulq-atvor - bu shaxsning xatti-harakatlari tizimi bo'lib, unda ma'lum bir jamiyatda rasman o'rnatilgan yoki o'rnatilgan jamiyatdan chetga chiqish kuzatiladi. normalari. 2. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning maqsadi, vazifalari, predmeti, obyekti. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning maqsadi insonga uning adekvat ijtimoiylashuvida samarali yordam berish, uning jamiyatni o'zgartirishdagi faol ishtirokini faollashtirish deb qaralishi kerak. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat maqsadini bunday ko'rib chiqish sub'ekt-obyekt yondashuviga asoslanadi, bu ijtimoiy-pedagogik ta'sir ob'ektining faol pozitsiyasini nazarda tutadi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning quyidagi vazifalari ajralib turadi: Insonning ijtimoiy kompetentsiyasini shakllantirish. Bu vazifa ijtimoiy ta'lim orqali amalga oshirildi Insonning o'zaro munosabatda bo'lishi uchun zarur bo'lgan his-tuyg'ular majmuasini tarbiyalash muhit(ijtimoiy moslashuv, ijtimoiy avtonomiya va ijtimoiy faollik), bu ijtimoiy ta'lim asosida amalga oshiriladi. Ijtimoiylashuv qiyinchiliklarini, atrofdagi ijtimoiy muhit bilan munosabatlarning paydo bo'ladigan muammolarini bartaraf etishga yordam berish ijtimoiy-pedagogik yordam orqali amalga oshiriladi. Bunday yondashuv ijtimoiy-pedagogik faoliyatni aholining faqat ijtimoiy muammoli qismiga ta'sir qilish uchun toraytirishni inkor etadi, bu esa inqirozli vaziyatlarda (nogironlar, giyohvandlar, qochoqlar va boshqalar) odamlarning muammolariga zudlik bilan munosabatda bo'lishni nazarda tutadi. ijtimoiy-pedagogik faoliyatning maqsad va vazifalariga mos keladigan barcha aholi guruhlariga ta'sir qilish. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat o'z mohiyatiga ko'ra ijtimoiy o'qituvchi (sub'ekt) harakatlarining maqsadli ketma-ketligi bo'lib, u ijtimoiy rivojlanish (rivojlanishni tuzatish), ta'lim (qayta tarbiyalash, tuzatish)da ma'lum bir ijtimoiy-pedagogik maqsadga eng maqbul erishishni ta'minlaydi. ), o'z-o'ziga xizmat ko'rsatish, o'qitish, kasb-hunar ta'limi muassasasida ko'nikma va malakalarni egallash. Uning eng maqbul oqimini (amaliy amalga oshirish), optimal natijaga erishishni ta'minlaydigan muayyan ekologik sharoitlar mavjud. Har qanday ijtimoiy-pedagogik jarayon muayyan mutaxassis tomonidan amalga oshiriladi. Ushbu mutaxassis maqsadga erishishda samaradorlikka erishishga imkon beradigan izchil faoliyatni amalga oshiradi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning predmeti barcha ijtimoiy munosabatlar emas, balki eng muammoli bo'lgan munosabatlar guruhidir, ya'ni ular beqarorlikka, ijtimoiy tartibsizlikka, ijtimoiy keskinlikning kuchayishiga, ijtimoiy munosabatlarning paydo bo'lishiga olib keladi. ijtimoiy mojarolar, odamlarni qiyin hayotiy vaziyatlarga tushirish; shuningdek, ijtimoiy munosabatlarni optimallashtirishda (ijtimoiy sub'ektni qayta tiklash qobiliyatini shakllantirish jarayonida) ijtimoiy ish sub'ektlari o'rtasidagi o'zaro munosabatlarning qonuniyatlari. Ijtimoiy ish o'rganish faoliyati, ya'ni faol sub'ektni ijtimoiy ish mavzusiga kiritish. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning vazifalari ijtimoiy hayotning aniq muammolarini hal qilishning yaqin istiqbollarini belgilaydi. Bitta maqsadga bir necha yo‘nalishdagi (profilaktika, reabilitatsiya, inson huquqlari va boshqalar) vazifalarni amalga oshirish orqali erishish mumkin. Ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyatining vazifalari orasida quyidagilarni ajratib ko'rsatish mumkin: vasiylikdagi shaxsning jismoniy, ruhiy, axloqiy, ijtimoiy salomatligini saqlash, mustahkamlash uchun sharoit yaratish; Vasiylikdagi shaxsning hayotida axloqiy fazilatlarni, ijtimoiy ahamiyatga ega yo'nalishlarni, munosabatlarni shakllantirish va rivojlantirish; mikrojamiyatning o'quvchi rivojlanishiga bevosita va bilvosita ijtimoiylashtiruvchi ta'sirini oldini olish, bartaraf etish; qobiliyatlarni rivojlantirish, palatadagining imkoniyatlarini ro'yobga chiqarish uchun mikro-jamiyatda qulay sharoitlar yaratish; jarayonni optimallashtirishga qaratilgan profilaktika va reabilitatsiya tadbirlari tizimini amalga oshirish ijtimoiy moslashuv palata. Bizning PUda quyidagi ijtimoiy-pedagogik faoliyat ob'ektlari mavjud: Qiyin hayotiy vaziyatga tushib qolgan talabalar (qiyin hayotiy vaziyat - bu odam mustaqil ravishda chiqish yo'lini topa olmaydigan vaziyat); Qarovsiz qolgan talabalar; Kambag'al oilalardan. Sharoitlar natijasida hayotiy faoliyati ob'ektiv yo'naltirilgan va bu holatlarni mustaqil ravishda yoki oila yordamida bartaraf eta olmaydigan talabalar. Chiqish. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu o'quvchining ijtimoiylashuvi jarayonida yordam berishga, uning ijtimoiy-madaniy tajribasini o'zlashtirishga va uning jamiyatda o'zini o'zi anglashi uchun sharoit yaratishga qaratilgan kasbiy faoliyat turi. Muassasamiz sharoitidagi ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu ta’lim va ijtimoiy sohalarda vujudga keladigan ijtimoiy muammolarni o‘quvchilarning ehtiyojlari va manfaatlarining ustuvorligi, xalq madaniyati urf-odatlari va an’analari, shuningdek, o‘quvchilarning milliy madaniyatini hisobga olgan holda maqsadli hal etish jarayonidir. viloyatimiz va shahrimizning ijtimoiy-iqtisodiy rivojlanishining o‘ziga xos xususiyatlari. