Mavzu: lerish sindromi

MUSTAQIL ISHI

TOSHKENT TIBBIYOT AKADEMIYASI TERMIZ FILIALI 1-DAVOLSH ISHI FAKULTETI DAVOLASH ISHI YUNALISHI 305C-GURUH TALABASI Qurbonov Abdullaning ICHKI KASALLIKLAR FANIDAN

MAVZU: LERISH SINDROMI

«Lerish sindromi» atamasi klinik amaliyotda qorin aortasi bifurkatsiyasi va yonbosh arteriyalarning stenozlaydigan va okklyuziyaqiladigan zararlanishlarinatijasidagi buzilishlar yig’indisini ifodalashda ishlatiladi. Bu sindrom klinik manzarasini birinchi mart 1923 yilda frantsuz xirurgi Rene Lerish batafsil 
tasvirlagan.
Bu kasallik patologik anatomik tekshirishlarda 0,14% xollarda 
uchraydi (Felson, 1954).
Etiologiyasi.
Qorin aortasi va yonbosh arteriyalarining stenozlaydigan zararlanishlari tug’ma va orttirilgan kasalliklardan yuz berishi mumkin. Tug’ma kasallik-larga aorta qorin bo’limi gipoplaziyasi yoki atreziyasini kiritish lozim. Kasallik ham yallig’lanish bo’lmaydigan, ham orttirilgan yallig’lanish kasalliklaridan kelib chiqishi extimol. Aortaning yallig’lanishga aloqador bo’lmagan kasalliklari orasida ateroskleroz ko’p uchraydi (70-85%).
Klinikasi. Arterial o’zagining aorta-yonbosh segmenti zararlanganda oyoq Ishemiyasi klinik manzarasi rivojlanishiga faqat 3 ta omil sabab bo’lishi mumkin: 
1) aorta ateromatoz pilakchalari yaraga uchrab, distal o’zanning ateromatoz emboliyasi;
2) terminal aorta va umumiy yonbosh arteriyalarining trombozi; 
3) oyoqlar distal bo’limlari (son va taqim osti segmentlari) birgalikda aterosklerotik zararlanishi.
Xuddi shu «ko’p qavatli» aterosklerotik zararlanish zo’riqish ishemiyasi manzarasi, so’ngra tinchlikdagi oyoq ishemiyasi avj 
olishiga olib keladi. Bu jarayon oyoqlarning ro’yrost trofik o’zgarishlari bilan, 
gangrena rivojlanishi bilan tugallanadi. Oyoqlarning klinik yuzaga chiqadigan 
ishemiyasi qorin aortasi terminal bo’limining to’liq okklyuziyasida yoki aorta-
yonbosh segment stenozida paydo bo’ladi. 
Qorin aortasi stenozlovchi zararlanishlarining klinik manzarasi joylashgan o’rniga, uzunligiga, kollateral qon aylanishi avj olishiga va kasallikning qachon 
boshlanganiga bog’liq va chanoq organlari, dumba va oyoq muskullarida ishemiya avj olishi bilan aloqador bo’ladi. Bemorlar yurganda birinchi galda boldir muskullaridagi og’riqdan noliydilar. Og’riq tekis joydan yurganda to’satdan paydo bo’ladi va tez o’tib ketmaydi. Bemor to’xtab qolishga majbur bo’ladi. 
Davolash. Qorin aortasi bifurkatsiyasi va yonbosh arteriyasi zararlangan bemorda IIB, III va IV bosqichlardagi ishemiya operatsiya qilib davolashga ko’rsatma hisoblanadi. I va IIA bosqichlarda konser-vativ davolash kerak bo’ladi. Yangi bo’lganmiokard infarkti, 3 oy bo’lib o’tgan insult, III darajadagi yurak etishmovchiligi, og’ir o’pka emfizemasi, jigar tsirrozi, jigar va buyrak etishmovchiligi operatsiya usulida davolashga qarshilik hisoblanadi.
Korin aortasining surunkali okklyuziyalari 
Qorin aortasining surunkali stenozlari va okklyuziyalari oyoq ishemiyasi 
manzarasi bilan o’tadigan og’ir kasalliklar hisoblanadi, ularni Lerish 1940 yilda 
yaxshi tasvirlab bergan. Terminal qorin aortasining stenozlovchi zararlanishlari 
tug’ma va orttirilgan kasalliklarga bog’liq, bo’lishi mumkin. Aorta qorin 
bo’limining gipoplaziyasi va atreziyasini tug’ma kasalliklarga kiritish mumkin.