Mavzu: kompyuter tarmoqlarining asosiy protokollari guruh talabasi abdulametov Elyorbek

1 MAVZU:KOMPYUTER TARMOQLARINING ASOSIY PROTOKOLLARI GURUH TALABASI Abdulametov Elyorbek

2 REJA Kompyuter tarmogi protokollari Internet protokollar Simsiz tarmoq protokollari Tarmoqni yo'naltirish protokollari Aloqa kanali holati protokollari

3 KOMPYUTER TARMOGI PROTOKOLLARI Tarmoq protokoli tarmoq qurilmalari orasidagi aloqa uchun qoidalar va qoidalarni belgilaydi. Tarmoq protokollari qurilmalar bir-birlari bilan aloqa o'rnatish va ularni bog'lash uchun mexanizmlarni, shuningdek ma'lumotlarni yuborilgan va qabul qilingan xabarlarga qanday paketlanganligini ko'rsatuvchi formatlash qoidalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi protokollar ishonchli va / yoki yuqori ishlaydigan tarmoq aloqasi uchun mo'ljallangan xabarlarni tasdiqlash va ma'lumotlarni siqishni qo'llab-quvvatlaydi.

4 PROTOKOLLARNI TOIFALARI Ichki protokollar umumiy nomi YUR (Internal Gateway Protocol - ichki shluzi protokollari) mavjud. Ularga avtonom tizimda qo'llaniladigan marshrutlash protokoli kiradi. Bunday protokollarga RIP, IGRP, EIGRP va OSPF kiradi. Har bir IGP protokoli AS ichida bitta marshrutizator domenni ifodalaydi. Muxtor tizimda ko'p IGP domenlari bo'lishi mumkin. Shu IGP protokolini qo'llab- quvvatlaydigan marshrutizatorlar marshrutlash domeni ichida bir-biri bilan bog'lanadi. RIP va OSPF ishlatadiganlar kabi bir nechta IGP ishlaydigan marshrutizatorlar ikki alohida marshrutli domenga a'zo. Bunday ruterlar chegara routerlari deb ataladi. Tashqi protokollar EGP (Tashqi Gateway Protokoli - Tashqi Gateway protokollari) protokollardir turli avtonom tizimlar orasidagi marshrutlash. Chegara Gateway Protocol (BGP) - bu tizimlar orasida eng yaxshi tanish bo'lgan protokollardan biridir. EGP protokollaridan biri, ushbu avtonom tizimlar orasidagi translyatsiya va ayrim ASlar o'rtasidagi aloqani ta'minlaydi.


5 KOMPYUTER TARMOGI PROTOKOLLARI Kompyuter tarmog'iKompyuter tarmog'i uchun zamonaviy protokollar, odatda, paketlar shaklida xabarlarni jo'natish va qabul qilish uchun paketli kommutatsiya texnikasidan foydalanadi - to'plangan va qayta o'rnatiladigan qismlarga bo'lingan xabarlarga bo'linadigan xabarlar. Har biri alohida kompyuter uchun mo'ljallangan har bir yuzlab kompyuter protokoli ishlab chiqilgan. maqsadlar va muhitlar haqida quyida tanishib chiqamiz.paketli kommutatsiya

6 KOMPYUTER TARMOGI PROTOKOLLARI Kompyuter tarmog'iKompyuter tarmog'i uchun zamonaviy protokollar, odatda, paketlar shaklida xabarlarni jo'natish va qabul qilish uchun paketli kommutatsiya texnikasidan foydalanadi - to'plangan va qayta o'rnatiladigan qismlarga bo'lingan xabarlarga bo'linadigan xabarlar. Har biri alohida kompyuter uchun mo'ljallangan har bir yuzlab kompyuter protokoli ishlab chiqilgan. maqsadlar va muhitlar haqida quyida tanishib chiqamiz.paketli kommutatsiya

7 SIMSIZ TARMOQ PROTOKOLLARI Internet protokoli turkumlari Internet protokoli (IP) ning o'zi bilan birga, TCP, UDP, HTTP va FTP kabi yuqori darajadagi protokollarning qo'shimcha imkoniyatlarini ta'minlash uchun IP bilan birlashtirilgan (va eng ko'p ishlatiladigan tarmoq protokollaridan iborat) majmuini o'z ichiga oladi. ARP va ICMP kabi past darajadagi Internet protokollari ham IP bilan birgalikda mavjud.Umuman, IP- oiladagi yuqori darajadagi protokollar veb-brauzerlar kabi ilovalar bilan yanada yaqinroq hamkorlik qiladi, past darajadagi protokollar tarmoq adapterlari va boshqa kompyuter uskunalari bilan o'zaro ta'sir qiladi.Internet protokoli (IP)TCPUDPHTTPFTPARPICMPmavjud.Umumantarmoq adapterlari