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat ta'lim, madaniy, dam olish, sog'lomlashtirish va boshqa maqsadlarga qaratilgan dasturlar asosida amalga oshiriladi. ijodiy rivojlanish, talabalarni ijtimoiylashtirish, ularning jamiyat hayotiga moslashishi, ijtimoiy ahamiyatga ega bo'lgan amaliy faoliyatning turli turlarida o'zini namoyon qilish imkonini beradi. Ilova Ijtimoiy o'qituvchining ish rejasi GBOU NPO PU №83MO 2012-2013 o'quv yili uchun Deviant xulq-atvori bo'lgan bolalar Ko'p bolali oilalar farzandlari - Nogiron bolalar Bolalar qaramog'ida Kam ta'minlangan oilalar farzandlari Ishning maqsadi - oilada va maktabda salbiy hodisalarning oldini olish va ularni bartaraf etishning ijtimoiy, huquqiy, psixologik, tibbiy, pedagogik mexanizmlari yordamida bolaning psixologik qulayligi va xavfsizligi uchun sharoit yaratish, uning ehtiyojlarini qondirish. Vazifalar: Talabalarning qiziqishlari va ehtiyojlarini, qiyinchiliklari va muammolarini, xatti-harakatlaridagi og'ishlarni, ijtimoiy ta'minot va ijtimoiy muhitga moslashish darajasini aniqlash. Talaba shaxsi va muassasa, oila, atrof-muhit, ijtimoiy xizmat mutaxassislari, idoraviy va ma'muriy organlar o'rtasidagi vositachilik. Talabalarni ijtimoiy himoya qilish, ularga yordam va qo'llab-quvvatlash, shaxsning huquq va erkinliklarini ro'yobga chiqarish choralarini ko'rish. Tadbirlarni tashkil etish. Ijtimoiy tashabbusni rivojlantirish, ijtimoiy dasturlarni amalga oshirish, ularni qayta ishlash va tasdiqlashda ishtirok etishga qaratilgan. Ta'lim muassasasida, oilada va uning atrofidagi ijtimoiy muhitda o'qiyotgan shaxs uchun psixologik qulaylik va xavfsizlik muhitini yaratishga ko'maklashish. G'ayriijtimoiy xulq-atvor va huquqbuzarliklarning oldini olish, hayot va sog'liqni saqlash. Talabalarga yordam berish uchun o'qituvchilar, ota-onalar (ularning o'rnini bosuvchi shaxslar), ma'muriy organlar vakillari o'rtasidagi o'zaro hamkorlikni muvofiqlashtirish. Bolaga dunyoni idrok etish va unga moslashish jarayonida o'zini o'zi rivojlantirish va o'zini o'zi anglashda malakali yordam ko'rsatish; Sog'lom turmush tarzini targ'ib qilish; Talabalar va ularning ota-onalarida o'z harakatlari, oila va bolalar tarbiyasi uchun mas'uliyat hissini shakllantirish; Talabalar va ularning ota-onalari o'rtasida o'zaro tushunish va o'zaro yordamni rivojlantirish.
N. V. Abramovskix IJTIMOIY-TARBIY FAOLIYATNING MOHIYATI VA XUSUSIYATLARI Ish Shadrinsk davlat pedagogika institutining ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ish kafedrasi tomonidan taqdim etilgan. Maqolada ijtimoiy-pedagogik faoliyat ob'ektining ko'p qirraliligi ta'kidlanadi, uning integratsiyaviy tabiati ko'rib chiqiladi, ijtimoiy ish va pedagogik faoliyat bilan umumiy va farqli tomonlari ta'kidlanadi, ijtimoiy o'qituvchining kasbiy faoliyatining o'ziga xos xususiyatlari aniqlanadi. Kalit so'zlar: ijtimoiy-pedagogik faoliyat, ijtimoiy pedagog, ijtimoiy ish, pedagogik faoliyat. N. Abramovskix IJTIMOIY-PEDAGOGIK FAOLIYATNING MOHIYATI VA XUSUSIYATLARI. Maqola ijtimoiy-pedagogik faoliyat ob'ektining murakkab tuzilishiga bag'ishlangan. Uning integrativ xarakteri ko'rsatiladi, umumiy va ijtimoiy ish va pedagogik faoliyatdan farq qiluvchi xususiyatlar ko'rsatiladi, ijtimoiy o'qituvchilarning kasbiy faoliyatining o'ziga xosligi aniqlanadi. Kalit so'zlar: ijtimoiy-pedagogik faoliyat, ijtimoiy o'qituvchi, ijtimoiy ish, pedagogik faoliyat. Ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyatining real va istiqbolli sohasi juda keng va xilma-xildir. U yo'naltirilgan ob'ektga qarab, ijtimoiy-pedagogik faoliyatning ko'plab o'ziga xos turlarini o'z ichiga oladi. Zamonaviy sharoitda ijtimoiy pedagog faoliyatining ahamiyati ortib bormoqda olimlar tomonidan qayd etilgan yosh avlodning davlat institutlariga bo'lgan ishonch inqirozi munosabati bilan jamiyatda ijtimoiylashuv mexanizmlarining buzilishi va yoshlar o'rtasida asotsial tendentsiyalarning kuchayishi, aholi o'rtasida salbiy hodisalarning (giyohvandlik, alkogolizm, huquqbuzarlik va boshqalar), ta'lim salohiyatining pasayishi men va ta'lim muassasalari shaxsni ijtimoiylashtirishning asosiy institutlari sifatida. Shu sababli, ushbu mutaxassis hal qilishi kerak bo'lgan muammolar doirasi juda xilma-xildir. Chet elda professional ijtimoiy ishning paydo bo'lishining asosiy sabablari ilmiy texnologiyaning jadal rivojlanishi va sanoat ishlab chiqarishining kengayishi tufayli Evropa va Amerikadagi ijtimoiy-madaniy jarayonlar edi. Bu esa oʻz navbatida urbanizatsiya jarayonlarini, aholi migratsiyasini, daromadi past aholi sonining oʻsishini keltirib chiqardi, bu esa jinoyatlar, bolalar va oʻsmirlar oʻrtasida boshpanasizlik, axloqsiz xulq-atvor va boshqa ijtimoiy noqulay oqibatlarga olib keldi. Bu jarayonlar qiyin ahvolga tushib qolgan odamlarga ijtimoiy yordam ko'rsatishga qodir bo'lgan mutaxassislarning kasbiy faoliyatini taqozo etdi, shunga ko'ra ularni tayyorlash jarayonini ilmiy-nazariy asoslab berish zarur edi. Amaliy xayriyaga muvofiq M. Richmond tashabbusi