Mavzu: Pedagogik texnologiyaning predmeti, maqsad va vazifalari Pedagogik texnologiyalar tushunchasi, uning ta’riflari, ko‘rinishlari, darajalari, asosiy yo‘nalishlari, manbalari, ta’siri, ayrim asoslari va mezonlari

• Ur DU. Maxsus sirtqi bo’lim
• BT va STI yo’nalishi
• 172-guruh talabasi Xudayberganova Muborakning 2-sinf uchun
• “Pedagogik texnologiyaning o’rganish darajasi va unga berilgan ilmiy ta’riflar” mavzusida tayyorlagan
• TAQDIMOTI
• 2019-yil

“Mavzu: Pedagogik texnologiyaning predmeti, maqsad va vazifalari Pedagogik texnologiyalar tushunchasi, uning ta’riflari, ko‘rinishlari, darajalari, asosiy yo‘nalishlari, manbalari, ta’siri, ayrim asoslari va mezonlari.

Pedagogika fanining vazifalari. Pedagogika fani shaxsni shakllantirishdek ijtimoiy buyurtmani bajarish asosida jamiyat taraqqiyotini ta’minlashga alohida hissa qo‘shadi. Pedagogika fani maqsadi va vazifalarining belgilanishida ijtimoiy munosabatlar mazmuni, davlat va jamiyat qurilishi, uning hayotida yetakchi o‘rin tutuvchi g‘oyalar mohiyatini muhim ahamiyatga ega.

• Pedagogika fanining vazifalari. Pedagogika fani shaxsni shakllantirishdek ijtimoiy buyurtmani bajarish asosida jamiyat taraqqiyotini ta’minlashga alohida hissa qo‘shadi. Pedagogika fani maqsadi va vazifalarining belgilanishida ijtimoiy munosabatlar mazmuni, davlat va jamiyat qurilishi, uning hayotida yetakchi o‘rin tutuvchi g‘oyalar mohiyatini muhim ahamiyatga ega.
• O‘zbekiston Respublikasida demokratik, insonparvar hamda huquqiy jamiyatni barpo etish sharoitida mazkur fan yuksak ma’naviy va axloqiy talabalarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalash tizimini ishlab chiqish, milliy istiqlol g‘oyasi asosida ta’lim va tarbiya nazariyasini ijodiy rivojlantirish vazifasini hal etadi. Mazkur jarayonda quyidagi vazifalarni bajarishga e’tibor qaratiladi:

1.     Ma’naviy va axloqiy talabalarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalashga yo‘naltirilgan pedagogik jarayonning mohiyatini o‘rganish.

• 1.     Ma’naviy va axloqiy talabalarga javob beruvchi yuqori malakali kadrni tarbiyalashga yo‘naltirilgan pedagogik jarayonning mohiyatini o‘rganish.
• 2.     Shaxsni har tomonlama kamol toptirish qonuniyatlarini aniqlash.
• 3.     Ijtimoiy taraqqiyot darajasidan kelib chiqqan holda rivojlangan xorijiy mamlakatlar ta’lim tizimi tajribasini o‘rganish asosida uzluksiz ta’lim tizimini takomillashtirish.
• 4.     Ta’lim muassasalari hamda ularda faoliyat olib borayotgan pedagoglar faoliyati mazmunini asoslash.
• 5.     Ilg‘or pedagogik tajribalarni umumlashtirish va amaliyotga joriy etish.
• 6.     Pedagoglarni pedagogika nazariyasiga oid bilimlar hamda ta’lim-tarbiya usullari bilan qurollantirish.
• 7.     Ta’lim-tarbiya birligi hamda ijtimoiy tarbiya yo‘nalishlari o‘rtasidagi o‘zaro aloqadorlikni ta’minlashning pedagogik shart-sharoitlarini o‘rganish.
• 8.     O‘qitish hamda tarbiyalash jarayonining samarali texnologiyalarini yaratish.
• 9.     Oila tarbiyasini muvaffaqiyatli tashkil etish yuzasidan ota-onalar uchun ilmiy-metodik tavsiyalarni ishlab chiqish.

Pedagogika fanining asosiy tushunchalari.

