Mavzu: O’yinlar nazariyasi

Mavzu: O’yinlar nazariyasi

Reja

• O’yinlar nazariyasining kelib chiqishi
• Nazariyaning tarkibiy tuzulishi
• Muvozanat turlari.Nesh bo’yicha muvozanat

O’yinlar nazariyasi- o’yinlarda optimal strategiyani o’rganuvchi matematik metoddir

Inistitutsionaliqtisodiyot

Inistitutsionaliqtisodiyot

O’yinlarnazariyasirivojlanishiDjonNeshkiritganmuvozanatnazariyasibilanbo’liq

O’yinlarnazariyasirivojlanishiDjonNeshkiritganmuvozanatnazariyasibilanbo’liq

Ushbutahliluchun

Ushbutahliluchun

O’yinlar nazariyasi

O’yinlar nazariyasini formal modelini tuzish uchun:

Oyinlar nazariyasi tarkibiy jihatdan 2 qism:

• Ishtirokchi induvidlarning mavjudligi
• Har bir ishtirokchi imkoniyatlar to’plami
• Ishtirokchilarning strategiyasi

• Kooperativ(koalisiyali)

Bunda ishtirokchilar O’rtasida axborot almashish va ittifoq tuzish mukin bo’lgan vaziyat

• Nokooperativ(koalisiyasiz)

Bunda ishtirokchilar orasida o’xaro ittifoq va kelishuv bo’lmaydi.

Kooperativ

Nokooperativ

Makrodarajadagi tahlilga asosalanadi

Mikrodarajadagi tahlilga asoslanadi

Har bir O’yin ishtirokchisining ziddiyatli vaziyatlarni hal etish borasida harakat dasturi o’yin ishtirokchisining strategiyasi deyiladi

• G=F(N,St,P)
• O’yin(G)ni tahlil qilishda 3 qism:
• O’yinchilar soni (N)
• Strategiyalar majmuasi (St)
• Ishtirokchilarning yutuq(P)lari asos bo’ladi

Har bir o’zaro hamkorlik uchun muvozanating turli xillari mavjud bo’lishi mumkin

Nesh

Ustun

Pareto

Shtakelberg

Nesh bo'yicha muvozanat-O'yinchilarning hech biri o'z harakati rejasini o'zgartirgan holda o'z yutug'ini bir tomonlama oshira olmaydigan vaziyat

Bu o'yin ishtirokchilari, muqobil variantlar to'qnashuvida umumiy maqsadga erishib, ratsional qarorlar qabul qilishga majbur bo'lganda. Shaxsiy va umumiy manfaatlarini, shuningdek, ikkalasini ham olishning iloji yo'qligini anglab etib, ushbu variantlardan qaysi birini tanlaydi, degan savol tug'iladi. O'yinchilar qiyin o'yin sharoitida qolib ketishganga o'xshaydi, bu esa ularni ba'zan juda samarali o'ylashga majbur qiladi.

1950-yillarda bu sohaga yosh matematik Jon Nesh qiziqish bildira boshladi. Muvozanat nazariyasi uning 21 yoshida yozgan dissertatsiyasi mavzusiga aylandi. Shunday qilib, ko'p yillar o'tib - 1994 yilda Nobel mukofotiga sazovor bo'lgan "Nash muvozanati" deb nomlangan o'yinlar uchun yangi strategiya paydo bo'ldi.

Mahbusning dilemmasiga misol

Jinoyatchilarning har birida quyidagicha strategiyalar mavjud

Jinoyatchilarning har birida quyidagicha strategiyalar mavjud

1	Ikkala guvoh ham guvohlik beradi	Har biri 2.5 yildan o'tiradi
2	Ikkalasi ham jim.Natijada aybdorlik asosi kam	Har biri 1yildan o'tiradi
3	Ulardan biri guvohlik beradi,ikkinchisi esa jim	Guvohlik bergan ozodlikka chiqadi.Jim turgani esa 5yilni o'zi o'tiradi.

E'TIBORINGIZ UCHUN TASHAKKUR!