bilan 1898 yilda birinchi milliy maktab tashkil etilgan bo'lib, uning vazifalariga tegishli soha mutaxassislarini tayyorlash kiradi. Bu muallif qo'ygan ilmiy asoslar mijozga individual yondashuvga asoslangan ijtimoiy ish usullari. Falsafiy va sotsiologik tadqiqotlarda keng tarqalgan funksional tushuncha shaxsga ijtimoiy yordam ko`rsatish muammolarini ilmiy tushunishga katta ta`sir ko`rsatdi. Ushbu tendentsiya vakillari (Merton, Parsons va boshqalar) jamiyatning tashkil etilishini tahlil qilish, o'z-o'zini tartibga solish va tizimlar muvozanatini saqlash masalalariga e'tibor berishadi. Shu bilan birga, ijtimoiy-pedagogik faoliyat kengroq ijtimoiy tizimning bir qismi sifatida qaraldi, u biopsixososyal mavjudot sifatida mijozning hayotini qo'llab-quvvatlash ehtiyojlarini qo'llab-quvvatlashga qaratilgan o'z vazifalari va funktsiyalariga ega. N. P. Klushina tadqiqotida ta'kidlanganidek, ijtimoiy va madaniy o'zgarishlar natijasida insonning mohiyati va uning Ijtimoiy muammo shaxsning yangi talqinlari va ijtimoiy munosabatlarning yangi tizimi prizmasi orqali ko'rib chiqila boshlandi. Materiya, mehnat harakatining ijtimoiy va biologik shakllarining dialektik birligining asosi sifatida odamlarning birgalikdagi faoliyati inson va tabiat o'rtasidagi almashinuvning umumiy sharti sifatida ko'rib chiqildi. Bu ishlab chiqaruvchi kuchlar, ishlab chiqarish munosabatlari, davlat, siyosat, huquq va majburiyatlar, axloqiy munosabatlar farqlanadigan ijtimoiy munosabatlar tizimining paydo bo'lishi va rivojlanishini belgilaydigan ob'ekt-o'zgartirish faoliyati. Bularning barchasi ijtimoiy munosabatlar ishtirokchisi sifatida shaxsga ijtimoiy-pedagogik yordamning yo`nalishi va mazmunini belgilaydi. Shaxsga ijtimoiy yordam ko'rsatishni insonparvarlashtirishga falsafa va psixologiyadagi gumanistik yo'nalishning rivojlanishi yordam berdi. Uning asosiy tamoyillari shaxsni uning butunligi, o'ziga xosligi, rivojlanishining uzluksizligi, so'z erkinligida o'rganish edi. Bu yo'nalish ijtimoiy-pedagogik faoliyatni shaxsga o'z-o'zini bilish va uning qadr-qimmati asosida yordam ko'rsatishga jalb qilishga yordam berdi. Insonni jamiyatning oliy qadriyati sifatida aniqlash erkinlik, insonparvarlik, shaxs huquqlarini hurmat qilish asosida ijtimoiy-pedagogik faoliyatning vazifalarini belgilab berdi. U 20-asr boshlarida ijtimoiy pedagogik faoliyat muammolariga bevosita murojaat qildi. Ijtimoiy pedagogikani fan sifatida belgilagan neokantchilik maktabining vakili P.Natorp. U xalqning madaniy saviyasini oshirish uchun jamiyatning tarbiyaviy kuchlarini birlashtirish muammolarini o'rganishni o'zining asosiy maqsadi deb bildi. O'rganish predmeti insonning butun hayoti davomida ijtimoiy tarbiyasi edi, mos ravishda ijtimoiy pedagogikaning ob'ekti uning yoshidan qat'i nazar, shaxs edi. Yana bir fikrni T. Nol, G. Bäumer ifodalagan bo'lib, ular ijtimoiy-pedagogik faoliyatning asosiy yo'nalishini bolalarga yordam berishni ko'rib chiqdilar. ularning rivojlanishidagi qiyin hayotiy vaziyat (etimlar, qarovsiz, ijtimoiy salbiy xatti-harakatlar). Shuni ta'kidlash kerakki, bu qarama-qarshilik zamonaviy mualliflarning tadqiqotlarida ham o'z aksini topadi. Hozirgi vaqtda insonni tushunish muammosi ko'plab tadqiqotchilarning e'tiborini tortmoqda. Bu muammo kasbiy ijtimoiy-pedagogik faoliyat uchun alohida ahamiyatga ega, chunki shaxs uning ham sub'ekti, ham ob'ektidir. Bizning fikrimizcha, insonni tushunishda ichki rivojlanishning insonparvarlik psixologiyasida ifodalangan antropologik paradigma alohida qiziqish uyg'otadi. Bu paradigmaga ko‘ra, shaxs, birinchidan, aks ettirishga qodir ongli mavjudot sifatida, ikkinchidan, nafaqat tevarak-atrofdagi voqelikni, balki o‘zini ham ongli ravishda o‘zgartirish qobiliyatiga ega faol mavjudot sifatida qaraladi. Ong va faoliyat inson mavjudligining asosiy xususiyatlari bo'lib, uning insoniyligini tashkil qiladi. Shu bilan birga, V. I. Slobodchikov va I. F. Isaevlar yozganidek, «insonning dunyoda mavjudligining bu ikki asosiy «ustunlari» an'anaviy psixologiyada psixikaning aks ettiruvchi-kognitiv funktsiyasi haqidagi g'oyalarning etarli emasligini keskin ko'rsatdi. Ong insonning dunyo haqidagi bilimlari yig'indisi bo'lib qolishdan to'xtadi; shunga ko'ra, faoliyat ... inson faoliyatining turli shakllari bilan aniqlanishini to'xtatdi. Inson hayotining ko'plab ko'rinishlari orasida bitta asosiy holat etarli darajada e'tiborga olinmaydi (aniqrog'i, hisobga olinadi, lekin undan fundamental xulosa chiqarilmaydi) - bu inson birinchi navbatda real hayot tizimida yashaydi. boshqa odamlar bilan amaliy, jonli aloqalar. U har doim jamiyatda va jamiyat orqali mavjud bo'ladi va bo'ladi. jamoatchilik, toʻgʻrirogʻi, odamlar jamoasi uchinchisi – insoniyatning oʻzi insondagi ontologik asosdir. Orqada Yaqinda sotsiologiya, sotsial-falsafiy antropologiya, ijtimoiy psixologiyaga oid yangi asarlar paydo bo'ldi. javdar insonning soddalashtirilgan sotsiologik qarashlarini yengish imkonini beradi. Ularda insonlar jamoasining tuzilishini aloqalar va munosabatlar tizimi sifatida tasvirlash alohida ahamiyatga ega. Shuning uchun ong dastlab odamlar o'rtasidagi aloqalar va munosabatlar makonida, odamlar