8 SIMSIZ TARMOQ PROTOKOLLARI Wi-FiWi-Fi, Bluetooth va LTE tufayli simsiz tarmoqlar odatiy holga aylandi. Simsiz tarmoqlarda foydalanish uchun mo'ljallangan tarmoq protokollari roumingda mobil qurilmalarni qo'llab-quvvatlashi va o'zgaruvchan ma'lumotlar tezligi va tarmoq xavfsizligi kabi masalalar bilan shug'ullanishi kerak.BluetoothLTE

9 YO'NALISH PROTOKOLI murakkab kompyuter tarmog'ida (intranet) ma'lumotlar uzatish yo'nalishlarini aniqlash uchun ruter (ruter) tomonidan ishlatiladigan tarmoq protokoli (OSI modeli 3-darajali). Xususan, barcha marshrutlarni ruterlarga qo'lda kiritishning oldini olish uchun marshrutlash protokollaridan foydalaniladi, bu tizim ma'murlari ishini tejaydi va routerlarni konfiguratsiyalashda xatolar sonini kamaytiradi. Yonaltiruvchi protokollar asoslangan algoritm turlariga qarab ikki turga bo'linadi: Uzoq Vektorli Protokollar, masofaviy vektor algoritmiga asoslangan ( DVA ); Aloqa kanali holati protokollari, Aloqa Davlat Algoritmiga asoslangan ( LSA ). Bundan tashqari, marshrutlash protokollari dastur doirasiga qarab ikki turga bo'linadi: Domenlararo marshrutlash; Intradomain marshrutizatsiyasi. Yo'nalish protokollari ro'yxati quyidagi protokollardan iborat: RIP v1 / v2, RIPng (IPv6), OSPF, BGP v4 (IPv6).

10 TARMOQNI YO'NALTIRISH PROTOKOLLARI Yonaltiruvchi protokollar - Internetdagi tarmoq routerlari uchun mo'ljallangan maxsus mo'ljallangan protokollardir. Yonaltiruvchi protokol boshqa ruterlarni identifikatsiya qilishi, tarmoqli xabarlar manbalari va tarmoq xabarlari yo'nalishlari o'rtasidagi you'lllarni ( marshrutlar ) boshqarishi va dinamik marshrutlash bo'yicha qarorlarni qabul qilishi mumkin. Umumiy marshrutlash protokollariga EIGRP, OSPF va BGP kiradi.tarmoq routerlari

11 TARMOQ PROTOKOLLARI QANDAY AMALGA OSHIRILADI. Zamonaviy operatsion tizimlar ba'zi bir tarmoq protokollarini qo'llab- quvvatlaydigan o'rnatilgan dasturiy ta'minot xizmatlarini o'z ichiga oladi. Veb- brauzerlar kabi ilovalar ushbu dasturning ishlashi uchun zarur bo'lgan yuqori darajali protokollarni qo'llab-quvvatlaydigan dasturiy kutubxonalarini o'z ichiga oladi. Ba'zi bir past darajadagi TCP / IP va marshrutlash protokollari uchun qo'llab-quvvatlanadigan ish faoliyatini yaxshilanishi uchun bevosita apparat (silikon chipsetlar) orqali amalga oshiriladi.tarmoq protokollariniTCP / IP Tarmoq orqali uzatilgan va qabul qilingan har bir paket ikkitomonlama ma'lumotlarni (har bir xabarning mazmunini kodlaydiganlar va nol) o'z ichiga oladi. Aksariyat protokollar, xabarning jo'natuvchisi va uning maqsadiga mo'ljallangan ma'lumotni saqlash uchun har bir paketning boshida kichik sarlavhani qo'shib qo'yadi. Ba'zi protokollar oxirida taglik qo'shishadi. Har bir tarmoq protokoli o'z turidagi xabarlarni aniqlab olish va qurilmalar o'rtasida harakatlanuvchi ma'lumotlarning bir qismi sifatida sarlavh va satrlarni ishlov berishga qodir. Yuqori va quyi darajalarda birga ishlaydigan tarmoq protokollari guruhi odatda protokol oilasi deb ataladi. Tarmoqdagi talabalar an'anaviy tarzda OSI modeli haqida ma'lumot olishadi, bu tarmoq protokoli oilalarini ta'lim maqsadlari uchun muayyan qatlamlarga kontseptual tarzda tashkil etadi.OSI modeli

