Mavzu: Relyation ma’lumotlar bazasini loyihalash. Ishdan maqsad

1-laboratoriya ishi

Mavzu:Relyation ma’lumotlar bazasini loyihalash.

Ishdan maqsad: Ma’lumotlar bazasini relyatsion modeli uchun jadvallar tizimini ishlab chiqishni o’rganish va ob’yektga bog’lanish munosabatlarini tahlil qilish.

Masalani qo’yilishi: Berilgan predmat soha ma’lumotlar bazasidagi barcha ob’yektlarni relyatsion modelini ishlab chiqish.

Nazariy ma’lumotlar: Ma’lumotlar bazasi obyektlarni bir biri bilan bog’laydi. MB ning inson tushunishi uchun eng sodda ko’rinishi bu relyatsion ma’lumotlar ba’zasidir. Bunda quyidagi atamlar muhim rol o’ynaydi:

• 
  Birlamchi kalit ustun-ma’lumotlar bazasidagi ma’lumotlarni tartiblaydi hamda ushbu ustun orqali boshqa jadvallarni ulashga imkoniyat yaratadi.
  
• 
  Tashqi kalit ustun-ushbu ustun orqali boshqa jadvallarni birlamchi kalitli ustun bilan bog’lanib ma’lumotlar guruhlanadi.
  
• 
  Kalit-bu maydonlar kombinatsiyasidan iboratdir. Oddiy kalit bitta maydondan, murakkab kalit esa bir necha maydondan iborat bo’ladi. Kalit quyidagilarni ta’minlaydi:
  

1. 
   Jadval ma’lumotlarni yagona identifikatsiyasi;
   
2. 
   MB so’rovlarini bajarilishini tezlashtirish;
   
3. 
   MB aloxida jadvallari o’rtasida bog’lanish o’rnatish;
   
4. 
   Bog’lanish cheklovlarini o’rnatish.
   

• 
  Jadvallar bog’lanishida quyidagi turlar mavjud:
  

• 
  "Birga-bir"
  
• 
  "Birga-ko'p"
  
• 
  "Ko'pga-ko'p
  
• 
  "Ko'pga-bir"
  

1-jadval

ID	Bloklar
1	1-blok
2	2-blok
3	3-blok
4	4-blok

Bu yerda berilgan ID lar orqali obyektlarni boshqa jadvalga bog'laymiz.

Mahsulotlar turlari.

2-jadval.

	Blok_id	Mahsulot turi
1	1	Mobil qurilmalar
2	2	Shaxsiy kompyuterlar
3	3	Maishiy texnika
4	1	Shaxsiy kompyuter va mobil qurilmalar uchun qo'shimcha jihozlari
5	2	Kuzatuv vositalari
6	2	Mediaqurilmalar
7	4	Extiyot qismlar

Avval aytganimdek bloklar jadvalini mahsulotlar turlari jadvali bilan ID orqali bog'landi.

3-jadval.

Mahsulot

ID	Mahsulot_turi_id	Mahsulot nomi	Hozirdagi miqdori	Oldindan buyurtma miqdori	Narx USD
1	1	Mobil telefon	25000 dona	30000 dona	130 $
2	1	Mobil planshet	34000 dona	23200 dona	250 $
3	2	Noutbuk	12000 dona	17000 dona	750 $
4	2	Netbuk	2000 dona	200 dona	300 $
5	5	Kuzatuv kamerasi	6300 dona	6000 dona	75 $
6	5	Dron	500 dona	100 dona	2500 $
7	3	Televizor	19600 dona	21000 dona	150 $
8	3	Muzlatgich	7800 dona	5300 dona	300 $
9	3	Konditsioner	9000 dona	13000 dona	230 $
10	4	Klaviatura	50000 dona	64000 dona	12 $
11	4	Sichqoncha	50000 dona	32000 dona	7 $
12	4	Monitor	33000 dona	19500 dona	45 $
13	6	Audiopleyer dinamik	100000 dona	142000 dona	5 $
14	6	Fotokamera	42000 dona	56000 dona	42 $
15	7	Telefon uchun extiyot qismlar(umumiy)	250000 dona	100000 dona	O'rtacha: 8 $
16	7	Kompyuter periferiya qurilmalari	10000 dona	18000 dona	O'rtacha: 25$
17	7	Almashinuvchi batareyalar	200000 dona	363000 dona	10 $
18	7	Almashmaydigan batareyalar	60000 dona	128000 dona	14 $

Mahsulotlar uning turlari bilan ID lar orqali bog'landi, bu tepadagi jadvalda tasvirlangan. Endi bu mahsulot turlarini buyurtmachilar jadvali bilan bog'laymiz.

4-jadval.

Buyurtmachi tashkilotlar

ID	Mahsulot_tur_id	Tashkilotlar	Buyurtma sanasi	O'tkazilgan pul USD
1	3	Buy and smile co.ltd	02.10.20.2019	25 mln dollar
2	6	Eagle cinema	03.11.2019	2 mln dollar
3	7	Mobile service center	23.12.2019	15 mln dollar
4	4	Uz service M.Ch.J	19.12.2019	32 mln dollar
5	2	AZ Capital	02.02.2020	0.3 mln dollar
6	1	Texnomarket M.Ch..J	25.09.2019	3 mln dollar
7	5	China post sending service company	03.02.2020	1.4 mln dollar