Mavzu: Qishloq xo`jalik korxonalarida moliyaviy hisob reja: reja: Mehnatga haq to`lashning shakllari va turlari

Mavzu:Qishloq XO`JALIK KORXONALARIDA MOLIYAVIY HISOB

REJA:

REJA:

1.Mehnatga haq to`lashning shakllari va turlari

2.Tayyor mahsulot (ish,xizmat)larning turkumlanishi,

ularni baholash tartibi

3. Tayyor mahsulot (ish,xizmat)larning dastlabki , sintetik va analitik hisobi

4. Tayyor mahsulot (ish,xizmat)larni sotishdan moliyaviy natijalarni aniqlash

1.Mehnatga haq to`lashning shakllari va turlari

Qishloq xo`jalik korxonalarida mehnat haqini tashkil etish quyidagilarni o`z ichiga oladi:

Mehnatni normalash-amaldagi vaqt normalari hamda xizmat ko`rsatish va ish bajarish normalari

Tarif tizimi- tarif-malaka ma`lumotnomasi , tarif setkasi va tarif stavkasini o`z ichiga oladi

2.Tayyor mahsulot (ish,xizmat)larning turkumlanishi , baholash tartibi

Qishloq xo`jalik korxonalarida mahsulotlar hisobini to`g`ri tashkil etishda ularni turkumlarga ajratish muhim ahamiyatga ega .

Mahsulotlar ishlab chiqarish sohasi , qabul qilish manbalari va boshqa belgilarga ko`ra turkumlanishi mumkin.

1.Mahsulot ishlab chiqarish sohasiga ko`ra :

-o`simlik mahsuloti

-chorvachilik mahsuloti

-sanoat va yordamchi ishlab chiqarishlar mahsuloti

2. Mahsulotlar kelib tushish anbasiga ko`ra :

-o`zida ishlab chiqarilgan mahsulot

-chetdan sotib olingan mahsulot

3. Mahsulotlar foydalanishiga ko`ra:

-urug`lik va ko`chat materiali

-yem-xashak

-sotishga mo`ljallangan mahsulot va boshqalar

4.Mahsulotlarni xo`jaliklar sotishi yo`nalishlariga ko`ra :

-davlat buyurtmasi bo`yicha sotish

-boshqa yo`nalishlar bo`yicha sotish

5.Mahsulotni sotish kanallariga ko`ra :

-tayyorlov tashkilotlariga sotish

-dehqon bozorlarida sotish

-o`z ehtiyojida foydalanish yoki sotish

-savdo shaxobchalari yoki do`konlar orqali sotish

-mehnat haqi hisobiga berish

3. Tayyor mahsulot (ish,xizmat)larning dastlabki , sintetik va analitik hisobi

Qishloq xo`jaligi korxonalarida yetishtirilgan mahsulotlarning harakati quyidagi hujjatlarda aks ettiriladi.

• don va boshqa mahsulotlarining kelishi kundaligi –sabzavot, meva , poliz ekinlari va boshqalar
• paxta terimi tog`risidagi kunlik ma`lumot- paxta daromadi bo`yicha
• o`simlikchilik mahsulotlarini saralash va quritish dalolatnomasi
• yem-xashakni sarflash qaydnomasi –yem xashak sarfi bo`yicha

Xo`jaliklarda tayyor mahsulotning sintetik va analitik hisobiga quyidagi hisobvaraqlar mo`ljallangan :

2810-ombordagi tayyor mahsulotlar

2820-ko`rgazmadagi tayyor mahsulotlar

2830-komissiyaga berilgan tayyor mahsulotlar va hakazo

4.Tayyor mahsulot (ish,xizmat)lar sotishdan moliyaviy natijalarni aniqlash

Qishloq xo`jaligi korxonalarida moliyaviy natija mahsulot (ish, xizmat)larni , asosiy vositalar hamda boshqa aktivlarni sotishdan aniqlanadi. Ularni sotishdan moliyaviy natijani aniqlashda tushum bilan xarajatlar taqqoslanadi . Bunda foyda yoki zarar aniqlanadi.

Xo`jaliklarda umumiy moliyaviy natijani aniqlashda hisobvaraqlar rejasining IX- “Daromadlar va xarajatlar “ bo`limi hisobvaraqlari ma`lumotlaridan foydalaniladi va ular quyidagilar:

9000-asosiy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi hisobvaraqlar

9000-asosiy (operatsion) faoliyatning daromadlarini hisobga oluvchi hisobvaraqlar

9100-sotilgan ,mahsulot (tovar, ish , xizmat) larning tannarxini xisobga oluvchi xisobvaraqlar

9200- asosiy vositalarning chiqib ketishi

9300-asosiy faoliyatning boshqa daromadlarinihisobga oluvchi hisobvaraqlar

9400-davr xarajatlarini hisobga oluvchi hisobvaraqlar

9500-moliyaviy faoliyat daromadlarini hisobga oluvchi hisobvaraqlar