jamoalarida va uning individual shaklida - uning birgalikdagi hayotdagi o'rnini aks ettirish sifatida ko'rib chiqiladi. Antropologik paradigma inson kabi murakkab bilim ob'ektining yaxlitligi, agar biz uni turli proektsiyalar (butunning tasvirlari) orqali ko'rib chiqsak, saqlanib qoladi degan pozitsiyaga asoslanadi. Avvalo, "individuallik" va "sub'ektivlik" prognozlari shunday ishlaydi. Shaxsni shaxs sifatida bilish inson hayotining tabiiy asoslarini ko'rib chiqishni, ularning o'ziga xosligini aniq kontekstda majburiy hisobga olishni o'z ichiga oladi. inson yo'li bo'lish. "Individual" tushunchasi hayot rivojlanishining dastlabki bosqichlarida paydo bo'ladigan muayyan sub'ektning bo'linmasligi, yaxlitligi va xususiyatlarini ifodalaydi. Shaxsning sub'ekt sifatida bilishi ikkinchi proyeksiyada uning bilishidir. A. V. Brushlinskiy ta’kidlaydi: “Shaxs sub’yekt sifatida uning barcha eng murakkab qarama-qarshi sifatlarining eng yuqori tizimli yaxlitligi, eng avvalo. aqliy jarayonlar, holatlari va xususiyatlari, uning ongi va ongsizligi ". Subyektivlik uning qalbining orzu qilingan, hissiy, oqilona tomonlari bilan besh komponent shaklida ifodalanadi: istaklar (ehtiyojlar, motivlar), his-tuyg'ular, aql (). kognitiv jarayonlar), xarakter, qobiliyat. "Shaxsni o'z hayotiy faoliyatining sub'ekti sifatida shakllantirish - inson faoliyatining me'yorlari va usullarini, jamiyat hayoti qoidalarini, birgalikda yashaydigan odamlarning asosiy ma'nolari va qadriyatlarini ishlab chiqish - zaruriy shartdir. insonning individual ruhini shakllantirish uchun tarixdan oldingi davr. Shunday qilib, biz mutaxassisni kasbiy faoliyatga tayyorlash jarayonini talabaning ushbu sohaning sub'ekti sifatida rivojlanishi uchun maqsadli sharoitlarni yaratish bilan bog'laymiz. tadbirlar. Shu bilan birga, faoliyat bilan shug'ullanganda nafaqat sub'ektning rivojlanishi, balki faoliyatning rivojlanishi ham sodir bo'ladi. Kelajakdagi ijtimoiy pedagogning rivojlanishi bir darajadan ikkinchi darajaga o'tish bilan bog'liq: uni tayyorlashni tashkil etishdan uni tashxislash va loyihalash uchun mutaxassisning o'zi. Shu bilan birga, mutaxassisning ijtimoiy-pedagogik faoliyatining mazmuni mijozni shaxs sifatida, o'z hayotining sub'ekti sifatida idrok etishni o'z ichiga oladi. Ushbu qoida ijtimoiy-pedagogik faoliyatning o'ziga xos xususiyatlarini keyingi tadqiqotlar va uni amalga oshirish uchun ijtimoiy o'qituvchini tayyorlash tizimini loyihalash uchun muhimdir. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning mazmuni masalasini ko'rib chiqsak, uning integratsiyasini, undagi ijtimoiy ish va pedagogik faoliyat xususiyatlarining uyg'unligini ta'kidlash kerak. Shu bilan birga, ijtimoiy-pedagogik faoliyatning o'ziga xos xususiyatlari mavjud bo'lib, uning maqsadlari, vositalari, funktsiyalari, mazmunini belgilab beradi va uning fanlararo va integratsiyaviy mohiyatidan iborat bo'lib, bu universitet bitiruvchisidan fanning turli sohalari bo'yicha bilimlardan foydalana olishni talab qiladi. , ya'ni bilimlarni umumlashtirish malakalari. Ijtimoiy pedagogning faoliyati shaxs rivojlanishining ijtimoiy holatining o'ziga xos xususiyatlarini hisobga olishni, ijtimoiy-madaniy muhitning madaniy, intellektual, kasbiy salohiyatidan to'liq foydalanishni, shaxsga maqsadli va atrof-muhit ta'sirini birlashtirishni ta'minlaydi. shaxsning ijtimoiylashuvi, uning jamiyat va dunyo bilan uyg'un integratsiyasi jarayonini samarali amalga oshirish maqsadida. Shu nuqtai nazardan qaraganda, ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyati ijtimoiy ish mutaxassisiga funksional jihatdan yaqin. Ijtimoiy ish, V. A. Nikitinning fikriga ko'ra, ijtimoiy dizayn va qurilishning bir turi bo'lib, uning natijasi yangi (ijtimoiy voqelikning dastlabki bosqichi bilan solishtirganda) shaxsning yaratilishidir. tur, guruh yoki guruh. Ijtimoiy ishning asosi mijozga sotsializatsiya va resosializatsiyada yordam berish uchun ijtimoiy o'zaro munosabatdir. Ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ishning paydo bo'lishi va rivojlanishining manbalari jamiyat rivojlanishining barcha bosqichlarida uning mavjudligining uzluksizligini ta'minlashga, doimiy takomillashtirishga bo'lgan umumiy ehtiyojlari bo'lib, bu jamiyat a'zolarining ijtimoiy faoliyati faqat o'ziga xos xususiyatga ega bo'lgan taqdirdagina mumkin bo'ladi. doimiy ravishda takomillashtirildi. Shu bilan birga, ijtimoiy pedagog va ijtimoiy xodim faoliyati mazmunida ham farqlar mavjud. Masalan, ijtimoiy pedagogika muammolari tadqiqotchilari M. A. Galaguzova, Yu. N. Galaguzova, G. N. Shtinova, E. Ya. Ijtimoiy ishning ob'ekti - muayyan ijtimoiy muammolar yoki qiyinchiliklarga duch kelgan har qanday yoshdagi odamlar. Biz ushbu mualliflarning fikriga qo'shilamiz, ijtimoiy-pedagogik faoliyat bolaga asosiy e'tibor qaratadi, lekin u o'z yo'nalishi ob'ektidagi yosh chegaralari bilan cheklanmaydi. Ijtimoiy pedagogika shaxsni shaxs va jamiyat a'zosi sifatida sotsializatsiya qilish va qayta ijtimoiylashtirish nazariyasi va amaliyotining alohida turi sifatida nafaqat mikrotuzilmaviy, balki makrostrukturaviy ijtimoiy hamjamiyatlarni (oila, jamoa, tashkilot, yashash joyi, etnik