12 ALOQA KANALI HOLATI PROTOKOLLARI Aloqa davlat algoritmi (LSA) Kompozit kompyuter tarmog'ining batafsil bog'lanish grafigini yaratish uchun zarur bo'lgan barcha marshrutizatsiya ma'lumotlarini taqdim etadi. Barcha marshrutizatorlar bir xil grafikalarga asoslangan, buning natijasida: marshrutchilar tarmoq konfiguratsiyasi o'zgarishiga tezroq javob berishadi; tanlangan mezonlarga (metrikaga) muvofiq optimal marshrutni tezroq hisoblab chiqadi. Boshqa tarmoqlar haqida ko'proq ma'lumot olish uchun ruter yo'riqnoma qisqa paketlarni almashish you'lli bilan olinadi. LSA algoritmi doimiy ravishda uzatuvchi paketlarni (masofa vektorini) almashuvchi DVA algoritmining LSA algoritmining o'ziga xos xususiyati bo'lib, faqat LSA algoritmlari faqat aloqa liniyalari holati haqidagi ma'lumotlarni o'z ichiga olgan kichik HELLO paketlardan foydalanadi. Tarmoqlar haqida batafsil ma'lumot, bog'lanishlar holati algoritmi, HELLO paketlarga asoslangan holda, aloqa liniyalari holatining o'zgarishi (masalan, yo'riqchining muvaffaqiyatsizligi yoki yangi yo'riqnoma qo'shilganligi) qayd etilganidan keyin uzatiladi. Natijada, aloqa holati algoritmi katta kompozit kompyuter tarmoqlariga ko'proq moslashtirilgan, chunki u kompozit tarmoqning ishlab chiqarish va barqarorligini oshiradigan oz sonli adabiyot paketlarini o'z ichiga oladi.

13 ALOQA DAVLAT ALGORITMIGA (LSA) ASOSLANGAN PROTOKOLLAR: protokol Ospf (Open Shortest Path First, eng qisqa you'll algoritmi) TCP / IP stack; protokol IS-IS (O'rta darajali tizim oraliq tizimga, oraliq tizim algoritmiga) OSI to'plami. Routerlarda ishlatiladigan barcha marshrutlash usullari ikki guruhga bo'linishi mumkin (11-rasm): Tarmoq xavfsizligini oshirish. Statik you'll-yo'riqlarning kamchiliklari quyidagilardan iborat: Yuqori mehnat zichligi (tarmoq boshqaruvchilari marshrutlarni qo'lda o'rnatish va o'zgartirishlari kerak); Tarmoq topologiyasi o'zgarishiga sekin moslashish. Dinamik marshrutizatsiya - tarqatish you'lllari sizning xatoliklar yoki aloqa kanallari tiqilib qolganda paketlar yo'nalishini avtomatik ravishda o'zgartirish imkonini beradi. Avtoulovlarni qurish va yo'nalish jadvallarini o'zgartirish uchun protokollardan foydalaniladi: Ichki marshrut - IGP (Internal Gateway Protocol), RIP, OSPF, IS-IS, ES-IS kabi; Tashqi yo'nalish - EGP (External Gateway Protocol), masalan Internetda ishlatiladigan Chegara Gateway Protocol (BGP). Ichki marshrutlash protokollaridan foydalanib, marshrut jadvallari muayyan ma'muriy bo'ysunishga ega tarmoqlar yig'indisi bo'lgan avtonom tizim ichida o'rnatiladi.

14 MARSHURUTLASH

15 XULOSA Men ushbu mustaqil ishni bajarish mobaynida Kompyuter tarmoqlarini asosiy protokollari va marshrutlash shular negizi ostida uzoq vektorli algoritmi aloqa kanali holati protokollari tashqi va ichki protokollarni yonalish tarmoq aloqa kanali holati protokollarini va internet protokollarini, TCP, UDP, HTTP va FTP kabi yuqori darajali tarmoq protokollarini Wi- Fi, Bluetooth va LTE kabi simsiz tarmoq prtokollarini tarmoq routerlari kabi yonalishli protokollar bilan tanishib chiqdim va ular bilan amaliy ishlarni olib bordim.TCPUDPHTTPFTPWi- FiBluetoothLTE

16 FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR VA INTERNET SAYTLARI 1. Э.А. Якубайтис. Открытые информационные системы. Москва: «Радио и связь», D.Delmonico, O.Rist. Обзор браузеров Word Wide Web.CW. M, В. Олифер, Н. Олифер. Компьютерные сети. Принципы, технологии, протоколы. СПб., Питер, Т. Паркер. Освой самостоятельно TCP/IP. М., Бином, С. Золотов. Протоколы Internet. СПб., BHVСанкт-Петербург, Internet saytlari

17 Etiboringiz uchun rahmat