Mavzu: Pul agregatlari. Pul massasi va pul multiplikatori Pullar

Mavzu: Pul agregatlari. Pul massasi va pul multiplikatori

Pullar:

Pulning shakllari
Naqd pullar
Qog’oz va tanga pullar shaklidagi to’lov vositalari
Naqdsiz pullar
Banklar hisoblaridagi pul vositalari
Pul
massasi
Bitimlar uchun ishlatiladigan moliya aktivlarining eng likvidli turi;
Hamma tan olgan to’lov va muomala vositasi bo’lib, har qanday tovar va xizmatlarga ayirboshlanadi hamda qarz to’lash uchun ishlatiladi;
Umumiy ekvivalent bo’lmish bu maxsus tovar pulning barcha vazifalarini bajaradi

Pulning vazifalari:

• Tovar va xizmatlarning oldi – sotdisini ta’minlash qobiliyati

Muomala vositasi

• Tovar va xizmatlarning qiymatini o’lchash qobiliyati

Qiymat o’lchovi

• Kelajakda tovar va xizmatlarni sotib olish uchun jamg’arish

qobiliyati

Jamg’arma vositasi

Pullarga bo‘lgan talabning asosiy sabablari

• joriy bitimlar uchun naqd pulga

bo’lgan ehtiyoj
Transaksion sabab

• ko’zda tutilmagan xarajatlar uchun

naqd pulga bo’lgan ehtiyoj

Ehtiyotkorlik sababi

• kelajakda boyligini ko’paytirish uchun qulay holatda moliya aktivlari

otdi-sotdisi uchun pulga bo’lgan
ehtiyoj
Spekulyativ sabab
 
 P d  kY
 M 
 
 P 
 M d  - hR

Pul bo’lgan talab funksiyasi:

 P 
 
 M d  L ( R,Y)  kY - hR
Md
R
 
 P 
 M 
Pul bo’lgan talab funksiyasiga ta’sir qiluvchi asosiy omillar:
1. Real daromad darajasi
2. Foiz stavkasi

Pulga bo’lgan talabning asosiy nazariy modellari

Pulning miqdoriy nazariyasi
Likvidlilik afzalligi nazariyasi
(M/P)d = k Y
(M/P)d = (M/P)dT+ (M/P)dS
Talabning asosiy omili – real daromad
Talabning asosiy omili – foiz stavkasi
Pul taklifi ko’payishini ishlab chiqarish real hajmining o’rtacha
o’sishi bilan bog’laydi
Odamlarni pulning bir qismini
naqd pulda saqlashga rag’batlantiruvchi sabablar bilan belgilaydi: Transaksion; spekulyativ;
ehtiyotkorlik sabablari
Klassik
Keynscha

М0

Pul agregatlari
Markaziy bank tomonidan
muomalaga chiqarilgan naqd pullar
M0 + talab qilib olinadigan depozitlar
+ chekli omonatlar + yo‘l cheklari
M1 + muddatli depozitlar + jamg’arma depozitlari
M3 = M2 + depozit sertifikatlari +
jamg’arma sertifikatlari + davlatning qimmatli qog’ozlari
Pul massasini tavsiflash va o‘lchash uchun ishlatiladigan
umumlashtirilgan ko‘rsatkichlar
М1
М2
М3

Naqd pullarga bank tizimi tashqarisida bo‘lgan Markaziy bank tomonidan muomalaga chiqarilgan qog‘oz pul va tangalar kiradi.

Pul taklifining modeli
Pul taklifi:
Ms = C + D
C – naqd pullar D - depozitlar
Pul agregatlarining qolgan barcha tashkil etuvchilari (bank tizimidagi) naqdsiz pullardir.

Murakkab pul

Pul taklifining kengaytirilgan modeli
Pul multiplikatori:
m = Ms / MB =(C+D) / (C+R)
=(cr +1) / (cr + rr)
rr  cr
Ms  MB 1  cr  MBm
cr – C/D – deponentlash koeffitsienti
rr – R/D – rezervlash koeffitsienti
multiplikator:
m  1  cr
cr  rr

Pul bozoridagi muvozanat:

Md2
i
M P
Ms
1
Ms
2
Md1
Pul bozorining ekzogen ko’rsatkichlari:

• Daromad darajasi –

pulga
bo’lgan talab egri chizig’ining siljishini belgilaydi (Md1–Md2)

• Pul taklifi – pul taklifi egri chizig’ining siljishini belgilaydi (Ms1-Ms2)

Pul bozoridagi muvozanat o’zgaruvchan foiz stavka orqali ushlab turadi

E’TIBORINGIZ UCHUN RAHMAT!