guruh, davr, davr, er-xotin, etnik guruh, irodasi va boshqalar) ham o'z ichiga oladi. va boshqalar.). Ijtimoiy ish nazariyasining tadqiqot ob'ekti sifatida marjinal holatda bo'lgan, ijtimoiy muammolarga duch kelgan va azob chekayotgan shaxsni ajratib ko'rsatadigan N. P. Klushinaning nuqtai nazariga qo'shilish kerak. Insonning hayot yo'li erta bolalikdan qarilikgacha xavf ostida. Ijtimoiy muammolarni tahlil qilish va azob chekayotgan odamga yordam berish texnologiyalarini tanlash ijtimoiy ish nazariyasi mavzusidir. Ijtimoiy pedagogikaning ob'ekti - ijtimoiy ta'lim tizimidagi shaxs. Ijtimoiy pedagogika eng boshidan, 19-asrning oʻrtalaridan boshlab kattalar (andragogiya) va keksalar (gerogogika) tarbiyasi bilan shugʻullangan, yaʼni uning obʼyekti ijtimoiy tarbiya tizimidagi shaxsdir. Shu bilan birga, pedagogik ish ijtimoiy ish sohalaridan biri bo'lib, ijtimoiy pedagogika va ijtimoiy ishning nisbati xususiy va butunning munosabati sifatida qaraladi. Konseptual jihatdan ijtimoiy ishning muammoli sohasi ijtimoiy pedagogika muammolarini o'z ichiga oladi. Shu bilan birga, V.G.Bocharovaning so'zlariga ko'ra, ijtimoiy o'qituvchi go'yo "ijtimoiy tashxis" qo'yadi, ijobiy va salbiy hodisalarni, psixologik, tibbiy, huquqiy, iqtisodiy muammolarni ochib beradi va ularni hal qilish uchun u ijtimoiy muammolarni o'z ichiga oladi. tegishli profildagi ishchilar, shuningdek, boshqa zarur mutaxassislar. Ijtimoiy pedagog kasbiy faoliyatining muhim tarkibiy qismi - bu uning maqsadlari, mazmuni, shakllari, texnologiyasi va ish usullari yig'indisidagi pedagogik faoliyatdir. M. A. Galaguzova va Yu. N. Galaguzovalarning tadqiqoti taqdim etilgan qiyosiy tahlil pedagogik va ijtimoiy-pedagogik faoliyat. Mualliflar ijtimoiy-pedagogik faoliyat orqali jamiyat shaxsga ijtimoiy tarbiya va yordam berish amaliyotiga mutlaqo yangicha yondashuvni boshlab berishini ko`rsatadi. Shaxs, uning ijtimoiy salomatligi, axloqiy farovonligi nafaqat ta'lim muassasalarining, balki boshqa muassasalar, tashkilotlar, ijtimoiy institutlarning pedagogik yo'naltirilgan kasbiy faoliyatining markaziga aylanadi. Mualliflar o'qituvchi va ijtimoiy pedagog faoliyatining ob'ekti, maqsadlari, tabiati o'rtasidagi farqni ko'rsatib, ijtimoiy-pedagogik faoliyat maqsadli, mahalliy xususiyatga ega, bolaga zarur ijtimoiy yordam bilan belgilanadi. Pedagogik faoliyatning muhim turi - bu ijtimoiylashuv jarayonining bir qismi bo'lgan ta'lim va shaxsning maqsadli va ongli ravishda boshqariladigan ijtimoiylashuvi sifatida qaraladi. O'z navbatida, ijtimoiy-pedagogik faoliyat ijtimoiy tarbiya va ijtimoiy-pedagogik himoya muammolarini hal qilishga qaratilgan. Shuning uchun an'anaviy pedagogik tamoyillar ijtimoiy-pedagogik faoliyatga xosdir: insonparvarlik (shaxsning o'zini o'zi qadrlashini tan olish), madaniy muvofiqlik (ijtimoiy-madaniy rivojlanayotgan muhitni yaratish), ekologik muvofiqlik (optimal biologik, psixologik va ijtimoiy muhitni yaratish). ekologik muhit shaxsiy rivojlanish), yaxlitlik (shaxsning ijtimoiy-axloqiy, umumiy madaniy va kasbiy rivojlanishining birligi), uzluksizlik (shaxsning rivojlanishida izchillik va uzluksizlikni ta'minlaydi). Shu bilan birga, ijtimoiy javob tamoyillari, muammolarni hal qilishda fanlararo yondashuv, ijtimoiy va pedagogik faoliyatda maksimallashtirish. ijtimoiy resurslar va ijtimoiy-pedagogik faoliyatni an’anaviy pedagogik faoliyatdan ajratib turuvchi boshqa qator tamoyillar ijtimoiy ishning o‘ziga xos tamoyillaridir. Bu qoida ijtimoiy-pedagogik faoliyatning yaxlit xususiyatini tasdiqlaydi. V. G. Bocharova ta'kidlaganidek, ijtimoiy amaliyotning barcha sohalarida va uning barcha sub'ektlari ishtirokida ijtimoiy-pedagogik faoliyatni optimallashtirish muammolarini hal qilish faqat barcha sub'ektlarning faolligini ta'minlaydigan umumiy (integral) komponent mavjud bo'lganda mumkin. ijtimoiy faoliyat umumiy maqsadlar, ma'lum bir yo'nalish va o'ziga xos o'ziga xos funktsional va mazmunli vazifalarni o'z ichiga olgan, har bir muassasa tomonidan o'zining ijtimoiy jihatdan belgilangan funktsiyalariga muvofiq pedagogik jihatdan malakali amalga oshiriladi. Psixologik-pedagogik bilim va ko'nikmalarning alohida fundamental "majmui" ning shaxs va insoniyat jamiyatining har qanday faoliyatida umumbashariy ahamiyati bunday komponentning pedagogik ekanligini va uning maqsadi pedagogik qo'llab-quvvatlash (ta'minlash) ekanligini ta'kidlashga asos beradi. ijtimoiy faoliyat va jamiyat hayotining barcha sohalarida ijtimoiy munosabatlarning rivojlanishi. Fuqarolik ongini uyg'otish, axloqiy fazilatlarni shakllantirish, mas'uliyatli qarorlar qabul qilish qobiliyati, o'z-o'zini tarbiyalash, shaxsning o'zini o'zi anglash va boshqalar kabi pedagogikaning (keng ma'noda) toifalari haqida gapiramiz. Shunday qilib, ijtimoiy-pedagogik faoliyat, pedagogik faoliyat va ijtimoiy ishning qiyosiy tahlili ushbu kasbiy faoliyat turlarining aloqa nuqtalarini, integratsiyasini aniqlashga, shuningdek, ijtimoiy-pedagogik faoliyat mazmunining o'ziga xos xususiyatlarini aniqlashga imkon beradi. Binobarin, ijtimoiy pedagogikaning pedagogik tarkibiy qismi ilmiy bilimlar tarmog‘i sifatida ijtimoiy o‘qituvchining kasbiy faoliyatining asosi