• Pedagogika fanining asosiy tushunchalari.
• Bizga yaxshi ma’lumki, har bir fan o‘zining tayanch tushunchalari, qonuniyatlari, tamoyillari, qoidalari tizimiga ega. Aynan mana shu holat uning fan sifatida e’tirof etilishini kafolatlaydi. Fanning mohiyatini ochib beruvchi eng muhim, asosiy tushuncha kategoriya deb ataladi. Pedagogika fanining asosiy kategoriyalari shaxs kamolotini ta’minlash, ta’lim va tarbiya samaradorligiga erishishga qaratilgan jarayonlarning umumiy mohiyatini yoritadi. Eng muhim kategoriyalar sirasiga quyidagilar kiradi: shaxs, tarbiya, ta’lim (o‘qitish, o‘qish), bilim, ko‘nikma, malaka, ma’lumot, rivojlanish.

1.Pedagogik texnologiyalar tushunchasi, uning ta’riflari

• 1.Pedagogik texnologiyalar tushunchasi, uning ta’riflari
• Pedagogik texnologiyalarga ta’riflar: Pedagogik texnologiya-hozirgi kunda ta’lim va tarbiya ishlarini pedagogik texnologiyalar doirasiga o‘tkazish degani bo‘lib, bu maktab amaliyotida pedagogik jarayonni ixtiyoriy tuzishni va uni amalga oshirishni hal qiluvchi o‘zgartirishlarga olib kelinishini bildiradi (L.G.)

• •        PT ta’lim jarayonini har bir tarkibiy qismi va bosqichlari bir tekisda asoslanganligi (ta’lim jarayoni algoritmini yasash – uni aniq qismlarga asoslangan xolda bo‘lib tashlash orqali maksimal shaklga keltirish, aniq tarkibiy qismlar bo‘yicha rasmiylashtirish – ketma-ketlik bilan ta’lim berish yo‘llari va vositalarini, kommunikatsiya, axborotlashtirish va boshqarish bo‘yicha tartibga keltirish (L.G.)

Pedagogik texnologiyaning o‘rganilish darajasi va unga berilgan ilmiy ta’riflar     Pedagogik texnologiyalarning rivojlanish tarixi Aristotelning tarbiya-inson shaxsini shakllantirishga qaratilishi, Sokratning ta’lim-tarbiya usullariga dastlabki yondashuvi, ta’lim-tarbiyadagi izchillik va shaxsiy xulosalarning shakllanishi bilan bog‘liqligi haqidagi g‘oya va qarashlari, Platonning kasbiy  ko‘nikmalarni shakllantirish va mustahkamlash kasbiy bilimlarni shakllanishiga olib kelishi haqidagi g‘oyalari va ularning davrlar osha rivojlanishi bilan bog‘liq  xodisadir.

Pedagogik texnologiyaning o‘rganilish darajasi va unga berilgan ilmiy ta’riflar

• Pedagogik texnologiyaning o‘rganilish darajasi va unga berilgan ilmiy ta’riflar
•     Pedagogik texnologiyalarning rivojlanish tarixi Aristotelning tarbiya-inson shaxsini shakllantirishga qaratilishi, Sokratning ta’lim-tarbiya usullariga dastlabki yondashuvi, ta’lim-tarbiyadagi izchillik va shaxsiy xulosalarning shakllanishi bilan bog‘liqligi haqidagi g‘oya va qarashlari, Platonning kasbiy  ko‘nikmalarni shakllantirish va mustahkamlash kasbiy bilimlarni shakllanishiga olib kelishi haqidagi g‘oyalari va ularning davrlar osha rivojlanishi bilan bog‘liq  xodisadir.

  “Pedagogik texnologiya – pedagogning o‘qitish vositalari yordamida tahsil oluvchilarga muayyan sharoitlarda ko‘rsatgan tizimli ta’siri natijasida ularda jamiyatuchun  zarur bo‘lgan va oldindan belgilangan ijtimoiy – sifatlarni intensiv tarzda shakllantiruvchi ijtimoiy xodisa”. (B.Ziyomuhammedov)

“Pedagogik texnologiya – o‘quv jarayoniga yondashgan holda oldindan belgilab  olingan maqsad ko‘rsatkichlaridan kelib chiqib o‘quv jarayonini loyihalashdir”    (M.V. Klarin )

 “Pedagogik texnologiya -  ta’lim jarayoniga yangicha yondashuv bo‘lib,  u pedagogik jarayonni texnika imkoniyatlari va insonning texnikaviy tafakkuri asosida standart xolga solib, uning optimal loyihasini tizib chiqish bilan bog‘liq ijtimoiy xodisadir.  ( V.L. Farberman)

