O’ZBEKISTON RESPUBLIKASI AXBOROT TEXNOLOGIYALARI VA KOMMUNIKATSIYALARINI RIVOJLANTIRISH VAZIRLIGI
MUHAHAMMAD AL-XORAZMIY NOMUDAGI
Toshkent axborot texnologiyalari universiteti Nukus filiali kompyuter injiniringi fakulteti
R E F E R A T
Mavzu: Tolıq qosıwshı logikalıq element hám komparatorlar
Qabul qildi: Fayzullayev Bayram
Tayyorladi: Arkayev Sardorbek
Nokis-2021
Tema: TOLIQ QOSIWSHI ELEMENT HÁM
KOMPARATOR
REJA:
Tolıq qosıwshı element haqqında ulıwma
túsinikler.
Kóp razryadlı sanlar tolıq qosıwshı elementi.
Komparator tiykarǵı túsinik.
Komparatordan paydalanıw.
Tolıq qosıwshı element dep, ekilik kod daǵı sanlardı qosıw (jıynash) tiykarǵı arifmetik ámelin orınlawshı kombinatsion logikalıq apparatqa aytıladı. Daslep ápiwayı jaǵday, bir razryadlı eki sannı qosıw : 0+0=0, 1+0=1 1+0=1, 1 + 1 = 10 m? salasini kórip shıǵamız. Aqırǵı v^ziyatda nátiyje eki razryadlı ekilik kodı járdeminde kórsetilgen. Jıyındınıń úlken razryadında payda bolǵan I ótkeriw biri dep ataladı. Eki bir razryadlı sanlardıń jıyındısın bizge qolay bolǵan shınlıq kestesi kórinisinde ańlatamız (5. 6 -keste).
Bir razryadlı tolıq qosıwshı element haqiyqiylik kestesi
Qoshılıwshılar
|
Nátiyje
|
X
|
Y
|
Jámi S
|
ótkizgish
|
0
|
0
|
0
|
0
|
0
|
1
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
0
|
1
|
1
|
0
|
q
|
Shınlıq kestesi jıynash ámelin orınlaw algoritmın LAF logika sisteması járdeminde ańsat ańlatadı :
bul jerde belgisi - eki modulı boyınsha qosıw (ótkeriwsiz).
Tiykarǵı tolıq qosıwshı element sxemasın tashkil ctishda eki invertor, eki kirisiwli HÁM sxemaları hám bir eki kirisiwli YAKI sxeması kerek boladı, ga kóre taǵı bir eki kirisiwli HÁM sxeması kerek boladı, onıń shıǵıwı talap etilgen 11 = 1 úlken razryadtı ótkeriwdi ámelge asıradı. Saylanǵan element bazadan kelip shıqqan halda islengen tolıq qosıwshı element sxeması 3. 1-suwretde keltirilgen. Sxema eki shıǵıw simiga iye: S qosındı hám S ótkeriw hám de eki kiriwge iye. Bul sxema yarımtolıq qosıwshı element dep ataladı.
Bul halda, yarım qosıwshı element shınlıq kestesiniń birinshi úsh ústini esaptan tısqarılı YAKI ámeliniń shınlıqjadvaliga, aqırǵı ústini bolsa esaptan tısqarılı YAKI biykarı ámeline tolıq sáykes keledi. Sonday eken, bir esaptan tısqarılı YAKI elementine bir eki kirisiwli HÁM elementin qosıp, yarımtolıq qosıwshı element elementin dúziw múmkin eken. HÁM elementi úlken razryadlı birni (Cchiqishni) qáliplestiriw ushın xızmet etedi (3. 1-súwret).
Eki kóp razryadlı eki hám onnan kóp sanlardı qosıw ushın kóp razryadlı tolıq qosıwshı element talap etiledi. Bul tolıq qosıwshı element yarım qosıwshı elementten ayrıqsha bolıp C. ótkeriw signalın qabıl etiwshi kiriwge de ıye bolıwı kerek (bul jerde /' – qosılıwwshılardıń razryadı ). Nátiyjede bir razryadlı tolıq qosıwshı element X, Y bir razryadlı ekilik sanlardı qosıw ámelin atqaradı, S kishi razryaddan ótkeredi, shıǵıwda S: jıyındı ma`nisin payda etedi hám C úlken razryadqa ótkeredi.
Islew algoritmı (3.5) hám (3.6 ) LAF sisteması járdeminde ańlatpalanatuǵın bir razryadlı tolıq qosıwshı elementtiń funksional sxeması 5. 23-suwretde keltirilgen.
Do'stlaringiz bilan baham: |