bo‘lib, ko‘p qirrali, integrativ xarakterga ega bo‘lib, uni uyg‘unlashtirish jarayonini ilmiy-pedagogik ta’minlashga (ta’minlashga) qaratilgan. shaxs va jamiyat hayotining barcha sohalari va turlarida ijtimoiy munosabatlarni insonparvarlashtirish. Binobarin, ijtimoiy-pedagogik faoliyat mohiyatan ijtimoiy, texnologik, uslubiy ta’minoti jihatidan esa pedagogikdir. Zamonaviy ilmiy adabiyotlarda ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyatining mohiyatini turlicha talqin qilish mumkin. Demak, P.A.Sheptenko va G.A.Voronina buni “shaxsning shaxsiy rivojlanishi (jismoniy, ijtimoiy, ma’naviy, axloqiy, intellektual) uchun qulay shart-sharoitlarni yaratish, unga har tomonlama ijtimoiy-psixologik va pedagogik faoliyat bilan ta’minlashdan iborat faoliyat sifatida belgilaydilar. ijtimoiylashuv jarayonida o'z-o'zini rivojlantirish va o'zini o'zi anglashda yordam berish, shuningdek, uning yashash joyida shaxsni (ijtimoiy, psixologik, pedagogik, axloqiy) himoya qilish. Ushbu ta'rifga yaqin M. V. Shakurovaning ijtimoiy-pedagogik faoliyatining qarashlari bo'lib, uni "ijtimoiy muammolarni hal qilishga qaratilgan faoliyat" deb tushunadi. ijtimoiy ta’lim va ijtimoiy-pedagogik himoya”. Qolaversa, ijtimoiy ta’lim muallif tomonidan “jamiyatning yosh avlodlar oldida o‘z taraqqiyotiga g‘amxo‘rlik qilishi; jamiyat, davlat va xususiy tuzilmalar tomonidan insonning jismoniy, aqliy va ijtimoiy rivojlanishi uchun yaratilgan sharoitlar. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning asosiy maqsadi, V. A. Slasteninning fikriga ko'ra, aholiga malakali ijtimoiy-pedagogik yordam ko'rsatish, bolalar, o'smirlar, yigitlarni ijtimoiylashtirish, tarbiyalash va rivojlantirish jarayonining samaradorligini oshirishdir. Ushbu kontseptsiyaning keng talqini VA Nikitin tomonidan qo'llaniladi, chunki ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu shaxsni yo'naltirilgan ijtimoiylashtirishning ta'lim vositalarini ta'minlash, shaxsga o'tkazish va insoniyatning ijtimoiy tajribasini o'zlashtirish, o'zlashtirish yoki o'zlashtirishga qaratilgan chora-tadbirlar tizimi. shaxsning ijtimoiy yo'nalishini, ijtimoiy rolini, ijtimoiy faoliyatini tiklash. Ushbu ta'rif ijtimoiy-pedagogik faoliyatning ob'ektlari va sub'ektlariga nisbatan cheklovlarni nazarda tutmaydi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatni har qanday shaxsga nisbatan jamiyatning turli xil ijtimoiy institutlari, davlat va nodavlat tuzilmalari, aniq odamlar ishtirokida amalga oshirilishi mumkin bo'lgan faoliyat sifatida o'rgangan MP Guryanova ta'rifi yaqin. . Shu nuqtai nazardan, ijtimoiy-pedagogik faoliyat "individning hayot yo'lining barcha bosqichlarida, mikromuhitning turli sohalarida, barcha ta'lim sub'ektlari ishtirokida unga manzilli ta'lim yordami va ijtimoiy qo'llab-quvvatlashning yaxlit ta'lim jarayoni" sifatida namoyon bo'ladi. " . O'rganilayotgan kontseptsiyaga oid turli mualliflarning talqinlarini taqqoslab va umumlashtirib, biz quyidagi xulosaga kelishimiz mumkin: keng ma'noda, bu faoliyat muayyan maqsadga ega bo'lgan ijtimoiy amaliyot turidir - shaxs sifatida muvaffaqiyatli shakllanishi uchun sharoit yaratish. ijtimoiy faoliyat sub'ekti. real hayot va uning tarbiyasi, rivojlanishi, ijtimoiy himoyasi va jamiyatga moslashishi uchun qulay yashash uchun insonparvar, ijtimoiy xavfsiz muhitni ta'minlash. Tadqiqotimizning maqsadlari nuqtai nazaridan, ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu ijtimoiy o'qituvchi tomonidan amalga oshiriladigan, ijtimoiylashuv jarayonida shaxsni samarali ijtimoiy qo'llab-quvvatlash maqsadida jamiyatda maqbul mikroiqlimni yaratishga qaratilgan kasbiy vakolatli chora-tadbirlar tizimi. Shunday qilib, kasbiy ijtimoiy-pedagogik faoliyatning xususiyatlarini tahlil qilish, uning muhim xususiyatlarini aniqlash quyidagi xulosalar chiqarishga imkon beradi: Ijtimoiy-pedagogik faoliyat olib boriladigan soha va ob'ektlarning xilma-xilligi, uning ob'ektining noaniqligi ijtimoiy pedagog faoliyatining ko'plab yo'nalishlariga ega bo'lishni talab qiladi; Kasbiy ijtimoiy-pedagogik faoliyat yo'nalishlarini rejalashtirish, amalga oshirish, uning natijalarini baholashda mutaxassis insonning ijtimoiy, jismoniy va ruhiy farovonligiga, uning rivojlanishiga va o'ziga ta'sir qiluvchi omillarning xilma-xilligi haqida juda aniq tasavvurga ega bo'lishi kerak. -da amalga oshirish zamonaviy sharoitlar, murakkab muammolarni hal qilish turli xil turlari shakllantirish uchun texnologiyalarning o'ziga xos xususiyatlarini belgilaydigan kasbiy faoliyat kasbiy kompetentsiya uni tayyorlash tizimidagi mutaxassis; Ijtimoiy-pedagogik faoliyat - bu shaxsning ijtimoiylashuvi, faol moslashishi va jamiyatga integratsiyalashuviga qaratilgan shaxsning ijtimoiy muammolarini hal qilish bo'yicha ko'p funktsiyali kasbiy faoliyat, uning mohiyati uyg'unlashtirishdir. qiymat yo'nalishlari o'z hayotiyligini aktuallashtirish orqali jamiyatning shaxsiyati va me'yoriy qadriyatlari. ADABIYOTLAR RO'YXATI 1. Bocharova V.G. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat ilmiy kategoriya sifatida. M.: Nauka, 2002. 56 b. 2. Brushlinskiy A. V. Psixologiya fanidagi mavzu muammosi // Psixologik jurnal. 