Mavzu: Tabiiy gazlar va ularning komponentlari texnologik tavsiflari Reja

Gazlarning issiqlik sig'imi

Gazquvuruzatgichlarining issiqlik hisoblashlarida odatda gazning solishtirma issiqlik sig'imi degan tushunchadan foydalanishga to'g'ri keladi. Solishtirma issiqlik sig'imi deb modda massa birligining ma'lum jarayonda 1 daraja (gradus) ga qizdirish uchun zarur bo'lgan issiqlik miqdoriga aytiladi.

, (1.15)

bu erda - gaz massasining birligi; haroratdanharoratgacha qizdirish jarayonida etkazib berilgan issiqlik miqdori; va - tegishli ravishda gazning boshlang'ich va oxirgi harorati.

Amaliyotda odatda izobar va izoxor jarayonlarning issiqlik sig'imlari qo'llaniladi. Bu issiqlik sig'imlar izobar va izoxor deb ataladi va tegishli ravishda va deb deb belgilanadi. issiqlik sig'imi o'zgaruvchan kattalik bo'lib harorat va bosimga bog'liq bo'ladi, ideal gazlar uchun esa faqat haroratga. (1,15) tenglama bo'yicha aniqlanadigan issiqlik sig'imini o'rtacha issiqlik sig'imi deb ataydilar va aynan mazkur harorat uchun aniqlanadigan chin issiqlik sig'imlari va dan farq qilib va deb belgilaydilar.

Gazning o'rtacha issiqlik sig'imi jarayonning berilgan harorat intervalida jarayonning o'rtacha arifmetik harorati qiymati bo'yicha aniqlanadi: , ya'ni o'rtacha issiqlik sig'imi ni topish uchun jarayonining o'rtacha harorati bilish kerak. O'rtacha harorat ning aniqlangan qiymati bo'yicha maxsus jadvallarni qo'llab (jadval 1.1) gazlar issiqlik sig'imi aniqlanadi.

Amaliy hisoblashlarda o'rtacha issiqlik sig'imini quyidagi o'zaro nisbat bilan aniqlash oson:

, (1.16)

bu erda va - tabiiy gazning jarayon boshi va oxiridagi entalpiyasi. Entalpiya qiymatlari mazkur gaz yoki modda uchun tegishli jadval yoki diagrammalar bo'yicha aniqlanadi.

1.1 - jadval

Doimiy (atmosfera) bosimda ba'zi gazlarning massali issiqlik sig'imlari kDj/(kg*⁰S)da

Harorat #G0Ҳарорат °S	Kislorod O	Azot N	Vodorod N	Karbonat angidrid SO	Suv NO	Metan SN	Havo
0	0,917	1,010	14,21	0,820	1,855	2,190	1,005
100	0,925	1,038	14,35	0,871	1,867	2,471	1,005
200	0,938	1,047	14,43	0,913	1,888	2,800	1,013
300	0,950	1,051	14,46	0,950	1,913	3,206	1,017
400	0,967	1,056	14,49	0,984	1,938	3,650	1,030
500	0,980	1,060	14,52	1,013	1,968	4,104	1,038
600	0,992	1,073	14,56	1,042	2,001	4,545	1,051
700	1,005	1,089	14,60	1,066	2,030	4,991	1,063
800	1,017	1,101	14,66	1,088	2,064	-	1,072
900	1,026	1,109	14,72	1,109	2,097	-	1,084
1000	1,034	1,118	14,79	1,126	2,131	-	1,093
1100	1,042	1,130	14,87	1,143	2,164	-	1,101
1200	1,051	1,139	14,95	1,160	2,194	-	1,109
1300	1,059	1,147	15,04	1,172	2,227	-	1,118
1400	1,063	1,155	15,13	1,185	2,257	-	1,126
1500	1,072	1,164	15,22	1,197	2,286	-	1,130