  “Pedagogik texnologiya – o‘z oldiga ta’lim    shakllarini    muqobillashtirish vazifasini qo‘yuvchi, texnik hamda shaxs resurslari va ularning o‘zaro faoliyatini hisobga olib, ta’lim berish va taxsil olish jarayonini yaratish, qo‘llash va belgilashning tizimli metod dir” .   ( YUNESKO xujjatlarida)

•   «Pedagogik texnologiya – psixologik va pedagogik o‘gitlar yig‘indisi bo‘lib, shakllar, metodlar, usullar, o‘qitish yo‘llari, tarbiyaviy vositalarning maxsus to‘plamidir. Ayni zamonda u pedagogik jarayonning tashkiliy-metodik omilini ham bildiradi» (B.Lixachev).
• )

«Pedagogik texnologiya – o‘quv jarayonini amalga oshirishning mazmuniy texnikasi  va butun diqqat e’tiborni obyektiv ravishda aniqlangan yakuniy natijaga qaratish» (V.P. Bespalko). «Pedagogik texnologiya – rejalashtirilgan o‘qitish natijalariga erishish jarayoni tavsifi» (I.P. Volkov). «Texnologiya – ishlov berish, holatni o‘zgartirish san’ati, mahorati, malakasi va metodlar yig‘indisi» (V.M. Shepel).

• «Pedagogik texnologiya – pedagogik maqsadlarga erishishda foydalaniladigan shaxsiy imkoniyatlar, jihozlar va metodologik vositalarda amalda bo‘lishning tizimli yig‘indisi va tartibini bildiradi» (M.V.Klarin).
• «Pedagogik texnologiya – o‘zida turli mualliflar (manbalar)ning barcha ta’riflari mazmunini qamrab olgan mazmuniy umumlashma hisoblanadi». (G.K. Selevko).
•         “Pedagogik texnologiyalar ta’limning yangi, samarali usullari bo‘lib, o‘tilayotgan mavzularning qiziqarli, ta’sirchan bo‘lishiga yordam beradi va ular doimo yangilanib turish xususiyatiga ega.”  (B.Yo‘ldoshev).

Pedagogik tizim – belgilangan sifatlarga ega shaxsni shakllantirishga qaratilgan, maqsadli va oldindan belgilangan pedagogik ta’sir ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan o‘zaro bog‘lik vositalar, usullar, jarayonlar birligidan iborat ma’lum bir butunlik (V.Bespalko).

• Pedagogik tizim – belgilangan sifatlarga ega shaxsni shakllantirishga qaratilgan, maqsadli va oldindan belgilangan pedagogik ta’sir ko‘rsatish uchun zarur bo‘lgan o‘zaro bog‘lik vositalar, usullar, jarayonlar birligidan iborat ma’lum bir butunlik (V.Bespalko).

1.Pedagogik texnologiyalar tushunchasi, uning ta’riflari 2.Pedagogik texnologiyalar bilan ta’lim metodlari orasidagi qanday farqlar bor? 3. Pedagogik texnologiyaning ta’riflarini ayting 4. Komenskiyning “ oltin qoidasi” ni ayting 5 Pedagogik tizim ….. YUNESKO ta’rifi qanday? 6 I.P. Volkov ta’rifi qanday?

Foydalanilgan qo’llanmalar 1. K. Xoshimov, S. Ochilov. O‘zbek pedagogikasi antologiyasi. O‘quv qo‘llanma. Toshkent, «O‘qituvchii», 2010 - yil. 2. R.Ishmuhamedov, A.Abduqodirov, A.Pardayev.Ta’limda innovatsion texnologiyalar. Amaliy tavsiyalar. T:. «Iste’dod». 2008-yil. 3. R.Ishmuhamedov, A.Abduqodirov, A.Pardayev. Tarbiyada innovatsion texnologiyalar. Amaliy tavsiyalar. T:. «Iste’dod». 2008-yil. 4. J.G‘.Yo‘ldoshev, S.Hasanov. Pedagogik texnologiyalar. O‘quv qo‘llanma T:. «Iqtisod-moliya», 2009-yil.

Elektron ta’lim resurslari 1.w.w.w. tdpu.uz. 2.w.w.w. pedagog.uz. 3.w.w.w. ziyonet.uz. 4.w.w.w. lex.uz. 5.w.w.w. bilim.uz. 6.w.w.w. gov.uz.