1991. V. 12. No 6. S. 3-11. 3. Gurianova MP Qishloq maktabi va ijtimoiy pedagogika. Minsk: Amalfeya, 2000. 448 p. 4. Klushina N. P. Ijtimoiy ish bo'yicha mutaxassislarni kasbiy tayyorlashni nazariy va uslubiy qo'llab-quvvatlash: Dis. ... Doktor ped. Fanlar. Stavropol, 2002. 345 b. 5. Natorp P. Tanlangan asarlar. M.: Kelajak hududi, 2007. 384 b. 6. Nikitin V. A. Ijtimoiy ish: nazariya va mutaxassislar tayyorlash muammolari: darslik. nafaqa. M .: Moskva psixologik va ijtimoiy instituti, 2002. 236 p. 7. Slastenin V. A. Ijtimoiy pedagog va ijtimoiy ishchi: Shaxsiyat va kasb // Ijtimoiy ish nazariyasi va amaliyoti: Mahalliy va xorijiy tajriba. M.; Tula, 1993. jild 2. S. 265. 8. Slobodchikov V. I., Isaev I. F. Psixologik antropologiya asoslari. Inson rivojlanishi psixologiyasi: ontogenezda sub'ektivlikning rivojlanishi: darslik. universitetlar uchun nafaqa. Moskva: Maktab matbuoti, 2000. 416 p. 9. Ijtimoiy pedagogika: ma'ruzalar kursi / jami ostida. ed. M. A. Galaguzova. M .: Insonparvarlik. ed. markaz VLADOS, 2000. 416 p. 10. Shakurova M. V. Ijtimoiy o'qituvchi ishining usullari va texnologiyasi. M .: Ed. "Akademiya" markazi, 2002. 272 b. 11. Sheptenko P. A., Voronina G. A. Ijtimoiy o'qituvchi ishining usullari va texnologiyasi. M .: Ed. Markaz "Akademiya", 2002. 208 b. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat nogiron bolaning rivojlanishini har tomonlama qo'llab-quvvatlash tizimi sifatida - bu hayotiy salohiyati cheklangan bolalarning ta'lim va ijtimoiy muammolarini hal qilish uchun tuzatish va kompensatsiya yo'nalishidagi ijtimoiy muassasalarning ko'p qirrali, ijtimoiy ahamiyatga ega va pedagogik yo'naltirilgan faoliyati. ma'lum bir mikrojamiyatda. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning tizim sifatida rivojlanishi tashkiliy va mazmunli amalga oshirish mexanizmlariga yangi yondashuvlarga asoslanadi. ijtimoiy siyosat. Rossiyada fuqarolik jamiyati rivojlanishining zamonaviy davri inson huquqlarini himoya qilish sohasidagi siyosiy o'zgarishlar bilan tavsiflanadi, sog'liqni saqlash va mustahkamlash, erkin rivojlanish va shaxsiy imkoniyatlarga muvofiq ta'lim olish. XX asr oxiri ijtimoiy-pedagogik ongning o'zgarishida - "foydalilik madaniyati" dan "qadr-qimmat madaniyati" (A.G. Asmolov), darajasidan qat'i nazar, har qanday inson shaxsining jamiyat uchun so'zsiz qadriyatini tan olishgacha bo'lgan o'zgarishlarni qayd etdi. uning qaytishi. Jamiyat tuzilmasida shaxsning ijtimoiy mavqeini ko'rib chiqishda protsessual yondashuv shaxsiy yondashuv bilan almashtirildi. Bu sohadagi eng muhim yutuq - bu etishmovchilik (aqliy, jismoniy, intellektual) sharoitida rivojlanayotgan shaxsga bo'lgan munosabatning o'zgarishi. Ilgari nogironlarni ijtimoiy ta'minlash, ta'lim berish va sog'lig'i va mehnat qobiliyatini o'rgatishning butun tizimi uchun asos bo'lgan nogironning jamiyat uchun ijtimoiy foydaliligi g'oyasi hozirgi vaqtda nogironlik g'oyasiga aylantirilmoqda. o'z manfaatlari va ehtiyojlarini ro'yobga chiqarishda hamma bilan teng huquqlarga ega bo'lgan shaxsning qadr-qimmati va o'zini o'zi qadrlashi. Rivojlanishda nuqsoni bo'lgan shaxslarga, ularning fuqarolik huquqlariga nisbatan yangi munosabat falsafasini shakllantirish muammosi ilmiy bilimlarning turli sohalari chorrahasida joylashgan. Biroq, har tomonlama ijtimoiy yordam va "maxsus" bolaning erkin rivojlanishini ta'lim orqali qo'llab-quvvatlash nazariyasi va amaliyotini rivojlantirishda integratsiya qiluvchi rol pedagogika sohasidagi ilmiy bilimlarga, to'g'rirog'i, integrativ kombinatsiyaga tegishli. ikkita ilmiy-pedagogik soha - ijtimoiy va maxsus pedagogika. Umumiy xususiyatga ega bo'lgan fandagi integratsiya jarayonlari uslubiy tamoyillar, ijtimoiylashtirish va ijtimoiy moslashish jarayonlariga yagona psixologik-pedagogik yondashuvlar, o'xshash pedagogik texnologiyalar va tadqiqot usullari ijtimoiy va pedagogik amaliyotni eng samarali qurish uchun ancha katta imkoniyatlarni ochib beradi. "Maxsus" bolaning erkin rivojlanishini ijtimoiy qo'llab-quvvatlash bo'yicha ijtimoiy-pedagogik tadbirlarni tashkil etish bolaning insoniyatning madaniy va tarixiy tajribasini meros qilib olish huquqlarini tiklashdir. Ijtimoiy tajribani yosh avlod (har qanday bola) tomonidan meros qilib olish faqat ta'lim va ta'lim sohasida amalga oshiriladi. Insoniyat madaniyatida, har bir jamiyatda bolalarni oilaviy sharoitda ham, maxsus tashkil etilgan ta'lim muassasalarida ham o'qitish, tarbiyalash va ijtimoiylashtirishning an'analari va ilmiy asoslangan yondashuvlarini o'z ichiga olgan maxsus yaratilgan ta'lim maydoni mavjud. Bular har bir shaxs uchun individual dunyoni ifodalovchi va uning sotsializatsiyasi natijasiga hal qiluvchi ta'sir ko'rsatadigan eksklyuziv ijtimoiy makonni tashkil etuvchi ijtimoiy institutlar deb ataladi. Rivojlanishdagi og'ishlar (intellekt, nutq, hissiy, vosita, aqliy sohalarning buzilishi) insonning muloqot qilish qobiliyatining cheklanishiga va natijada sotsializatsiya jarayonida muhim muammolarning paydo bo'lishiga olib keladi. Rivojlanayotgan shaxs jamiyat, madaniyat bilan rivojlanish manbai sifatida aloqani buzadigan ushbu ijtimoiy-madaniy shartli makondan "chiqib ketish" bilan tahdid qilinadi (L. S. Vygotskiy). Shuning uchun rivojlanish buzilishlari sharoitida ijtimoiy-pedagogik faoliyatni tashkil etish o'ziga xos tuzatuvchi-kompensator xususiyatga ega bo'lib, kuchli adaptiv omil hisoblanadi. Ijtimoiylashuv jarayonida rivojlanishida nuqsonlari bo'lgan bolaning alohida ehtiyojlari "aylanma yo'llar" yordamida ta'lim maydonini qurish orqali ijtimoiy-pedagogik faoliyatni tashkil etish mexanizmlarini belgilaydi (L. S. Vygotskiy): 21. maqsadli tuzatish-pedagogik jarayonning iloji boricha tezroq boshlanishi (bolaning rivojlanishidagi buzilish aniqlangan paytdan boshlab); 22. ikkilamchi rivojlanish buzilishlarining oldini olish, "ijtimoiy dislokatsiya" ni bartaraf etish bo'yicha maxsus vazifalarni qo'yish (masalan, og'zaki bo'lmagan aloqa vositalarini: empatiya, imo-ishora tilini o'rgatish orqali muloqot imkoniyatlarini kengaytirish); 23. ijtimoiy-pedagogik muhitni tashkil etishning maxsus shakllaridan foydalanish (maxsus infratuzilmani yaratish, reabilitatsiyaning texnik vositalari bilan ta'minlash va boshqalar); 24. ta'lim muassasasidan tashqarida ta'lim maydoni chegaralarini kengaytirish; 25. hayotning barcha bosqichlarida bolani ta'lim maydonida kuzatib borishni tashkil etish, bu jarayonni maktab yoshidan tashqari uzaytirish; 26. bolaning ijtimoiylashuvi jarayonida oilaning faol pozitsiyasi, oila a'zolarining ijtimoiy-pedagogik faoliyatga qo'shilishi va ularning maxsus ta'limi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatning muhim jihati bu ijtimoiy reabilitatsiya bo'lib, u asosiy narsani tiklash jarayoni sifatida tushuniladi. ijtimoiy funktsiyalar shaxsiyat. ko'rsatkich samarali tashkil etish tuzatuvchi-kompensatsion yo'nalishdagi ijtimoiy institutlar sohasidagi ijtimoiy-pedagogik faoliyat - ijtimoiy integratsiya - ma'lum bir shaxsni ijtimoiy hayotning barcha zarur sohalariga to'liq, teng ravishda qo'shilishi, munosib ijtimoiy mavqega ega bo'lishi, ijtimoiy integratsiya, ijtimoiy integratsiya, ijtimoiy integratsiya, ijtimoiy hayotning barcha zarur sohalariga to'liq, teng ravishda qo'shilishi, munosib ijtimoiy mavqega ega bo'lish imkoniyatiga erishish hisoblanadi. to'laqonli mustaqil hayot va jamiyatda o'zini o'zi anglash. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat, har qanday faoliyat kabi, o'ziga xos tuzilishga ega, uning har bir elementi uzviy bog'langan va boshqalar bilan o'zaro ta'sir qiladi, lekin o'ziga xos maxsus funktsiyalarni bajaradi. Bunday tuzilmalar to'liq tizimlar deb ataladi. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat yaxlit tizimdir. Uning tuzilishi yagona kompleksni tashkil etuvchi elementlardan iborat, lekin ayni paytda mustaqil komponentlardir. Bular predmet, mazmun, boshqaruv, ob'ekt va ularni bir butunga bog'laydigan vositalar, funktsiyalar va maqsadlardir. Komponentlarni ro'yxatga olish ketma-ketligi tasodifiy emas: har qanday faoliyat sub'ektdan ob'ektga yo'nalishda amalga oshiriladi. Ob'ekt tizimning asosiy bo'g'ini bo'lib, u faoliyatning mohiyati va xarakterini belgilaydi. Shuning uchun ijtimoiy-pedagogik faoliyatni tavsiflash ob'ektni asoslashdan boshlanishi kerak. Mavzu bo'yicha ko'proq Mavzu 1. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat nogironlarning sog'lig'i va mehnat qobiliyatiga ijtimoiy integratsiyalashuvi vositasi sifatida 1.1. Ijtimoiy-pedagogik faoliyatni tashkil etish bolani etishmovchilik (jismoniy, aqliy, intellektual) sharoitida rivojlantirishni har tomonlama qo'llab-quvvatlash tizimi sifatida:Mavzu 2. G'arb mamlakatlarida alohida ehtiyojli shaxslarni har tomonlama qo'llab-quvvatlash bo'yicha ijtimoiy-pedagogik faoliyatni rivojlantirishning hozirgi bosqichi. 3-BOB. IJTIMOIY-TA’LIM FAOLIYATINI SHAKLLANISHI VA RIVOJLANISHINI TARIXIY TAHLILI RIVOJLANISHDA KAMCHILIKLARI (MACHILIY VA XORIJIY TAJRIBALI) SHAXSLARNI QUVVATLASH TIZIMI sifatida. Ushbu kontseptsiya kim (nima) sub'ekti - umuman davlat, tashkilot yoki muayyan mutaxassis ekanligiga qarab ko'p darajali xususiyatga ega. Har bir darajadagi ijtimoiy-pedagogik faoliyatning o'ziga xos maqsadlari, shuningdek, darslikning oldingi boblarida ta'kidlanganidek, mazmuni va tegishli amalga oshirish shakllarining xususiyatlari mavjud. Biroq, bu ko'p darajali maqsadlarning barchasi pirovardida asosiy maqsadga erishishga qaratilgan - har bir aniq shaxsga ijtimoiylashuv, ijtimoiy rivojlanishda pedagogik yordam ko'rsatish. Va bu maqsad bevosita ma'lum bir mutaxassis - ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyatida, avval aytib o'tilganidek, psixolog, defektolog, ijtimoiy ishchi va boshqalar kabi mutaxassislar bilan birgalikda amalga oshiriladi. Demak, ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyatida ijtimoiy-pedagogik faoliyatning mohiyati va o'ziga xosligi eng aniq ochib beriladi. Biz buni batafsil ko'rib chiqamiz. Ijtimoiy-pedagogik faoliyat professional daraja(ya'ni, ijtimoiy pedagogning kasbiy faoliyati) o'z mohiyatiga ko'ra u paydo bo'lgan pedagogik faoliyatga juda yaqin, lekin uning o'ziga xos xususiyatlari ham bor. Uni oshkor qilish uchun o'ziga xos xususiyatlar Keling, ushbu faoliyatni taqqoslab ko'rib chiqaylik. Download 163 Kb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|